អនុក្រឹត្យផ្លូវការមួយចុះហត្ថលេខាដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីខែមុនបានបង្ហាញថា លោក ទ្រី ភាព ឈ្មួញឈើដែលមានទ្រព្យសម្បត្តិស្ដុកស្ដម្ភនិងខ្នងក្រាស់មិនដែលប្រគល់ដីីសម្បទានរបស់ខ្លួនដែលរដ្ឋាភិបាលផ្តល់ឲ្យចំនួន២កន្លែងនៅក្នុងឧទ្យានជាតិវីរជ័យមកវិញ ដូចដែលក្រសួងបរិស្ថានអះអាងថា លោកបានប្រគល់ឲ្យនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៥ឡើយ។
កាលពីខែមករា ឆ្នាំមុន ក្រសួងបានប្រកាសថា ខ្លួនបានលុបចោលកិច្ចសន្យានៃដីសម្បទាន សេដ្ឋកិច្ចចំនួន២៣កន្លែងនៅទូទាំងប្រទេសដែលរំលោភកិច្ចសន្យា ប៉ុន្តែ ក្រសួងបានបដិសេធមិនផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិតឡើយ។ស្របពេលដំណាលគ្នានោះដែរ ក្រសួងបានលើកឡើងថា ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចចំនួន៣កន្លែងផ្សេងទៀតត្រូវបានម្ចាស់របស់វាប្រគល់មកវិញដោយស្ម័គ្រចិត្ត។ វាគឺជាផ្នែកនៃការពិនិត្យឡើងវិញទាំងស្រុងលើដីសម្បទានដែលលោក ហ៊ុន សែន បានចេញបទបញ្ជាកាលពីឆ្នាំ២០១២ឲ្យបោសសម្អាតម្ចាស់មុខរឹងដែលរំលោភបំពានកិច្ចសន្យា។
ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចចំនួន២កន្លែងក្នុងចំណោមដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចចំនួន៣កន្លែងដែលគេសន្មតថា ត្រូវបានប្រគល់មកវិញដោយស្ម័គ្រចិត្តនោះ គឺជារបស់លោក ទ្រី ភាព ក្នុងនោះគឺដីទំហំ៩.៧០៩ហិកតាគ្រប់គ្រងដោយក្រុមហ៊ុន ទ្រី ភាព អាហរ័ណនីហរ័ណ និងដីទំហំ៩.១៤៦ហិកតា គ្រប់គ្រងដោយតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសថ្មដា MDS ជាបុត្រសម្ព័ន្ធនៃក្រុមហ៊ុន MDS Group របស់ឈ្មួញឈើរូបនេះ។ ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទាំង២កន្លែងនេះមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងឧទ្យានជាតិវីរជ័យ ដែលស្ថិតនៅប៉ែកឦសាន ខេត្តរតនគិរី ដែលរូបភាពផ្កាយរណបបង្ហាញឲ្យឃើញថា គឺជាតំបន់ព្រៃដ៏សំខាន់។
ដើម្បីជាភ័ស្តុតាងបន្ថែមនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើកំណែទម្រង់របស់ខ្លួន កាលពីខែមុនរដ្ឋាភិបាលបានផ្ទេរការគ្រប់គ្រងដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចចំនួន៧៣កន្លែងពីក្រសួងបរិស្ថានទៅក្រសួងកសិកម្ម រុកា្ខប្រមាញ់ និងនេសាទ។ លោក ហ៊ុន សែន បានចុះហត្ថលេខាលើអនុក្រឹត្យនេះកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមេសាដើម្បីធ្វើឲ្យវាក្លាយជាផ្លូវការ។
នៅក្នុងបញ្ជីនៃដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចដែលត្រូវបានផ្ទេរទៅឲ្យក្រសួងកសិកម្មមានដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចចំនួន២កន្លែងរបស់លោក ទ្រី ភាព ដែលស្ថិតនៅក្នុងឧទ្យានជាតិវីរជ័យ ជាដីសម្បទានដដែល ដែលក្រសួងបរិស្ថានបានលើកឡើងថា លោក ទ្រី ភាព បានប្រគល់មកឲ្យវិញកាលពីឆ្នាំមុន។ ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទាំងនេះមិនគ្រាន់តែនៅតែមានដំណើរការនោះទេ ប៉ុន្តែ មួយក្នុងចំណោមនោះថែមទាំងរីកទំហំ៤០ហិកតាទៀតផង។ ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចមួយផ្សេងទៀតត្រូវបានចុះបញ្ជីក្នុងទំហំដដែល ដូចពេលវាត្រូវបានគេសន្មតថា លុបចោល។
កាលពីខែមករា ឆ្នាំ ២០១៥ លោក ស្រ៊ុន ដារិទ្ធ នាយរងខុទ្ទកាល័យរបស់លោក សាយ សំអាល់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថានបានលើកឡើងថា លោក ទ្រី ភាព បានបោះបង់ ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទាំង២កន្លែងនេះចោលដោយសារ ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចនៅតំបន់នោះគ្មានជីរជាតិ។
