មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាស្នើឱ្យសាលាឧទ្ធរណ៍គប្បីពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពការពារសិទ្ធិជនជាប់ចោទ ដែលធានាដោយច្បាប់ និងត្រូវពន្យារពេលរាល់សវនាការដែលអវត្តមានជនជាប់ចោទ។
កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាបានចេញព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មាន ស្តីពីសិទ្ធិទទួលបានការជំនុំជម្រះប្រកបដោយភាពយុត្តិធម៌ ព្រមទាំងសិទ្ធិមានមេធាវីនិងមានវត្តមាននៅពេលសវនាការ។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្សមួយនេះលើកឡើងថា រយៈពេលជាង១ឆ្នាំមកនេះ ចាប់ពីថ្ងៃទី១ខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០១៧ដល់ថ្ងៃទី២៨ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ តាមរយៈការសង្កេតក្នុងសវនាការនៃសាលាឧទ្ធរណ៍ អង្គការនេះឃើញមានសំណុំរឿងចំនួន៣០១ករណីដោយសំណុំរឿងទាំងនោះមានជនជាប់ចោទចំនួន៤៥៣នាក់ ក្នុងនោះជនជាប់ចោទចំនួន១១១នាក់ ឬស្មើនឹង ២៥%ត្រូវបានជម្រះទាំងគ្មានមេធាវីការពារ។
លើសពីនេះ ជនជាប់ចោទ៨៤នាក់ក្នុងចំណោម១១១នាក់ ឬស្មើនឹង១៩%ត្រូវបានកាត់ទោសកំបាំងមុខ ឬគ្មានវត្តមានជនជាប់ចោទក្នុងសវនាការឡើយ។
អង្គការដដែលអះអាងថា សិទ្ធិមានវត្តមានរបស់ជនជាប់ចោទក្នុងសវនាការគឺជាសិទ្ធិមូលដ្ឋានគ្រឹះមួយយ៉ាងសំខាន់នៃសិទ្ធិទទួលបានការជំនុំជម្រះប្រកបដោយយុត្តិធម៌។
ច្បាប់តម្រូវឲ្យមានវត្តមានជនជាប់ចោទនៅក្នុងអង្គសវនាការដើម្បីឲ្យពួកគេបានប្រើសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការតតាំងទៅនឹងការចោទប្រកាន់នានា ព្រមទាំងដើម្បីការពារខ្លួនផងដែរ។
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានដដែលបានលើកឡើងអំពីក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌដែលបានចែងថា ជនជាប់ចោទមានសិទ្ធិបង្ហាញខ្លួនដោយផ្ទាល់នៅពេលសវនាការ។ ចំណែកកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយក៏បានចែងថា ការជំនុំជម្រះត្រូវធ្វើឡើងដោយមានវត្តមានរបស់ជនជាប់ចោទ ហើយការជំនុំជម្រះដោយកំបាំងមុខ មិនត្រូវបានអនុញ្ញាតតាមច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិនោះឡើយ។
មជ្ឈមណ្ឌលCCHRបានផ្តល់អនុសាសន៍ថា ដើម្បីពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពការពារសិទ្ធិជនជាប់ចោទសាលាឧទ្ធរណ៍ត្រូវតែធានាថា រាល់ព័ត៌មានទាក់ទងទៅនឹងកាលបរិច្ឆេទ និងពេលវេលានៃសវនាការរបស់ខ្លួនត្រូវបញ្ជូនត្រឹមត្រូវទៅកាន់រាល់មណ្ឌលកែប្រែ។
លើសពីនេះទៅទៀត ចៅក្រមនៃសាលាឧទ្ធរណ៍គួរពន្យារពេលសវនាការ ប្រសិនបើគ្មានវត្តមានជនជាប់ចោទ បើទោះបីជនជាប់ចោទនោះមានមេធាវីតំណាងក៏ដោយ លុះណាតែជនជាប់ចោទនោះលះបង់សិទ្ធិមានវត្តមាននៅពេលសវនាការ។
ចំណែកអគ្គនាយកពន្ធនាគារវិញត្រូវធានាថា ព័ត៌មានស្តីពីការផ្ទេរជនជាប់ឃុំត្រូវបានបញ្ជូនទៀងទាត់ទៅកាន់ព្រះរាជអាជ្ញា។ ដោយឡែក ចៅក្រមត្រូវគោរពសិទ្ធិមានមេធាវីជាលក្ខណៈសាកល ដូចដែលមានចែងក្នុងច្បាប់ជាតិ ដោយមិនត្រូវកំណត់ទៅតាមប្រភេទនៃបទល្មើសនោះទេ៕