យោងតាមអ្នកដឹកនាំថតភាពយន្តឯកសាររបស់លោក ឈុត វុទ្ធី សកម្មជនការពារបរិស្ថានដែលត្រូវគេសម្លាប់បានឲ្យដឹងថា គម្រោងចាក់បញ្ចាំងភាពយន្តឯកសារនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញក្នុងសប្ដាហ៍នេះស្តីអំពីរយៈពេលប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនៃជីវិតរបស់សកម្មជនរូបនេះ ត្រូវបានលុបចោលវិញតាមសំណើរបស់ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ។
កាលពីម្សិលមិញ ក្រសួងបានផ្ញើលិខិតមួយច្បាប់ជូនលោក នីកូ មេស្ទ័រហាម (Nico Mesterharm) ស្ថាបនិកនិងជាប្រធានមជ្ឈមណ្ឌល Meta House ដែលគ្រោងចាក់បញ្ចាំងភាពយន្តឯកសារមានចំណងជើងថា “ខ្ញុំគឺជា ឈុត វុទ្ធី” នៅថ្ងៃពុធ ដោយពន្យល់ថា ការចាក់បញ្ចាំងភាពយន្តឯកសារនេះមិនអាចបន្តតាមការគ្រោងទុកបានទេ ព្រោះគ្មានការអនុញ្ញាតត្រឹមត្រូវ។
ដោយប្រើឈ្មោះផ្សេងសម្រាប់មជ្ឈមណ្ឌល Meta House ក្រសួងបានលើកឡើងថា “ខ្ញុំចង់ជម្រាបថា ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ទទួលបានព័ត៌មានអំពីការចាក់បញ្ចាំងភាពយន្តឯកសារមានចំណងជើងថា ’ខ្ញុំគឺជា ឈុត វុទ្ធី’ ដែលនឹងចាក់បញ្ចាំងនៅម៉ោង៨យប់ថ្ងៃទី២០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៦ នៅមជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌កម្ពុជា-អាល្លឺម៉ង់”។
ក្រសួងលើកឡើងបន្តថា “ក្រសួងទទួលបានដំណឹងថា មជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌កម្ពុជា-អាល្លឺម៉ង់នៅមិនទាន់ទទួលបានការអនុញ្ញាតស្របតាមបទប្បញ្ញត្តិមានស្រាប់ដែលតម្រូវថា គ្រប់ប្រភេទនៃភាពយន្តទាំងអស់ត្រូវតែទទួលបានការអនុញ្ញាតពីក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈជាមុននៅឡើេយទេ មុនពេលចាក់បញ្ចាំងជា សាធារណៈ”។
មជ្ឈមណ្ឌល Meta House ដែលរៀបចំចាក់បញ្ចាំងភាពយន្តដ៏សំខាន់មួយនេះនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៤ បានបិទទ្វារនៅរៀងរាល់ថ្ងៃច័ន្ទ ហើយលោក នីកូ មេស្ទ័រហាម មិនអាចទាក់ទងសុំការធ្វើអត្ថាធិប្បាយបានទេ។
លោក ឈុត វុទ្ធី ត្រូវបានគេបាញ់ស្លាប់កាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០១២ ក្នុងអាយុ៤៦ឆ្នាំ ដោយធ្វើឲ្យខ្លួនលោកក្លាយជាសកម្មជនម្នាក់ក្នុងចំណោមអ្នកការពារព្រៃឈើដ៏លេចធ្លោបំផុតនៅក្នុងប្រទេស។ លោកត្រូវបានគេសម្លាប់អំឡុងពេលមានការឈ្លោះប្រកែកគ្នាជាមួយកងរាជអាវុធហត្ថ ខណៈលោកកំពុងស៊ើបអង្កេតករណីសង្ស័យថាមានកាប់ឈើខុសច្បាប់ជាមួយអ្នកយកព័ត៌មានមកពីកាសែត ខេមបូឌា ដេលី នៅក្នុងខេត្តកោះកុង។
ការស៊ើបអង្កេតផ្លូវការមួយដែលរកឃើញថា មន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថម្នាក់ឈ្មោះ អុិន រតនា ជាអ្នកបាញ់លោក ឈុត វុទ្ធី មុនពេលត្រូវមន្ត្រីម្នាក់ទៀតបាញ់សម្លាប់ដោយចៃដន្យនោះ បានរងការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់អង្គការសិទ្ធិមនុស្សថា ខ្វះភ័ស្តុតាង ឬខ្វះការពន្យល់។ ទីបំផុត សាលាដំបូងខេត្តបានដកការចោទប្រកាន់លើមន្ត្រីដែលនៅរស់រានមានជីវិតរូបនេះ។
