សហរដ្ឋអាមេរិកសម្រេចអនុវត្តច្បាប់ស្ដីពីការទទួលខុសត្រូវ និងសិទ្ធិមនុស្ស Global Magnitsky Human Rights Accountability Acts លេខ១៣៨១៣ ដើម្បីដាក់ទណ្ឌកម្មមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជាពីររូប គឺលោក ចៅ ភិរុណ និងលោក ទៀ វិញ ដែលជាសមាជិកបក្សកាន់អំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ឲ្យស្ថិតនៅក្នុងបញ្ជីខ្មៅរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដោយសារពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយ។
ក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ និងក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក បានចេញសេចក្តីប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ នេះថា ឧត្តមសេនីយ៍ផ្កាយមាសបួន និងជាអគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានសម្ភារៈបច្ចេកទេស លោក ចៅ ភិរុណ ព្រមទាំងឧត្ដមនាវីផ្កាយមាសបួនដែលជាមេបញ្ជាការកងទ័ពជើងទឹក លោក ទៀ វិញ ត្រូវបានសហរដ្ឋអាមេរិកកំណត់គោលដៅជាជនល្មើសនៃការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ និងប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយយ៉ាងអនាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
ប្រភពដដែលអះអាងថា នៅឆ្នាំ២០២០ និងឆ្នាំ២០២១ លោក ចៅ ភិរុណ និងលោក ទៀ វិញ បានឃុបឃិតគ្នារកប្រាក់ចំណេញពីសកម្មភាពទាក់ទងនឹងការសាងសង់ និងការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម ដោយឃុបឃិតគ្នាជាប្រព័ន្ធបំប៉ោងតម្លៃសម្ភារៈនៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម ដើម្បីទទួលបានផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនពីអំពើទុច្ចរិតទាំងនោះ។ ជាងនេះទៀត ពួកគេក៏បានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការរឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋយកមកកាន់កាប់ជាកម្មសិទ្ធិឯកជនផ្ទាល់ខ្លួនផងដែរ។
បន្ថែមពីនេះ មន្ត្រីពុករលួយរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទាំងពីរនាក់នេះក៏បានបង្កើតអំពើពុករលួយទាក់ទងនឹងកិច្ចសន្យារបស់រដ្ឋាភិបាល ដោយការទាញយកធនធានធម្មជាតិ និងការស៊ីសំណូកជាច្រើនទៀត ដើម្បីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ខណៈសហរដ្ឋអាមេរិកបានប្ដេជ្ញាជាយូរមកហើយក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ និងគាំទ្រនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា ព្រមទាំងនៅលើពិភពលោក។
ក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ និងក្រសួងការបរទេសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក បញ្ជាក់ថា ក្រៅពីទណ្ឌកម្មជាច្រើនត្រូវបានអនុវត្តលើមន្ត្រីទាំងពីររូបនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកក៏មិនអនុញ្ញាតឲ្យមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទាំងពីរនេះ និងក្រុមគ្រួសារសាច់ញាតិរបស់ពួកគេទាំងអស់ ទទួលបាននូវទិដ្ឋាការចូលមកកាន់សហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ។
លើសពីនេះទៀត ទ្រព្យសម្បត្តិដែលពួកគេមាននៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក ឬគ្រប់គ្រងដោយមន្ត្រីទាំងពីររូបនេះនៅសហរដ្ឋអាមេរិក នឹងត្រូវបង្កកទាំងអស់ដែលត្រូវរាយការណ៍ទៅកាន់ការិយាល័យគ្រប់គ្រងអចលនទ្រព្យបរទេសនៃក្រសួងរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិកជាកំហិត។ បន្ថែមពីនេះ មុខជំនួញនានាដែលលោក ចៅ ភិរុណ និងលោក ទៀ វិញ កាន់កាប់ជាកម្មសិទ្ធិដោយផ្ទាល់ ឬដោយប្រយោលចាប់ពី ៥០% ឡើងទៅ នឹងត្រូវបង្កកលែងឱ្យប្រើប្រាស់ថែមទៀត។
