លោក ប្រាក់ សុខុន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ បានបដិសេធចំពោះការចោទប្រកាន់របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ថាកម្ពុជាបានផ្តល់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាមឱ្យទៅប្រទេសចិន ផ្ដាច់មុខ។ លោកថា កម្ពុជាគ្រាន់តែធ្វើទំនើបកម្មមូលដ្ឋានកងទ័ពរបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ ដោយមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានវត្តមានយោធាបរទេសនៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួននោះឡើយ។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ លោក ប្រាក់ សុខុន កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ បានថ្លែងបទអន្តរាគមន៍ក្នុងកិច្ចប្រជុំតុមូលស្ដីពី សន្តិសុខ និងការការពារជាតិនៅតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ក្នុងវេទិកាថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក នៅទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង ថា ប្រទេសតូចតាចដូចកម្ពុជាត្រូវទទួលរងគ្រោះដោយគ្រាន់តែកម្ពុជាធ្វើទំនើបកម្មមូលដ្ឋានកងទ័ពរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។ លោកលើកឡើងទៀតថា ខណៈដែលការងារជួសជុលមូលដ្ឋាននេះកំពុងដំណើរការនៅឡើយ សហរដ្ឋអាមេរិកបានចោទប្រកាន់ថាកម្ពុជាបានផ្តល់មូលដ្ឋាននេះឱ្យទៅប្រទេសចិន ផ្ដាច់មុខ។
លោក ប្រាក់ សុខុន ថ្លែងទៅកាន់អង្គប្រជុំថា កម្ពុជាប្រកាន់នូវនយោបាយអព្យាក្រឹត្យអចិន្ត្រៃយ៍។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានវត្តមានយោធាបរទេសនៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួននោះទេ ហើយក៏មិនអនុញ្ញាតឱ្យកម្ពុជាបញ្ជូនកងទ័ពរបស់ខ្លួនទៅក្រៅប្រទេសនោះដែរ លើកលែងតែក្រោមឆត្ររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ក្នុងនោះគឺបេសកកម្មរក្សាសន្តិភាព។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរូបនេះថ្លែងបន្តទៀតថា ទីតាំងរាម គឺជាមូលដ្ឋានជើងទឹកដ៏តូចមួយហ៊ុមព័ទ្ធទៅដោយសណ្ឋាគារ និងតំបន់ទេសចរណ៍។ មូលដ្ឋាននេះគ្មានគោលដៅណាផ្សេងក្រៅពីការការពារដែនសមុទ្រ និងការពារអធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដីរបស់ខ្លួន ដែលជាញឹកញាប់ត្រូវបានគេរំលោភបំពានដោយប្រទេសជិតខាងនោះទេ។
លោកថា ក្នុងឋានៈជាប្រទេសអធិបតេយ្យ កម្ពុជាមានសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងទាំងអស់នៅក្នុងការជ្រើសរើសមធ្យោបាយប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពបំផុត ដើម្បីការពារប្រជាជាតិរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែកម្ពុជានឹងជ្រើសរើសមធ្យោបាយដោយគោរពយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់បំផុតចំពោះរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា។
លោក ប្រាក់ សុខុន បន្តទៀតថា ដោយសារតែអ្វីទាំងអស់ដែលប្រទេសចិន ធ្វើនៅក្នុងតំបន់នេះ ក៏ត្រូវបានសហរដ្ឋអាមេរិកតាមដាន និងវិភាគយ៉ាងល្អិតល្អន់ សូម្បីតែកិច្ចសន្យារវាងកម្ពុជា និងចិន នៅក្នុងការស្ដារជួសជុល និងការធ្វើទំនើបកម្មមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាមនេះ ក៏បានក្លាយជាចំណុចកណ្ដាលនៃការចោទប្រកាន់ និងការដាក់សម្ពាធរហូតដល់ការគំរាមកំហែងផង។
