លោក ហ៊ុន សែន សម្រេចកាត់ឆ្វៀលដីឧទ្យានជាតិកែប ដែលជាតំបន់ប្រើប្រាស់ដោយចីរភាពជាង ១០០ហិកតារ (១២០ហិកតារ) ជួលអចិន្ត្រៃយ៍រយៈពេលវែង ៥០ឆ្នាំទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនចំនួន ២ សម្រាប់គម្រោងវិនិយោគអភិវឌ្ឍន៍ទេសចរណ៍ផ្សារភ្ជាប់នឹងធម្មជាតិ។
លោក ហ៊ុន សែន បានចេញអនុក្រឹត្យមួយកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ ស្ដីពីការកំណត់តំបន់ប្រើប្រាស់ដោយចីរភាពលើផ្ទៃដីទំហំជាង ១២០ហិកតារ (១២០១០៩២ម៉ែត្រក្រឡា) ក្នុងឧទ្យានជាតិកែប ស្ថិតក្នុងសង្កាត់ព្រៃធំ និងសង្កាត់កែប ក្រុងកែប ខេត្តកែប ដើម្បីធ្វើចំណាត់ថ្នាក់ពីទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋ មកជាទ្រព្យសម្បត្តិឯកជនរបស់រដ្ឋ ក្រោមលក្ខខណ្ឌជួលឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនចំនួន២ ខណៈរយៈពេលជួល និងតម្លៃឈ្នួលដីក្នុងឧទ្យានជាតិនេះ រដ្ឋាភិបាលមិនបានបង្ហាញឡើយ។
លោក ហ៊ុន សែន បានកំណត់ក្នុងអនុក្រឹត្យខាងលើថា ផ្ទៃដីទំហំជាង ១០០ហិកតារនេះ ត្រូវបែងចែកជាពីរ គឺមួយចំណែកជួលទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន Pumpkin Development Co.,Ltd. ក្នុងទំហំផ្ទៃដីជិត ៦០ហិកតារ (៥៩៩៣៤៤ម៉ែត្រក្រឡា) ខណៈដីដែលមានទំហំជាង ៦០ហិកតារ (៦០១៧៤៨ម៉ែត្រក្រឡា) មួយផ្នែកទៀត ត្រូវជួលទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនក្រុមហ៊ុន Royal Dynamic Co.,Ltd. ផងដែរ។
លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា ដីខាងលើនេះ គឺត្រូវស្ថិតក្រោមការចាត់ចែងរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន ដែលត្រូវសហការគ្នាជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ រួមទាំងក្រសួងពាក់ព័ន្ធ និងមន្ត្រីរដ្ឋបាលខេត្តកែប ទាំងអស់ អនុវត្តនូវអនុក្រឹត្យនេះឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពចាប់ពីថ្ងៃចុះហត្ថលេខាតទៅ។
ក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ លោក ហ៊ុន សែន បានកាត់ឆ្វៀលដីក្នុងតំបន់អភិរក្សឱ្យក្រុមហ៊ុន និងបុគ្គលឯកជនធ្វើជាកម្មសិទ្ធិជាបន្តបន្ទាប់ មុននឹងគាត់លាឈប់ពីតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីកាលពីចុងខែសីហា កន្លងទៅនោះ ខណៈឧទ្យានជាតិកែប ក៏ត្រូវលោក ហ៊ុន សែន កាត់ឆ្វៀលជាបន្តបន្ទាប់ដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩៣ អតីតព្រះមហាក្សត្រខ្មែរសម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ បានឡាយព្រះហស្តលេខាលើព្រះរាជ្យក្រឹត្យមួយ សម្រេចបង្កើតឧទ្យានជាតិកែបលើទំហំផ្ទៃដី ៥ពាន់ហិកតារ (៥០០០ហិកតារ) ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១០ មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចលោក ហ៊ុន សែន