របបសឹកភូមា ទំនងចាប់ផ្ដើមលេងល្បែងតាមលោក ហ៊ុន សែន ដោយបង្រួបបង្រួមជាមួយក្រុមប្រដាប់អាវុធជនជាតិភាគតិច ហើយផាត់ចោលក្រុមប្រជាធិបតេយ្យរបស់អ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ក្រោមលេសថាក្រុមនេះជាក្រុមឧទ្ទាមខុសច្បាប់។
នៅពេលត្រឡប់មកពីប្រទេសភូមាវិញកាលពីថ្ងៃទី៨ ខែមករា លោក ហ៊ុន សែន ពុំបានបើកធ្វើសន្និសីទកាសែតដូចទម្លាប់ដែលលោកតែងតែធ្វើនៅក្នុងបន្ទប់មួយក្នុងព្រលានយន្តហោះក្រុងភ្នំពេញ ឬក៏នៅវិមានសន្តិភាពនោះទេ ប៉ុន្តែលោកបែរជាចាត់តាំងឱ្យលោក ប្រាក់ សុខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស ធ្វើសន្និសីទជំនួសរូបលោកទៅវិញ។
ក្នុងសន្និសីទនោះ លោក ប្រាក់ សុខុន និយាយរ៉ាយរ៉ាប់ និងសរសើរច្រើនអំពីរូបមន្តនយោបាយឈ្នះឈ្នះរបស់លោក ហ៊ុន សែន ក្នុងការបង្រួបបង្រួមជាមួយក្រុមភាគីទ័ពព្រៃខ្មែរក្រហម ដែលនរណាក៏ដឹងថាក្រុមនេះនៅសេសសល់បន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ ហើយម្យ៉ាងទៀត ក្រុមនេះមើលទៅដូចជាទាល់ច្រកព្រោះប្រធានចលនាត្រីភាគី គឺសម្ដេចនរោត្តម សីហនុ ដែលមានចិននៅពីក្រោយ បានក្លាយជាប្រមុខរដ្ឋ ឬព្រះមហាក្សត្រនៃរាជាណាចក្រកម្ពុជាវិញហើយនោះ។
លោក ប្រាក់ សុខុន បាននិយាយថា បទពិសោធន៍របស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលលោក ប្រាក់ សុខុន ហៅថាសម្ដេចតេជោ ក៏បានលើកឡើង និងពន្យល់ប្រាប់ទៅមេដឹកនាំយោធាភូមា ឧត្តមសេនីយ៍ មីន អ៊ុងឡាំង ផងដែរ។ បើតាមលោក ប្រាក់ សុខុន គឺលោក ហ៊ុន សែន ក៏បានប្រាប់ទៀតអំពីបទពិសោធន៍នយោបាយឈ្នះឈ្នះផ្សេងទៀតដែលកម្ពុជាអាចធ្វើបាន ហើយមានសន្តិភាពមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
សន្តិភាពសព្វថ្ងៃនេះដុះព្រោងព្រាត គឺសូម្បីនៅជនបទ ឬកណ្ដាលទីស្ងាត់ជ្រងំក៏មានដែរនូវពាក្យ «អរគុណសន្តិភាព»។ ពាក្យថា «អរគុណសន្តិភាព»នេះហើយដែលនាំឱ្យកម្ពុជាមានការអភិវឌ្ឍ មានការរីកចម្រើន ទោះជារាស្ត្រក្រីក្រពុំមានលំនៅឋានពិតប្រាកដ ហើយពួកគាត់មកដេកក្រោមស្លាកអរគុណសន្តិភាពក៏ដោយ។ នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននោះ លោក ប្រាក់ សុខុន បានអួតថា លោក ហ៊ុន សែន បានបង្ហាញបទពិសោធន៍នៃការផ្សះផ្សាជាតិខ្មែរក្រោមដំបូលនយោបាយឈ្នះឈ្នះមានមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
នយោបាយ «ឈ្នះឈ្នះ» របស់កម្ពុជាដែលកម្ទេចក្រុមប្រឆាំងដ៏ធំ គឺគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយលួងលោមក្រុមបក្សតូចៗដែលរកអាសនៈមេឃុំ-ចៅសង្កាត់ពុំបានផង មករួមរស់ជាមួយគ្នានៅក្រោមស្លាកថា «មានសន្តិភាព ទើបមានការអភិវឌ្ឍ»។
បក្សតូចៗដែលលោក ហ៊ុន សែន ប្រមូលបានមកនៅក្រោមដំបូលសន្តិភាពនោះ គឺការបោះឆ្នោតសភាឆ្នាំ២០១៨។ បក្សទាំងនោះមាន ១៩គណបក្ស ហើយគ្រាន់តែប្រកាសលទ្ធផលបោះឆ្នោតភ្លាម គឺបក្សទាំងអស់នោះដែលពុំអាចរកអាសនៈសូម្បីតែមួយអាសនៈក៏គ្មានផងនៅរដ្ឋសភា ហើយក៏បានបាត់ស្រមោលរលាយរូបទៅវិញ។