កាលពីម្សិលមិញ លោក ស្រ៊ុន ដារិទ្ធ បានលើកឡើងថា ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទាំង២កន្លែងនេះមិនដែលត្រូវបានលុបចោលនោះទេ គឺគ្រាន់តែកាត់បន្ថយទំហំប៉ុណ្ណោះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “វានៅតែមានដដែល។ បន្ទាប់ពីគាត់បានប្រគល់មកវិញ២០.០០០ហិកតា វា [នៅមាន] ប្រហែល៥.០០០ហិកតាទៀត ហេតុដូច្នេះហើយយើងត្រូវតែធ្វើផែនទីថ្មី “។
លោក ស្រ៊ុន ដារិទ្ធ បានលើកឡើងទៀតថា រដ្ឋាភិបាលបានយល់ព្រមអនុញ្ញាតឲ្យលោក ទ្រី ភាព រក្សាដីមួយផ្នែកនៃ ដីសម្បទាន សេដ្ឋកិច្ចទាំង២កន្លែងនេះដែលស្ថិតនៅក្បែរគ្នាតាមសំណើរបស់ឈ្មួញឈើរូបនេះ។
លោកបានថ្លែងថា “នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៥ យើងបានលើកឡើងអំពីក្រុមហ៊ុនដែលប្រគល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចមកឲ្យរដ្ឋាភិបាលវិញ។ ផ្នែកខ្លះត្រូវបានទុកឲ្យក្រុមហ៊ុនដោយផ្អែកលើកិច្ចព្រមព្រៀង ហើយរដ្ឋាភិបាលបានឯកភាព… មិនមែនទំហំទាំងមូលនោះទេ”។
ដើម្បីបញ្ជាក់ លោក ស្រ៊ុន ដារិទ្ធ បានផ្តល់ផ្នែកនៃឯកសារធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពរួចមួយសន្លឹកដែលលើកឡើងថា ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចចំនួន២កន្លែងរបស់លោក ទ្រី ភាព ត្រូវបានកាត់បន្ថយទំហំមកនៅត្រឹមទំហំសរុប ៤.០០០ហិកតាក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៣។
វាមានរយៈពេលជាងមួយឆ្នាំ មុនពេលក្រសួងបរិស្ថានបានអះអាងថា ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទាំង២កន្លែងនេះត្រូវបានប្រគល់មកវិញទាំងមូល។ នៅក្នុងបញ្ជីឆ្នាំ២០១៥នៃ ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចដែលត្រូវបានលុបចោល ឬប្រគល់មកវិញ ទោះបីជាក្រសួងបានផ្តល់ឯកសារដាច់ដោយឡែកមួយពាក់ព័ន្ធដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចដែលត្រូវបានកាត់ទំហំ ប៉ុន្តែ មិនមែនត្រូវបានលុបចោលទាំងស្រុងនោះក៏ដោយ ក៏ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចរបស់លោក ទ្រី ភាព មិនស្ថិតក្នុងឯកសារនោះដែរ។
លោក សោម ផានី ប្រធានផ្នែករដ្ឋបាលរបស់ក្រុហ៊ុន Try Pheap Group បានបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយឡើយ។ លោក ប៉ុល វិសាល អនុប្រធានប្រចាំខេត្តរតនគិរីនៃក្រុមហ៊ុននេះមិនអាចទាក់ទងបានទេ។
កាលពីខែមិថុនា តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមួយក្រុមដែលបានធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ឧទ្យានជាតិនេះដើម្បីទៅកាន់ព្រំដែនវៀតណាមបានត្រឡប់មកវិញដោយមានសេចក្តីរាយការណ៍អំពីសកម្មភាពនៅលើដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទាំងនោះ និងអ្នកកាប់ឈើបានប្រើឈ្មោះលោក ទ្រី ភាព កាប់បំផ្លាញព្រៃការពារនៅជុំវិញនោះដោយខុសច្បាប់។
ទោះបីជាលោក ទ្រី ភាព បានបដិសេធថា គ្មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមអ្នកកាប់ឈើទាំងនេះក៏ដោយ ក៏តំណាងរាស្ត្រទាំងនេះបានសរសេរលិខិតផ្ញើជូនលោក ហ៊ុន សែន ដោយជំរុញឲ្យលោកបើកការសើុបអង្កេតដែរ។