ទោះយ៉ាងណា កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩ សារព័ត៌មានរបស់អាមេរិក The Wall Street Journal បានរាយការណ៍ថា កម្ពុជា និងចិន បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសម្ងាត់មួយអនុញ្ញាតឲ្យចិនប្រើប្រាស់មូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាមរបស់កម្ពុជា។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានសម្ដែងការព្រួយបារម្ភរបស់ខ្លួនម្តងហើយម្តងទៀត បន្ទាប់ពីទីបញ្ជាការជួរមុខអគ្គលេខាធិការដ្ឋាននៃគណៈកម្មាធិការជាតិសន្តិសុខលំហសមុទ្រ ដែលឧបត្ថម្ភថវិកាដោយសហរដ្ឋអាមេរិក (NCMS) ត្រូវបានកម្ទេចចោល។ មន្ត្រីអាមេរិកនិយាយថា ការវាយកម្ទេចទីតាំងនេះ អាចត្រូវបានចងភ្ជាប់ទៅនឹងផែនការរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការដាក់ទ័ព និងបុគ្គលិកយោធាចិននៅឯមូលដ្ឋានសមុទ្រមួយនេះ។
អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតអាមេរិកនៅភ្នំពេញ លោក Chad Roedemeier ប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកកន្លងមកថា សហរដ្ឋអាមេរិកលើកទឹកចិត្តឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានតម្លាភាពពេញលេញអំពីគម្រោងនៃការអភិវឌ្ឍនៅមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម និងតួនាទីរបស់យោធាចិនក្នុងការស្ថាបនាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលលោកថា វាមានសារប្រយោជន៍សម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា ប្រទេសជិតខាង និងប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានផងដែរ។ លោកថា រាល់វត្តមានរបស់កងទ័ពចិនដោយផ្ដាច់មុខនៅមូលដ្ឋានរាម នឹងគំរាមដល់ស្វ័យភាពកម្ពុជា និងធ្វើឲ្យសន្តិសុខតំបន់ចុះខ្សោយ។
កន្លងមក បុរសខ្លាំងកម្ពុជា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលែងឲ្យមានការចូលទៅមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម ក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ ដែលកន្លងទៅអាមេរិកបារម្ភថា អាចជាទីតាំងឈរជើងរបស់ទាហានចិន។ លោកថា ការធ្វើទស្សនកិច្ចខុសពី «ការចុះធ្វើអធិការកិច្ច» ឬ «ឆែកឆេរ»។ លោកថា កំពង់ផែរាម មិនមែនជាកន្លែងចោរលួចចោរប្លន់ទេ។
ចំណែកឯលោក ទៀ បាញ់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ ធ្លាប់បានបញ្ជាក់កាលពីមុនថា ចិនកំពុងជួយសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម ដោយថាកម្ពុជាត្រូវការជំនួយដើម្បីពង្រីក និងធ្វើទំនើបកម្មមូលដ្ឋាន ដើម្បីឲ្យនាវាខ្នាតធំអាចចូលចតបាន។ លោកអះអាងថា ចិននាំកម្លាំងមកជួយ ហើយនៅពេលសាងសង់រួច ពួកគេនឹងប្រគល់មកឲ្យកម្ពុជាវិញ ចំណែកឯរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានសិទ្ធិពេញលេញក្នុងការប្រើប្រាស់មូលដ្ឋាននេះ។
កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ កន្លងទៅ សហរដ្ឋអាមេរិក បានដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមលើមន្ត្រីយោធាកម្ពុជាពីររូប គឺនាយឧត្តមសេនីយ៍ ចៅ ភិរុណ អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានសម្ភារៈបច្ចេកទេសនៃក្រសួងការពារជាតិ និងនាយឧត្ដមនាវី ទៀ វិញ ជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជាមេបញ្ជាការកងទ័ពជើងទឹក ដោយសារតែសហរដ្ឋអាមេរិកចោទមន្ត្រីទាំងពីររូបនេះថាបានប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយតាមរយៈគម្រោងនៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាមនោះ។
ចំណែកឯក្រសួងរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏ត្រូវបានគេរាយការណ៍ថា ខ្លួនកំពុងបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិ និងប្រតិបត្តិការឧក្រិដ្ឋកម្មជាមួយពួកគេជុំវិញការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយធ្ងន់ធ្ងរក្នុងគម្រោងធ្វើទំនើបកម្មកំពង់ផែកងទ័ពជើងទឹករាមនេះដែរ។
កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ សហរដ្ឋអាមេរិក ក៏បានបន្ថែមទណ្ឌកម្មបញ្ឈប់ការលក់ ឬរឹតត្បិតអាវុធផលិតដោយអាមេរិកមកឲ្យកម្ពុជាផងដែរ ជុំវិញការយល់ឃើញពីឥទ្ធិពលយោធារបស់ចិននៅកម្ពុជា៕