 ដែលជាមេទ័ពខ្លាំងដឹកនាំប្រឆាំងនឹងអាណានិគមបារាំង នៅចន្លោះឆ្នាំ១៩១១ ដល់ឆ្នាំ១៩៥១។){kind=link}
ក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ខេត្តមណ្ឌលគិរី សាទរអភិបាលខេត្ត លោក ថង សាវុន ដែលមានគម្រោងសង់រូបសំណាកមេកុលសម្ព័ន្ធជនជាតិដើមព្នងម្នាក់ គឺលោក ម្តឹះ ត្រាំងលើង (Mbo Trang Leung) ដែលជាមេទ័ពខ្លាំងដឹកនាំប្រឆាំងនឹងអាណានិគមបារាំង នៅចន្លោះឆ្នាំ១៩១១ ដល់ឆ្នាំ១៩៥១។
អភិបាលខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក ថង សាវុន បានបង្ហោះសារតាមបណ្ដាញសង្គម Facebook បង្ហាញរូបសំណាកមេកុលសម្ព័ន្ធ លោក ម្តឹះ ត្រាំងលើង ជិះដំរីកាន់អាវុធធ្វើសង្គ្រាម។ រូបសំណាកនោះ ត្រូវបានពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ស្នើឲ្យមានការសាងសង់ចំកណ្តាលសួនច្បារក្នុងក្រុងសែនមនោរម្យ។
ទីប្រឹក្សាបណ្ដាញជនជាតិដើមភាគតិចព្នង លោក គ្រើង តុលា បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ថា ក្រុមរបស់លោកបានដាក់ពាក្យស្នើសុំអភិបាលខេត្តមុនៗ ដើម្បីសង់រូបសំណាកនេះជាង ២០ឆ្នាំមកហើយ តែគ្មានលទ្ធផលនោះទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង សប្បាយចិត្តនៅគ្រាដែលអភិបាលខេត្តដែលទើបឡើងកាន់តំណែងថ្មីមានគំនិតសង់រូបសំណាកនេះ ព្រោះវាជាការបញ្ជាក់អំពីអត្តសញ្ញាណប្រវត្តិសាស្ត្រ ភាពអង់អាចក្លាហាន និងការលះបង់តស៊ូទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពពីអាណានិគមបារាំង។
លោកបន្តថា រូបសំណាកមេទ័ពព្រៃរូបនេះផុសចំកណ្តាលក្រុងសែនមនោរម្យ ខេត្តមណ្ឌលគិរី ជាទឹកដីដែលសម្បូរដោយជនជាតិដើមភាគតិចព្នង រស់នៅច្រើនជាងគេប្រមាណ ៩០%។
រដ្ឋបាលខេត្តមណ្ឌលគិរី នៅមិនទាន់អាចបញ្ជាក់អំពីពេលវេលាស្ថាបនារូបសំណាកលោក ម្តឹះ ត្រាំងលើង (Mbo Trang Leung) ថ្ងៃណានោះទេ ប៉ុន្តែមន្ត្រីសាលាខេត្តបង្ហើបថា អភិបាលខេត្តបានស្នើសុំសេចក្តីសម្រេចពីក្រសួងមហាផ្ទៃ រួចហើយ តែនៅមិនទាន់ឆ្លើយតប។
មេកុលសម្ព័ន្ធ និងជាមេទ័ពខ្លាំងរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង គឺលោក ម្តឹះ ត្រាំងលើង មានស្រុកកំណើតក្នុងភូមិអណ្តូងក្រឡឹង ឃុំដាក់ដាំ ស្រុកអូររាំង ខេត្តមណ្ឌលគិរី។ លោកជាមេទ័ពព្រៃដ៏ឆ្នើម ដឹកនាំជនជាតិដើមព្នងជាច្រើននាក់ធ្វើទាហានកាន់អាវុធប្រឆាំងនឹងកងទ័ពបារាំង ដែលឈ្លានពាន និងធ្វើបាបពលរដ្ឋស្លូតត្រង់ក្នុងខេត្តនេះនៅចន្លោះឆ្នាំ១៩១១ ដល់ឆ្នាំ១៩៥១។