លោក សុន ឆ័យ តំណាងរាស្ត្រមួយរូបក្នុងចំណោមតំណាងរាស្ត្រដែលបានធ្វើដំណើរចុះទៅព្រំដែនវៀតណាមបានលើកឡើងកាលពីម្សិលមិញថា លិខិតរបស់ពួកគាត់មិនដែលត្រូវបានឆ្លើយតបជាផ្លូវការទេ ហើយថា ការដកហូតដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចរបស់លោក ទ្រី ភាព នៅក្នុងឧទ្យានជាតិវីរជ័យមកប្រើប្រាស់ឡើងវិញ គួរតែមានការសើុបអង្កេត បើអាចទៅរួចគួរតែដោយអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ត្រូវតែមានការកំណត់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់…អស់លោកមិនអាចប្តូរចិត្តម្តងចេះម្តងចុះនោះទេ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ការសម្រេច [ប្រគល់ដីសម្បទានមកវិញ] មិនមែនដោយសារអំពើពុករលួយនោះទេ”។
លោកបានថ្លែងបន្តថា “នេះគឺជាករណីដែលចាំបាច់ត្រូវមានការសើុបអង្កេត។ ដីនេះជារបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជាមិនមែនជារបស់អ្នកមានអំណាចទេ”។
ក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចជាអ្នកត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើយ៉ាងច្រើននៅកម្ពុជា ដែលជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសដែលបាត់បង់ព្រៃយ៉ាងឆាប់បំផុតក្នុងពិភពលោក ចាប់តាំងពីពេលឆ្លងសតវត្សរ៍មក។រដ្ឋាភិ បាលបានអះអាងថា ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចគឺផ្តល់ឲ្យតែក្នុងតំបន់ដែលព្រៃសឹករេចរឹលប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវឯករាជ្យបង្ហាញថា ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចភាគ ច្រើនតាមពិតទៅស្ថិតក្នុងព្រៃសំខាន់ ក្នុងនោះភាគច្រើនស្ថិតក្នុងតំបន់ការពារដែលមានតែឈ្មោះ ដូចជាឧទ្យានជាតិវីរជ័យជាដើម។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្សបានចោទប្រកាន់ក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចមួយចំនួនថា បានលាងឈើកាប់ដោយខុសច្បាប់ ពីខាងក្រៅព្រំប្រទល់នៃដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន ហើយបានចាត់ទុកលោក ទ្រី ភាពថាជាឧក្រិដ្ឋជនដ៏សំខាន់។
កាលពីឆ្នាំមុន អង្គការក្លូប៊លវីតណេស និងអង្គការវេទិកាអនាគតបានចេញផ្សាយលទ្ធផលនៃការសើុបអង្កេតសម្ងាត់ដែលមានរយៈពេលរាប់ខែដាច់ដោយឡែកពីគ្នាដែលតាមការរាយការណ៍បានប្រទះឃើញអ្នកកាប់ឈើខុសច្បាប់ក្នុងឧទ្យានជាតិវីរជ័យកំពុងដឹកឈើក្នុងចំនួនយ៉ាងច្រើនឆ្លងកាត់ដីសម្បទានរបស់លោក ទ្រី ភាព នៅក្នុងខេត្តនោះ។
ទោះបីជាមានការចោទប្រកាន់ជាបន្តបន្ទាប់ ដែលលោក ទ្រី ភាព បានបដិសេធក៏ដោយ ក៏ឈ្មួញឈើរូបនេះនៅតែមានទំនាក់ ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយរដ្ឋាភិបាល និងលោក ហ៊ុន សែន ដែលចាត់ទុកឈ្មួញរូបនេះក្នុងចំណោមទីប្រឹក្សាផ្ទាល់មួយចំនួនដដែល។ កាលពីឆ្នាំ២០១៣ និង២០១៤ រដ្ឋាភិបាលបានលក់ឈើរឹបអូសបានពីអ្នកកាប់ឈើខុសច្បាប់រាប់ពាន់មែ៉ត្រគូបទៅឲ្យឈ្មួញឈើរូបនេះក្នុងតម្លៃថោក ហើយថែមទាំងបានបញ្ជាឲ្យក្រសួងផ្តល់សិទ្ធិអាទិភាពឲ្យគាត់ដើម្បីទិញឈើបន្ថែមទៀតផង ដោយរំលោភបំពានបទប្បញ្ញត្តិស្របច្បាប់ដែលចែងថា ឈើត្រូវតែដាក់លក់ដេញថ្លៃជាសាធារណៈ។
នៅក្នុងខែកុម្ភៈ សាកលវិទ្យាល័យបច្ចេកវិទ្យា អាយ អាយ ស៊ី បានសម្រេចផ្តល់សញ្ញាបត្របណ្ឌិតកិត្តិយសផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចឲ្យលោកទ្រី ភាព។អ្នកដែលប្រគល់សញ្ញាបត្រនេះដោយផ្ទាល់ទៅឲ្យលោក ទ្រី ភាព នៅក្នុងពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រមួយរបស់សាកលវិទ្យាល័យនេះកាលពីសប្តាហ៍មុនគឺលោក ហ៊ុន សែន៕ស៊ុយឈាង