មួយឆ្នាំបន្ទាប់ពីបានជួបគ្នាដោយផ្ទាល់នៅឯជំនួបកំពូលនៃប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿន G-20 នៅលើទឹកដីនៃប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី លោក ចូ បៃដិន និងលោក ស៊ី ជីនពីង ត្រូវជួបគ្នាម្ដងទៀតក្រោយពីលោក បៃដិន ខកខានមិនបានជួបលោក ស៊ី នៅឯជំនួប G-20 ដែលធ្វើឡើងនៅប្រទេសឥណ្ឌា កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ ព្រោះលោក ស៊ី អវត្តមាន។
មេដឹកនាំប្រទេសមហាអំណាចពីរនេះនឹងជួបគ្នាដោយផ្ទាល់នៅទីក្រុងសាន់ហ្វ្រាន់ស៊ីស្កូ នៃវេទិកាប្រទេសសមាជិកអង្គការសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ហៅកាត់ថា APEC។
តាមការគ្រោងទុក លោក ស៊ី ជីនពីង នឹងជួបប្រជុំទ្វេភាគីជាមួយសមភាគីលោក ចូ បៃដិន នៅក្រៅវេទិកាអន្តរជាតិនេះនៅថ្ងៃទី១៥ ខែវិច្ឆិកា ក្នុងសប្ដាហ៍នេះ។
ជំនួបដ៏សំខាន់នេះ ត្រូវគេរំពឹងថា នឹងផ្ដោតសំខាន់ទៅលើសំណុំរឿងដ៏ចម្រូងចម្រាសយ៉ាងតិចចំនួន ៤ ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី។
មុនលោក ស៊ី និងលោក បៃដិន ជួបគ្នា មន្ត្រីព័ត៌មាននៃប្រទេសទាំងពីរបានប្រកាសឱ្យអ្នកសារព័ត៌មានបានដឹងខ្លះៗនូវរបៀបវារៈណាដែលសំដៅពង្រឹងសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងវិញ។
នៅក្នុងសន្និសីទកាសែតកាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី១៣ ខែវិច្ឆិកា អ្នកស្រី Mao Ning អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន បានបញ្ជាក់ថា លោក ស៊ី ជីនពីង និងលោក ចូ បៃដិន នឹងជួបគ្នានៅថ្ងៃពុធ ទី១៥ វិច្ឆិកា។
អ្នកស្រី Mao Ning បានថ្លែងថា ប្រទេសចិន បានប្រកាសពីដំណឹងដែលលោក ស៊ី ប្រធានរដ្ឋចិន ត្រូវអញ្ជើញទៅធ្វើទស្សនកិច្ចនៅសហរដ្ឋអាមេរិក តាមការអញ្ជើញរបស់លោក បៃដិន ហើយក៏ដើម្បីធ្វើកិច្ចជំនួបរវាងមេដឹកនាំចិន និងអាមេរិកផងដែរ។
អ្នកស្រីអ្នកនាំពាក្យសម្រាប់ប្រទេសចិន បញ្ជាក់ថា មេដឹកនាំទាំងពីរនឹងផ្លាស់ប្ដូរមតិយោបល់យ៉ាងស៊ីជម្រៅអំពីបញ្ហាជាលក្ខណៈយុទ្ធសាស្ត្រទូទៅ និងទិសដៅនៃទំនាក់ទំនងរវាងចិន និងអាមេរិក ក៏ដូចជាបញ្ហាសំខាន់ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍសកលផងដែរ។
អ្នកស្រី Mao Ning បន្តថា ចិនបានប្រកាន់ខ្ជាប់ជានិច្ចនូវគោលការណ៍ ៣ចំណុច គឺការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក ការរួមរស់នៅដោយសន្តិសហវិជ្ជមាន និងធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឈ្នះឈ្នះ ដែលលើកឡើងដោយលោក ស៊ី ជីនពីង សម្រាប់ដោះស្រាយទំនាក់ទំនងរវាងចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិក។
បើបើតាមអ្នកស្រីអ្នកនាំពាក្យចិនរូបនេះបញ្ជាក់ថា ភាគីអាមេរិកនឹងអនុវត្តកិច្ចសន្យាយ៉ាងជាក់លាក់ ដោយមិនស្វែងរកការធ្វើសង្គ្រាមត្រជាក់ និងមិនមានចេតនាបង្កការប៉ះទង្គិចជាមួយចិន ក្នុងន័យរួមជំរុញទំនាក់ទំនងរវាងចិន និងអាមេរិក ឱ្យត្រឡប់ទៅរកផ្លូវអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយភាពល្អបរិសុទ្ធ និងមានស្ថិរភាពឡើងវិញ។
