គណបក្សកម្លាំងជាតិ ប្រកាសជួបជុំសមាជិក និងអ្នកគាំទ្រជាង ១០០នាក់ នៅថ្ងៃទី១៦ ខែមិថុនា នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីសម្ដែងមតិដោយសន្តិវិធី ទាមទារឱ្យតុលាការដោះលែងប្រធានបក្សរបស់ខ្លួន គឺលោក ស៊ុន ចន្ធី និងសមាជិកបក្សខេត្ត ២នាក់ទៀតដែលកំពុងត្រូវបានឃុំខ្លួនទាំងអយុត្តិធម៌។
ប្រធានស្តីទីគណបក្សកម្លាំងជាតិ លោក ជា មុនី បានចេញលិខិតមួយទៅកាន់អភិបាលក្រុងភ្នំពេញ លោក ឃួង ស្រេង កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមិថុនា ដែលទើបនឹងត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយនៅថ្ងៃទី៥ មិថុនា នេះស្ដីពីការជូនដំណឹងដល់សាលាក្រុងភ្នំពេញ ជុំវិញការជួបជុំសមាជិក និងអ្នកគាំទ្រ ដើម្បីសម្ដែងមតិដោយសន្តិវិធីនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យស្របតាមច្បាប់ស្ដីពីការធ្វើបាតុកម្មដោយសន្តិវិធី។
ប្រភពដដែលអះអាងថា គណបក្សកម្លាំងជាតិ នឹងជួបជុំថ្នាក់ដឹកនាំ សមាជិកសមាជិកា សកម្មជនគាំទ្រប្រមាណ ១៥០នាក់នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីសម្ដែងមតិដោយសន្តិវិធីទាមទារឱ្យដោះលែងប្រធានគណបក្សកម្លាំងជាតិ លោក ស៊ុន ចន្ធី និងសមាជិក ២នាក់ផ្សេងទៀត គឺលោក អ៊ុំ វីរៈរដ្ឋ និងលោក មី សេងហ៊ ហៅ គា វិសាល ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារក្រោមហេតុផលនយោបាយកាលពីពេលថ្មីៗនេះ។
គណបក្សកម្លាំងជាតិ បញ្ជាក់ថា ការសម្ដែងមតិនេះនឹងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី១៦ ខែមិថុនា ចាប់ពីម៉ោង ៨ព្រឹករហូតដល់ម៉ោង ១១ និង ៣០នាទី ដោយមានការលើកបដា ពាក្យស្លោក ដែលសរសេរពីការទាមទារឱ្យដោះលែងថ្នាក់ដឹកនាំរបស់ខ្លួនដែលកំពុងជាប់ឃុំនាពេលនេះផងដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានចេញដីកាបញ្ជូនខ្លួនដែលបញ្ជាឱ្យស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ ចាប់ខ្លួនលោក ស៊ុន ចន្ធី ពាក់ព័ន្ធនឹងបទ ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរដល់សន្តិសុខសង្គម បន្ទាប់ពីលោកបានរិះគន់ពីការចែកបណ្ណក្រីក្រថាធ្វើឡើងដោយមានភាពលម្អៀងទៅរកបក្សកាន់អំណាច អំឡុងពេលដែលប្រធានបក្សរូបនេះជួបជុំអ្នកគាំទ្រក្នុងប្រទេសជប៉ុន កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែឧសភា កន្លងទៅ។
នៅថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ពេលដែលលោក ស៊ុន ចន្ធី ធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ត្រឡប់ទៅប្រទេសកម្ពុជាវិញ ស្រាប់តែអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញចាប់ខ្លួនលោកភ្លាមៗនៅព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញពោធិ៍ចិនតុងតែម្តង។
ដោយឡែកលោក អ៊ុំ វីរៈរដ្ឋ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សកម្លាំងជាតិប្រចាំខេត្តកំពង់ស្ពឺ ក៏ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនដែរកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ តាមសាលដីកាតុលាការខេត្តកំពង់ស្ពឺ ក្រោមបទចោទ រួមគំនិតក្បត់។
ចំណែកប្រធានក្រុមការងារបណ្ដោះអាសន្នរបស់គណបក្សកម្លាំងជាតិខេត្តកំពង់ចាម លោក មី សេងហ៊ ហៅ គា វិសាល ក៏ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿង ញុះញង់បង្កឱ្យមានការរើសអើង និងជេរប្រមាថជាសាធារណៈតាមបណ្តឹងសមាជិកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែរ និងត្រូវបានបញ្ជូនខ្លួនទៅឃុំទុកនៅពន្ធនាគារព្រៃស កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ កន្លងទៅ។
មាត្រា៣៥ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមានសិទ្ធិចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងជីវភាពនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌របស់ប្រទេសជាតិ ខណៈសេចក្តីស្នើទាំងឡាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវបានដោះស្រាយ និងពិនិត្យយ៉ាងហ្មត់ចត់ពីអង្គការរដ្ឋ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់បក្សកាន់អំណាចសព្វថ្ងៃនេះ ត្រូវគេមើលឃើញថា បានអនុវត្តផ្ទុយពីមាត្រាដែលបានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញទាំងស្រុង។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ អតីតឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា លោក ប៉ាទ្រីក ម័រហ្វី (W. Patrick Murphy) បានលើកឡើងចំពោះមុខនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីដើមខែឧសភា ថា ប្រទេសកម្ពុជាអាចលើកកម្ពស់មុខមាត់របស់ខ្លួនលើឆាកអន្តរជាតិ និងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីដោយការបង្ហាញនូវការប្ដេជ្ញាចិត្តយូរអង្វែងរបស់ខ្លួនចំពោះសិទ្ធិមនុស្ស។
បែបនេះក្តី នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកឡើងថា រដ្ឋបរទេសមួយចំនួនគួរតែណែនាំអ្នកប្រព្រឹត្តល្មើសច្បាប់ ឱ្យឈប់ធ្វើខុសច្បាប់បន្តទៀតទៅ មិនគួរមកហាមរដ្ឋាភិបាលមិនឱ្យអនុវត្តច្បាប់ទេ។ លោកបន្ថែមថា បើប្រទេសលោកសេរីអនុវត្តច្បាប់បាន ប្រទេសកម្ពុជាក៏មានសិទ្ធិអនុវត្តច្បាប់ដូចគ្នាដែរ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ កាលពីអំឡុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ អង្គការ Freedom House បានចាត់ទុកកម្ពុជាជាប្រទេសផ្ដាច់ការមួយក្នុងចំណោមប្រទេសផ្ដាច់ការធំៗចំនួន ៥ ផ្សេងទៀត រួមមាន ភូមា ចិន និងរុស្ស៊ី ជាដើម ក្រោយគេរកឃើញថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រើវិធានការគាបសង្កត់សិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋធ្ងន់ធ្ងរក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ៕