ហ្វីលីពីន គឺជាប្រទេសមួយស្ថិតក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ប្រទេសដីកោះមួយនេះប្រកាន់យករបបប្រជាធិបតេយ្យបែបសាធារណរដ្ឋ ហើយការបោះឆ្នោតប្រហាក់ប្រហែលទៅនឹងសហរដ្ឋអាមេរិក។
នៅថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ប៉ុន្មានសប្ដាហ៍ទៀតនេះ សាធារណរដ្ឋហ្វីលីពីន នឹងមានការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីផង អនុប្រធានាធិបតីផង ហើយក៏មានការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកព្រឹទ្ធសភា និងសមាជិកសភាផងដែរ។ ប៉ុន្តែមានតែការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីមួយគត់ត្រូវបានកំណត់ថាជាការបោះឆ្នោតឆ្លងកាត់ដំណាក់កាល ៦ឆ្នាំម្ដងតាមការកំណត់ដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសនេះ។
យោងតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់សាធារណរដ្ឋហ្វីលីពីន ប្រធានាធិបតីកាន់អំណាចបានតែ ៦ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ គឺមួយអាណត្តិ។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសនេះមិនបានបើកផ្លូវឲ្យធ្វើការរុះរើអាណត្តិប្រធានាធិបតីបានឡើយ ទោះជាប្រធានាធិបតីរូបនោះមានអំណាចនីតិប្រតិបត្តិខ្លាំងយ៉ាងណាក៏ដោយ។
ប្រធានាធិបតីបច្ចុប្បន្ន គឺលោក រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូទើតេ។ បុរសខ្លាំងរូបនេះប៉ុនប៉ងរុះរើរដ្ឋធម្មនុញ្ញ តែទៅពុំរួចនោះទេ ព្រោះតែព្រឹទ្ធសភា និងតុលាការកំពូលរបស់ប្រទេសនេះមានអំណាចអាចចោទប្រកាន់ប្រធានាធិបតីរូបនេះបានពីបទបំពានអំណាចរដ្ឋ។ ដោយមូលហេតុនេះ លោក ឌូទើតេ ដែលចង់បន្តកាន់អំណាចមួយអាណត្តិទៀត ក៏ពុំអាចទៅរួច ហើយក៏ចង់ឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនអនុប្រធានាធិបតីវិញ តែត្រង់ចំណុចនេះពុំមានមាត្រានៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងហាមឃាត់នោះទេ។
បើប្រធានាធិបតីរូបណាធ្វើបែបនេះបាន ក៏អាចរងការចោទប្រកាន់ដោយតុលាការកំពូល និងព្រឹទ្ធសភា ថាជាអ្នកនយោបាយនាំឲ្យអ្នកនយោបាយជំនាន់ក្រោយយកគំរូតាម គឺអាក្រក់បំផុត។ នៅទីបំផុត លោក ឌូទើតេ បានលះបង់មហិច្ឆតារបស់ខ្លួនវិញ។ ឥឡូវនេះ បេក្ខជនជាផ្លូវការនៅក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ខាងមុខមានតែ ៥រូបប៉ុណ្ណោះ។
ពួកគាត់កំពុងតែធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនារកសំឡេងឆ្នោតយ៉ាងភ្លូកទឹកភ្លូកដី ក្នុងនោះក្រុមបេក្ខជនអនុប្រធានាធិបតីក៏ឃោសនារកសំឡេងឆ្នោតរបស់ខ្លួនឯងយ៉ាងខ្លាំងក្លាផងដែរ ទោះជាការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃតែមួយមែន តែការរាប់សន្លឹកឆ្នោតដាច់ដោយឡែកពីគ្នា។