ឯកសារស្រាវជ្រាវរបស់ជនជាតិដើមព្នង បង្ហាញថា លោក ត្រាំងលើង បានងើបបះបោរប្រឆាំងនឹងអាណានិគមបារាំង ជាលក្ខណៈការទូត និងលក្ខណៈសង្គ្រាមផង ហើយលោកបានដឹកនាំជនជាតិដើមភាគតិចជាច្រើននាក់ធ្វើជាទាហានបង្កប់ក្នុងព្រៃ ដើម្បីវាយឆ្មក់ប្រឆាំងនឹងកងទ័ពបារាំង។ មេកុលសម្ព័ន្ធរូបនេះមានបំណងចង់លុបបំបាត់ការជិះជាន់ ការសម្លាប់ពលរដ្ឋស្លូតត្រង់យ៉ាងអយុត្តិធម៌ និងការគាបសង្កត់សិទ្ធិសេរីភាពរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច។
ឯកសារខ្លះសរសេរថា មេទ័ពព្នងរូបនេះបានសម្លាប់មេទ័ពបារាំង ៣នាក់ និងទាហានបារាំងរាប់រយនាក់ទៀត ដើម្បីទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពពីអាណានិគមបារាំង។
តាមឯកសារស្រាវជ្រាវដដែលនេះ បានកត់សម្គាល់ថា មេទ័ពព្នងរូបនេះចេះមន្តវិជ្ជាកាប់មិនមុតដុតមិនឆេះ ដែលធ្វើឱ្យទាហានបារាំង មិនអាចយកឈ្នះលើកងទាហានរបស់លោកបានឡើយ។ លោកតែងតែជិះដំរីធ្វើចម្បាំងដោយប្រើអាវុធបែបបុរាណ តាមរបៀបកុលសម្ព័ន្ធ ដូចជាកាំបិត ខ្វែវ ស្នាបាញ់ព្រួញ លំពែង អន្ទាក់ ដើម្បីធ្វើសង្គ្រាមជាមួយបារាំងនៅចន្លោះឆ្នាំ១៩១១ ដល់ឆ្នាំ១៩៥០។
លោកមានភរិយា ៧នាក់ និងកូនជិត ១០នាក់ ត្រូវបានទាហានបារាំង សម្លាប់យ៉ាងព្រៃផ្សៃជាមួយនឹងអ្នកភូមិជាច្រើននាក់ទៀត។
ឯកសារដដែលបញ្ជាក់ថា នៅចន្លោះឆ្នាំ១៩១១ ដល់ឆ្នាំ១៩៣៥ កងទ័ពបារាំង បានបង្ខំឱ្យជនជាតិដើមភាគតិចធ្វើផ្លូវដោយអត់អាហារ បើពលរដ្ឋណាមិនព្រមធ្វើការងារនេះទេ នឹងត្រូវស្លាប់។ រដ្ឋបាលបារាំង បានហាមប្រាមមិនឱ្យជនជាតិដើមព្នង ធ្វើដំណើរឆ្លងពីមួយភូមិទៅភូមិមួយទៀត ហើយកងទ័ពបារាំង បានចាប់យកជ្រូក មាន់ទា និងគោក្របីរបស់ជនជាតិដើម ធ្វើជាអាហារបែបអនាធិបតេយ្យ។
លើសពីនេះទៀត កងទ័ពបារាំង តែងតែចាប់រំលោភស្ត្រី ប្រពន្ធគេ និងស្ត្រីមេម៉ាយនៅក្នុងភូមិដោយបង្ខំ និងគំរាមកំហែង។ ទង្វើនេះ ធ្វើឱ្យមេកុលសម្ព័ន្ធ លោក ម្តឹះ ត្រាំងលើង និងមេទ័ពអ្នកចម្បាំងជនជាតិដើមភាគតិចព្នងជាច្រើននាក់ទៀត ខឹងសម្បាយ៉ាងខ្លាំង ហើយប្ដេជ្ញាធ្វើសង្គ្រាមទ័ពព្រៃប្រឆាំងនឹងយោធាបារាំង ដោយសម្លាប់មេទ័ពបារាំងម្នាក់ឈ្មោះ កាទី និងមេទ័ពធំ ២នាក់ទៀត។
ឯកសារខ្លះទៀតបង្ហាញថា មេកុលសម្ព័ន្ធរូបនេះបានយល់ព្រមឱ្យកងទ័ពបារាំង សម្លាប់នៅឆ្នាំ១៩៥១ ដោយសារតែលោកអាណិតអ្នកភូមិ និងកូនប្រពន្ធរបស់ខ្លួនត្រូវស្លាប់ទាំងអស់។ លោកបានឱ្យទាហានបារាំងទាញខ្សែអំបោះចេញពីធ្មេញរបស់លោក ហើយក្រោយពេលទាញខ្សែអំបោះនោះចេញអស់ហើយ ទើបបារាំងអាចសម្លាប់លោកបាន។
បច្ចុប្បន្ន ផ្នូររបស់លោក ម្តឹះ ត្រាំងលើង កប់ក្នុងដែនដីកម្ពុជាក្រោម ដែលសព្វថ្ងៃគ្រប់គ្រងដោយអាជ្ញាធរវៀតណាម។ មេកុលសម្ព័ន្ធរូបនេះ ត្រូវប្រជាជនវៀតណាម សង់រូបសំណាកយ៉ាងធំដើម្បីគោរពបូជា និងធ្វើបុណ្យជារៀងរាល់ឆ្នាំ។
ឯកសារខ្លះទៀត ឱ្យដឹងថា លោក ម្តឹះ ត្រាំងលើង កើតនៅឆ្នាំ១៨៧០ ស្លាប់នៅឆ្នាំ១៩៥១៕