បញ្ញវន្តខ្មែរនៅក្រៅស្រុករិះគន់ថា លោក ហ៊ុន សែន នឹងប្រមូលយកផលប្រយោជន៍នយោបាយក្នុងនាមប្រធានអាស៊ានប្ដូរវេន ដោយប្រើឈ្មោះកម្ពុជាដើម្បីឃោសនាចិត្តសាស្ត្រនយោបាយបំភ័ន្តពលរដ្ឋខ្មែរ បន្តអំណាចទៅមុខទៀតជាមិនខាន ខណៈរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតែងអះអាងពីការដឹកនាំល្អរបស់ខ្លួនជានិច្ចលើឆាកអន្តរជាតិ។
អ្នកវិភាគនយោបាយ សង្គម និងជាអនុប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃចលនាពលរដ្ឋដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ (PMD) លោក គឹម សុខ បានសរសេរលើគណនី Facebook របស់លោកនៅថ្ងៃទី៤ វិច្ឆិកា ដោយចោទសួរថា តើមេដឹកនាំនយោបាយធំៗដែលតែងអះអាងអំពីការចង់បានប្រជាធិបតេយ្យ គួរនាំគ្នាដឹកនាំអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួន និងមហាជនតវ៉ារឿងអ្វីខ្លះ ដើម្បីឱ្យកម្ពុជាមានប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ?
លោករិះគន់ថា ប្រសិនបើធ្វើនយោបាយប្រកួតតតាំងជាមួយជនផ្ដាច់ការនៅកម្ពុជា ហើយខ្លាចបាត់បង់ជីវិត គួរកុំធ្វើនយោបាយអី ព្រោះថាសូម្បីខ្លួនឯងជាមេដឹកនាំក៏មិនហ៊ានតតាំងជាមួយបក្សកាន់អំណាចនោះ គឺស្មើនឹងធ្វើនយោបាយកំដរអំណាចជនផ្ដាច់ការប៉ុណ្ណោះ។
ដូច្នេះ មេដឹកនាំនយោបាយទាំងនោះគួរតែនាំគ្នាដឹកនាំពលរដ្ឋ និងអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួនតវ៉ាទាមទារគ្រប់រូបភាពឱ្យមានការកែទម្រង់សមាសភាពដឹកនាំស្ថាប័ន គ.ជ.ប. ដែលជាស្ថាប័នអាជ្ញាកណ្ដាលឱ្យមានឯករាជ្យ ស្របទៅតាមច្បាប់ដែលបានចែង។
លោកអះអាងថា ក្រៅពីទាមទារឱ្យកែទម្រង់ស្ថាប័នអាជ្ញាកណ្ដាលនេះ ពួកគេត្រូវតែទាមទារឱ្យមានការកែសម្រួលច្បាប់បោះឆ្នោត និងច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ កែតម្រូវបច្ចេកទេសនៃការរៀបចំដំណើរការបោះឆ្នោត ទាមទារឱ្យបើកលំហសិទ្ធិធ្វើសកម្មភាពនយោបាយ សិទ្ធិសង្គមស៊ីវិល សេរីភាពសារព័ត៌មាន និងសេរីភាពបញ្ចេញមតិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ជាដើម ព្រមទាំងជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលប្រកាសជាចំហអំពីគម្រោងវិនិយោគធំៗរបស់កម្ពុជាផងដែរ។
ការអះអាងរបស់លោក គឹម សុខ គឺស្របនឹងវិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជា កាន់តែធ្លាក់ផុងជ្រៅទៅៗដែលបណ្តាលមកពីអ្នកនយោបាយខ្មែរដែលតែងប្រើអំណាច និងឥទ្ធិពលរបស់ពួកគេគំរាមកំហែងគ្នាទៅវិញទៅមក ដែលធ្វើឲ្យសង្គមកម្ពុជាទាំងមូលមិនអាចរកសុខសន្តិភាពពិតប្រាកដ និងយូរអង្វែងសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនបាន។