បានចេញអនុក្រឹត្យមួយទៀតសម្រេចកែប្រែឧទ្យានជាតិនេះមកនៅត្រឹមតែ ១១៥២ហិកតារវិញ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ លោក ហ៊ុន សែន បានចេញអនុក្រឹត្យដាច់ដោយឡែកមួយទៀតសម្រេចពង្រីកឧទ្យានជាតិកែបដដែលនេះពីទំហំ ១១៥២ហិកតារ ទៅជា ១២៣០ហិកតារវិញ ខណៈឧទ្យាននេះបានរងនូវការកាត់ឆ្វៀលឱ្យទៅជាកម្មសិទ្ធិរបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជនជាបន្តបន្ទាប់នៅពេលនេះ។
កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ លោក ហ៊ុន សែន បានកាត់ដីឧទ្យានជាតិកែបទំហំ ២៩ហិកតារ ស្ថិតក្នុងសង្កាត់ព្រៃធំ ក្រុងកែប ខេត្តកែប ដើម្បីជួលទៅឱ្យក្រុមហ៊ុន វ័នម័រ (One More, Ltd) របស់អ្នកឧកញ៉ា ជឹង សុគន្ធាវី សម្រាប់ប្រែក្លាយទីតាំងនោះទៅជាតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ ជាដើម។
អង្គការ Client Earth បានបង្ហាញរបាយការណ៍របស់ខ្លួនកាលពីពេលកន្លងទៅថា ជាង ៤០% នៃផ្ទៃដីរបស់កម្ពុជា ឬប្រហែល ៧,៥លានហិកតារ ត្រូវបានបែងចែកជាតំបន់ការពារធម្មជាតិ ប៉ុន្តែភាគច្រើននៃតំបន់ទាំងនេះត្រូវបាន «ការពារ» តែឈ្មោះប៉ុណ្ណោះ ព្រោះរដ្ឋាភិបាលបានកាត់ឆ្វៀលដីក្នុងតំបន់អភិរក្សទាំងនោះឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនធ្វើជាកម្មសិទ្ធិជាបន្តបន្ទាប់រហូតមក។
កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ យុវជនស្រឡាញ់បរិស្ថាន បាននាំគ្នាស្នើឲ្យក្រសួងបរិស្ថាន ដកហូតដីនៅតំបន់ការពារពីវិស័យឯកជន ឲ្យមកទុកជាសម្បត្តិរដ្ឋវិញ ក្នុងនោះ ពួកគេក៏បានស្នើឱ្យបញ្ឈប់សកម្មភាពកាត់ដីព្រៃធម្មជាតិនៅតំបន់ការពារឲ្យទៅក្រុមហ៊ុនឯកជនផងដែរ ប៉ុន្តែពួកគេត្រូវបានក្រសួងបរិស្ថាន ព្រមានចាត់វិធានការច្បាប់លើក្រុមយុវជនទាំងអស់នោះទៅវិញ។
កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ អង្គការសមាគមធាងត្នោត បានចេញរបាយការណ៍របស់ខ្លួនជុំវិញអនុក្រឹត្យរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលបានកាត់ដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋឱ្យទៅក្រុមហ៊ុនឯកជនថា ការចេញអនុក្រឹត្យដើម្បីបំប្លែងដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋទៅជាដីឯកជនរបស់រដ្ឋ និងប្រគល់ឱ្យបុគ្គលឯកជន និងស្ថាប័ននានា ហាក់ដូចជាស្ថិតក្នុងភាពមិនច្បាស់លាស់នៅឡើយ។
អង្គការសមាគមធាងត្នោត បញ្ជាក់ថា ការកាត់ដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋឱ្យទៅក្រុមហ៊ុនឯកជននាពេលកន្លងមក គឺធ្វើឡើងដោយខ្វះតម្លាភាព និងមិនបានផ្តល់ហេតុផលឱ្យសាធារណជនបានដឹងឡើយ ក្នុងនោះ ច្បាប់ភូមិបាល និងច្បាប់ស្ដីពីការគ្រប់គ្រង ការប្រើប្រាស់ និងចាត់ចែងលើទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ បានចែងថា ទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋពុំអាចផ្តល់ជាកម្មវត្ថុនៃការលក់ដូរ ប្រទានកម្ម ឬសម្បទានបានឡើយ៕