ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលសង្គមចាត់ទុកការលើកឡើងពីប្រធានអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ប៉ែន បូណា ដែលអះអាងថា មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចលោក ហ៊ុន សែន ជាវីរជនសិទ្ធិមនុស្សពិតប្រាកដនៅប្រទេសកម្ពុជា គឺជាការបំភ្លៃការពិត និងនិយាយក្នុងបំណងដើម្បីចង់បានផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនពីលោក ហ៊ុន សែន តែប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកវិភាគនយោបាយ និងជាប្រធានវេទិកាពលរដ្ឋលោក គឹម សុខ ប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី១២ មីនា នេះថា សម្ដីលោក ប៉ែន បូណា បែបនេះ គឺជាសម្ដីសម្លាប់ទឹកចិត្តពលរដ្ឋរងគ្រោះរាប់លាននាក់ដែលរង់ចាំយុត្តិធម៌ពីការធ្វើបាប និងការស្លាប់ទាំងអយុត្តិធម៌ដោយសារទង្វើរបស់លោក ហ៊ុន សែន នាពេលកន្លងមក ជាពិសេសអំពើឃាតកម្មក្រៅប្រព័ន្ធច្បាប់លើសកម្មជនសង្គមល្បីៗ ការទទួលយកផែនការ «ក៥» ពីអ្នកដឹកនាំវៀតណាមទៅអនុវត្តដែលបានសម្លាប់បុរសខ្មែរជាង ២សែននាក់ និងការធ្វើរដ្ឋប្រហារនាឆ្នាំ១៩៩៧ ដែលសម្លាប់កងកម្លាំងរាជានិយមដើម្បីដណ្តើមអំណាច។
លោក គឹម សុខ លើកឡើងថា ការអះអាងពីលោក ប៉ែន បូណា បែបបំភ្លៃការពិតបែបនេះ គ្រាន់តែបង្ហាញថា គាត់ជាមនុស្សដែលបន្លំបន្លប់ប្រវត្តិសាស្ត្រពិតរបស់ខ្មែរ និងជាមនុស្សដែលកំពុងប្រឹងកេងប្រវ័ញ្ចរកប្រយោជន៍មុខមាត់ និងលាភសក្ការៈពីលោក ហ៊ុន សែន ប៉ុណ្ណោះ ព្រោះថាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូបសុទ្ធតែដឹងថា ផែនការរំដោះប្រទេសកម្ពុជាពីរបប ប៉ុល ពត គឺជាការរៀបចំនៃកងទ័ពវៀតណាម ផ្តើមគំនិតដោយបក្សកុម្មុយនីស្តយៀកណាម ដើម្បីគ្រប់គ្រងប្រទេសខ្មែរ ខណៈលោក ហ៊ុន សែន ក៏សុខចិត្តធ្វើអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងតាមបង្គាប់មេដឹកនាំវៀតណាម ដែរ ដើម្បីឱ្យគាត់អាចកាន់អំណាចជានាយករដ្ឋមន្ត្រីជាង ៤០ឆ្នាំមកនេះ។
អ្នកវិភាគនយោបាយរូបនេះបញ្ជាក់ថា បើលោក ប៉ែន បូណា ចង់ធ្វើជាទុយ៌សជនសម្រាប់ជាតិខ្មែរ គាត់អាចបន្តទង្វើអគុណធម៌បែបនេះបាន ប៉ុន្តែបើគាត់ជាមនុស្សមានឧត្តមគតិតែបន្តិច គាត់មិនអាចនិយាយភាសាបែបមនុស្សរមិលគុណជាតិសាសន៍ខ្លួនឯងបែបនេះទេ ព្រោះថានរណាក៏ដឹងដែរថា លោក ហ៊ុន សែន ជាមេដឹកនាំដែលរំលោភច្បាប់ រំលោភមុខនាទីព្រះមហាក្សត្រ រំលោភសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងអំពើឧក្រិដ្ឋកម្មធំៗជាច្រើនថែមទៀត ដូច្នេះទង្វើដ៏ព្រៃផ្សៃរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលលោករៀបរាប់ខ្លះៗទាំងអស់នេះ មិនគួរថាលោក ប៉ែន បូណា មិនដឹងនោះទេក្នុងនាមជាបញ្ញវន្តខ្មែរអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយរូបដែរនោះ។
កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ប្រធានអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលោក ប៉ែន បូណា បានលើកឡើងក្នុងកម្មវិធីមួយដែលរៀបចំដោយអង្គភាពសារព័ត៌មានបម្រើនយោបាយឱ្យបក្សកាន់អំណាច ដោយលើកឡើងថា លោក ហ៊ុន សែន ទើបជាវីរជនសិទ្ធិមនុស្សពិតប្រាកដនៅប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារតែគាត់បានលះបង់សាច់ស្រស់ឈាមស្រស់តស៊ូតតាំងជាមួយកម្លាំងខ្មែរក្រហម រំដោះប្រជាពលរដ្ឋឱ្យបានរស់រានមានជីវិតឡើងវិញ ខណៈអង្គការសង្គមស៊ីវិលមិនបានលេចមុខមកទេនាសម័យនោះ។
