បណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ខេត្តព្រះវិហារ ទទូចឲ្យគណៈកម្មការជាតិទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសធនធានធម្មជាតិ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ចុះស្រាវជ្រាវចាត់វិធានការច្បាប់ចំពោះជនល្មើសដែលបានកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ដើម្បីរក្សាព្រៃឡង់ឲ្យនៅគង់វង្សយូរអង្វែង។
បណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ ឲ្យដឹងថា រយៈពេល ៤ថ្ងៃចាប់ពីថ្ងៃទី១១ ដល់ថ្ងៃទី១៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ ពួកគេចុះល្បាតបានប្រទះឃើញបទល្មើស ដូចជាគល់ឈើដែលទើបកាត់រួចចំនួន ២៥០គល់ និងឈើអារច្រៀករួចកំពុងដឹក និងមិនទាន់ដឹកជញ្ជូនចំនួន ២១,២៤ម៉ែត្រគូប។ ក្នុងនោះ ឈើឃ្លុំចំនួន ៤ជ្រុងសរុប ១៤,៤០ម៉ែត្រគូប ដែលជាប្រភេទឈើទាល ផ្ដៀក ដួងចែម និងគគីរ ដោយជនសង្ស័យដែលបណ្ដាញសហគមន៍បានជួបមានឈ្មោះ អុល (ហៅខ្លាឃ្មុំ) និងឈ្មោះ សូប៉ោង រួមទាំងសមាជិក ២០នាក់ទៀត។ ពួកគេទាំងនេះមានទីលំនៅភូមិពើក ឃុំពុទ្រា ស្រុកជ័យសែន ខេត្តព្រះវិហារ។
បណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ ឲ្យដឹងថា ចំពោះទីតាំងដែលពួកគេប្រព្រឹត្តបទល្មើសនៅត្រង់ចំណុចស្រែស្តៅ វាលលំហាច អូពូរោង ស្រែពពេល ក្នុងភូមិសាស្ត្រតំបន់ព្រៃឡង់ ដែលជាចំណុចប្រសព្វ ៣ខេត្ត គឺខេត្តព្រះវិហារ ខេត្តកំពង់ធំ និងខេត្តស្ទឹងត្រែង។
ប្រភពដដែលបញ្ជាក់ថា មេឈ្មួញឈើទាំង ២នាក់ដែលឈ្មោះមាន អុល (ហៅខ្លាឃ្មុំ) និងឈ្មោះ សូប៉ោង ហើយនិងកម្មករជាច្រើននាក់កំពុងសម្ងំកាប់ និងដឹកជញ្ជូនឈើយ៉ាងអនាធិបតេយ្យជាយូរមកហើយ ដោយមានរណារយន្ត និងអាវុធកែច្នៃជាច្រើនផងដែរ។
ក្រៅពីកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើហើយ ក្រុមជនល្មើសទាំងនេះដែលប្រដាប់ដោយអាវុធកែច្នៃ (កាប៊ិន) កាំបិត និងពូថៅជាច្រើនបានដេញតាមបម្រុងនឹងធ្វើឃាតសមាជិកសហគមន៍ព្រៃឡង់ដែលកំពុងតែចុះត្រួតពិនិត្យ និងតាមដានបទល្មើសព្រៃឈើ ប៉ុន្តែពុំមានអ្នកណាម្នាក់រងគ្រោះថ្នាក់នោះឡើយ ដោយសារពួកគេរត់ភៀសខ្លួនទាន់ពេលវេលា។
បណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់បានស្នើទៅដល់គណៈកម្មការជាតិទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសធនធានធម្មជាតិ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ព្រមទាំងចុះស្រាវជ្រាវដោយចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ចំពោះជនល្មើសដែលបានកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ដើម្បីរក្សាព្រៃឡង់ឲ្យនៅគង់វង្សយូរអង្វែង។
ការស្នើជាថ្មីទៀតរបស់បណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់នេះ ហាក់បង្ហាញឲ្យឃើញថា បទល្មើសព្រៃឈើនៅតែមិនថយចុះ បើទោះបីជាលោក ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវទៅមន្ត្រីក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល និងអ្នកមានអំណាច និងអ្នកមានលុយឱ្យដកខ្លួនចេញជាបន្ទាន់បើសិនពួកគេមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសព្រៃឈើក៏ដោយ។
លោកថា ការអំពាវនាវនេះបន្ទាប់ពីទទួលបានព័ត៌មានថាមានជនឆ្លៀតឱកាសកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងទន្ទ្រានដីធ្លីរបស់រដ្ឋអំឡុងពេលរដ្ឋាភិបាលកំពុងជាប់រវល់រៀបចំដំណើរការបោះឆ្នោត។
បុរសខ្លាំងកាន់អំណាចជិត ៤០ឆ្នាំនៅកម្ពុជាដែលបរាជ័យទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើ ក៏បានចេញបទបញ្ជាជាថ្មីទៀតកាលពីថ្ងៃទី០៥ ខែមិថុនា ទៅកងកម្លាំងឲ្យចាប់មេខ្លោងដែលនៅពីក្រោយនៃការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើយកទៅផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់ ដោយគ្មានការលើកលែង និងយោគយល់ផងដែរ។
ព្រៃឡង់ មានផ្ទៃដីជាង ៤៣ម៉ឺនហិកតារ គ្របដណ្ដប់ខេត្តចំនួន៤ គឺខេត្តព្រះវិហារ កំពង់ធំ ក្រចេះ និងខេត្តស្ទឹងត្រែង។ ព្រៃឡង់ ជាព្រៃធំជាងគេនៅកម្ពុជា ហើយត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកំណត់ជាតំបន់ការពារនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៦។
អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) បានចេញរបាយការណ៍មួយនៅថ្ងៃទី២៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ បង្ហាញថា ព្រៃឈើចំនួន ៦២៧១ហិកតារ ត្រូវបានកាប់បំផ្លាញនៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃចំនួន២ ក្នុងនោះមានដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់ និងដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរការ ដោយការកាប់ឈើខុសច្បាប់យ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់កំពុងប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់សិទ្ធិ និងវប្បធម៌របស់ជនជាតិដើមភាគតិច។
លើសពីនេះ អង្គការ Amnesty International បានរកឃើញទៀតថា អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន មិនបានអើពើ និងមិនខ្វល់ចំពោះការរាយការណ៍របស់ពលរដ្ឋពាក់ព័ន្ធបទល្មើស ខណៈសកម្មភាពចុះទៅស៊ើបអង្កេតខ្លះរបស់មន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន ធ្វើឡើងដើម្បីទទួលលុយក្រោមតុពីជនល្មើសតែប៉ុណ្ណោះ៕