លោក ហ៊ុន សែន សម្រេចពង្រីកផ្ទៃដីឧទ្យានជាតិកែបពីទំហំ ១១៥២ហិកតារ ទៅជា ១២៣០ហិកតារ និងដែនជម្រកសត្វព្រៃគូលែនព្រហ្មទេព ដែលនឹងពង្រីកពី ៤០២៥០០ហិកតារទៅជាង ៤២៨៩៧១ហិកតារ ក្នុងគោលបំណងធានាការពារថែរក្សាសោភណភាពធម្មជាតិ និងទេសភាពប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី និងជីវចម្រុះសម្រាប់វិទ្យាសាស្ត្រ ការអប់រំ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងការកម្សាន្ត ជាដើម។
មេដឹកនាំខ្មែរដែលកំពុងផ្ទេរអំណាចបន្តត្រកូលលោក ហ៊ុន សែន បានចេញអនុក្រឹត្យមួយកាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ ដែលត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយនៅថ្ងៃទី៨ សីហា នេះ បានសម្រេចពង្រីកឧទ្យានជាតិកែបបន្ថែមទៀតក្នុងទំហំផ្ទៃដី ៧៨ហិកតារ និងដែនជម្រកសត្វព្រៃគូលែនព្រហ្មទេព ក្នុងទំហំដី ២៤៧១ហិកតារផងដែរ ដើម្បីរក្សាលំនឹងបរិស្ថាន រួមចំណែកកាត់បន្ថយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងហានិភ័យគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ។ លើសពីនេះ ក៏ដើម្បីលើកកម្ពស់តួនាទីសក្ដានុពល និងកិត្យានុភាពនៃប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ដោយចីរភាពផងដែរ។
មេដឹកនាំខ្មែរដែលល្មោភអំណាចតកូនតចៅលោក ហ៊ុន សែន បានអះអាងក្នុងអនុក្រឹត្យខាងលើនេះថា ការពង្រីកឧទ្យានជាតិកែប និងដែនជម្រកសត្វព្រៃគូលែនព្រហ្មទេពនេះ ក៏ដើម្បីជំរុញ និងលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចសង្គម និងសហគមន៍មូលដ្ឋាន ដើម្បីរួមចំណែកក្នុងកិច្ចគាំពារបរិស្ថានផងដែរ បន្ថែមពីលើការផ្តល់នូវការផលិត និងការផ្តល់នូវសេវាកម្មធម្មជាតិសម្រាប់ប្រើប្រាស់ដោយចីរភាពទៅថ្ងៃមុខ។
មេដឹកនាំខ្មែរដែលកំពុងក្តាប់អំណាចតាមបែបផ្ដាច់ការលោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា ក្រសួងបរិស្ថានមានសមត្ថកិច្ចត្រូវរៀបចំកែប្រែ និងគ្រប់គ្រងតំបន់ឧទ្យានជាតិកែប និងដែនជម្រកសត្វព្រៃគូលែនព្រហ្មទេព ដោយសហការជាមួយក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ និងរដ្ឋបាលខេត្ត ដើម្បីធានាដល់ការគ្រប់គ្រងបរិស្ថាន ការអភិរក្សជីវចម្រុះ ការប្រើប្រាស់ធនធានធម្មជាតិប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងការរស់នៅប្រកបដោយចីរភាព ស្របតាមលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តិជាធរមាន។
ការចេញអនុក្រឹត្យពង្រីកផ្ទៃដីតំបន់ការពារទាំងពីរខាងលើនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលការសម្បទានដីនៅតាមឧទ្យានជាតិនានានៅតាមបណ្តាខេត្តឱ្យទៅក្រុមហ៊ុនឯកជនធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ កំពុងត្រូវបានធ្វើឡើងជាហូរហែសព្វថ្ងៃនេះ។
កាលពីថ្ងៃទី០១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩៣ អតីតព្រះមហាក្សត្រខ្មែរសម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ បានឡាយព្រះហស្តលេខាលើព្រះរាជ្យក្រឹត្យមួយសម្រេចបង្កើតឧទ្យានជាតិកែបលើទំហំផ្ទៃដី ៥ពាន់ហិកតារ (៥០០០ហិកតារ) ស្មើនឹង ៥០គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ដែលមានព្រំប្រទល់ខាងជើងជាប់នឹងផ្លូវជាតិលេខ១៦ ខាងត្បូងជាប់នឹងឆ្នេរសមុទ្រ ហើយខាងកើត និងខាងលិចជាប់នឹងផ្លូវជាតិលេខ១៦២។
