ក្រុមអ្នកតស៊ូមតិនៅឯនាយសមុទ្រ អះអាងថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិន លោក វ៉ាង យី ទៅកម្ពុជា អាចដើម្បីក្រើនរំឭកលោក ហ៊ុន សែន អំពីការរកស៊ីរបស់កម្ពុជាជាមួយបណ្តាប្រទេសលោកសេរីទៅវិញ។
ប្រធានប្រតិបត្តិនៃចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ លោក ទូច វិបុល បានសរសេរលើគណនី Facebook របស់លោកនៅថ្ងៃទី៩ ខែកញ្ញា ថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរយៈពេល ៥ថ្ងៃរបស់លោក វ៉ាង យី ប្រមុខការទូតរបស់ចិន ទៅកាន់ប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីនៅពេលនេះ ជាពិសេសកម្ពុជា គឺទំនងជាក្នុងចេតនាដើម្បីរំឭកពីកិច្ចសន្យានានារវាងកម្ពុជាជាមួយចិនកន្លងមក ដែលទាក់ទិនទៅនឹងពាណិជ្ជកម្ម និងសន្តិសុខក្នុងតំបន់។
លោកអះអាងថា មហាអំណាចកុម្មុយនីស្តចិន ទំនងជាព្រមានចំពោះឥរិយាបថមិនប្រក្រតីរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ក្នុងការបន្តទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសវៀតណាម ដែលចិនមើលឃើញថា ទំនាក់ទំនងនោះបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ផលប្រយោជន៍របស់ចិន ទាំងផ្នែកការទូត ពាណិជ្ជកម្ម និងសន្តិសុខក្នុងតំបន់នាពេលកន្លងមក។
បញ្ញវន្តខ្មែររូបនេះបញ្ជាក់ថា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិន លោក វ៉ាង យី ក៏ទំនងជាប្រាប់ដល់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអំពីការថែរក្សាការផ្តល់ផលអនុគ្រោះពន្ធពីសហរដ្ឋអាមេរិក (GSP) ក៏ដូចជាព្យាយាមយកមកវិញនូវការអនុគ្រោះពន្ធរបស់សហភាពអឺរ៉ុប (EBA) ផងដែរ ព្រោះថាប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទាំងពីរនេះបានផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់ការនាំចេញរបស់ពាណិជ្ជករចិនច្រើនណាស់នាពេលកន្លងមក។
សារព័ត៌មានរបស់ចិន China Global Television Network (CGTN) បានចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ ថា ទីប្រឹក្សារដ្ឋ និងជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសប្រជាមានិតចិន លោក វ៉ាង យី នឹងទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសកម្ពុជា វៀតណាម សិង្ហបុរី និងកូរ៉េខាងត្បូង រយៈពេល ៥ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី១០ ដល់ថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១។
ចំណែកសកម្មជនបក្សប្រឆាំង លោក ហ៊ុន កុសល បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី៩ កញ្ញា ថា តាមរយៈទស្សនកិច្ចរបស់លោក វ៉ាង យី ទៅសិង្ហបុរី វៀតណាម និងកូរ៉េខាងត្បូង ដែលជាសម្ពន្ធមិត្តរបស់អាមេរិក ជាពិសេសវៀតណាមដែលកំពុងប្រឈមមុខជាមួយចិនខ្លាំងជាងគេ ប៉ុន្តែដើម្បីប្រយោជន៍ជាតិ ពួកគេនៅតែអាចបន្តទំនាក់ទំនងល្អជាមួយគ្នាដដែល ទាំងការសហការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម និងនយោបាយការទូត។
លោកអះអាងថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ចិនទៅកាន់ប្រទេសទាំង៤ ក្នុងពេលតែមួយនេះ គឺជាសញ្ញាមួយដែលក្រើនរំឭកដល់កម្ពុជា ឱ្យថ្លឹងថ្លែងនយោបាយការបរទេសរបស់ខ្លួនជាមួយប្រទេសលោកសេរីឡើងវិញ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញពិតជាខ្វល់ខ្វាយពីអនាគតរបស់កម្ពុជា និងពលរដ្ឋខ្មែរមែននោះ។
លោកបញ្ជាក់ថា ដោយសារមេដឹកនាំខ្មែរលម្អៀងទៅរកកុម្មុយនីស្តចិនជ្រុលហួសហេតុ បានទាញសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាឱ្យធ្លាក់ចុះយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ក្នុងនោះកម្ពុជាបានធ្វើឱ្យបាត់បង់ផលអនុគ្រោះ EBA របស់សហភាពអឺរ៉ុប និងភាពមិនច្បាស់លាស់នៃ GSP របស់អាមេរិក ដែលមានទំហំទឹកប្រាក់រាប់ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។
ទោះជាបែបនេះក្តី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា លោក ទៀ បាញ់ បានសរសេរលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកនៅថ្ងៃទី៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ ថា ជាភ័ព្វសំណាងណាស់ដែលកម្ពុជាមានចិនជាមហាមិត្តដែកថែប មិនដែលបោះបង់គ្នា ហើយតែងតែជួយកម្ពុជាគ្រប់កាលៈទេសៈ។ លោកញ្ជាក់ថា បើគ្មានចិនទេ ប្រហែលជាកម្ពុជាគ្មានលទ្ធភាពទទួលបានវ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩ រាប់សិបលានដូសសម្រាប់ចាក់ជូនប្រជាពលរដ្ឋនោះឡើយ។
ចំណែកលោក ហ៊ុន សែន បានអះអាងកាលពីដើមខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ថា សមិទ្ធផលរយៈពេល ៧០ឆ្នាំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងការកសាងសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងការអភិវឌ្ឍលើគ្រប់វិស័យ អាចកើតឡើងបានដោយសារមានការគាំទ្រឥតឈប់ឈររបស់ចិន ហើយលោកចាត់ទុកចិនជាមិត្តមួយយ៉ាងជិតស្និទ្ធបំផុតរបស់កម្ពុជា។
ជុំវិញបញ្ហានេះ កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ កន្លងទៅ លោក ហ៊ុន សែន និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមួយចំនួន បានទៅទស្សនកិច្ច និងសាកសួរសុខទុក្ខថ្នាក់ដឹកនាំចិន ក្នុងនោះប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនពីង និងនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក លី ខឺឈាំង អះអាងថា ទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និងចិន ជា «មិត្តភាពដែកថែប» ដែលមិនអាចនរណាមកបំបែកបានឡើយ៕