ជាមួយគ្នានេះ លោកស្រី Karine Jean-Pierre អ្នកនាំពាក្យសេតវិមាន បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា ប្រធានាធិបតីទាំងពីរនឹងនិយាយអំពីបញ្ហាទ្វេភាគី បញ្ហាតំបន់ និងពិភពលោក រួមទាំងអំពីការរិះរកមធ្យោបាយ ដើម្បីគ្រប់គ្រងឲ្យការប្រកួតប្រជែងគ្នាឱ្យមានលក្ខណៈទទួលខុសត្រូវ។
ប៉ុន្មានខែកន្លងមកនេះ ភាគីសហរដ្ឋអាមេរិកបានព្យាយាមបញ្ជូនមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ជាច្រើននាក់ទៅចិន ដើម្បីនិយាយសម្របសម្រួលឈានទៅស្ដារទំនាក់ទំនងរវាងមហាអំណាចទាំងពីរ ដែលជួបបញ្ហាតានតឹងខ្លាំង ទាំងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម និងផ្នែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយ។
បើតាមកាសែត The Guardian ឲ្យដឹងថា នៅក្នុងឱកាសជំនួបកំពូល APEC លោក ចូ បៃដិន នឹងព្យាយាមបង្ហាញឲ្យចិន ឃើញថា អាមេរិកមានទំនាក់ទំនងល្អ និងស្អិតល្មួតជាមួយប្រទេសផ្សេងៗក្នុងតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិក មានដូចជាអូស្ត្រាលី កូរ៉េខាងត្បូង ជប៉ុន និងហ្វីលីពីន។
សារព័ត៌មានអន្តរជាតិជាច្រើនបានចុះផ្សាយថា ស្ថានភាពតានតឹងនៃទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីនៅលើតុរបស់មេដឹកនាំមហាអំណាចទាំងពីរនេះ អាចមានផងដែរនូវសំណុំរឿងពិភពលោកដ៏ចម្រូងចម្រាសយ៉ាងតិចចំនួន ៤ នាបច្ចុប្បន្ននេះ។
តើសំណុំរឿងពិភពលោកទាំង ៤ នោះមានអ្វីខ្លះ?
សង្គ្រាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន គឺជាចំណុចសំខាន់ដែលលោក បៃដិន អាចលើកឡើងជាថ្មីទៀតស្នើឲ្យលោក ស៊ី ជីនពីង កុំនៅខាងរុស្ស៊ី ហើយត្រូវគាបសង្កត់រុស្ស៊ី។
លោក បៃដិន អាចប្រាប់លោក ស៊ី ថាប្រទេសធំដូចជាចិន គួរប្រើឥទ្ធិពលលើរុស្ស៊ី ឱ្យបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន ព្រោះកន្លងមក លោក បៃដិន ក៏បានប្រាប់ដូចនេះដែរកាលពីក្នុងជំនួបផ្ទាល់នៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី កាលពីឆ្នាំមុន។ មួយវិញ គេអាចគិតថា លោក បៃដិន អាចស្នើឱ្យចិន ទប់ស្កាត់កូរ៉េខាងជើង កុំបញ្ចេញអាវុធទៅឱ្យរុស្ស៊ី ព្រោះកូរ៉េខាងជើង គឺជាកូនជឹងរបស់ចិន។ នេះជាសំណុំរឿងពិភពលោកទី១។
ចំណែកសំណុំរឿងទី២ អាចជាសង្គ្រាមអ៊ីស្រាអែល វាយសងសឹកលើពួកហាម៉ាស-ប៉ាឡេស្ទីន នៅក្នុងដែនដីហ្កាហ្សា ព្រោះតែពួកហាម៉ាស លួចបាញ់គ្រាប់រ៉ុក្កែត ៥ពាន់គ្រាប់ចូលដែនដីអ៊ីស្រាអែល កាលពីថ្ងៃទី៧ តុលា ដែលបណ្ដាលឱ្យប្រជាជនអ៊ីស្រាអែល ស្លាប់ៗភ្លាមៗរាប់រយនាក់។
សង្គ្រាមសងសឹករបស់អ៊ីស្រាអែល នេះ បានឈានចូលដល់ជិត ៤០ថ្ងៃហើយ។
នៅពេលដែលអ៊ីស្រាអែល បើកការវាយប្រហារសន្ធប់ដោយការទម្លាក់គ្រាប់បែកទៅលើដែនដីហ្កាហ្សា ដែលជាសម្បុករបស់ពួកហាម៉ាស ប្រទេសចិន មិនបានថ្កោលទោសរុស្ស៊ីលើកទ័ពឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន ប៉ុន្តែបែរជាព្យាយាមជួយរុស្ស៊ី នៅឯក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ដោយទាមទារឱ្យចាត់វិធានការលើអ៊ីស្រាអែល ក្រោយពីប្រទេសពីរនេះស្នើឱ្យមានសេចក្ដីសម្រេចមួយថ្កោលទោសអ៊ីស្រាអែល តែត្រូវបានសហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធភាពបោះឆ្នោតជំទាស់។ សហរដ្ឋអាមេរិកប្រាប់ចិន វិញថា អ៊ីស្រាអែលជាជនរងគ្រោះដែលអាចវាយការពារខ្លួន។
