ចិនជាប្រទេសដ៏ធំមួយនៅអាស៊ី និងពិភពលោក ហើយប្រទេសនេះមានកុលសម្ព័ន្ធជាតិសាសន៍ភាគតិចជាច្រើន ប៉ុន្តែជាតិសាសន៍ភាគតិចមួយដែលរស់នៅក្នុងតំបន់ស៊ីនជាំង បានក្លាយជាការសម្អប់ និងរើសអើងខ្លាំងជាងគេ។
ជាតិសាសន៍នេះមានឈ្មោះថា វិហ្គឺ។ ជាតិសាសន៍ភាគតិចដែលកាន់សាសនាមូស្លីមនេះមានជាង ១២លាន ៨ម៉ឺននាក់។ ពួកគេរស់នៅក្នុងតំបន់ខ្សាច់នៅភាគខាងជើងប្រទេសចិន គឺតំបន់ស៊ីនជាំង។ ការដែលជនជាតិភាគតិចនេះតែងតែត្រូវបានអាជ្ញាធរក្រុងប៉េកាំង ចាប់ខ្លួន ហើយយកទៅឃុំខ្លួនក្នុងជំរំលុតដំ គឺក្រុមនេះជាមុខសញ្ញាដែលក្រុងប៉េកាំង ចោទថាជាក្រុមមានផែនការបំបែកទឹកដីចិន។
បើតាមអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិដែលមានមូលដ្ឋាននៅអង់គ្លេស ក្រុមជាតិសាសន៍នេះជាង ១លាននាក់ទាំងប្រុសទាំងស្រីត្រូវបានអាជ្ញាធរចិនមកពីក្រុងប៉េកាំង ចាប់ឃុំ និងធ្វើទារុណកម្មមានរហូតស្លាប់រាប់រយនាក់ទៀតផង។ អង្គការអន្តរជាតិនេះបានហៅថាជាការសម្លាប់ដើម្បីបំបិទសំឡេងជាតិសាសន៍ភាគតិច។
បើតាមអង្គការនេះ បុរសៗដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួន គឺប្រដាប់ភេទបន្តពូជរបស់ពួកគេត្រូវគេគ្រៀវទៀតផង ដើម្បីកុំឲ្យពួកគេអាចបន្តពូជពង្សវង្សត្រកូលបានទៀត។ នៅពេលគ្រៀវប្រដាប់បន្តពូជបានហើយនោះ គឺបុរសនោះអាចត្រូវដោះលែងឱ្យមានសេរីភាពវិញ តែអាចត្រូវចាប់ខ្លួនមកឃុំវិញ បើរកឃើញថាពួកគេមានផែនការងើបបះបោរ។
សំណុំរឿងនេះត្រូវបានក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិហៅថាជាអំពើប្រល័យជាតិសាសន៍។ តែពេលនេះ វាពុំមែនជារឿងថ្មីទេដែលក្រុមអ្នកការទូតអន្តរជាតិអូសរឿងនេះទៅកាន់មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ គឺពិតណាស់ ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិបានថ្កោលទោសចិនសឹងរាប់មិនអស់ទៅហើយ។
តែចិន ដែលអួតខ្លួនថាជាអ្នកកសាងសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោក មិនដែលទទួលស្គាល់ការពិតនេះឡើយ។ ជាថ្មីម្ដងទៀតនៅឯមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ គឺកាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី៣១ តុលា ក្រុមអ្នកការទូតបស្ចិមប្រទេសបានសម្រេចចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ជាលើកដំបូង ដោយមិនចាំបាច់ឆ្លងកាត់ការអនុម័តពីក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខនោះទេ គឺចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសតែម្ដង ដែលធ្វើឡើងដោយក្រុមអ្នកការទូត ៥០ប្រទេសនេះ។
ក្រុមអ្នកការទូតបានសម្រេចចូលសាលប្រជុំនៃមហាសន្និបាត ហើយមូលមតិគ្នាថ្កោលទោសរដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនីស្តចិន ដែលរំលោភបំពានសិទ្ធិ និងសេរីភាពធ្ងន់ធ្ងរចំពោះក្រុមជាតិសាសន៍ភាគតិចវិហ្គឺ។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អ្នកការទូត ៥០ប្រទេសនេះ បានហៅប្រទេសចិនជារដ្ឋរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងជារដ្ឋប្រព្រឹត្តទារុណកម្មធ្ងន់ធ្ងរទៅលើជាតិសាសន៍ភាគតិច ហើយមានគោលដៅកាត់បន្ថយកំណើនពលរដ្ឋរបស់ជាតិសាសន៍មួយនេះជាមួយនឹងការធ្វើឲ្យបាត់បង់សតិការចងចាំរបស់មនុស្សជាតិ។
លើសពីនេះទៅទៀត បើចំពោះស្ត្រីមានផ្ទៃពោះវិញ គឺអាជ្ញាធរមកពីក្រុងប៉េកាំង បានចាប់ពួកគេបង្ខំឲ្យរំលូតកូនទៀតផង ក្រោយពីធ្វើទារុណកម្មលើពួកគេហើយនោះ។
