អ្នកនាំពាក្យកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន អះអាងថា វាជាមោទកភាព និងជាសមិទ្ធផលដ៏ធំមួយសម្រាប់កម្ពុជាក្នុងរយៈពេលត្រឹមតែមួយឆ្នាំដែលខ្លួនធ្វើជាប្រធានអាស៊ាន អាចបញ្ចូលប្រទេសចំនួន ៧ បន្ថែមទៀតជាសមាជិកសន្ធិសញ្ញាមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលហៅកាត់ថា TAC។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការបរទេស និងជាអ្នកនាំពាក្យកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន លោក គង់ ភោគ បានលើកឡើងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃស្ដីពីលទ្ធផលកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤០ និងលើកទី៤១ និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធនានានៅថ្ងៃទី១០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ ថា នេះគឺជាមោទកភាពមួយដែលកម្ពុជាអាចបញ្ចូលដៃគូច្រើនបែបនេះក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ ព្រោះថាការបញ្ចូលប្រទេសនីមួយៗចូលជាសមាជិកក្នុងសន្ធិសញ្ញានេះ គឺជារឿងដែលមិនចេះតែកើតមានញឹកញាប់នោះទេ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់កម្ពុជារូបនេះអះអាងថា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអ៊ុយក្រែន លោក ឌីមីត្រូ គូលេបា នឹងចុះហត្ថលេខាលើលិខិតុបករណ៍ចូលជាសមាជិក TAC នៅថ្ងៃទី១០ ខែវិច្ឆិកា នាកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤០ និងទី៤១ ដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៅពេលនេះ ហើយអ៊ុយក្រែន នឹងក្លាយជាសមាជិកទី៥០ របស់ TAC និងជាប្រទេសទី៧ ដែលចូលជាសមាជិករបស់ TAC ក្នុងអាណត្តិដឹកនាំអាស៊ានរបស់កម្ពុជា ខណៈប្រទេសជាសមាជិកថ្មី ៦ផ្សេងទៀត បានចុះហត្ថលេខាកាលពីអំឡុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានលើកទី៥៥ និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធកាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅ។
លោក គង់ ភោគ បញ្ជាក់ថា នៅថ្ងៃដំបូងនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន ក្រៅពីការចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញា TAC ទទួលអ៊ុយក្រែនជាសមាជិកថ្មី កម្ពុជាក៏មានកិច្ចប្រជុំសំខាន់ៗចំនួន ៧ ផ្សេងទៀតផងដែរ ដូចជាកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សានយោបាយ សន្តិសុខ និងក្រុមប្រឹក្សាសម្របសម្រួលអាស៊ានជាដើម។
សន្ធិសញ្ញាមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (TAC) ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៧៦ ដោយភ្ជាប់នូវគោលការណ៍សកលនៃការរួមរស់ដោយសន្តិភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមិត្តភាពក្នុងចំណោមរដ្ឋនានានៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ សន្ធិសញ្ញាមិត្តភាពនេះ គឺជាច្បាប់សម្រាប់ទំនាក់ទំនងអន្តររដ្ឋនៅក្នុងតំបន់ និងទៅលើកិច្ចការផ្សេងៗទៀត។
សន្ធិសញ្ញានេះត្រូវបានធ្វើវិសោធនកម្មចំនួនបីដង គឺនៅឆ្នាំ១៩៨៧ ១៩៩៨ និងឆ្នាំ២០១០ ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យចូលជាសមាជិកដោយរដ្ឋនៅក្រៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ក៏ដូចជាសម្រាប់អង្គការក្នុងតំបន់ដែលសមាជិករបស់ពួកគេជារដ្ឋអធិបតេយ្យ ក្នុងចំណោមប្រទេសដទៃទៀត។ គិតត្រឹមខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ មានភាគីជាប់កិច្ចសន្យាខ្ពស់ចំនួន ៤៩ របស់ TAC។
កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានបានចាប់ផ្តើមដំណើរការនៅថ្ងៃទី១០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ នេះ បន្ទាប់ពីមេដឹកនាំអាស៊ាននានាបានទៅដល់កម្ពុជាជាបន្តបន្ទាប់ ក្នុងនោះរួមមានរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសសិង្ហបុរី លោក Vivian Balakrishnan នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រជាមានិតឡាវ លោក ផនខាំ វីផាវ៉ាន់ ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ី លោក Joko Widodo ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន លោក ហ្វឺឌីណាន់ ម៉ាកូស ជេអរ (Ferdinand Marcos Jr) ព្រះមហាក្សត្រនៃប្រ៊ុយណេដារូស្សាឡាម ព្រះចៅស៊ុលតង់ នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន លោក លី ខឺឈាង រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរុស្ស៊ី លោក ស៊ែហ្គេយ៍ ឡាវរ៉ូវ (Sergey Lavrov) រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអ៊ុយក្រែន លោក ឌីមីត្រូ គូលេបា (Dmytro Kuleba) អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក អាន់តូនីញូ ហ្គូតេរ៉េស (António Guterres) និងលោក ចូ បៃដិន ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដែលមកដល់ប្រទេសកម្ពុជានៅថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា។
ប្រធានវេទិកាពលរដ្ឋ លោក គឹម សុខ បានលើកឡើងជុំវិញកិច្ចប្រជុំអាស៊ានលើកទី៤០ និងលើកទី៤១ កាលពីពេលថ្មីៗនេះថា កិច្ចប្រជុំនេះនឹងមិនទទួលបានលទ្ធផលជាផ្លែផ្កាអ្វីប្លែកពីកម្ពុជាដឹកនាំអាស៊ានកាលពីឆ្នាំ២០០២ និងឆ្នាំ២០១២ នោះទេ ព្រោះថាប្រសិនបើលោក ហ៊ុន សែន ប្រើតួនាទីរបស់ខ្លួនក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានអនុវត្តតាមគោលការណ៍អាស៊ាន នឹងនាំឱ្យប៉ះពាល់ផលប្រយោជន៍ចិនជាមិនខាន ដូច្នេះកម្ពុជានឹងមិនធ្វើឱ្យខូចប្រយោជន៍ចិនជាដាច់ខាត។
លោក គឹម សុខ បញ្ជាក់ថា រយៈពេលមួយឆ្នាំដែលកម្ពុជាដឹកនាំអាស៊ាននេះ លោក ហ៊ុន សែន បានធ្វើឱ្យច្របូកច្របល់គោលការណ៍អាស៊ានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ក្នុងចេតនាបំបែកបំបាក់អាស៊ានតាមរយៈផែនការដែលព្យាយាមទាញអាស៊ានឱ្យអនុវត្តតាមផែនការរបស់គាត់ ដែលបានទៅដោះស្រាយវិបត្តិនៅប្រទេសភូមា កាលពីដើមខែមករា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅនោះ។
ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍លើកឡើងថា កម្ពុជាបានព្យាយាមបង្ហាញពីស្នាដៃនៃការដឹកនាំអាស៊ានរបស់ខ្លួនក្នុងរយៈពេល ១ឆ្នាំមកនេះ ដែលទទួលបានប្រទេសចំនួន ៧ ជាសមាជិក TAC ប៉ុន្តែបញ្ហាចាស់ថ្មីជាច្រើនទៀត ដូចជាវិបត្តិនៅភូមា បញ្ហាក្រុមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង COC ដែលបានជាប់គាំងតាំងពីកម្ពុជាដឹកនាំអាស៊ានកាលពីឆ្នាំ២០១២ នៅតែបន្តអូសបន្លាយរហូតដល់ពេលនេះដដែល៕