រាជាណាចក្រថៃ បានឆ្លងកាត់ការញាំញីដោយការរំជើបរំជួលនយោបាយ គឺជាង ៣ឆ្នាំមកហើយ។ ចលនាយុវជន និងក្រុមនិស្សិតនៃប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះ បានធ្វើបាតុកម្មទាំងទ្រង់ទ្រាយធំ និងទ្រង់ទ្រាយតូច គឺមួយឆ្នាំពេញ ប៉ុន្តែបានផ្អាកទៅវិញដោយសារតែប្រទេសនេះធ្លាក់ក្នុងជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ ដែលដើមហេតុដំបូងចេញពីប្រទេសចិន។
គោលបំណងរបស់ក្រុមយុវជន និងចលនានិស្សិត គឺដើម្បីទាញទម្លាក់មេរដ្ឋប្រហារឆ្នាំ២០១៤ ឱ្យធ្លាក់ពីអាសនៈនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងរុះរើរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ២០១៧ ដែលពួកយោធាតែងតាំងឡើងដើម្បីបំពេញមហិច្ឆតារបស់ខ្លួន ក្នុងការច្បាមយកអំណាចនៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភាឆ្នាំ២០១៩ ដែលទីបំផុត មេរដ្ឋប្រហារ គឺឧត្តមសេនីយ៍ ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា ក៏បានតោងអំណាចតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានដូចបំណង ដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះបើកផ្លូវឱ្យសមាជិកព្រឹទ្ធសភាដែលជាក្រុមរបស់ពួកយោធា ចូលទៅបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រីជាមួយនឹងការបោះឆ្នោតរបស់សមាជិកសភាដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោតចេញពីឆន្ទៈរបស់ប្រជាជន។
ការពិត គណបក្សបល្ល័ង្គប្រាចារ៉ាត់ របស់លោក ប្រាយុទ្ធ ពុំមែនជាបក្សឈ្នះឆ្នោតនោះទេ។ បក្សនេះឈ្នះឆ្នោតលំដាប់ទី២ ហើយបក្សដែលឈ្នះឆ្នោតទី១ គឺគណបក្សប្រឆាំងភឿថៃ ដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់បក្សនេះ គឺអ្នកស្រី យីងឡាក់ ស៊ីណាវ៉ាត្រ (Yingluck Shinawatra) ត្រូវបានតុលាការរដ្ឋធម្មនុញ្ញដកហូតអំណាច ហើយមួយខែក្រោយមក លោក ប្រាយុទ្ធ ដឹកនាំកងទ័ពធ្វើរដ្ឋប្រហាររំលាយគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់បក្សភឿថៃចោលតែម្ដង គឺនៅថ្ងៃទី២២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤។
ប៉ុន្មានខែប៉ុណ្ណោះ មេដឹកនាំរដ្ឋប្រហារឧត្តមសេនីយ៍ ប្រាយុទ្ធ បានលើកខ្លួនឯងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី គឺរហូតដល់ថ្ងៃបោះឆ្នោតថ្ងៃទី២៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩ ជាថ្ងៃបោះឆ្នោតសភា។ ទីបំផុត មេរដ្ឋប្រហាររូបនេះបានតោងអំណាចនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានម្ដងទៀត ដោយសារតែរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ក្រុមប្រឹក្សាយោធាឆ្នាំ២០១៧ នេះហើយ ដែលផ្ដល់ឱកាសដល់លោក ប្រាយុទ្ធ មកដល់ពេលនេះ។
ក្នុងការកាន់តំណែងនេះបានជាង ៣ឆ្នាំ លោក ប្រាយុទ្ធ ធ្លាក់ប្រជាប្រិយភាពជាខ្លាំង និងបែកបាក់ផ្ទៃក្នុង។ ជាក់ស្ដែងកាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ លោក ប្រាយុទ្ធ សម្រេចបន្ទន់ជំហររបស់ខ្លួនដោយបើកកិច្ចពិភាក្សាជាមួយនឹងមេដឹកនាំគណបក្សក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលចម្រុះ ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិផ្ទៃក្នុងដែលកំពុងរីកធំឡើង ដែលអាចនាំទៅរកការរំលាយសភា ហើយបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិ។
ផ្ទៃក្នុងបក្សបែកបាក់ មិនមែនមកតែមានបាតុកម្មទាមទារឱ្យលោក ប្រាយុទ្ធ ចុះចេញពីតំណែងនោះទេ គឺកត្តានៅចំពោះមុខអសមត្ថភាពនៃរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកទាំងមូល ដែលទប់ស្កាត់មិនបានសម្រេចនូវការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩។
ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក Prawit Wongsuwan និយាយថា ប្រទេសថៃ អាចនឹងរៀបចំការបោះឆ្នោតមុនកាលកំណត់ក្នុងខែវិច្ឆិកា ខាងមុខ បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិក ហៅកាត់ថា APEC។ លោក Prawit បានប្រាប់ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មានថា លោកបានជួបមេដឹកនាំមួយចំនួនក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលចម្រុះដែលមានគណបក្សចំនួន១៧ ដើម្បីស្នើសុំរំលាយសភាបន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំ APEC នៅថ្ងៃទី១៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ តែលោកបញ្ជាក់ថា ការរំលាយសភាគឺអាស្រ័យលើនាយករដ្ឋមន្ត្រី។
យោងតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញថៃ ការរំលាយសភា គឺជាសិទ្ធិរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហើយក្រោយមក តុលាការរដ្ឋធម្មនុញ្ញនឹងប្រកាសឱ្យក្រុមប្រឹក្សារៀបចំបោះឆ្នោតប្រកាសថ្ងៃខែកំណត់ការបោះឆ្នោត បើនាយករដ្ឋមន្ត្រីមិនប្រកាសកាលបរិច្ឆេទនៃការបោះឆ្នោត។
លោក ប្រាយុទ្ធ ដែលបានសច្ចានៅចំពោះមុខបាតុកររាប់ម៉ឺននាក់ដែលតវ៉ាឱ្យលោកចុះចេញពីតំណែង ថាលោកស៊ូទ្រាំនៅក្នុងតំណែងនេះរហូតចប់អាណត្តិរបស់លោកនៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។ តែនៅពេលនេះ បែរជាឱ្យជំនួយការរបស់ខ្លួនសាកសួរដើម្បីរំលាយសភាបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិទៅវិញ។
កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ គឺក្រោយការសម្រេចចិត្តរបស់គណបក្សបាល្ល័ង្គប្រាចារ៉ាត់ បណ្តេញអគ្គលេខាធិការបក្ស គឺលោក Thamanat Prompow និងសមាជិកសភាចំនួន ២០នាក់ផ្សេងទៀត ករណីបង្កឱ្យមានការបែកបាក់នៅក្នុងបក្សកាន់អំណាច លោក ប្រាយុទ្ធ ធានាថានឹងមិនមានការបែកបាក់ផ្ទៃក្នុងបក្ស និងក្នុងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីចម្រុះនោះទេ តែខណៈនេះ លោកដូចជាចុះចាញ់នឹងស្ថានភាពប្រឈមមុខបែបនេះហើយ។
តើអ្នកសង្កេតការណ៍យល់ឃើញដូចម្ដេច ដែលលោក ប្រាយុទ្ធ មានផែនការរំលាយសភា ហើយបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិ?
ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍យល់ថា ប្រសិនបើមានការរៀបចំបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិមែន គឺមិនមែនជាសំណាងល្អទៀតទេសម្រាប់អតីតមេរដ្ឋប្រហារឆ្នាំ២០១៤។ ដូចបានដឹងហើយថា ប្រជាជនថៃរាប់លាននាក់ពិតជាចង់ឃើញឧត្តមសេនីយ៍ ប្រាយុទ្ធ ត្រូវបានទាត់ឱ្យចេញពីតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រី។
លោក Thitinan Pongsudhirak ដែលជាសាស្ត្រាចារ្យម្នាក់នៅសាកលវិទ្យាល័យ Chulalongkorn ទីក្រុងបាងកក បានពន្យល់ថា ការដែលបុរសម្នាក់តោងអំណាចបានដោយយកច្បាប់ជាឧបករណ៍នយោបាយរបស់ខ្លួន គឺជាការដើរខុសគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ។
គេពុំអាចទស្សន៍ទាយថា លោក ប្រាយុទ្ធ នឹងមានវាសនាឈរជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រី ឬជាប់ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីឡើងវិញ ឬយ៉ាងណានោះទេ។ ប៉ុន្តែបើមេរដ្ឋប្រហាររូបនេះនៅបន្តកាន់តំណែងជាមេដឹកនាំបក្សបាល្ល័ង្គប្រាចារ៉ាត់ ក៏មើលទៅបក្សនេះអស់ជំនឿទុកចិត្តពីអ្នកបោះឆ្នោតដែរ ព្រោះអ្នកបោះឆ្នោតបានភ្លក់រសជាតិរដ្ឋអំណាចរបស់លោក ប្រាយុទ្ធ ជិត ៤ឆ្នាំទៅហើយ ដែលគេថាពុំមែនជារដ្ឋាភិបាលប្រជាធិបតេយ្យអ្វីនោះទេ គឺជារដ្ឋាភិបាលរបស់ពួកយោធា។
តែបែបណា អំឡុងសភាត្រូវបានរំលាយ គឺស្ថានភាពនយោបាយនៅថៃ ទំនងនឹងរំជើបរំជួលខ្លាំង ហើយបាតុកម្មអាចផ្ទុះឡើងដើម្បីបង្ខំឲ្យមានសភាធម្មនុញ្ញថ្មីមួយឡើងវិញ ដើម្បីតាក់តែងឡើងវិញរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ២០១៧ របស់ពួកយោធា ដែលបាតុករបានទាមទារឲ្យលុបចោលសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ២៥០រូប ដែលពួកយោធាលើកបន្តុប និងអាចកែប្រែមាត្រាដែលពាក់ព័ន្ធនឹងអំណាចរបស់ព្រះមហាក្សត្រ និងរាជបល្ល័ង្គទៀតផង៕