ក្នុងជំនួបជាមួយលោក បៃដិន លោក ស៊ី អាចស្នើឱ្យអាមេរិកដាក់សម្ពាធដល់អ៊ីស្រាអែល ឲ្យបញ្ចប់សង្គ្រាម ក្រោមហេតុផលដែលក្រុងប៉េកាំង លើកឡើងថា ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនស្លាប់កាន់តែកើនឡើងដោយសារការវាយប្រហាររបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល។ ប៉ុន្តែសម្រាប់លោក បៃដិន អាចព្យាយាមពន្យល់ទៅលោក ស៊ី ថា ទង្វើរបស់ពួកហាម៉ាស ដែលលួចវាយប្រហារលើអ៊ីស្រាអែល អាចមិនខុសនឹងក្រុមភេរវកម្មនោះទេ។ សេតវិមានបានប្រកាសគាំទ្រអ៊ីស្រាអែល វាយបោសសម្អាតពួកហាម៉ាស ក្នុងគោលដៅដើម្បីសងសឹក និងទាមទារយុត្តិធម៌។
សំណុំរឿងទី៣ ប្រធានាធិបតីទាំងពីរអាចលើកឡើងត្រង់ទៅត្រង់មកអំពីបញ្ហាទំនាស់ជាច្រើន ជាពិសេសគឺបញ្ហាកោះតៃវ៉ាន់។ គេសង្ឃឹមថា អាមេរិក និងចិន នឹងបង្កើតឲ្យមានបណ្ដាញទាក់ទងគ្នាដោយផ្ទាល់រវាងកងទ័ពទាំងពីរ ព្រោះវាជារឿងសំខាន់ណាស់ក្នុងករណីដែលផ្ទុះសង្គ្រាមនៅតៃវ៉ាន់។
ប៉ុន្តែចិន អាចស្នើ ឬព្រមានលោក បៃដិន កុំព្យាយាមយករឿងតៃវ៉ាន់ជាបញ្ហាឧបសគ្គនៃការរីកចម្រើននៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី។
ក្រុងប៉េកាំង តែងតែប្រាប់ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ឱ្យបន្តគោរពគោលនយោបាយចិនតែមួយ ព្រោះតៃវ៉ាន់ស្ថិតក្នុងដែនអំណាចរបស់ចិន។
យ៉ាងណា ប្រសិនបើលោក ស៊ី បន្តលើកឡើងនូវសំណុំរឿងតៃវ៉ាន់ សម្រាប់លោក បៃដិន អាចនឹងប្រាប់ចិន ពីសេរីភាពរបស់ដែនកោះមួយនេះដែលប្រកាន់របបប្រជាធិបតេយ្យ ដែលមិនអាចទៅក្រោមរបបកុម្មុយនីស្តបានទេ ហើយលោក បៃដិន នឹងប្រាប់ចិន ថា ច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ មិនអាចក្លាយជារបស់ចិនផ្ដាច់មុខបានឡើយ។
ចំណែកសំណុំរឿងទី៤ អាចនឹងលើកឡើងផងដែរទាំងលោក ស៊ី និងលោក បៃដិន អំពីជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលខណៈនាវាល្បាតរបស់ចិន និងហ្វីលីពីន ជាច្រើនគ្រឿងកំពុងប្រឈមមុខដាក់គ្នា។
លោក ស៊ី អាចស្នើឲ្យលោក បៃដិន កុំលូកដៃផ្ទៃក្នុងនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី ដែលលោក ស៊ី អាចប្រាប់លោក បៃដិន ថា ចិនចង់ដោះស្រាយបញ្ហានេះដោយភាគីពាក់ព័ន្ធផ្ទាល់ ដោយមិនត្រូវការអន្តរាគមន៍ពីខាងក្រៅឡើយ។
តែយ៉ាងណា លោក បៃដិន និងរដ្ឋការរបស់លោក បានព្រមានក្រុងប៉េកាំងរួចហើយថា ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន មានសិទ្ធិក្នុងការការពារច្បាប់អន្តរជាតិ ហើយមានសិទ្ធិធ្វើនាវាចរ ព្រោះពុំអាចឱ្យប្រទេសណាមួយច្បាមយកមកធ្វើកម្មសិទ្ធិអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួនបានឡើយ។
កន្លងមក ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន បានប្រកាសយ៉ាងរឹងមាំការពារប្រទេសហ្វីលីពីន ព្រោះជាសម្ព័ន្ធមិត្តយោធារួមគ្នា ដោយព្រមានក្រុងប៉េកាំង ថា អាមេរិកអាចអន្តរាគមន៍ជួយហ្វីលីពីន បើត្រូវចិនបង្កសង្គ្រាមករណីជម្លោះដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
បច្ចុប្បន្ន ទ័ពអាមេរិកនៅលើដែនកោះហ្វីលីពីនរួចទៅហើយ ដែលមានរហូតនៅលើប្រជុំកោះនៅសមុទ្រហ្វីលីពីនខាងលិច ដែលនៅក្បែរកោះតៃវ៉ាន់ទៀតផង៕