ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា អះអាងថា រដ្ឋាភិបាលបក្សកុម្មុយនីស្តចិនសន្យាថានឹងផ្តល់ជំនួយឱ្យកម្ពុជាកាន់តែច្រើនបន្ថែមទៀត ដើម្បីអភិវឌ្ឍលើវិស័យថាមពលស្អាត ឬហៅថា Clean Energy ដើម្បីឱ្យកម្ពុជាមានថាមពលប្រើប្រាស់គ្រប់គ្រាន់ដោយខ្លួនឯងទៅថ្ងៃមុខ។
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា លោក វ៉ាង វិធាន បានលើកឡើងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានក្រោយដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ទៅប្រទេសចិន កាលពីថ្ងៃទី១៥ កុម្ភៈ ថា ចំពោះវិស័យថាមពល ភាគីចិននឹងបន្តលើកទឹកចិត្តសហគ្រាសដែលមានលទ្ធភាពមកវិនិយោគនូវវិស័យថាមពលក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសផ្ដោតលើវិស័យថាមពលវារីអគ្គិសនី ថាមពលដើរដោយពន្លឺ និងប្រភពថាមពលស្អាតដទៃទៀត។
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនរូបនេះលើកឡើងថា កម្ពុជាមានបញ្ហាកង្វះថាមពលអគ្គិសនីធ្ងន់ធ្ងរនៅរដូវប្រាំង ហើយប្រទេសចិននឹងព្យាយាមឲ្យអស់ពីសមត្ថភាព ដើម្បីជួយកម្ពុជាដោះស្រាយបញ្ហានេះ និងផ្តល់នូវប្រភពថាមពលប្រកបដោយស្ថិរភាពផងដែរ។ លោកបន្ថែមថា បច្ចុប្បន្ននេះភាគីទាំងពីរកំពុងពិគ្រោះ និងពិភាក្សាអំពីគម្រោងជាច្រើន ដើម្បីធ្វើឲ្យកម្ពុជាទុកចិត្តសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជានាពេលអនាគត។
ការអះអាងនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ទៅកាន់ប្រទេសចិនកាលពីពេលថ្មីៗនេះ។
កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានដឹកនាំមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់ខ្លួនទៅទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសចិន រយៈពេល ៣ថ្ងៃ។ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនោះ ក៏មានការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីមួយចំនួនផងដែរ ជាពិសេសលើការផ្តល់ហិរញ្ញវត្ថុដែលជាកម្ចី និងជំនួយនានារបស់ចិន។
ជុំវិញដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន បានអះអាងថា ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគរបស់ប្រទេសចិនសន្យាថានឹងសិក្សាលើលទ្ធភាពវិនិយោគថ្មីៗបន្ថែមទៀតនាពេលខាងមុខនេះ ជាពិសេសក្រោយលទ្ធផលនៃដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់លោកទៅកាន់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន នាពេលចុងក្រោយនេះ។
វេទិកាពលរដ្ឋដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្រៅស្រុក សម្ដែងការព្រួយបារម្ភថា កម្ចីនិងអំណោយនានាដែលលោក ហ៊ុន សែន ទទួលបានរាប់សែនលានដុល្លារក្នុងអំឡុងដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេសចិន កាលពីពេលថ្មីៗនេះ អាចជាថ្នូរនឹងការប្រគល់សម្បត្តិជាតិខ្មែរឲ្យភាគីចិន ដើម្បីទូទាត់បំណុលក្នុងរូបភាពបន្លំជាវិនិយោគនានានៅកម្ពុជា។
ប្រភពដដែលលើកឡើងថា ពួកគេបានទទួលក្តីកង្វល់របស់ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនជុំវិញកម្ចីក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ចុងក្រោយនេះ ហើយការបារម្ភរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក៏មានភាពសមហេតុសមផលដែរ ព្រោះថាបើផ្អែកលើស្ថានភាពដុនដាបនៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះ ភាគីចិនមិនសង្ឃឹមថារដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន មានលទ្ធភាពសងបំណុលឱ្យចិនវិញតាមកំណត់នោះទេ គឺមានតែខ្ចីថែមប៉ុណ្ណោះ។
វេទិកាពលរដ្ឋបញ្ជាក់ថា តាមស្ថានភាពកម្ពុជានៅពេលនេះ គ្មានមូលហេតុសមទំនងណាដែលអាចឲ្យចិនផ្ដល់អំណោយ និងកម្ចីបន្ថែមទៀតដល់រដ្ឋាភិបាលរបស់គាត់នោះទេ។
ប្រភពដដែលបន្ថែមថា ទាល់តែលោក ហ៊ុន សែន យល់ព្រមយកទ្រព្យរបស់កម្ពុជាធ្វើជាថ្នូរដើម្បីសងបំណុលក្នុងរូបភាពវិនិយោគនានា ដូចជាការវិនិយោគលើព្រលានយន្តហោះ វិនិយោគលើកំពង់ផែ វិនិយោគលើរ៉ែ ដូចជានៅខេត្តកែប ព្រះសីហនុ ខេត្តកោះកុង និងខេត្តដទៃទៀត ជាដើម។ ជាងនេះទៀត ការវិនិយោគទាំងនោះនឹងនាំឲ្យមានការរំលោភសិទ្ធិពលរដ្ឋពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុនចិន កាន់តែច្រើនឡើងថែមទៀត។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (Human Rights Watch) បានចេញរបាយការណ៍កម្រាស់ ១៣៧ទំព័របង្ហាញអំពីផលប៉ះពាល់នៃការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីដែលធ្វើឡើងដោយក្រុមហ៊ុនចិន និងកម្ពុជា ដើម្បីបង្កើនថាមពលសម្រាប់ប្រើប្រាស់ ដូចជានៅទន្លេសេសានក្រោម២ ជាដើម បានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ទៅលើក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចដែលរស់នៅជុំវិញតំបន់នោះយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារតែពួកគេមិនទទួលបានការគិតគូរពីរដ្ឋាភិបាល។
អង្គការអន្តរជាតិ Human Rights Watch អះអាងថា ដោយសារតែគម្រោងនេះ ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ ៥ពាន់គ្រួសារបានផ្លាស់ទីចាកចេញពីលំនៅឋានដោយបង្ខំ និងមិនទទួលបានសំណងគ្រប់គ្រាន់ចំពោះការខូចខាតលើទ្រព្យសម្បត្តិ និងការបាត់បង់ប្រាក់ចំណូលនោះទេ ខណៈសហគមន៍ដែលរងផលប៉ះពាល់នៅផ្នែកខាងលើ និងខាងក្រោមនៃទំនប់វារីអគ្គិសនីនោះ គឺមិនទទួលបានសំណង ឬជំនួយអ្វីទាំងអស់៕