សមាជិកនៃវេទិកាប្រជាពលរដ្ឋអាស៊ានជាសម្ពន្ធអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលដែលបានមកជួបជុំគ្នាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីសប្តាហ៍មុននោះ បានប្រកាសកាលពីម្សិលមិញថា សិទ្ធិរបស់ពួកគាត់ត្រូវបានរំលោភបំពានបន្ទាប់ពីសិក្ខាសាលាចំនួនបួនលើកស្តីអំពីបញ្ហារសើបនោះត្រូវបានលុបចោលដោយសារតែគ្មានទីកន្លែងប្រជុំ។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់តំណាងឲ្យគណៈប្រតិភូជាង១.២០០នាក់មកពីបណ្តាប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន អង្គការនេះបានលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលអាស៊ានបានរំលោភសិទ្ធិរបស់ខ្លួនពាក់ព័ន្ធសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងសេរីភាពនៃការជួបជុំគ្នា ដោយការបដិសេធមិនព្រមអនុញ្ញាតឲ្យរៀបចំសិក្ខាសាលាចំនួនបួនលើក ផ្តោតលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ការបណ្តេញចេញជាទ្រង់ទ្រាយធំ បញ្ហាបរិស្ថាន និងបញ្ហានៅក្នុងប្រទេសភូមា ព្រមទាំងបានរារាំងគណៈប្រតិភូមកពីប្រទេសលាវមិនឲ្យចូលរួមវេទិកានេះទៀតផង។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះបានឲ្យដឹងថា”យើងកត់សម្គាល់ឃើញថា មានការខ្វែងគំនិតគ្នាយ៉ាងខ្លាំង ដែលកើតឡើងអំឡុង [វេទិកា] ប្រជុំតាមរយៈការដាក់កំហិតហួសហេតុមកលើសិទ្ធិសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងការជួបជុំរបស់អ្នកចូលរួមជាដើម”។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះបានបន្តទៀតថា”យើងជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលនៃបណ្តាប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន សូមគោរពឯករាជភាពរបស់អាស៊ាន ជាជាងព្យាយាមប្រើអំណាចផ្តាច់ការមកលើការងារ តួនាទី និងអ្នកតំណាងរបស់ខ្លួន”។
សិក្ខាទាំងបួននេះត្រូវបានលុបចោលកាលពីថ្ងៃសុក្របន្ទាប់ពីម្ចាស់សណ្ឋាគារ ឡាក់គី ស្តារស្ថិតក្នុងខណ្ឌទួលគោក បានប្រាប់អ្នករៀបចំសិក្ខាសាលាថាបញ្ហាដែលគ្រោងនឹងលើកយកពិភាក្សានោះ គឺជាបញ្ហារសើបពាក់ព័ន្ធនឹងនយោបាយ។
បុគ្គលិកនៅសណ្ឋាគារនេះក៏បានប្រាប់វេទិកាប្រជាពលរដ្ឋអាស៊ានឲ្យដឹងផងដែរថា អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានគាបសង្កត់ពួកគេកុំអនុញ្ញាតឲ្យរៀបចំវេទិកានេះឲ្យសោះ។
វេទិកានេះមិនត្រូវបានរៀបចំដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទេ ដែលផ្ទុយទៅវិញបានរៀបចំឡើងស្ទើរតែដូចគ្នាបេះបិទឈ្មោះ ”វេទិកាប្រជាពលរដ្ឋអាស៊ាន” នៅសាលសន្និសីទចតុមុខ ដែលត្រូវបានឧបត្ថម្ភ និងចូលរួមដោយមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនៅមុនកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅសប្តាហ៍ក្រោយនេះ។
រដ្ឋាភិបាលលាវបានរារាំងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលនានាមិនឲ្យចូលរួមវេទិកាឯករាជ្យសម្រាប់ពលរដ្ឋអាស៊ាន ដោយបានបង្ខំពួកគេឲ្យទៅចូលរួមវេទិកា ដែលឧបត្ថម្ភដោយរដ្ឋាភិបាលវិញ។
