អង្គការសមាគមធាងត្នោត រកឃើញថា សហគមន៍ក្រីក្រចំនួន ១១កន្លែងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដែលមាន ៨៨៤គ្រួសារ និងមានប្រជាជនសរុបចំនួនជិត ៤ពាន់នាក់ កំពុងជួបបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរទាក់ទងទៅនឹងសិទ្ធិដីធ្លី សិទ្ធិលំនៅឋាន ដោយសារតែខ្វះតម្លាភាពក្នុងការកំណត់ដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋ និងមិនមានការចូលរួមពិគ្រោះយោបល់ពិតប្រាកដ។ កត្តានេះបានបណ្តាលឲ្យពួកគេមិនបានទទួលនូវឯកសារមួយចំនួនដែលអាចគាំទ្រដល់ការកាន់កាប់ដីធ្លីរបស់ពួកគេបាននោះឡើយ។
អង្គការសមាគមធាងត្នោត បានចេញរបាយការណ៍មួយនៅថ្ងៃទី១៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ នេះថា ដោយសារខ្វះព័ត៌មាន និងមិនបានដាក់បញ្ចូលសហគមន៍ក្រីក្រទាំងនោះក្នុងដំណើរការពិភាក្សា និងស្វែងរកដំណោះស្រាយសម្រាប់កិច្ចការអភិវឌ្ឍន៍ បានបណ្តាលឱ្យសហគមន៍ក្រីក្រទាំង ១១ នេះ មិនបានទទួលនូវឯកសារមួយចំនួនដែលអាចគាំទ្រដល់ការកាន់កាប់ដីធ្លីរបស់ពួកគេរហូតមក។
ប្រភពដដែលឲ្យដឹងទៀតថា ដោយសារតែបញ្ហានេះ នៅពេលមានគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ ពួកគេត្រូវបានតម្រូវឱ្យចាកចេញដើម្បីយកដីដែលខ្លួនកាន់កាប់ទៅឱ្យអ្នកផ្សេង ឬយកដីទាំងនោះទៅអភិវឌ្ឍជាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗជាដើម ដែលបង្កើតជាអំពើអយុត្តិធម៌សង្គមយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
អង្គការសមាគមដដែលនេះស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលចុះបញ្ជីដីធ្លីសម្រាប់សហគមន៍ក្រីក្រទាំងនេះ និងត្រូវមានតម្លាភាពក្នុងការកំណត់ដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋ ដោយមានការចូលរួមពិគ្រោះយោបល់យ៉ាងពិតប្រាកដពីពលរដ្ឋដែលពាក់ព័ន្ធ ព្រោះថាកន្លងមក ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធតែងអះអាងថាសហគមន៍ទាំងនេះ គឺស្ថិតនៅលើដីរដ្ឋ ខណៈដីទាំងនេះមិនទាន់បានចុះបញ្ជីជាដីរដ្ឋផងនោះ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យប៉ះពាល់សិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាសហគមន៍ក្រីក្រទាំងនេះយ៉ាងខ្លាំង។
ជាងនេះទៀត សាលារាជធានីភ្នំពេញ និងអគ្គនាយកដ្ឋានលំនៅឋាន គួរប្រើលិខិតុបករណ៍នានាសហការជាមួយស្ថាប័នដែលពាក់ព័ន្ធ រួមមានក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ សង្គមស៊ីវិល និងវិស័យឯកជនលើកកម្ពស់សិទ្ធិមានលំនៅឋាន និងជីវភាពដល់ប្រជាសហគមន៍ក្រីក្រឱ្យកាន់តែប្រសើរតាមរយៈនៃការសាងសង់លំនៅឋានសមរម្យ ឬផ្តល់មូលនិធិលំនៅឋានសមរម្យសម្រាប់សហគមន៍ក្រីក្រទាំងនោះ។
អង្គការសមាគមធាងត្នោត បញ្ជាក់ថា សព្វថ្ងៃនេះ សហគមន៍ក្រីក្រទាំងនោះគ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីការរួបរួមគ្នា និងតស៊ូមតិស្វែងរកការអន្តរាគមន៍ពីរាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីការពារដីធ្លីដែលពួកគេធ្លាប់អាស្រ័យផល និងរស់នៅនោះទេ ប៉ុន្តែជារឿយៗ ពួកគេត្រូវបានគំរាមកំហែង និងបំភិតបំភ័យរហូតមានសមាជិកសហគមន៍មួយចំនួនត្រូវបានចោទប្រកាន់តាមផ្លូវតុលាការថែមទៀត។
