 ថាមានផែនការផ្ដួលរំលំរបបរាជាធិបតេយ្យ។){kind=link}
កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី១៤ វិច្ឆិកា រាជធានីបាងកករំជើបរំជួលដោយសម្រែកបាតុកររាប់ពាន់នាក់ ស្រែកប្រឆាំងនឹងអំណាចរបស់តុលាការរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់រាជាណាចក្រមួយនេះ ដែលបានចេញសេចក្ដីសម្រេចមួយចោទប្រកាន់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ ៣រូបរបស់គណបក្សចលនាឆ្ពោះទៅមុខ (MFP) ថាមានផែនការផ្ដួលរំលំរបបរាជាធិបតេយ្យ។
កាលពីថ្ងៃពុធសប្ដាហ៍មុននេះ តុលាការរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់រាជាណាចក្រនេះ បានរកឃើញមេដឹកនាំបាតុកម្មប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល ៣រូបដែលបានថ្លែងសារនៅក្នុងហ្វូងបាតុកម្មមួយកាលពីខែសីហា ទាមទារឱ្យកែទម្រង់របបរាជានិយមថៃ ថាបង្កប់ដោយផែនការចង់ផ្តួលរំលំរបបរាជានិយមអាស្រ័យធម្មនុញ្ញ។
ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ប្រមូលផ្ដុំមនុស្សរាប់ពាន់នាក់ បាតុករគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែលភាគច្រើនមកពីបក្សចលនាឆ្ពោះទៅមុខ (MFP) បានកាន់កាប់កំណាត់ផ្លូវដ៏ធំមួយនៅទីក្រុងបាងកក នៅពេលពួកគេមិនអាចប្រមូលផ្ដុំគ្នាបាននៅវិមានប្រជាធិបតេយ្យ។ អ្នកគាំទ្រចលនាប្រជាធិបតេយ្យថៃ ជាច្រើនពាន់នាក់ បានធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងតុលាការរដ្ឋធម្មនុញ្ញថៃ គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏ធំមួយនៃការជួបជុំកម្លាំងក្រុមបាតុករជាលើកដំបូងអំឡុងដែលទីក្រុងបាងកកធ្លាក់ក្នុងការរាតត្បាតជំងឺកូវីដដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនៅឡើយ។
ក្នុងស្ថានភាពរំជើបរំជួលនយោបាយនៅកណ្ដាលក្រុងបាងកក អ្នកសង្កេតការណ៍មើលឃើញថា ការសម្រេចរបស់តុលាការរដ្ឋធម្មនុញ្ញថៃ ទោះជាពុំបានចេញសាលដីកាដាក់ទោសឧក្រិដ្ឋលើមេដឹកនាំបាតុករទាំង ៣រូបមែន ប៉ុន្តែសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការកំពូលនេះ នឹងបើកផ្លូវឱ្យមានបណ្ដឹងទៅកាន់គណៈកម្មការបោះឆ្នោតដែលអាចនាំឱ្យមានបណ្ដឹងរបស់ស្ថាប័នបោះឆ្នោតនេះត្រឡប់ទៅតុលាការនេះវិញ ហើយនឹងនាំឱ្យមានការសម្រេចជាថ្មីធ្វើឱ្យគ្រោះថ្នាក់ដល់គណបក្សចលនាឆ្ពោះទៅមុខ (MFP) បើសាលដីកា សម្រេចរំលាយបក្សប្រឆាំងធំទីពីរនេះ។
យ៉ាងណា មុននឹងធ្លាក់បណ្ដឹងនេះទៅតុលាការរដ្ឋធម្មនុញ្ញវិញ គឺតុលាការព្រហ្មទណ្ឌ នឹងអាចយកសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការធម្មនុញ្ញទៅប្រើជាមូលដ្ឋានសម្រាប់ចោទប្រកាន់មេដឹកនាំបាតុករ ៣រូបនេះ ពីបទ «ក្បត់ជាតិ» ហើយពិតណាស់បើកទៅរកការរំលាយបក្សប្រឆាំងនេះ។
ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នោះ បាតុករបានដុតរូបសំណាកចៅក្រមរបស់តុលាការរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលមេដឹកនាំក្រុមបាតុករចោទប្រកាន់ថា កំពុងដណ្តើមអំណាចពីប្រជាជន។ នេះបើយោងតាមកាសែតថៃបាងកកប៉ុស្តិ៍។
មេដឹកនាំបាតុកម្ម Thatchapong Kaedam បានថ្លែងថា ការទាមទារឲ្យមានកំណែទម្រង់ស្ថាប័នរាជបល្ល័ង្ក មិនមែនមានន័យថាជាផែនការប៉ុនប៉ងផ្តួលរំលំរបបរាជានិយមនោះទេ។ លោកទទូចថា បើមានកំណែទម្រង់ គឺជារឿងល្អប្រសើរទៅវិញចំពោះរបបរាជានិយម។