ក្រុមដែលថតភាពយន្តឯកសារ ”ខ្ញុំគឺជា ឈុត វុទ្ធី” បានចាប់ផ្ដើមថតភាពយន្តឯកសារនេះមុនពេលសកម្មជនរូបនេះត្រូវបានសម្លាប់ ហើយភាពយន្តឯកសារនេះរៀបរាប់ចំណុចសំខាន់ៗដែលលោក ឈុត វុទ្ធី និយាយអំពីការគំរាមកំហែងមកលើរូបលោក និងស្ថានភាពដ៏គ្រោះថ្នាក់នៃការងាររបស់លោក។
ទោះបីជាហេតុផលការិយាធិបតេយ្យជាមូលហេតុដែលធ្វើឲ្យមានការលុបចោលការចាក់បញ្ចាំងភាពយន្តឯកសារនេះក៏ដោយ តែលោកស្រី ហ្វ្រង់ ឡាមប្រ៊ិក (Fran Lambrick) ដែលជាអ្នកដឹកនាំ និងជាអ្នកផលិតបានលើកឡើងកាលពីម្សិលមិញថា លោកស្រីជឿថា វាគឺដោយសារតែបញ្ហានយោបាយសុទ្ធសាធ។
លោកស្រីលើកឡើងតាមរយៈអុីម៉េលមួយថា “ Meta House សម្រេចមិនចាក់បញ្ចាំងភាពយន្តឯកសារនេះឡើយ។ គ្មានការជូនដំណឹងថា ខ្សែភាពយន្តនេះអាចចាក់បញ្ចាំងបានឬមិនបាននោះទេ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលកំពុងតែបង្កើនការដាក់សម្ពាធទៅលើអ្នកការពារបរិស្ថាន។ អ្នកទាំងនេះតាមពិតទៅគឺជាមនុស្សដែលគួរតែកោតសរសើរ និងផ្ដល់កិត្តិយស”។
លោកស្រី កាស៊ូមិ អារ៉ៃ (Kazumi Arai) អ្នកគ្រប់គ្រងផ្នែកទំនាក់ទំនងនៅមជ្ឈមណ្ឌលសោតទស្សន៍បូផាណា ដែលជារឿយៗតែងតែចាក់បញ្ចាំងភាពយន្តជាសាធារណៈ ថ្លែងថា ការដាក់ជូនភាពយន្តឲ្យក្រសួងពិនិត្យគឺជារឿងធម្មតាទៅហើយ ហើយថា ការសម្រេចរបស់ខ្លួនពាក់ព័ន្ធភាពយន្ត ”ខ្ញុំគឺជា ឈុត វុទ្ធី” មិនមែនជារឿងគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលនោះទេ។
លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា ”នេះគឺជាកម្ពុជា វាតែងតែអ៊ីចឹងហើយ”។
លោកស្រីបានបន្ថែមថា “មិនដូចប្រទេសផ្សេង ដូចជាបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិចនោះទេ។ យើងព្យាយាមអស់ពីលទ្ធភាព…វាកើតមានជារៀងរាល់ថ្ងៃនៅក្នុងស្ថាប័នដែលធ្វើការសម្រាប់វប្បធម៌”។
លោកស្រី ចក់ សុភាព ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាបានគូសបញ្ជាក់ថា ក៏ធ្លាប់មានការសម្រេចស្រដៀងគ្នានេះដែរនៅក្នុងការរារាំងមិនឲ្យមជ្ឈមណ្ឌល Meta House ចាក់បញ្ចាំងភាពយន្តឯកសារ “នរណាសម្លាប់ ជា វិជ្ជា?” ជាភាពយន្តឯកសារស្ដីអំពីការសម្លាប់បុរសម្នាក់ដែលជាមេដឹកនាំសហជីពដ៏ជោគជ័យបំផុតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០០៤។
លោកស្រីលើកឡើងតាមរយៈអុីម៉េលថា ”ខ្សែភាពយន្តទាំងពីរនេះព្យាយាមធ្វើអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលបដិសេធថា ខ្លួនឯងមិនបានធ្វើ ដើម្បីស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សដែលត្រូវបានគេសម្លាប់ទាំងនេះ និងក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគាត់។ការហាមឃាត់នេះបង្ហាញឲ្យឃើញពីឧទាហរណ៍មួយទៀតនៃវប្បធម៌និទណ្ឌភាពដែលកើតមានយ៉ាងរាលដាលនៅកម្ពុជា និងជាបញ្ហាដែលរដ្ឋាភិបាលនឹងថែរក្សាវាឲ្យនៅមានតទៅមុខទៀត”៕ស៊ុយឈាង
(រាយការណ៍បន្ថែមដោយ គុច ណារ៉េន)