ប៉ុន្តែនៅក្រោមដំបូលនយោបាយឈ្នះឈ្នះ លោក ហ៊ុន សែន ជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលប្រមូលបានអាសនៈទាំងអស់នៅក្នុងរដ្ឋសភា គឺទាំង ១២៥អាសនៈ ក៏នឹកឃើញ ហើយមានចិត្តអាណិតអាសូរបក្សទាំងនោះ ក៏បង្កើតស្ថាប័នមួយហៅថា «ឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់»។ នយោបាយ ឈ្នះឈ្នះ បានផ្ដល់ឋានៈមេបក្ស អនុប្រធានបក្សដែលជាសមាជិកនៃឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់មានរហូតដល់ទេសរដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីទៀតផង។
តើក្រុមនេះទៅណាបាត់ហើយមកដល់ពេលនេះ ហើយបានបំពេញអ្វីខ្លះដើម្បីជាតិ ដើម្បីជនរងគ្រោះក្នុងសង្គម?
និយាយអំពីប្រទេសភូមាវិញដែលនៅក្រោមរបបសឹក។ សេចក្ដីរាយការណ៍មួយរបស់សារព័ត៌មានភូមា Irrawaddy បានចុះផ្សាយនៅថ្ងៃទី៨ កុម្ភៈ នេះថា ក្រុមប្រឹក្សាយោធាបានយល់ព្រមបើកការចរចាជាមួយក្រុមអង្គការប្រដាប់អាវុធមួយចំនួន ដោយបានប្រកាសថាការចរចានេះដើម្បីត្រួសត្រាយផ្លូវទៅរកសន្តិភាពពេញលេញជាមួយនឹងការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់គ្នា។
ប៉ុន្តែជំហរទន់ភ្លន់របស់ក្រុមយោធា មើលទៅដូចជាចង់កាត់បន្ថយ ឬបន្សាបកម្លាំងប្រឆាំងនៃក្រុមរដ្ឋាភិបាលស្រមោលនៃរដ្ឋាភិបាលឯកភាពជាតិ ដែលជាកម្លាំងប្រឆាំងដ៏ធំនៅភូមា ហើយជាក្រុមរបស់អ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ដែលសហគមន៍អន្តរជាតិចាត់ទុកជាកម្លាំងដែលអាចរុញច្រានរបបសឹកឲ្យរលាយតាមរយៈការបោះឆ្នោត បើមានការបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខ។
នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ក្រុមប្រឹក្សាយោធាភូមា មិនត្រឹមតែស្នើឲ្យក្រុមរបស់អ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ឬរដ្ឋាភិបាលស្រមោលមកចរចានឹងខ្លួននោះទេ ប៉ុន្តែរបបសឹកបានចាត់ទុកក្រុមដ៏ធំនេះជាក្រុមឧទ្ទាម និងជាក្រុមភេរវកម្មទៀតផង។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់របបសឹក បានប្រកាសថា គឺជាការចាំបាច់ណាស់នៅពេលនេះដែលភូមាត្រូវមានសន្តិភាពតាមរយៈការចរចា ហើយឱ្យស្របនឹងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ពួកយោធាដែលមើលទៅដូចមានគេខ្សឹបឱ្យនិយាយនេះ នៅតែប្រកាន់ជំហរថា ខ្លួនមិនចរចាដាច់ខាតជាមួយក្រុមរដ្ឋាភិបាលស្រមោលនៃរដ្ឋាភិបាលឯកភាពជាតិ ដែលក្រុមនេះបង្កើតឡើងដោយក្រុមតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតនៅក្នុងការបោះឆ្នោត កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០ ព្រោះក្រុមនេះជាកម្លាំងឧទ្ទាម និងជាក្រុមភេរវកម្ម។
តាមរយៈសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់របបសឹកភូមានេះ គេដឹងច្បាស់ណាស់ថាជាល្បិចទុច្ចរិតរបស់ពួកយោធាភូមា ចាប់ផ្ដើមប្រកាសលេងនេះ គឺក្រោមខ្សែបន្ទាន់នយោបាយឈ្នះឈ្នះដែលបក្សកាន់អំណាចនៅកម្ពុជា បានអនុវត្តជោគជ័យទៅហើយទៅលើកម្លាំងប្រឆាំងដ៏ធំជាងគេ គឺគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលត្រូវបានរំលាយក្រោមអំណាចសាលដីការបស់តុលាការកំពូល កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ ដែលក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍មួយចំនួនចាត់ទុកថាជាតុលាការនយោបាយ។
ជំហររបស់របបសឹកភូមា ដែលកម្ចាត់ក្រុមអ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ក៏មិនខុសអ្វីនឹងលោក ហ៊ុន សែន កំពុងតែលេងនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះ ដោយទុកឱ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដេករហូត។ ប៉ុន្តែសំណួរសួរថា តើភូមិសាស្ត្រនយោបាយនៅភូមា ដូចនៅកម្ពុជាឬទេ? គឺខុសគ្នាឆ្ងាយណាស់។ អ្នកសាកគិតមើលទៅថា តើអាសនៈភូមានៅអង្គការសហប្រជាជាតិ ភាគីខាងណាជាអ្នកកាន់កាប់? ការពិត គឺភាគីរបស់អ្នកស្រី ស៊ូជី កំពុងតែកាន់កាប់។
របបសឹកភូមា គ្មាននិមិត្តរូបស្របច្បាប់ណាមួយទាល់តែសោះនៅវេទិកាអន្តរជាតិ។ នេះជាជោគជ័យការទូតនៃរដ្ឋាភិបាលស្រមោលប្រឆាំងរបបសឹក។ បើនិយាយពីចលនាប្រឆាំងរបបសឹកវិញ គឺកម្លាំងរដ្ឋាភិបាលស្រមោលមានកម្លាំងខ្លាំង ហើយធំធេងណាស់។ មានន័យថា ប្រជាជនភូមាដែលមានជាង ៥៤លាននាក់ សឹងទាំងអស់នៅជាមួយក្រុមអ្នកស្រី ស៊ូជី។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ក្រុមប្រដាប់អាវុធជនជាតិដើមភាគតិចទាំងអស់ បានសច្ចាសហការជាមួយរដ្ឋាភិបាលស្រមោលដើម្បីប្រឆាំងរបបសឹក។
ឥឡូវនេះ បើតាមប្រភពរបស់ Irrawaddy កម្លាំងជនជាតិភាគតិចដូចជារដ្ឋការ៉ែន រដ្ឋមន រដ្ឋសាន រដ្ឋកាឈីន រដ្ឋឈិន រដ្ឋអារ៉ាកាន រដ្ឋកាយ៉ា គេបានទាត់ចោលហើយសំណើសុំចរចារបស់របបសឹក។
និយាយរួមទៅ គេមិនអាចយករូបមន្តឈ្នះឈ្នះពីកម្ពុជា ទៅចម្លងនៅភូមា បានទេ ព្រោះរបបសឹកនឹងមិនអាចរស់បានទេ ដោយសារតែកម្លាំងផ្ទៃក្នុងរបស់ពួកយោធាក៏កំពុងតែទៅរកការបែកបាក់ ហើយកម្លាំងប្រឆាំងកាន់តែខ្លាំង។
ស្របគ្នានេះទៀត សហគមន៍អន្តរជាតិដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចកាន់តែខ្លាំងឡើង ហើយរបបសឹកកំពុងក្លាយជារបបប្រល័យពូជសាសន៍ និងឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិទៀតនោះ គឺទំនងគ្មានផ្លូវដែលសហគមន៍អន្តរជាតិផ្ដល់និទ្ទណ្ឌភាពឱ្យរបបសឹកបានឡើយ។
បើទោះជាមានការបង្រួបបង្រួមផ្សះផ្សាជាតិកើតមានមែន តែមេៗឧត្តមសេនីយ៍ភូមា ដែលបាតដៃប្រឡាក់ឈាមជីវិតមនុស្សរាប់ពាន់នាក់ ពិតជាមិនមានឱកាសសម្លាប់ប្រជាជនខ្លួនឯងបានទៀតឡើយ៕