ក្នុងក្រសែភ្នែករបស់ប្រជាជនហ្វីលីពីន ជិត ៧០លាននាក់ដែលមានឈ្មោះបោះឆ្នោត កំពុងសម្លឹងទៅរកបេក្ខជនប្រធានាធិបតី ៥រូបនេះ គឺ៖
- លោក Bongbong Marcos កូនប្រុសអតីតជនផ្ដាច់ការកាលពីទសវត្ស១៩៨០ គឺលោក Ferdinand Marcos
- អ្នកស្រី Leni Robredo បច្ចុប្បន្នអនុប្រធានាធិបតី
- លោក Isko Moreno អតីតអភិបាលក្រុងម៉ានីល
- លោក Many Pacquioa អ្នកប្រដាល់កម្រិតពិភពលោក និងជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា
- និងលោក Ping Lacson ធ្លាប់កាន់តំណែងអគ្គស្នងការនគរបាលហ្វីលីពីន និងជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា។
ក្នុងចំណោមបេក្ខជនទាំង ៥រូបនេះមានបេក្ខជនម្នាក់គត់ដែលមានប្រជាប្រិយភាពជាងគេ គឺកូនប្រុសជនផ្ដាច់ការ Ferdinand Marcos គឺលោក Bongbong Marcos។ យោងតាមការស្ទង់មតិមួយរបស់បណ្ដាញស្ទង់មតិតំបន់អាស៊ីឈ្មោះថា Pulse Asia ដែលបានធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃទី១៨ ដល់ថ្ងៃទី២៣ កុម្ភៈ ក្នុងចំណោមប្រជាជនចាប់ពីអាយុ ១៨ឆ្នាំឡើងទៅនៅទូទាំងប្រទេសចំនួន ២៤០០នាក់ដែលលទ្ធផលនៃការស្ទង់មតិនេះបង្ហាញថា កូនប្រុសអតីតជនផ្ដាច់ការ Ferdinand Marcos គឺលោក Bongbong Marcos មានសំឡេងគាំទ្រដល់ទៅ ៦០%។ រីឯបេក្ខជនស្ត្រី គឺអ្នកស្រីអនុប្រធានាធិបតី Leni Robredo មានសំឡេងគាំទ្រ ១៥%។ ចំណែកលោក Isko Moreno មានសំឡេងគាំទ្រ ១០%។ រីឯកីឡាករប្រដាល់ជើងឯក Many Pacquioa មានសំឡេងគាំទ្រ ៨%។ ដោយឡែកបេក្ខជនចុងក្រោយគេ គឺលោក Ping Lacson មានសំឡេងគាំទ្រ ២%។ នេះបើយោងតាមសារព័ត៌មានហ្វីលីពីន គឺ Philippines Star ដែលបានចុះផ្សាយលទ្ធផលនៃការស្ទង់មតិរបស់បណ្ដាញស្រង់មតិ Pulse Asia ដូចនេះកាលពីថ្ងៃទី១៤ មីនា។
ឆ្លងកាត់លទ្ធផលនៃការស្ទង់មតិនេះ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters បានធ្វើការវិភាគដ៏ខ្លីមួយរបស់ខ្លួនអំពីលក្ខណៈសម្បត្តិរបស់លោក Bongbong Marcos វ័យ ៦៤ឆ្នាំ។
សំណួរមួយចោទសួរថា តើហេតុអ្វីបានជាបុរសនេះទទួលបានការគាំទ្រច្រើននៅពេលនេះ ហើយបើមានការបោះឆ្នោតជាផ្លូវការនៅថ្ងៃនេះ គឺបុរសវ័យ ៦៤ឆ្នាំនេះច្បាស់ជាឈ្នះឆ្នោតភ្លូកទឹកភ្លូកដី។
អ្នកសង្កេតការណ៍មើលឃើញថា លោក Bongbong Marcos មានប្រជាប្រិយភាពក្នុងចំណោមប្រជាជនហ្វីលីពីន ក្នុងសម័យនេះ ព្រោះលោកជាកូនប្រុសរបស់ជនផ្ដាច់ការនៅទសវត្ស១៩៨០ បានក្លាយខ្លួនពីអ្នកជំនួញ ហើយក្រោយមកជាសមាជិកសភា និងជាប់ឆ្នោតជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា។ បុរសរូបនេះជាអ្នកតស៊ូមតិយ៉ាងខ្លាំងក្លានៅក្នុងព្រឹទ្ធសភា ក្នុងការលើកជ្រោងសេរីភាពរបស់ប្រជាជន និងប្រជាធិបតេយ្យនៅក្នុងប្រទេសនេះ។