សារព័ត៌មានដែលស្និទ្ធនឹងរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន គឺ DAP NEWS បានដកស្រង់សម្ដីអ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច លោក សុខ ឥសាន នៅថ្ងៃទី១១ វិច្ឆិកា នេះថា ការដាក់ទណ្ឌកម្មបែបណាក៏ដោយរបស់អាមេរិក មិនមានប្រសិទ្ធភាពលើកម្ពុជានោះទេ។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបញ្ជាក់ថា ទោះបីអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មបែបនេះក៏ដោយ ក៏រដ្ឋាភិបាលខ្មែរមិនព្រមសម្របសម្រួលជាមួយទូតរបស់អាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជាដែរ ព្រោះថាវាជារឿងឥតប្រយោជន៍។ ជាងនេះទៀត រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក នៅតែមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយគ្នាដដែល។
ជុំវិញបញ្ហានេះ ប្រធានការិយាល័យគ្រប់គ្រងទ្រព្យសម្បត្តិបរទេស (OFAC) នៃក្រសួងរតនាគារជាតិអាមេរិក អ្នកស្រី អេនឌ្រៀ ហ្កាកគី (Andrea M. Gacki) បានអះអាងក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ខ្លួនថា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងមិនឈរខាងមន្ត្រីពុករលួយឡើយ ហើយអាមេរិកនឹងនៅតែបន្តផ្តល់អាទិភាពដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងប្រឆាំងអំពើពុករលួយ និងធ្វើការដោយមិននឿយហត់ដើម្បីលើកកម្ពស់គណនេយ្យភាព សិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
ចំណែកស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា បានអះអាងលើទំព័រ Facebook របស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី១១ វិច្ឆិកា នេះដែរថា សហរដ្ឋអាមេរិកមានការប្ដេជ្ញាចំពោះប្រជាជនកម្ពុជា និងបំណងប្រាថ្នារបស់ពួកគេ ដើម្បីសុខសន្តិភាព ភាពរុងរឿង ប្រជាធិបតេយ្យ និងអនាគតប្រកបដោយសមធម៌ ដូច្នេះដើម្បីគាំទ្រចំពោះការប្ដេជ្ញានេះ អាមេរិកប្រកាសនូវការរឹតបន្តឹងថ្មីលើផ្នែកទិដ្ឋាការចំពោះលោក ចៅ ភិរុណ និងលោក ទៀ វិញ ដោយសារតែពួកគេបានប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយធ្ងន់ធ្ងរនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះ។
ដោយឡែកប្រធានប្រតិបត្តិនៃចលនាពលរដ្ឋដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ (PMD) លោក ទូច វិបុល បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនជុំវិញការដាក់ទណ្ឌកម្មលើមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅថ្ងៃទី១១ វិច្ឆិកា នេះថា PMD សាទរចំណាត់ការទណ្ឌកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកលើមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់កម្ពុជា លោក ទៀ វិញ និងលោក ចៅ ភិរុណ ព្រមទាំងសមាជិកគ្រួសាររបស់ពួកគេយ៉ាងពេញទំហឹង។
ប្រភពដដែលអះអាងថា ចំណាត់ការនេះនឹងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើនលើសលប់កាន់តែកក់ក្ដៅថែមទៀត នៅពេលបានឃើញរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកបន្តការប្ដេជ្ញាចិត្តយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់គាំទ្រពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលប្រាថ្នាចង់បានសន្តិភាព វិបុលភាព ប្រជាធិបតេយ្យ និងសមធម៌ក្នុងការជ្រោមជ្រែងដំណើរការស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ដោយសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មធ្ងន់ៗចំលើប្រព័ន្ធប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មពុករលួយដែលរំលោភគោលការណ៍នីតិរដ្ឋកន្លងមក។