ចាប់តាំងពីមានបាតុកម្មប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលដែលផ្ទុះឡើងតាំងពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០២០ បាតុករដែលភាគច្រើនជាយុវជន និស្សិត បានទាមទារ ១០ចំណុច ដែលនៅក្នុងនោះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចារ ចុះចេញពីតំណែង និងទាមទារឲ្យធ្វើកំណែទម្រង់ស្ថាប័នព្រះមហាក្សត្រ ជាពិសេសទាមទារឲ្យមានតម្លាភាពហិរញ្ញវត្ថុរបស់រាជវាំង និងទាមទារឲ្យលុបចោលច្បាប់ជេរប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ ជាពិសេសមាត្រា១១២។
តាមច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌថៃ បទប្រមាថព្រះមហាក្សត្រអាចត្រូវជាប់ទោសក្នុងពន្ធនាគាររយៈពេល ១៥ឆ្នាំ ចំណែកបទល្មើសប៉ុនប៉ងផ្តួលរំលំរបបរាជានិយមវិញ គឺជាទោសក្បត់ជាតិ។ ទម្ងន់ទោសនេះអាចនឹងត្រូវជាប់ទោសក្នុងពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត។
អ្នកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស ព្រមានថា ការប៉ះទង្គិចរវាងប៉ូលិសនិងបាតុករ ដែលធ្វើឲ្យបាតុករ ២នាក់រងរបួស គឺជាសញ្ញាអាក្រក់នាំឱ្យមានការប៉ះគ្នាធ្ងន់ជាងនេះទៀត បើមានបាតុកម្មក្រោយៗទៀត។
នៅក្នុងការតវ៉ាកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ បាតុករមួយក្រុមបានបន្តដំណើរទៅដល់មុខស្ថានទូតអាល្លឺម៉ង់ ដោយបានដាក់ញត្តិសម្ដែងពីក្តីបារម្ភនៃការវិលត្រឡប់នៃរបបរាជានិយមផ្ដាច់ការនៅប្រទេសថៃ។ ក្រុមបាតុករបានដាក់ញត្តិនៅស្ថានទូតអាល្លឺម៉ង់ ក៏ព្រោះថាអាល្លឺម៉ង់ជាប្រទេសដែលព្រះមហាក្សត្រថៃ ព្រះបាទ វិជ្ជរ៉ាឡុងកន តែងតែយាងទៅស្នាក់នៅរយៈពេលយូរ ហើយក៏ចំពេលព្រះមហាក្សត្រទើបយាងធ្វើដំណើរចេញទៅអាល្លឺម៉ង់ នៅសប្តាហ៍មកនេះ បន្ទាប់ពីខកខានជាងមួយឆ្នាំដោយសារពិភពលោកធ្លាក់ក្នុងជំងឺឆ្លងកូវីដដែលប្រភពដើមចេញពីប្រទេសចិន។
ប្រទេសថៃ ប្រកាន់របបរាជានិយមអាស្រ័យធម្មនុញ្ញ គឺចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៣២។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់រាជាណាចក្រនេះចែងអំពីការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ប៉ុន្តែលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់ប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះ តែងតែរងនូវរដ្ឋប្រហារ គឺជិត ២០លើកមកហើយ។ រដ្ឋប្រហារចុងក្រោយនៅខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤ ជាព្រឹត្តិការណ៍បញ្ចប់អំណាចស៊ីវិលនៃគណបក្សភឿថៃ ហើយជាព្រឹត្តិការណ៍មួយបង្កលក្ខណៈឱ្យលោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចារ ក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ដែលបុរសនេះហើយជាមេរដ្ឋប្រហារនៅគ្រានោះ។ អតីតមេរដ្ឋប្រហារម្នាក់នេះ កំពុងតែត្រូវបាតុកររុញច្រានឱ្យចុះចេញពីតំណែង ដែលបាតុកររិះគន់ថា មេទ័ពរូបនេះមិនសមជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃរដ្ឋាភិបាលកើតចេញពីការបោះឆ្នោតរបស់ប្រជាជននៅឆ្នាំ២០១៩ ឡើយ។
អ្នកសង្កេតការណ៍ព្រមានថា ចលាចលនយោបាយនៅទីក្រុងបាងកក ចាប់ពីពេលនេះទៅ នឹងកាន់តែរីកធំឡើង បើតុលាការរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៅបន្តទុកឱ្យមានការព្រួយបារម្ភថា គណបក្សចលនាឆ្ពោះទៅមុខ (MFP) ដែលជាគណបក្សថ្មីមកជំនួសបក្សឆ្ពោះទៅមុខ (FFP) ត្រូវបានតុលាការនេះរំលាយកាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ នៅតែប្រឈមនឹងការរំលាយដូចបក្ស FFP។ ក្នុងស្ថានភាពនេះ លោក ប្រាយុទ្ធ កាន់តែជាមុខសញ្ញានៃការទាមទារឱ្យចុះចេញពីតំណែងដោយកម្លាំងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ៕