យ៉ាងណាក៏ដោយ នៅថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១០ មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចលោក ហ៊ុន សែន បានចេញអនុក្រឹត្យមួយសម្រេចកែប្រែឧទ្យានជាតិដែលមានទំហំផ្ទៃដី ៥ពាន់ហិកតារនេះមកនៅត្រឹមតែ ១១៥២ហិកតារវិញ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ ដីនៅក្នុងតំបន់ឧទ្យានខេត្តកែប ក៏ត្រូវប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែន កាត់ឆ្វៀលឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនធ្វើជាកម្មសិទ្ធិជាបន្តបន្ទាប់ផងដែរ។ ជាក់ស្តែង កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ លោក ហ៊ុន សែន បានកាត់ដីឧទ្យានជាតិកែបទំហំ ២៩ហិកតារស្ថិតក្នុងសង្កាត់ព្រៃធំ ក្រុងកែប ខេត្តកែប ដើម្បីជួលទៅឱ្យក្រុមហ៊ុន វ័នម័រ (One More Ltd) របស់អ្នកឧកញ៉ា ជឹង សុគន្ធាវី សម្រាប់ប្រែក្លាយទីតាំងនោះទៅជាតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ។
ចំណែកដែនជម្រកសត្វព្រៃគូលែនព្រហ្មទេព ត្រូវបានបង្កើតឡើងកាលពីថ្ងៃទី១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩៣ ដែរតាមព្រះរាជ្យក្រឹត្យដែលបានឡាយព្រះហស្តលេខាដោយសម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ដែលមានទំហំផ្ទៃដី ៤០២៥០០ហិកតារស្ថិតក្នុងខេត្តសៀមរាប និងខេត្តព្រះវិហារ។
ព្រះរាជក្រឹត្យរបស់សម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ចុះថ្ងៃទី១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩៣ បញ្ជាក់ថា តំបន់ឧទ្យានជាតិរបស់កម្ពុជាមានចំនួន ៧កន្លែង ដែលមានផ្ទៃដីសរុបជាង ៧សែនហិកតារ ចំណែកដែនជម្រកសត្វព្រៃមានចំនួន ១០កន្លែង ដែលមានផ្ទៃដីសរុបជាង ២លាន ៣ម៉ឺនហិកតារ ខណៈតំបន់ប្រើប្រាស់ច្រើនយ៉ាងមាន ៣កន្លែង ដែលមានផ្ទៃដីសរុបជាង ៣សែនហិកតារ ដូច្នេះសរុបផ្ទៃដីតំបន់ការពារទាំងអស់មានចំនួនជាង ៣លានហិកតារ ខណៈផ្ទៃដីដែលមានព្រៃឈើមានចំនួនដល់ទៅជាង ១០លានហិកតារឯណោះ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ របាយការណ៍សង្គមស៊ីវិលធ្លាប់បានសម្ដែងនូវការព្រួយបារម្ភកាលពីពេលកន្លងទៅថា តំបន់អភិរក្សនៅកម្ពុជាបានបាត់បង់ជាបន្តបន្ទាប់ក្រោមការសម្បទានរបស់រដ្ឋាភិបាលឱ្យទៅក្រុមហ៊ុនឯកជន ដែលធ្វើឱ្យតំបន់ទាំងនោះមានតែឈ្មោះ ប៉ុន្តែការពិតដីនៅក្នុងតំបន់នោះត្រូវបានក្រុមហ៊ុនឯកជនកាន់កាប់ធ្វើជាកម្មសិទ្ធិទៅហើយនោះ។
កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ លោក ហ៊ុន សែន ចុះហត្ថលេខាលើអនុក្រឹត្យមួយដោយកំណត់ដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋជិត ១លានហិកតារនៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិក្នុងខេត្តចំនួន១៥ ដើម្បីត្រៀមធ្វើអនុបយោគ និងបែងចែកសម្រាប់កម្មសិទ្ធិឯកជនឱ្យទៅក្រុមហ៊ុនឯកជននានាដើម្បីធ្វើការអភិវឌ្ឍ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ យុវជនស្រឡាញ់បរិស្ថាន បាននាំគ្នាយកញត្តិទៅដាក់នៅក្រសួងបរិស្ថាន ដើម្បីស្នើឲ្យក្រសួងដកហូតដីនៅតំបន់ការពារពីវិស័យឯកជនឲ្យមកទុកជាសម្បត្តិរដ្ឋវិញ ក្នុងនោះពួកគេក៏បានស្នើឱ្យបញ្ឈប់សកម្មភាពកាត់ដីព្រៃធម្មជាតិនៅតំបន់ការពារឲ្យទៅក្រុមហ៊ុនឯកជនផងដែរ ប៉ុន្តែត្រូវក្រសួងបរិស្ថានព្រមានចាត់វិធានការច្បាប់លើក្រុមយុវជនទាំងនោះទៅវិញ៕