ក្រៅពីនេះ អ្នកការទូតជាង ៥០ប្រទេសនេះ បានហៅជាបទល្មើសឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិដែលប្រព្រឹត្តដោយរបបក្រុងប៉េកាំង។ ក្រៅពីនេះ ក្រុមអ្នកការទូតទាំងនេះថាក្រុងប៉េកាំង កំពុងតែមានផែនការកម្ទេចសាសនារបស់ក្រុមជនជាតិភាគតិចវិហ្គឺ ទៀតផង។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អ្នកការទូតជាង ៥០ប្រទេសនៅក្រុងញីវយ៉ក ក៏បានទទូចជាថ្មីម្ដងទៀតដល់រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង ត្រូវគោរពឡើងវិញច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ និងគោរពធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិដែលចែងអំពីសិទ្ធិសាសន៍ និងសេរីភាពមនុស្សជាតិ។
ដោយឡែកប្រទេសគុយបា ដែលកំពុងអនុវត្តរបបដឹកនាំកុម្មុយនីស្តផ្ដាច់ការ បានចូលទៅសាលមហាសន្និបាតនៅពេលសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយដោយក្រុមបស្ចិមប្រទេសដឹកនាំដោយអាមេរិក គឺអ្នកការទូតគុយបា ដែលជំនួសប្រទេសចិន បានទាមទារកុំឲ្យផ្សព្វផ្សាយសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ។
តំណាងប្រទេសគុយបា ដែលចូលខ្លួនតំណាងឲ្យប្រទេសចិន បានហៅសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសចិន ថាមិនឆ្លើយតបនឹងស្ថានភាពជាក់ស្ដែងនៅតំបន់ស៊ីនជាំង នោះទេ។ អ្នកការទូតគុយបា បានហៅថាជាការអនុវត្តស្តង់ដារពីរ។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់តំណាងគុយបា ដែលអះអាងថាខ្លួនគេតំណាងឱ្យ ៦៦ប្រទេស មិនបានចូលសាលប្រជុំនៃមហាសន្និបាត បានហៅសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អ្នកការទូតលោកខាងលិច ៥០ប្រទេសថាជាការជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ចិន។
តែជាមួយគ្នានេះ ការិយាល័យអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន បានថ្លែងពីទីក្រុងប៉េកាំង ដោយច្រានចោលសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ក្រុមអ្នកការទូតលោកខាងលិច ៥០ប្រទេស ដោយចាត់ទុកថាជាក្រុមបង្កើតរូបភាពអាក្រក់ដាក់លើចិន។ តែសម្រាប់អង្គការជនជាតិវីហ្គឺ បានថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលចិន ខ្វះសេចក្ដីក្លាហាន ព្រោះតែមិនចូលខ្លួនតតាំងក្ដីក្នុងមហាសន្និបាត បែរជារៀបចំកម្លាំងការទូតក្លែងក្លាយនៅក្រៅឆាកទៅវិញ។
តែក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានធ្វើការកត់សម្គាល់ថា សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អ្នកការទូតគុយបា ធ្វើឡើងជំនួសរដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនីស្តចិន មិនទទួលបានការគាំទ្រណាមួយពីក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្រុងញីវយ៉ក នោះទេ បែរជារុញឱ្យមានការថ្កោលទោសគុយបា ថែមទៀត។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អ្នកការទូត ៥០ប្រទេសនៃក្រុមបស្ចិមប្រទេសដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស បានគាំទ្រយ៉ាងច្រើនពីអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ រួមទាំងក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិផងដែរ។
លោក Mehmet Tohti ជានាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការតស៊ូមតិ និងសិទ្ធិមនុស្សដើម្បីជនជាតិភាគតិចវិហ្គឺ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសកាណាដា បានថ្លែងអំណរគុណជ្រាលជ្រៅដល់កម្លាំងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនៃអ្នកការទូតបស្ចិមប្រទេស។ លោកសង្ឃឹមថា សំណុំរឿងឧក្រិដ្ឋកម្មទៅលើជាតិសាសន៍ភាគតិចវិហ្គឺ នៅខេត្តស៊ីនជាំង ប្រទេសចិន នៅថ្ងៃណាមួយនឹងត្រូវទាញចូលទៅមហាសន្និបាតពេញអង្គនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយថ្កោលទោសជាសកលទៅលើរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង៕