ក្រុមអ្នកតស៊ូមតិដើម្បីសិទ្ធិឌីជីថល បង្ហាញនូវក្តីកង្វល់របស់ខ្លួនអំពីឥទ្ធិពលកាន់តែអាក្រក់របស់ចិន នៅក្នុងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឌីជីថលរបស់កម្ពុជា និងផលវិបាកដែលអាចកើតមានចំពោះសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពអ៊ីនធឺណិតនៅក្នុងប្រទេស បន្ទាប់ពីចិន បានប្រើសិទ្ធិផ្ដាច់ការនិយមឌីជីថលរបស់ខ្លួនលើប្រទេសកម្ពុជា។
ក្រុមអ្នកតស៊ូមតិដើម្បីសិទ្ធិឌីជីថល បានលើកដោយសូមមិនបញ្ចេញឈ្មោះបានលើកឡើងថា ក្នុងរបាយការណ៍ថ្មីមួយរបស់អង្គការ ARTICLE 19 បានបង្ហាញពីការពាក់ព័ន្ធវត្តមានរបស់ចិន អាចត្រូវបានមើលឃើញស្ទើរតែនៅគ្រប់ស្រទាប់នៃប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីឌីជីថលកម្ពុជា ដែលរួមចំណែកដល់ការផ្លាស់ប្ដូររបស់ប្រទេសឆ្ពោះទៅរកការត្រួតត្រាប្រព័ន្ធអនឡាញកាន់តែតឹងរ៉ឹង ស្រដៀងទៅនឹងម៉ូដែលអភិបាលកិច្ចឌីជីថលរបស់ចិន។
ប្រភពដដែលបានលើកឡើងថា ឧទាហរណ៍មួយដែលទាំងអស់គ្នាបានឃើញ គឺកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជាក្នុងការបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិ (National Internet Gateway – NIG) ដែលទទួលបានឥទ្ធិពលពី Great Firewall របស់ចិន។ ច្រកទ្វារនេះ នឹងផ្តល់ឲ្យអាជ្ញាធរនូវការត្រួតត្រាជាសំខាន់លើចរាចរណ៍នៅលើអ៊ីនធឺណិត និងអាចសម្រួលដល់ការត្រួតពិនិត្យ និងឃ្លាំមើលយ៉ាងទូលំទូលាយ។
ក្រុមអ្នកតស៊ូមតិដើម្បីសិទ្ធិឌីជីថល បានលើកឡើងផងដែរអំពីកង្វល់ពាក់ព័ន្ធនឹងការចូលរួមរបស់អង្គភាពចិន ដូចជា ក្រុមហ៊ុន Kuang-Chi ដែលត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងបញ្ជីហាមឃាត់របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដោយសារត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។
ក្រុមហ៊ុននេះគឺជាម្ចាស់ភាគហ៊ុនធំមួយនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនដែលគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធខ្សែកាបក្រោមសមុទ្រ ដែលបច្ចុប្បន្នផ្តល់សេវាអ៊ីនធឺណិត broadband ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ករណីនេះត្រូវបានចោទសួរអំពីសន្តិសុខទិន្នន័យ និងភាពចាំបាច់ក្នុងការមានតម្លាភាពក្នុងភាពជាដៃគូទាំងនេះ។
ប្រភពដដែលអះអាងថា កម្ពុជាក៏ទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពី “ការទូតឌីជីថល” របស់ចិន និងគំនិតផ្ដួចផ្ដើមកសាងសមត្ថភាពដែលផ្តល់ជំនាញបច្ចេកទេសដល់អាជ្ញាធរកម្ពុជា ឲ្យយកគំរូតាមអភិបាលកិច្ចឌីជីថលរបស់ចិនដែរ។ ពួកគេនិយាយថា ការផ្ទេរចំណេះដឹងនេះ អាចជះឥទ្ធិពលដល់ការអនុវត្តសមត្ថភាពឌីជីថលកម្រិតខ្ពស់របស់កម្ពុជា និងប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិអនឡាញរបស់ពលរដ្ឋ។
ប្រភពដដែលឲ្យដឹងទៀតថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០២១ មក រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចាត់វិធានការដើម្បីបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតថ្នាក់ជាតិតាមរយៈអនុក្រឹត្យមួយ ខណៈសង្គមស៊ីវិលបារម្ភអំពីការចូលរួមដែលអាចកើតមានរបស់ក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាយក្សចិន ដូចជា Huawei ឬ ZTE ក្នុងការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនេះ។
