ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហោ ណាំហុង ស្នើសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលចិន ជួយជំរុញ និងពន្លឿនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យអាទិភាពមួយចំនួននៅកម្ពុជា ដើម្បីពង្រីកទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរឲ្យកាន់តែរីកធំបន្ថែមទៀត និងស្នើឲ្យពិនិត្យលទ្ធភាពនាំចេញទំនិញពីកម្ពុជាទៅចិនដោយមិនបាច់បង់ពន្ធ។
សហប្រធាននៃគណៈកម្មាធិការសម្របសម្រួលអន្តររដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា-ចិន លោក ហោ ណាំហុង បានលើកសំណើទៅកាន់ទីប្រឹក្សារដ្ឋ និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន លោក វ៉ាង យី (Wang Yi) ក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គតាមរយៈប្រព័ន្ធវីដេអូ កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ នេះ ដោយស្នើសុំឲ្យវិនិយោគិនចិនទៅបណ្ដាក់ទុនវិនិយោគឲ្យកាន់តែច្រើនបន្ថែមទៀតនៅកម្ពុជា។
លោក ហោ ណាំហុង ស្នើសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលចិន ជំរុញឲ្យវិនិយោគិនចិនទៅបណ្ដាក់ទុននៅកម្ពុជា ក្នុងវិស័យអាទិភាពមួយចំនួន ដូចជាវិស័យចិញ្ចឹមសត្វ វារីវប្បកម្ម កៅស៊ូសម្រាប់នាំចេញទៅប្រទេសចិន។ បន្ថែមពីនេះ កម្ពុជាក៏បានស្នើសុំឲ្យចិនពិនិត្យការវិនិយោគលើកៅស៊ូធម្មជាតិ តាមរយៈនៃការផ្តល់ជំនួយបច្ចេកទេស និងការពិនិត្យលទ្ធភាពក្នុងការនាំចេញទំនិញកៅស៊ូទៅកាន់ប្រទេសចិនផងដែរ។
ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបញ្ជាក់ថា លោកក៏បានស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលចិន ពិនិត្យលទ្ធភាពនាំចូលម្រេច ផ្លែទុរេន និងបន្តនាំចូលអង្ករពីប្រទេសកម្ពុជាដូចដែលមេដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងពីរធ្លាប់បានឯកភាពគ្នានាពេលកន្លងមក។ លើសពីនេះ លោកក៏បានស្នើសុំឲ្យរដ្ឋបាលគយចិន និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធទាំងពីរ រៀបចំពិធីសារអនាម័យ និងភូតគាមអនាម័យលើផលិតផលកសិកម្មមួយចំនួនជាកញ្ចប់ផងដែរ ដើម្បីចៀសវាងនូវការធ្វើពិធីសារម្តងមួយមុខៗនៅពេលក្រោយ។
ការស្នើសុំរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ប្រទេសកម្ពុជាបែបនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីកម្ពុជាបានចុះពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-ចិននាពេលកន្លងមក ដើម្បីពង្រីកសក្ដានុពលពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរឲ្យកាន់តែទូលំទូលាយទៅថ្ងៃអនាគត។
កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានជួបពិភាក្សាជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន លោក លី ខឺឈាង (Li Keqiang) តាមប្រព័ន្ធវីដេអូដែលបានឯកភាពគ្នាដាក់ឱ្យចូលជាធរមាននូវកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីរវាងកម្ពុជា និងចិន នៅខែមករា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅ ក្នុងផែនការបង្កើតទំហំទឹកប្រាក់ឱ្យបានដល់ ១០ពាន់លានដុល្លារក្នុង ១ឆ្នាំ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងជាអតីតអ្នកទោសនយោបាយ លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី១៥ កក្កដា នេះថា បើគ្រាន់តែដើម្បីចង់បានការនាំចេញនូវផលិតផលពីកម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិដោយគ្មានការបង់ពន្ធ កម្ពុជាគួរពិចារណាទីផ្សារអឺរ៉ុបដែលគេបានផ្តល់ការអនុគ្រោះពន្ធ EBA និងទីផ្សារអាមេរិកដែលផ្តល់ការអនុគ្រោះពន្ធ GSP ដោយគ្រាន់តែកម្ពុជាស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ នោះសហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងផ្តល់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធវិញជាមិនខាន។
លោក មាជ សុណ្ណារ៉ា លើកឡើងថា ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា-ចិននេះបានផ្តល់ឱកាសឱ្យចិនចំណេញពីកម្ពុជាច្រើនណាស់ ព្រោះថាវិនិយោគិនរបស់កម្ពុជាគ្មានឱកាសនាំចេញនោះទេ។ ជាក់ស្តែង បច្ចុប្បន្ននេះ ព្រលានយន្តហោះក៏ជារបស់ចិន ថៅកែចម្ការដំណាំដូចជាដំណាំចេក ដំណាំម្រេច នៅខេត្តមណ្ឌលគិរី និងខេត្តរតនគិរី ជាដើម ក៏ជារបស់ចិនដែរ។ ដូច្នេះ ចិនចំណេញទាំងការមិនបង់ពន្ធ ចំណេញទាំងការដាំដុះផ្ទាល់ដោយខ្លួនឯង ខណៈពលរដ្ឋខ្មែរបានត្រឹមតែធ្វើជាកម្មករឱ្យចិនប៉ុណ្ណោះ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ សាស្ត្រាចារ្យគោលនយោបាយសាធារណៈនៅសកលវិទ្យាល័យ Michigan សហរដ្ឋអាមេរិក លោក John Cioriari កាលពីអំឡុងឆ្នាំ២០២០ កន្លងទៅបានអះអាងថា មហាអំណាចកុម្មុយនីស្តចិន ផ្តល់នូវការវិនិយោគ និងជួយពួកមេដឹកនាំកម្ពុជាឲ្យពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ច និងជំហររបស់គណបក្សកាន់អំណាច គឺគ្រាន់តែដើម្បីជាថ្នូរក្នុងការរុករកធនធានធម្មជាតិរបស់កម្ពុជា និងជាការស្វែងរកការគាំទ្រនយោបាយការទូតរបស់ចិនក្នុងតំបន់តែប៉ុណ្ណោះ។
កាលពីចុងឆ្នាំ២០២០ ប្រទេសចិន និងកម្ពុជា គ្រោងជំរុញទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីឱ្យបានដល់ ១០ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកនៅឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខនេះ ខណៈកាលពីឆ្នាំ២០១៩ កម្ពុជាបាននាំចេញទំនិញទៅប្រទេសចិន គិតជាទឹកប្រាក់មានចំនួន ១ពាន់លានដុល្លារ ប៉ុន្តែការនាំចូលពីប្រទេសចិនវិញមានទំហំទឹកប្រាក់ដល់ទៅជិត ៧ពាន់លានដុល្លារឯណោះ។ បញ្ហានេះ ត្រូវគេរិះគន់ថា ចិនកំពុងកេងចំណេញក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មជាមួយនឹងកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះយ៉ាងធំធេង៕