អ្នកសង្កេតការណ៍មើលឃើញថា លោក Bongbong Marcos មានប្រជាប្រិយភាពទំនងដោយសារប្រជាជនហ្វីលីពីន គិតថា បុរសនេះមិនដើរតាមគន្លងរបស់ឪពុកនោះទេ ហើយម្យ៉ាងទៀត រដ្ឋធម្មនុញ្ញហ្វីលីពីននៅពេលនេះ គឺជាប្រព័ន្ធការពារមួយយ៉ាងរឹងមាំទៅហើយមិនឲ្យបុរសមួយនេះរុះរើរដ្ឋធម្មនុញ្ញបានដាច់ខាត ហើយថាបើអំឡុងពេលកំពុងកាន់អំណាច ប្រធានាធិបតីបែរជាមានកំហុសធ្ងន់ធ្ងរ ក៏តុលាការកំពូល និងព្រឹទ្ធសភារបស់ហ្វីលីពីន អាចជំនុំជម្រះក្ដីប្រធានាធិបតីបានដែរ ដោយផ្អែកលើអំណាចរបស់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
ក្នុងស្ថានភាពបែបនេះហើយមើលទៅបានជាប្រជាជនហ្វីលីពីន គិតថានឹងសម្រេចជ្រើសរើសកូនប្រុសអតីតជនផ្ដាច់ការរូបនេះដើម្បីដឹកនាំប្រទេស ដោយផ្អែកលើអំណាចរបស់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ប៉ុន្តែប្រជាជនហ្វីលីពីន ទំនងក៏មើលឃើញដែរ ព្រោះលោក Bongbong Marcos មានឧត្តមគតិស្នេហាជាតិក្នុងការការពារដែនទឹករបស់ហ្វីលីពីន ដែលកំពុងទន្ទ្រានកាន់កាប់ពីសំណាក់ប្រទេសចិន។ លោកបានសច្ចាថានឹងពិនិត្យឡើងវិញសាលដីកាមជ្ឈិត្តការអន្តរជាតិឆ្នាំ២០១៦ ដែលផ្ដល់សិទ្ធិឱ្យហ្វីលីពីនចូលទៅកាន់កាប់ដែនកោះរបស់ហ្វីលីពីននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺឈ្នះក្ដីលើប្រទេសចិន។ នេះជាចំណុចខ្លាំងមួយរបស់បេក្ខជនរូបនេះ។ ចំណុចខ្លាំងមួយទៀតដែលធ្វើឲ្យប្រជាជនហ្វីលីពីន ចង់សាកល្បងជ្រើសរើសបុរសកូនប្រុសអតីតជនផ្ដាច់ការ គឺបុរសនេះមានចរន្តនយោបាយទៅរកសហរដ្ឋអាមេរិកច្រើនជាងបេក្ខជនផ្សេងៗទៀត។
លោក Bongbong Marcos បាននិយាយថា ពេលគាត់ក្លាយជាប្រធានាធិបតី គឺសហរដ្ឋអាមេរិកជាមិត្តជិតស្និទ្ធរបស់ហ្វីលីពីន ដែលប្រជាជនហ្វីលីពីនដឹងគ្រប់គ្នាថា អាមេរិកកំពុងតែការពារដែនទឹកហ្វីលីពីនពីការប្រឈមមុខជាមួយនឹងការរំលោភបំពានពីសំណាក់កងទ័ពចិននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
តែអ្នកសង្កេតការណ៍ខ្លះមិនចង់ធ្វើការកត់សម្គាល់អ្វីច្រើនទេ ដោយពួកគេថា ត្រូវរង់ចាំមើលឆន្ទៈរបស់ប្រជាជន ថាតើបេក្ខជនប្រធានាធិបតីទាំងប្រាំរូបនេះ មួយណានឹងដណ្ដើមបានបេះដូងពិតប្រាកដ និងច្រើនជាងគេចេញពីប្រជាជនហ្វីលីពីន ៦៧លាន ៥សែននាក់ ដែលនឹងធ្វើសេចក្ដីសម្រេចនៅថ្ងៃបោះឆ្នោត ថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២ នៅប៉ុន្មានសប្ដាហ៍ទៀតនេះ៕