ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ដោះលែងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមចំនួន ១២អង្គ ដែលអាជ្ញាធរវៀតណាម ចាប់ផ្សឹក និងដាក់ពន្ធនាគារជាបន្តបន្ទាប់ដោយអយុត្តិធម៌ ឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ និងទាមទារឲ្យភាគីវៀតណាម ត្រូវគោរពសិទ្ធិបុគ្គលក្នុងការអនុវត្តសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងជំនឿសាសនា។
ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍នៅថ្ងៃទី១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ ដោយស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ដោះលែងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមដែលជាប់ឃុំដោយអយុត្តិធម៌ ឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ។ ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ត្រូវគោរពសិទ្ធិបុគ្គលក្នុងការអនុវត្តសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិសមាគម និងជំនឿសាសនា។
ប្រភពដដែលអះអាងថា សហរដ្ឋអាមេរិកបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងលើការកាត់ទោស និងការឃុំខ្លួនពលរដ្ឋខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោម ចំពោះការតស៊ូមតិដោយសន្តិវិធីរបស់ពួកគេដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស សេរីភាព និងជំនឿសាសនាក្នុងប្រទេសវៀតណាម។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលបានលើកឡើងថា ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក មើលឃើញថា ចាប់ពីដើមឆ្នាំ២០២៤ នេះ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម បានសម្រេចកាត់ទោសជនជាតិដើមភាគតិច និងអ្នកតស៊ូមតិដើម្បីជំនឿសាសនាដល់ទៅ ៥ករណី។ ៥ករណីនោះរួមមានករណីលោក អ៊ី ក្រែក បយ៉ា ដែលត្រូវវៀតណាម កាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ១៣ឆ្នាំ និងករណីបន្តដាក់ពន្ធនាគារជាច្រើនឆ្នាំទៅលើលោក ណាយ អ៊ី ប្លាង លោក យ័ង មិញក្វាង លោក ថាច់ កឿង និងលោក តោ ហ្វាង ចឿង ជាដើម។
កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ អាជ្ញាធរវៀតណាម ខេត្តលង់ហោ ដែលវៀតណាម ហៅថាខេត្តវិញឡុង (Vinh Long) បានចាប់ផ្សឹកព្រះសង្ឃគង់នៅវត្តប្រជុំពលមង្គលបូរី ឬហៅថា វត្តទ្រនុំសេក ចំនួន ៥អង្គ ដូចជាព្រះចៅអធិការវត្តទ្រនុំសេក ព្រះភិក្ខុ ថាច់ ចន្ទតារា និងព្រះភិក្ខុ យឿង ខាយ ជាដើម និងចាប់ឃុំខ្លួនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមចំនួនបីនាក់ផ្សេងទៀតពីបទ «កេងចំណេញលើសិទ្ធិសេរីភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ» តាមមាត្រា៣៣១ និងពីបទ «ការចាប់ខ្លួន ឃាត់ខ្លួន ឬឃុំខ្លួនមនុស្សដោយខុសច្បាប់» តាមមាត្រា១៥៧ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌវៀតណាម ផងដែរ។
ក្រៅពីការចាប់ឃុំខ្លួនព្រះសង្ឃ និងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម អាជ្ញាធរវៀតណាម នៅថ្ងៃទី១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ បានឈូសកម្ទេចសាលាឆទាននៅខេត្តលង់ហោ ដែលផ្ដួចផ្ដើមសាងសង់ដោយព្រះចៅអធិការវត្តទ្រនុំសេក និងសកម្មជនខ្មែរក្រោមដែលកំពុងជាប់ឃុំផ្សេងទៀត។
ជុំវិញបញ្ហានេះ ចលនាខ្មែរដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ថា ការចាប់ខ្លួនព្រះតេជព្រះគុណ ថាច់ ចន្ទតារា និងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមផ្សេងទៀត គឺជាការរំលោភលើសិទ្ធិជនជាតិដើម និងច្បាប់អន្តរជាតិផ្សេងទៀតដែលមានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ខណៈពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមដែលជាក្រុមជនជាតិដើមមានសិទ្ធិពេញលេញក្នុងការគោរពប្រតិបត្តិសាសនា និងប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់របស់ខ្លួនដោយមិនមានការជ្រៀតជ្រែក។
ប្រភពដដែលលើកឡើងថា ការបង្ក្រាបដោយការឃុំខ្លួនព្រះសង្ឃ និងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម មិនត្រឹមតែរំលោភទៅលើសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងផ្ទុយនឹងគោលការណ៍នៃសេរីភាពសាសនា រួមទាំងសេចក្ដីប្រកាសជាសកលស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស កតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ ដែលធានាសិទ្ធិសេរីភាពខាងសាសនា និងការបញ្ចេញមតិផងដែរ៕