យ៉ាងណាមិញ ក្រោយថ្ងៃរំដោះ ៧មករា ឆ្នាំ១៩៧៩ កងទ័ពវៀតណាម បានលើកបន្តុបលោក ហ៊ុន សែន ឱ្យធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់កម្ពុជានៅឆ្នាំ១៩៨៥ បន្ទាប់ពីមេដឹកនាំខ្មែររូបនេះយល់ព្រមបម្រើផែនការវៀតណាម បញ្ជូនបុរសខ្មែរពេញវ័យជាង ២សែននាក់ឱ្យទៅស្លាប់ក្នុងផែនការ «ក៥» តាក់តែងដោយមេមនោគមន៍វិជ្ជាវៀតណាម ឡេ ឌឹកថ ជាថ្នូរនឹងការជួយជ្រោមជ្រែងអំណាចពីកងទ័ពវៀតណាម នាសម័យនោះ។
ក្រៅពីសម្លាប់ពលរដ្ឋខ្មែរក្នុងផែនការ «ក៥» ជាង ២សែននាក់ លោក ហ៊ុន សែន ក៏ជាប់ឈ្មោះក្នុងឧក្រិដ្ឋកម្មក្រៅប្រព័ន្ធច្បាប់ផ្សេងទៀតដែរ ដូចជា៖
- ការសម្លាប់នាដការីរបាំព្រះរាជទ្រព្យអ្នកស្រី ពិសិដ្ឋ ពីលីកា ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងស្នេហាត្រីកោណ
- ការសម្លាប់ប្រធានអង្គការការពារធនធានធម្មជាតិ លោក ឈុត វុទ្ធី ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងឧក្រិដ្ឋកម្មកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើខុសច្បាប់
- ការសម្លាប់ប្រធានសហជីពសេរីកម្មករលោក ជា វិជ្ជា
- ការបោកគ្រាប់បែកសម្លាប់ហ្វូងបាតុករក្នុងឆ្នាំ១៩៩៧ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រឆាំងបេក្ខភាពជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោក ហ៊ុន សែន
- ការសម្លាប់ព្រះភិក្ខុធម្មវិបស្សនា សំ ប៊ុនធឿន ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនយោបាយ
- ការបាញ់សម្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងលាតត្រដាងអាណាចក្រមុខជំនួញត្រកូល ហ៊ុន នៅប្រទេសកម្ពុជា
- និងការធ្វើរដ្ឋប្រហារបង្ហូរឈាមនៅដើមខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៧ ពាក់ព័ន្ធនឹងការដណ្តើមអំណាច ហើយទម្លាក់ព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីទី១។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) បានចងក្រងសេចក្តីរាយការណ៍កាលពីពេលកន្លងទៅថា ប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន បានបង្កើតឲ្យមានការសម្លាប់ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងររាប់មិនអស់ ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅដោយពុំមានទោសទណ្ឌ ក្នុងនោះ លោក ហ៊ុន សែន បានដំឡើងបុណ្យស័ក្តិ និងផ្តល់រង្វាន់ដល់ពួកឃាតករទាំងនោះជាច្រើននាក់ ឱ្យដឹកនាំក្នុងរដ្ឋាភិបាលរបស់លោករហូតដល់ពេលនេះ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍លើកឡើងថា មេដឹកនាំខ្មែរបាតដៃប្រឡាក់ឈាមលោក ហ៊ុន សែន បានជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងឧក្រិដ្ឋកម្មធំៗទាំងអស់ដែលកើតមាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដូចជា ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម ឧក្រិដ្ឋកម្មឈ្លានពាន និងឧក្រិដ្ឋកម្មបែបភេរវកម្មរដ្ឋ ឬឧក្រិដ្ឋកម្មបែបបណ្ដាញ ដែលភស្តុតាងនៃឧក្រិដ្ឋកម្មទាំងនោះគឺសុទ្ធតែមានក្នុងដៃតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ (ICC) ទាំងអស់។
ប្រភពដដែលបញ្ជាក់ថា លោក ហ៊ុន សែន គឺជាមនុស្សតែម្នាក់គត់ដែលបានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមអំឡុងពេលធ្វើរដ្ឋប្រហារឆ្នាំ១៩៩៧ ដោយសារតែកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធដែលស្ថិតក្រោមការបញ្ជារបស់គាត់ បានសម្លាប់ឈ្លើយសឹកដែលបានសារភាពចុះចាញ់រាប់រយនាក់ ដែលជាការរំលោភលើអនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវ ស្តីអំពីច្បាប់សង្គ្រាមយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