ច្រកទ្វារនេះ នឹងផ្តល់ឱកាសឱ្យអាជ្ញាធរគ្រប់គ្រងកាន់តែខ្លាំងលើចរាចរណ៍អ៊ីនធឺណិត ហើយបង្កើនឡើងនូវសំណួរអំពីការត្រួតពិនិត្យមាតិកា និងភាពឯកជនរបស់អ្នកប្រើប្រាស់។ លើសពីនេះទៀត ភាពស្រដៀងគ្នារវាងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីសន្តិសុខសាយប័ររបស់កម្ពុជា និងច្បាប់សន្តិសុខសាយប័ររបស់ចិន ជាពិសេសទាក់ទងនឹងបទប្បញ្ញត្តិដែលអាចអនុញ្ញាតឱ្យមានការត្រួតពិនិត្យ និងឃ្លាំមើលកាន់តែច្រើន។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ក៏លើកឡើងនូវកង្វល់ផងដែរចំពោះការកំណត់ស្ថាប័នសារព័ត៌មានថាជា “ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធព័ត៌មានសំខាន់ៗ (critical information infrastructure – CII)” ដែលអាចនាំឱ្យមានបទបញ្ញត្តិលម្អិតច្រើនហួសហេតុ និងការរឹតត្បិតលើសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ។
ក្រុមអ្នកតស៊ូមតិដើម្បីសិទ្ធិឌីជីថល បានផ្តល់នូវអនុសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរត្រួតពិនិត្យឡើងវិញនូវសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីសន្តិសុខសាយប័រ (Cyber) ដើម្បីធានាថា បទប្បញ្ញត្តិរបស់ច្បាប់នេះស្របតាមស្តង់ដារសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ការពារសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងរួមបញ្ចូលការការពារគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីប្រឆាំងនឹងការបំពានដែលអាចកើតឡើង។
រដ្ឋាភិបាលគួរផ្តល់អាទិភាពលើតម្លាភាព តាមរយៈការបង្ហាញព័ត៌មានលម្អិតនៃកិច្ចព្រមព្រៀងដែលបានធ្វើឡើងជាមួយក្រុមហ៊ុនបរទេស ទាក់ទងនឹងគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឌីជីថល និងផលប៉ះពាល់គម្រោងពួកគេដែលអាចបណ្តាលឲ្យមានបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស។
នៅក្នុងអនុក្រឹត្យចុះថ្ងៃទី១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បង្កើតគណៈកម្មាធិការសន្តិសុខឌីជីថល ដើម្បីធានាប្រសិទ្ធភាពនៃការបំពេញមុខងារ និងជំរុញការគ្រប់គ្រងសន្តិសុខឌីជីថល ការពារប្រយោជន៍តួអង្គសង្គម ទប់ទល់នឹងការវាយប្រហារគ្រប់រូបភាព។
គណៈកម្មាធិការនេះ លោកធ្វើជាប្រធាន និងមានឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ១រូបជាអនុប្រធានប្រចាំការ រួមទាំងមានរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ គឺជាអនុប្រធាន។ គណៈកម្មាធិការនេះត្រូវកោះប្រជុំ ៦ខែម្តងតាមការអញ្ជើញពីប្រធាន។
ជុំវិញការបង្កើតគណៈកម្មាធិការនេះកន្លងមក កាសែតអាមេរិកាំង The New York Times បានរកឃើញថា បក្សកាន់អំណាចនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះបានបង្កើតបន្ទប់ឃ្លាំមើលអ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិត ១០ឆ្នាំហើយ។ គោលដៅរបស់អង្គភាពនេះ គឺដើម្បីគាំទ្រអំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន តាមរយៈក្បាលម៉ាស៊ីនឃោសនានៃបណ្ដាញសង្គម។
កាសែត The New York Times បានចុះផ្សាយថា បន្ទប់ឃ្លាំមើលអ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតកំពុងគ្រប់គ្រងដោយលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កូនប្រុសច្បងរបស់លោក ហ៊ុន សែន។ ក្នុងអង្គភាពនៃបន្ទប់ឃ្លាំមើលនេះមានក្រុមជំនាញ Troll army ឬអាខោនខ្មោច (Ghost Accounts) ដែលមានជំនាញខាងការជ្រៀតជ្រែករុកកួនអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គម ជាពិសេសទៅលើក្រុមប្រឆាំង ដោយអង្គភាពនេះបង្កើត ឬច្នៃប្រឌិតព័ត៌មានក្លែងក្លាយ ព័ត៌មានមិនពិត ដើម្បីឱ្យលោក ហ៊ុន សែន និងក្រុមជ្រុលនិយមរបស់លោកបញ្ចេញវោហារសាស្ត្រគំរាមសម្លាប់៕