សហគមន៍ក្រីក្រចំនួន ១១កន្លែងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញដែលកំពុងជួបបញ្ហាសិទ្ធិដីធ្លី សិទ្ធិលំនៅឋាន រួមមានសហគមន៍អណ្តូងតាអៀង, សហគមន៍ក្រៅពីរ, សហគមន៍ពង្រសែនជ័យ, សហគមន៍រស្មីសាមគ្គី, សហគមន៍សំរោងត្បូង, សហគមន៍ស្ត្រីក្លាហាន, សហគមន៍ស្ទឹងកំបុត, សហគមន៍បឹងឈូកមានជ័យថ្មី២, សហគមន៍ឆ្មាអើត, សហគមន៍ទំនប់តាថ្លាង និងសហគមន៍សាមគ្គីរុងរឿង។
សហគមន៍ក្រីក្រទាំង ១១ នេះ មាន ១១ភូមិ ស្ថិតក្នុងសង្កាត់ចំនួន៩ ខណ្ឌចំនួន៦ ដែលមាន ៨៨៤គ្រួសារ និងប្រជាជនសរុបចំនួនជិត ៤ពាន់នាក់ (៣៧៩៨នាក់)។
ទិន្នន័យសង្គមស៊ីវិល បានបង្ហាញថា ការបណ្តេញពលរដ្ឋចេញពីលំនៅឋាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានកើតឡើងយ៉ាងផុសផុលក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដូចជា ខេត្តសៀមរាប, ខេត្តកោះកុង, ខេត្តព្រះសីហនុ, ខេត្តមណ្ឌលគិរី, ខេត្តព្រះវិហារ និងសហគមន៍ជាច្រើនទៀតនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ជាដើម ប៉ុន្តែជាលទ្ធផល គេមិនដែលឃើញរដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះជូនពលរដ្ឋឱ្យទទួលបានដីវិញទេ គឺមានតែការចាប់ខ្លួន និងការចោទប្រកាន់ពីបទល្មើសផ្សេងៗប៉ុណ្ណោះ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលើកលែងទោសអន្តរជាតិ Amnesty International លើកឡើងកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងខ្វះប្រព័ន្ធច្បាប់គ្រប់គ្រងសិទ្ធិដីធ្លីច្បាស់លាស់ធ្ងន់ធ្ងរសព្វថ្ងៃនេះ បើទោះបីជាប្រទេសនេះបានទទួលយករបបប្រជាធិបតេយ្យកាលពីជាង ៣០ឆ្នាំមុនហើយក៏ដោយ ដែលនេះគឺស្រដៀងគ្នាទៅនឹងរបបខ្មែរក្រហមដែលបានលុបចោលកម្មសិទ្ធិឯកជន ក្រោយពួកគេកាន់កាប់ប្រទេសកម្ពុជាអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៧០ ដូច្នោះដែរ។
អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលដែលធ្វើការលើវិស័យសិទ្ធិមនុស្ស បានចេញរបាយការណ៍របស់ខ្លួនកាលពីអំឡុងខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅថា សិទ្ធិលំនៅឋានរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជា បានបន្តកើតមានឡើងឥតឈប់ឈរ ដែលមានរហូតដល់ជិត ១០០ករណី បានកើតឡើងក្នុងឆ្នាំ២០២២ (៨៤ករណី) ហើយភាគច្រើនគឺជាករណីដែលរំលោភដោយបុគ្គលមានអំណាច ដែលនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ជនរងគ្រោះដោយផ្ទាល់ជាង ៧ពាន់គ្រួសារ (៧១៤១គ្រួសារ) ហើយមិនអាចរកដំណោះស្រាយបានរហូតដល់ពេលនេះ។
ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា លោក នី សុខា បានលើកឡើងកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា រយៈពេលជាង ៣០ឆ្នាំមកនេះ រដ្ឋាភិបាលមិនដែលបានផ្សព្វផ្សាយពីសិទ្ធិលំនៅឋានទៅដល់អាជ្ញាធរ និងពលរដ្ឋឱ្យមានការយល់ដឹងនោះទេ ដែលនេះគឺជាបញ្ហាមួយក្នុងការធានានូវសិទ្ធិលំនៅឋានរបស់ពលរដ្ឋដោយសមរម្យ ខណៈការបណ្តេញពីលំនៅឋានក្រោមវិធានការរបស់អាជ្ញាធរ តែងតែកើតមានជាបន្តបន្ទាប់៕