ចលនាពលរដ្ឋដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ (PMD) សូមអំពាវនាវដល់បណ្ដាប្រទេសជាហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ យកគំរូតាមការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកដែលនៅតែដាក់សម្ពាធកាន់តែធ្ងន់ទៅលើប្រព័ន្ធអំណាចនយោបាយពុករលួយនៅកម្ពុជា ក្នុងគោលដៅស្ដារប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជាឡើងវិញតាមការចង់បានរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ អ្នកវិភាគនយោបាយនិងសង្គម លោក គឹម សុខ លើកឡើងថា បន្ទាប់ពីលោក ហ៊ុន សែន ខំអួតរឿងវាយខ្នោះពលរដ្ឋស្លូតត្រង់ និងត្រៀមខ្លួនដឹកនាំអាស៊ាន ស្រាប់តែសហរដ្ឋអាមេរិកបញ្ចេញចំណាត់ការដាក់ទណ្ឌកម្មធ្ងន់ៗលើពួកមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងការពារជាតិរបស់ខ្លួនទៅវិញ។
លោក គឹម សុខ បញ្ជាក់ថា បញ្ហានេះគឺជាចំណោទខ្លី និងមានសម្មតិកម្មតិច តែត្រូវដោះស្រាយច្រើនទំព័រណាស់សម្រាប់រដ្ឋាភិបាលឯកបក្សដែលតែងរំលោភសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋ រំលោភលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ រំលោភរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយយ៉ាងអនាធិបតេយ្យបច្ចុប្បន្ននេះ។
ចំណែកនាយកប្រតិបត្តិអង្គការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត បណ្ឌិត សេក សុជាតិ បានសរសេរលើគណនី Facebook របស់លោកនៅថ្ងៃទី១១ វិច្ឆិកា នេះដែរថា ការចូលរួមប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ មានន័យស្មើនឹងការចូលរួមបំផ្លាញសង្គមជាតិ និងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់ប្រជាជាតិឲ្យរលាយផងដែរ។ លោកបន្តថា ការចូលរួមប្រព្រឹត្តអំពើល្មើសច្បាប់ មានន័យស្មើនឹងគាំទ្រឱ្យមានអំពើហិង្សានៅក្នុងសង្គម និងបំផ្លាញនីតិរដ្ឋឲ្យធ្លាក់ចុះ ចំណែកការចូលរួមប្រព្រឹត្តទង្វើអសីលធម៌ មានន័យស្មើនឹងបំផ្លាញវប្បធម៌ជាតិឲ្យសាបសូន្យ និងជាមនុស្សដែលរមិលគុណបំផុតសម្រាប់ជាតិសាសន៍ខ្លួនឯង។
គិតត្រឹមខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ នេះ យ៉ាងហោចណាស់មានមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញចំនួន ៥នាក់ហើយ រួមទាំងឈ្មួញទុច្ចរិតដែលស្និទ្ធនឹងលោក ហ៊ុន សែន ផងដែរ ដែលបានទទួលរងទណ្ឌកម្មបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិ និងរឹតត្បិតទិដ្ឋាការពីសហរដ្ឋអាមេរិក រួមមានលោក ចៅ ភិរុណ លោក ទៀ វិញ លោក ហ៊ីង ប៊ុនហៀង លោក គន់ គីម លោក ទ្រី ភាព។ បន្ថែមពីនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកក៏បានដាក់ទណ្ឌកម្មលើក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋអំណាចចិន ឈ្មោះ UDG ដែលកំពុងអនុវត្តគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍នៅតំបន់តារាសាគរក្នុងខេត្តកោះកុង ផងដែរ។
មកទល់នឹងម៉ោងផ្សាយនេះ សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅមិនទាន់អាចទាក់ទងលោក ទៀ វិញ និងលោក ចៅ ភិរុណ ដើម្បីសុំការបំភ្លឺលើការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់មហាអំណាចសហរដ្ឋអាមេរិកលើរូបលោក និងក្រុមគ្រួសារបាននៅឡើយទេ៕