រដ្ឋប្រហារបង្ហូរឈាមថ្ងៃទី៥-៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៧ ត្រូវគេចាត់ទុកថាជាឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមដែលមានលោក ហ៊ុន សែន ជាមេខ្លោង ព្រោះថាកម្លាំងកងទ័ពដែលលោក ហ៊ុន សែន ជាអ្នកបញ្ជា បានធ្វើទារុណកម្ម និងសម្លាប់ឈ្លើយសឹកដែលបានសារភាពចុះចាញ់គ្មានអាវុធក្នុងដៃយ៉ាងព្រៃផ្សៃ ដែលជាការរំលោភបំពានអនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវ ស្តីអំពីច្បាប់សង្គ្រាមយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ក្នុងនោះ គេបានរកឃើញសាកសពកងទ័ពរាជានិយមដែលត្រូវគេសម្លាប់ ហើយកប់ក្នុងដីរាក់ៗ ដៃទាំងសងខាងត្រូវជាប់ចំណង ភ្នែកទាំងគូត្រូវគេខ្វេះ និងដងខ្លួនពោរពេញដោយស្នាមជាំគ្រប់កន្លែង ដែលបង្ហាញពីការធ្វើទារុណកម្មសួរចម្លើយ មុននឹងត្រូវគេសម្លាប់។
ចំពោះរឿងទាក់ទងនឹងកងទ័ពប្រជាជនយៀកណាម ឈ្លានពានប្រទេសកម្ពុជាដោយខុសច្បាប់ ប្រទេសជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិជាង ១០០ប្រទេស បានបោះឆ្នោតថ្កោលទោសរដ្ឋាភិបាលយៀកណាម នាឆ្នាំ១៩៧៩ ថាបានបំពានធម្មនុញ្ញសហប្រជាជាតិ។
វិធីតាក់តែង រៀបចំឆាកដើម្បីកុំឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិចោទថា រំលោភបំពានអធិបតេយ្យជាតិខ្មែរ គេប្រមូលផ្ដុំមនុស្សជាពលរដ្ឋខ្មែរសម័យខ្មែរក្រហមឲ្យស្លៀកពាក់ខ្មៅៗ ឬបៃតងក្រម៉ៅនៅជួរមុខ ទាហានយៀកណាម ស្លៀកពាក់ដូចខ្មែរនៅជួរក្រោយ ហើយថតបង្ហាញបរទេសថា ខ្មែរងើបបះបោរប្រឆាំងនឹងរបប ប៉ុល ពត។ គេប្រកាសថា គេមកជួយរំដោះខ្មែរកុំឲ្យស្លាប់ដាច់ពូជ។ តាមពិត ពួកខ្មែរក្រហម និងខ្មែរយៀកមិញក្រហម បានរួមរស់ធ្វើសហប្រតិបត្តិការជាមួយគ្នាក្នុងសង្គ្រាម ដោយមានការជួយឧបត្ថម្ភជ្រោមជ្រែងពីទ័ពព្រៃយៀកណាមខាងជើង-យៀកកុង ដើម្បីសម្លាប់បញ្ញវន្តខ្មែររត់តាមសម្តេច នរោត្តម សីហនុ និងកម្ទេចហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ សាលារៀន និងវត្តអារាមក្នុងស្រុកខ្មែរឲ្យខ្ទេចខ្ទាំ។
សាក្សីខ្មែរជាច្រើននាក់បាននិយាយថា សមមិត្ត ហ៊ុន សែន កម្មាភិបាលយោធាខ្មែរក្រហម បានរត់ទៅប្រទេសយៀកណាម ហើយត្រូវបានយោធាខេត្តជាប់ព្រំដែនចាប់ដាក់ក្នុងកន្លែងឃុំគ្រង ឬហៅថាគុក។ មនុស្សត្រូវឡើងកាន់អំណាចស្រុកខ្មែរដែលក្រុងហាណូយ គាប់ចិត្ត គឺសមមិត្ត ស ភឹម ប៉ុន្តែស្លាប់បាត់ទៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។ ហេតុហ្នឹងហើយ ទើបលេចចេញសមមិត្ត ប៉ែន សុវណ្ណ ហេង សំរិន ជា ស៊ីម និង ហ៊ុន សែន មកជំនួសវិញ។
ក្រុងហាណូយ ទុកចិត្តសមមិត្ត ហ៊ុន សែន ជាងមនុស្សចំណាស់ៗ ពីព្រោះគាត់គ្រានោះនៅក្មេង ចិត្តដាច់ អ្វីក៏ហ៊ានធ្វើតាមបង្គាប់បញ្ជាជំនាញការយៀកណាម ដូចជាទៅចាប់សមមិត្ត ប៉ែន សុវណ្ណ និងកម្ចាត់បក្ខពួករបស់គាត់ ព្រមទាំងអនុវត្តផែនការ «ក៥» ហើយនិងអនុញ្ញាតឲ្យអាណិកជនយៀកណាម ចូលមកតាំងទីលំនៅពាសពេញស្រុកខ្មែរ ជាដើម។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល គួរតែដឹងរឿងរ៉ាវជាតិឲ្យច្រើនបំផុត ដើម្បីចៀសវាងការនិយាយបំភ័ន្តមតិសាធារណៈ ដែលស្មើនឹងការនិយាយបំពុលសង្គមមិនឲ្យដឹងរឿងពិតអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រនោះដែរ៕