គណបក្សប្រឆាំងទើបបង្កើតថ្មី គឺគណបក្សកម្លាំងជាតិ ស្នើឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ជួយអន្តរាគមន៍ដោះលែងលោក កឹម សុខា រួមទាំងអ្នកទោសមនសិការ និងមេដឹកនាំសហជីពផ្សេងទៀតឲ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ។
យោងតាមលិខិតរបស់គណបក្សកម្លាំងជាតិ ដាក់ជូនលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ចុះថ្ងៃទី២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ ដែលសារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ទើបទទួលបាន ឱ្យដឹងថា គណបក្សកម្លាំងជាតិ ស្នើឲ្យដោះលែងលោក កឹម សុខា លោក ថាច់ សេដ្ឋា ជាមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងដែលកំពុងជាប់ឃុំ លោក កាក់ កុម្ភារ លោក សៀម ភ្លុក លោក តូច ថឹង លោក រឿន វីរ៉ាត់ លោកស្រី នូ សុទ្ធារី លោក ចៅ វាសនា កញ្ញា សេង ធារី និងកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ជាប្រធានសហជីពក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍។
លោក កឹម សុខា ជាប្រធានអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវបានតុលាការក្រុងភ្នំពេញកាត់ទោសកាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ ដាក់ឃុំក្នុងផ្ទះ ២៧ឆ្នាំ ពីបទសន្ទិដ្ឋិភាពជាមួយរដ្ឋបរទេស ឬឃុបឃិតជាមួយបរទេស។
លោក ថាច់ សេដ្ឋា ជាអនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន ត្រូវបានតុលាការកាត់ទោស ៣ឆ្នាំ ពីបទញុះញង់ឱ្យមានការរើសអើងតាមសុន្ទរកថារបស់លោកជាមួយអ្នកគាំទ្រអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីដើមឆ្នាំ២០២៣ នៅកូរ៉េខាងត្បូង។ នេះជាការកាត់ទោសបន្ថែមពីលើសំណុំរឿងទី១ ដែលលោក ថាច់ សេដ្ឋា ត្រូវបានជាប់ពន្ធនាគារមួយឆ្នាំកន្លះ ពីបទទូទាត់សងប្រាក់មិនប្រក្រតី ឬចេញសែកស្អុយ។
រីឯកញ្ញា សេង ធារី ត្រូវបានកាត់ទោស ៦ឆ្នាំ ពីបទញុះញង់ទាក់ទងការគាំទ្រដំណើរវិលចូលស្រុកវិញរបស់លោក សម រង្ស៊ី។
ចំពោះស្ត្រីជាសកម្មជនសហជីពមួយរូបវិញ ត្រូវបានកាត់ទោសដោយតុលាការក្រុងភ្នំពេញ កាលពីខែឧសភា ឲ្យពន្ធនាគារ ២ឆ្នាំ ពីបទញុះញង់។ ការកាត់ទោសនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ដឹកនាំសមាជិកសហជីពតវ៉ាប្រឆាំងនឹងការបញ្ឈប់បុគ្គលិកពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍។
អ្នកនយោបាយផ្សេងទៀត រួមមានលោក តូច ថឹង លោកស្រី នូ សុទ្ធារី លោក ខឿន វីរ៉ាត់ និងលោក សៀម ភ្លុក ជាស្ថាបនិកគណបក្សបេះដូងជាតិ ត្រូវបានកាត់ទោសកាលពីចុងខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ ដាក់ពន្ធនាគារម្នាក់ៗ ២ឆ្នាំ ពីបទក្លែងបន្លំស្នាមមេដៃសុំបង្កើតគណបក្សបេះដូងជាតិ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍បញ្ជាក់ថា ចាប់តាំងពីចុងឆ្នាំ២០១៧ រហូតមកទល់ចុងឆ្នាំ២០២៣ នេះ ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានសហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិមើលឃើញថា កំពុងមានវិបត្តិនយោបាយផ្ទៃក្នុងរហូតបណ្តាលឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិកាត់ផ្ដាច់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនាំចូលទៅសហភាពអឺរ៉ុប (EBA) ចំនួន ២០% ខណៈសហរដ្ឋអាមេរិក មិនបន្តផ្តល់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនាំចូល GSP ចាប់តាំងពីដំណាច់ឆ្នាំ២០២០ មក។
ដើម្បីបានការអនុគ្រោះនេះមកវិញ គណបក្សប្រឆាំងនេះលើកឡើងថា មានតែដំណោះស្រាយដោះលែងអ្នកដែលជាប់ឃុំទាំងអស់នោះឲ្យមានសេរីភាពឡើងវិញនោះទេ។
គណបក្សកម្លាំងជាតិបញ្ជាក់ថា អ្នកនយោបាយសំឡេងជំទាស់ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស អង្គការសង្គមស៊ីវិល សកម្មជនសហជីព សកម្មជនដីធ្លី សកម្មជនបរិស្ថាន និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ រងការបង្ក្រាបជាបន្តបន្ទាប់នៅក្នុងការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលអាណត្តិមុន។
ទីប្រឹក្សាគណបក្សកម្លាំងជាតិ និងជាអតីតអនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន លោក រ៉ុង ឈុន ថ្លែងថា គណបក្សកម្លាំងជាតិ ចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ គឺដោយសារតែគណបក្សបានមើលឃើញថា ការឃុំខ្លួនពួកគេទាំងអស់នោះគឺពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនយោបាយ ជាជាងការអនុវត្តច្បាប់។
លោកថ្លែងថា រឿងទាំងអស់នេះវាជារឿងនយោបាយច្រើនជាងការអនុវត្តច្បាប់ ហេតុដូច្នេះហើយ បានជាគណបក្សកម្លាំងជាតិ ស្នើសុំឱ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រីធ្វើអន្តរាគមន៍ករណីអ្នកជាប់ឃុំមនសិការ ដូចជាករណីលោក កឹម សុខា លោក ថាច់ សេដ្ឋា កញ្ញា សេង ធារី កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ជាមេសហជីព រួមទាំងសកម្មជននយោបាយផ្សេងៗទៀតឱ្យពួកគាត់មានសេរីភាពឡើងវិញ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន ប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកថា តាមគោលការណ៍ នាយករដ្ឋមន្ត្រីមិនអាចលូកដៃចូលកិច្ចការតុលាការដោយបញ្ជាឲ្យដោះលែងអ្នកដែលជាប់ឃុំណាមួយបានឡើយ ប៉ុន្តែលោកពន្យល់ថា បើចង់ជួយអ្នកដែលជាប់ទោសទាំងនោះ គឺចូលរួមតាមនីតិវិធីរបស់តុលាការដោយប្រើសិទ្ធិតាមផ្លូវច្បាប់៕