មានតែអ្នកតំណាងមកពីវេទិកាដែលរៀបចំដោយរដ្ឋាភិបាលប៉ុណ្ណោះ នឹងត្រូវអញ្ជើញឲ្យទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំរវាងថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ាននិងអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃអង្គារ។
លោកស្រីធីតាឃិះនាយិកាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុកឈ្មោះ សីលការ និងជានាយិកានៃគណៈកម្មាធិការរៀបចផែនការសម្រាប់វេទិកានេះបានមានប្រសាសន៍ថា”រដ្ឋាភិបាលនៃបណ្តាប្រទេសអាស៊ានទាំងនេះគួរទទួលខុសត្រូវចំពោះ [ការរំលោភបំពានទាំងនេះ] ដោយការជ្រើសតាំងអ្នកតំណាងពីរនាក់ ហើយលូកដៃក្នុងដំណើរការរបស់សង្គមស៊ីវិលទៀត។ នេះឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញពីភាពគ្មានហេតុផល និងអសន្តិសុខ វាជាការជួបជុំគ្នាដ៏ធំ ហើយព័ត៌មានត្រូវផ្សាយចេញពីវេទិកា គឺជាបញ្ហាដែលថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ានអាចត្រូវប្រឈម”។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី កាលពីម្សិលមិញបានបដិសេធជាថ្មីម្តងទៀតចំពោះការលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលជាអ្នកទទួលខុសត្រូវក្នុងការបិទសិក្ខាសាលាទាំងនេះ ហើយបានបន្ទោសលោកស្រី ធីតាឃិះ ថាជា ”អ្នកបង្កបញ្ហា”ដែលបានប្រមូលអង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងតំបន់ឲ្យមានការប្រឆាំងគ្នាទៅវិញទៅមក។
លោកផៃស៊ីផានបានមានប្រសាសន៍ថា”ប្រសិនបើពួកគេគិតថារដ្ឋាភិបាលជាសត្រូវរបស់ពួកគេនោះអ៊ីចឹងពួកគេមិនគួររស់នៅទីនេះទេ។ពួគគេគ្មានសិទ្ធិធ្វើពហិការអ្វីទាំងអស់ ពួកគេមិនគួរធ្វើដើម្បីតែផលប្រយោជន៍សង្គមស៊ីវិលសោះឡើយ”។
លោកស្រីពង្សឈីវហ្គិចនាយិកាអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូដែលបានចូលរួមវេទិការបស់លោកស្រីធីតាឃិះដែរនោះបានមានប្រសាសន៍ថាការបដិសេធមិនព្រមចូលរួមរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងបំណងបង្អាក់វេទិកានេះគឺ “ជាការគិតដោយគ្មានសមហេតុសមផលឡើយ”។
លោកស្រីធីតាឃិះបានមានប្រសាសន៍ថាលោកស្រីនឹងបញ្ជូនអនុសាសន៍របស់ក្រុមអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកស្រីព្រមទាំងខិតខំជំរុញឲ្យបានខ្លាំងក្លាជាងនេះថែមទៀត ដើម្បីការពារសិទ្ធិពលករចំណាកស្រុកលុបបំបាត់ការទន្ទ្រានយកដីធ្លីនិងការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំហើយបើកដំណើរការព្រាងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្តីពីសិទ្ធិសមនុស្សនៅក្នុងសមាគមន៍អាស៊ានផ្ញើទៅលេខាធិការដ្ឋានអាស៊ាននិងស្ថានទូតនានាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនៅថ្ងៃនេះ។ “ខ្ញុំមិនយល់ថាតើនឹងមានបញ្ហាឬទេ។យើងនឹងចាំមើលថា តើនឹងមានអ្វីកើតឡើង”៕ ប្រែសម្រួលដោយសោមសារុន