សហរដ្ឋអាមេរិកប្រាប់ចិនឱ្យគោរពសេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការអន្តរជាតិ ដែលសម្រេចឱ្យហ្វីលីពីនឈ្នះក្ដីលើជម្លោះដែនសមុទ្រនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង បើចិនតាំងខ្លួនថាជាអ្នកពង្រឹងសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោក។
ការថ្លែងរបស់លោក Antony Blinken ជាការឆ្លើយតបចំពោះលោករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិន វ៉ាង យី ដែលបានព្យាយាមប្រដៅប្រមុខការទូតអាមេរិករូបនេះនៅក្នុងជំនួបមួយនៅក្រៅកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៃប្រទេសសេដ្ឋកិច្ច G-20 ដែលបានធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃទី៨ កក្កដា នៅកោះបាលី ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី។ តែការថ្លែងរបស់លោក Blinken ដែលត្រូវបានបណ្ដាញផ្សាយព័ត៌មានអាល្លឺម៉ង់ DW បានចុះផ្សាយនៅថ្ងៃទី១៣ កក្កដា ដោយបានស្រង់ចេញពីសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នៃស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅប្រទេសហ្វីលីពីន។
តាមរយៈសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ លោករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក Blinken បានប្រាប់ទៅទីក្រុងប៉េកាំង ឱ្យបោះបង់ចោលការទាមទារកម្មសិទ្ធិដោយខុសច្បាប់ ហើយត្រូវទទួលយកការសម្រេចរបស់តុលាការអន្តរជាតិកាលពីឆ្នាំ២០១៦ ដែលបានសម្រេចឱ្យហ្វីលីពីន មានសិទ្ធិចូលទៅកាន់កាប់ឡើងវិញនូវដែនកោះនៅក្នុងប្រជុំកោះស្កាបូរ៉ូ នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
កាលពីឆ្នាំ២០១៦ តុលាការអាជ្ញាកណ្ដាលដែលគេហៅថាតុលាការមជ្ឈត្តការអន្តរជាតិ បានកាត់សេចក្ដីឱ្យប្រទេសហ្វីលីពីន មានសិទ្ធិចូលនេសាទ ឬការធ្វើអាជីវកម្មនៅក្នុងប្រជុំកោះស្កាបូរ៉ូ នៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដោយប្រាប់ចិន ថា ចិនពុំមានកម្មសិទ្ធិក្នុងតំបន់នោះទេ បើយោងលើច្បាប់សមុទ្រអន្តរជាតិឆ្នាំ១៩៨២ និងយោងតាមភស្តុតាងសាវតារប្រវត្តិសាស្ត្រនៃដែនសមុទ្រហ្វីលីពីន។ តែនៅពេលនោះ ចិនមិនបានបញ្ជូនអ្នកច្បាប់ទៅការពារក្ដីនោះទេ។ បន្ថែមលើនេះ ចិនប្រកាសមិនព្រមអនុវត្តតាមដីកាសម្រេចតុលាការអន្តរជាតិនេះឡើយ។ នៅពេលជាមួយគ្នានេះ ចិនបញ្ជូននាវាល្បាតជាច្រើនគ្រឿងចូលទៅប្រជែងជាមួយនឹងនាវាល្បាតហ្វីលីពីន ដោយគំរាមបាញ់កម្ទេចនាវាហ្វីលីពីនទៀតផង។
បើតាមមន្ត្រីហ្វីលីពីន នាវាល្បាត និងទូកនេសាទចិន នៅតែស្ថិតក្នុងដែនទឹកនោះនៅឡើយ ព្រោះចិនអះអាងថាជាដែនទឹកតាំងពីបុរាណកាលរបស់ចិន។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់លោក Blinken ដែលចុះផ្សាយដោយស្ថានទូតអាមេរិកនៅក្រុងម៉ានីល បានសរសេររៀបរាប់ថា យោងតាមច្បាប់សមុទ្រអន្តរជាតិឆ្នាំ១៩៨២ គឺចិន មានចេតនាបំពានរំលោភយកដែនទឹកហ្វីលីពីន។
លោក Blinken បានទទូចថា ចិនត្រូវតែគោរពកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួននៅក្រោមច្បាប់អន្តរជាតិ ហើយបញ្ឈប់សកម្មភាពបង្កហេតុនានានៅតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង។ លោកបានហៅសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការអន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេ ដែលបានច្រានចោលការទាមទារកម្មសិទ្ធិរបស់ទីក្រុងប៉េកាំង នៅតំបន់ដែនទឹកនោះ ថាជាសេចក្ដីសម្រេចចុងក្រោយរបស់តុលាការអន្តរជាតិនេះ ដែលក្រុងប៉េកាំង មិនត្រូវបន្តរំលោភឡើយ។
ក្រោយពីប្រដៅចិនដូចនេះ ប្រមុខការទូតអាមេរិកបានរំឭកចិនអំពីសិទ្ធិឆ្លើយតបរបស់អាមេរិកក្នុងការការពារដែនទឹករបស់ហ្វីលីពីន ដែលក្រុងម៉ានីល ជាសម្ពន្ធមិត្តរបស់អាមេរិក ក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃសន្ធិសញ្ញាយោធារួមគ្នា។
លោកបន្ថែមថា ការវាយប្រហារណាមួយទៅលើកងកម្លាំងយោធា ឬក៏នាវា និងយន្តហោះស៊ីវិលរបស់ហ្វីលីពីន នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង នឹងតម្រូវឱ្យអាមេរិកអនុវត្តនូវសិទ្ធិការពារហ្វីលីពីន ដែលបានកំណត់នៅក្នុងសន្ធិសញ្ញាការពារនៅឆ្នាំ១៩៥១ ជាមួយហ្វីលីពីន។
ខណៈអ្នកសារព័ត៌មានសុំប្រតិកម្មទៅនឹងលោក Blinken អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន លោក Wang Wenbin បាននិយាយថា ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន តែងព្យាយាមបង្កើតឱ្យមានការបង្ករឿងជាមួយប្រទេសនៅក្នុងតំបន់ ហើយមានចេតនាបង្កការប៉ះពាល់ចំពោះសន្តិភាព និងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់។
មន្ត្រីនាំពាក្យចិនរូបនេះបានអំពាវនាវឱ្យអាមេរិក គោរពអធិបតេយ្យ សិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍របស់ចិន នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ហើយបញ្ឈប់ការបង្កបញ្ហា ដោយប្រាប់ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ថាល្មមលែងប្រើប្រាស់ប្រធានបទសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដើម្បីជាលេសបង្កើតទំនាស់តទៅទៀតជាមួយចិន។
ស្របនឹងការប្រដៅរបស់ប្រមុខការទូតអាមេរិកទៅលើមហាអំណាចចិន ឱ្យចេះគោរពច្បាប់អន្តរជាតិផង គឺនាវាផ្ទុកយន្តហោះចម្បាំងរបស់អាមេរិក USS Ronald Reagan អមដោយនាវាចម្បាំងជាច្រើនគ្រឿង បានទៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាថ្មីម្ដងទៀតកាលពីថ្ងៃពុធ ទី១៣ កក្កដា នេះ។ បើតាមប្រភពព័ត៌មានដដែលនេះ ក្រុមនាវា USS Ronald Reagan នឹងបន្តបណ្ដែតខ្លួននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាច្រើនសប្ដាហ៍រហូតមានការបញ្ជាឱ្យដកត្រឡប់មកវិញដោយមន្ទីរប៉ុងតាហ្គូន៕