មេដឹកនាំរបស់កម្ពុជាដែលគំរាមកាន់អំណាចមួយជីវិត លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានអះអាងកាលពីពេលកន្លងទៅថា ការដឹកនាំរបស់លោកក្នុងរយៈពេល ៣៦ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ កម្ពុជាបានឆ្លងកាត់ឧបសគ្គធំៗរាប់មិនអស់ ប៉ុន្តែក្រោមការដឹកនាំដ៏វៃឆ្លាតរបស់លោកដែលពោរពេញទៅដោយបទពិសោធន៍ បានដឹកនាំកម្ពុជាឲ្យមានការកសាង និងការអភិវឌ្ឍលើគ្រប់វិស័យ និងមានមុខមាត់លើឆាកអន្តរជាតិមកទល់នឹងសព្វថ្ងៃនេះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា ធ្លាប់បានលើកឡើងកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ក្នុងនាមជាអ្នកដឹកនាំ និងជាអ្នកនយោបាយជាន់ខ្ពស់ ត្រូវគោរព និងអនុវត្តទៅតាមច្បាប់ជាគោលការណ៍ មិនអាចយកច្បាប់មកបម្រើល្បែងនយោបាយរបស់ខ្លួន និងដើម្បីជាការសងសឹកគ្នាទៅវិញទៅមកដែលបង្កជាវិបត្តិដល់ប្រទេសជាតិនោះទេ។
លោករិះគន់ថា ប្រសិនបើអ្នកដឹកនាំនៅតែប្រព្រឹត្តនយោបាយទុច្ចរិតចង់កេងចំណេញផលប្រយោជន៍បុគ្គល និងដើម្បីបម្រើមហិច្ឆតារបស់ខ្លួននោះ ការបង្រួបបង្រួមជាតិដោយភាពស្មោះត្រង់ នឹងមិនអាចកើតមានបានឡើយ។ ជាងនេះទៀត ការបែកបាក់ជាតិរវាងខ្មែរនិងខ្មែរ នឹងកើតមានគ្មានថ្ងៃអាចផ្សះផ្សាបានឡើយ។
ក្រុមឃ្លាំមើលសង្គមលើកឡើងថា សង្គ្រាមប្រដាប់អាវុធនៅកម្ពុជាទំនងជាត្រូវបញ្ចប់ក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែសង្គ្រាមថ្មីកំពុងតែកើតឡើងលើប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយ៉ាងពិតប្រាកដ ដែលបណ្តាលមកពីឥស្សរជននយោបាយជាន់ខ្ពស់ដែលពួកគេព្យាយាមយកឈ្នះចាញ់គ្នាគ្រប់រូបភាព ដោយមិនបានគិតគូរពីសុខទុក្ខរបស់ប្រទេសជាតិ និងពលរដ្ឋខ្លួនឯងទាល់តែសោះ។
ប្រភពដដែលបានលើកឡើងទៀតថា ឧបាយកលរបស់ពួកមេដឹកនាំនយោបាយដើម្បីយកឈ្នះគ្នានោះ មិនបានជួយអ្វីដល់ប្រទេសជាតិ និងប្រជាជនខ្មែរឡើយ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សកាន់តែធ្លាក់ដុនដាបទៅៗ ប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យក៏ប្រឈមនឹងការរំលោភពីអ្នកមានអំណាចឥតឈប់ឈរ។ ចំណែកប្រជាពលរដ្ឋត្រូវរស់ក្នុងភាពភ័យខ្លាច ដែលប្រឈមនឹងការចាប់ខ្លួនឥតឈប់ឈរ។
អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមលើកឡើងថា ល្មមដល់ពេលហើយសម្រាប់ឥស្សរជននយោបាយទាំងអស់របស់កម្ពុជា រួមមានលោក ហ៊ុន សែន លោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ត្រូវសហការគ្នាផ្សះផ្សាផ្ទៃក្នុងជាតិ ដើម្បីសាងសុភមង្គលជូនជាតិមាតុភូមិ និងពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនសម្រាប់ឆ្នាំ២០២១ នេះតទៅ ខណៈកម្ពុជានឹងត្រូវដើរតួជាគំរូល្អក្នុងការដឹកនាំអាស៊ាននៅឆ្នាំ២០២២ ទៀតនោះ៕