Philip Heijmans

គណបក្ស​​​ សម រង្ស៊ី​​​ បានស្នើ​​​ឲ្យ​​​សភា​​​ជា​​​តិ​​កាត់បន្ថយ​​​៧៥​​​ភាគរយ​​​នៃ​​​ទំហំបំណុល​​​ថ្មី​​​ដែលរាជ​​​​​​រដ្ឋាភិបាល​​​អាច​​​ទទួល​​​បាន​​​នា​​​ឆ្នាំ​​​ក្រោ​​​យ ក្រោម​​​សេចក្តីព្រាង​​​ច្បាប់​​​ចុង​​​ក្រោ​​​យស្តីពី​​​ថវិកា​​​ជាតិ​​​ឆ្នាំ​​​២០១៣​​​។  លោក ​សុន ​ឆ័យ តំណាង​​​រាស្ត្រ​​​គណបក្ស​​​ប្រឆាំង​​​ ដែល​​​បាន​​​ផ្ញើ​​​លិខិត​​​ស្នើសុំ​​​ទៅក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច​​​ និង​​​ហិរញ្ញវត្ថុ​​​ កាល​​​ពីថ្ងៃ​​​សុក្រ​​​សប្តាហ៍​​​មុន ​​​បាន​​​មាន​​​​ប្រសា​​​សន៍ថា ​​​​​បំណុល​​​សាធារណៈ​​​នៅ​​​ក្នុង​ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​​ ​​​មាន​​​ទំហំ​​​ធំ​​​រួច​​​ស្រាប់​​​ហើ​​​យ​​​ ​​​ពោល​​​គឺ​​​មាន​​​ប្រហែល​​​១០​​​ពាន់​​​លាន​​​ដុ​​​ល្លារ​​​ ឬ​​​៧៧​​​ភាគរយ​​​នៃ​​​ផលិតផ​​​ល​​​ក្នុងស្រុក​​​សរុប​(ជីឌីភី) ​​​កាល​​​ពីឆ្នាំ​​​មុន​​​។ ដើម្បី​​​ឲ្យ​​​ទំ​​​ហំបំណុល​​​ជាតិ​​​ស្ថិត​​​ក្នុងទំហំ​​​មួយ​​​ដែល​​សម​​​ស្រប​​​ជាង​​​មុន​​​ ​​​គណបក្ស​​​ សម រង្ស៊ី ​​​បាន​​​ឲ្យ​​​ដឹ​​​ងថា ​​​បំណុល​​​អប្បបរិមា​​​ចំនួន​​​២០០​​លានដុ​​​ល្លា​​​រ ​​​គួរតែ​​​អនុ​​​ញ្ញាត​​​ឲ្យ​​​ទទួល​​​បាន​​​ នាឆ្នាំ​​​ក្រោ​​​យ ​​​ប្រសើរ​​​ជាង​​​​៨០០​​​លានដុល្លារ​​​ ដែ​​​ល​​​ត្រូវបានស្នើ​​​ឡើង​​​នៅក្នុង​​​សេចក្តី​​​ព្រាង​​​គ​​​ម្រោង​​​ថវិកា​នេះ​​​។​ លោក សុន ឆ័យ បាន​​​មានប្រសាសន៍​​​ថា “ ចំនួន​​​ទឹក​​​ប្រាក់​​​នេះ​​​ច្រើន​​​ពេក​​​ ដូច្នេះ យើង​​​ចង់​​​ឲ្យ​​​ពួកគេ​​​បញ្ចុះ​​​ចំនួន​​​ទឹកប្រាក់នេះ​​​ មក​​​២០០​​​លាន​​​ដុល្លារ​​​ ​​​ដោយ​​​សារតែ​​​​បំ​​​ណុ​​​ល​ដែល​​​រដ្ឋាភិបាល​​​ជំពាក់​​​ប្រទេស​​​ផ្សេង​​​ៗ​​​នោះ​​​មាន​​ចំនួន​​​ច្រើន​​​ស្រាប់​​​ហើយ​​។ ​​​ក្នុង​​​អ​​​ត្រា​ ​​​៨០​​​​ភាគរយ​​​ នៃ​​​ជីឌីភី ​​​យើង​​​ជឿថា ​​​វា​​​មិ​​​ន​ចាំបាច់​​​សម្រាប់​​​រដ្ឋាភិបាល​​​ ដែល​​​ត្រូវ​​​បង្កើ​​​ន​​​ចំនួន​​ប្រាក់​​​កម្ចីថ្មីៗ​​​ទេ​​​”។​ សេចក្តីព្រាង​​​គម្រោង​​​ថវិកា​​​ ដែល​​​ប​​​ច្បុបន្ន កំពុងរង​​​់ចាំ​​សេចក្តីអនុម័ត​​​ពី​​​រដ្ឋសភា​​​ ​​​មាន​​​សេចក្តីអំពាវ​​​នាវ​​​ឲ្យ​​​រដ្ឋាភិបាល​​​ចំណា​​​យ​​​ជាង​​​បីពាន់​​​លានដុល្លារ​​​ ក្នុងឆ្នាំ២០១៣​​​ ​​​ដែល​​​ជា​​​ទំហំចំណាយ​​​កើន​​​ឡើង​​​ពី​​​២,៦​​​ពា​​​ន់​​​លាន​​​ដុល្លារ​​​ ក្នុងឆ្នាំ​​​២០១២​​​។ ​​​ដោយ​​​សារ​​​តែ​​​ទំហំ​​​បំណុល​របស់​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​​កើន​​​ឡើង​​​ជាង​​​១ពាន់​​​លានដុល្លារ​​​ក្នុង​​​មួយឆ្នាំ​ ​​​សេដ្ឋវិទូ និង​​​អង្គការ​​​អន្តរ​​​​​ជាតិ​​​នានា​​​ ដូចជា​​​ធនាគារ​​​ពិភព​លោក​(WorldBank, WB)​​ និង​​​អង្គកា​​​រ​​​មូល​និធិ​​​រូបិយ​​​វត្ថុអន្តរជាតិ (InternationalMonetaryFund, IMF) ជា​ដើម​​​ បាន​​​ក្រើន​​​រំឭក​​​ថា  ​​​ទោះបីជា​​ទំហំ​បំណុល​​​សាធារណៈ​​​ បច្ចុប្បន្ន​​​ មាន​​​លំនឹង​​​ក៏ដោយ ​​​នៅ​តែមាន​​​ហានិភ័យខ្វ​​​ះ​​​លទ្ធ​​​ភាព​​​សង​​​​​​ក្នុង​ប្រទេស​កំពុង​អភិវឌ្ឍន៍​មួយនេះដែរ​​​។​​​​​​​​​​​ ធនាគារពិភព​​​លោក និង​​​អង្គការ IMF បា​​​ន​ឲ្យ​​​ដឹងកាលពីខែ​​​កញ្ញាថា ​​​កំណើន​​នៃ​​​ទំហំ​​​ទឹក​​​ប្រាក់​​​កម្ចីរបស់រដ្ឋាភិបាល​​​ ក្នុងរយៈពេល​​​១០​ឆ្នាំ​​​ខាង​​​មុខ​​​ ​​​អាច​​​នឹងកាត់បន្ថយ​​​សមត្ថភា​​​ព​​​របស់​​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​​ ក្នុងការ​​​បញ្ចេញប្រតិ​​​កម្ម​​​ទប់​​​ទល់​​​វិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច​​​នានា​ ដែល​​​អាច​​​កើត​​​ឡើង​​​ក្នុង​​​ពេល​​​អនាគត​​​។ ​​​អង្គការ​​​ទាំង​​​នេះ​​​ក៏បាន​​​ឲ្យ​​​​ដឹងថា ​​​ការគ្រប់​​​គ្រង​​​មិន​​​ត្រឹម​​​ត្រូវ​​​លើ​​​គម្រោង​​​កសាង-ប្រតិបត្តិការ​​​-ផ្ទេរ​​​ ដែល​​​មានទ្រង់​​​ទ្រាយធំដូចជា គម្រោង​​​ទំន​​​ប់វារីអគ្គិសនី​​​ ដែល​​​អាច​​​បណ្តាល​​​ឲ្យ​​​មាន​​​កា​​​រ​​​ខាត​​​បង់​​​ក្នុង​​​វិស័យ​​​វិនិ​យោគ​​​ដែ​​​លមាន​​​ទំហំ​​​ស្មើ​​​នឹង​​​៥ភាគ​​​រ​​​យ​​​នៃ​​​ជីឌីភី ខណៈដែល​​​វិបត្តិ​​​​​​ប្រព័ន្ធធនាគារ​​​អាច​ជំរុញ​​​ឲ្យមានការ​​​ខាត​​​ប​​​ង់ប្រហែល​​​១០​ភាគ​រយ​​​នៃ​​​ផលិត​ផល​ក្នុង​ស្រុក​សរុប​។ ​​បំណុល​​​នៅ​​​​​​កម្ពុជា​​​ត្រូ​​​វ​​​បា​​​ន​រាយការណ៍​​​ថា  មាន​ទំហំ​​​ខុស​​​ៗ​​​គ្នា​​​។ ​​​ខណៈ​​​ដែល​​​គណបក្ស​​​សម រង្ស៊ី ​​​បង្ហាញថា ​​​ទំហំ​​​បំ​​​ណុល​​​នៅប្រទេស​​​នេះមាន​​​១០​​​ពាន​​​់លានដុ​ល្លារ​គណបក្ស​​​ប្រជា​ជន​​​កម្ពុជាដែ​​​ល​​​ជា​​​គណ​បក្ស​​​​កាន់​​​អំណាច​​​ ​​​និង​​​អង្គការ​​​អន្តរជាតិ​​​នានា​​​ ​​​បាន​​​បង្ហាញតួលេខ​​​បំណុល​​​ក្នុង​​​ចន្លោះ​​​ពី​​​ពីរ​​​ពាន់​​​លានដុល្លារ​​​ទៅ​​​ប្រាំពីរ​​​ពាន់​​​លានដុល្លារ​​​។​ អង្គ​​​ការ​​​ IMF បាន​​​ព្យាករ​​​កាល​​​ពី​​​ខែ​​​កុម្ភៈ​​​ថា ​​​ទំហំ​​​បំណុល​​​មាន​៣,៩៩​​​ពាន់​​​លានដុល្លារ​​​សម្រា​​​ប​់ឆ្នាំ​២០១២ ​​ខណៈដែល​​​ទីភ្នាក់ងារ​​​វាយត​​​ម្លៃ​អន្តរ​​​ជាតិ​​​មូឌី (Moody's)​ ​​​បង្ហាញ​​​តួលេ​​​ខ​បំណុលថា ​មាន​​​​​៥,២ពាន់​​​លាន​​​ដុល្លារ​​​ នៅ​​​ដំណាច់ឆ្នាំ​​​២០១០​​​។ ដោយ​​​កាត់​​​បន្ថយទំហំបំណុល​​​សម្រាប់​​​ឆ្នាំ​​​២០១៣​​​ផងដែរ គណបក្ស សម រង្ស៊ី ក៏​​​បា​​​ន​អំពាវ​​​ឲ្យ​​​រដ្ឋាភិបាល​​​អនុវត្ត​​​តាម​​​ការស​​​ន្យា​ថា​នឹង​​​ដំឡើង​​​ប្រាក់ឈ្នួល​​​អប្បបរិមា​​​ សម្រាប់​មន្ត្រី​រាជការ​​​ និង​​​បង្កើន​​​ប្រាក់​​​ចំណូល​​​​​​សា​ធារណៈ​​​ដោយ​​​ដាក់​​ចេញនូវអត្រា​​​ពន្ធ​​​ខ្ព​​​ស់​​ ចំពោះ​​​អាជីវ​កម្ម​​​កាស៊ីណូ ​​​និង​​​ម្ចាស់​​​ដីស​​​ម្បទាន​​​សេដ្ឋកិច្ច​​​។ ឧទាហរណ៍ គណបក្ស​​​ ស​​​ម រង្ស៊ី ​​​កំពុងតែស្នើ​​​ឲ្យ​​​មានការដាក់​​​ពន្ធ​​​៥០​​​ភាគរយ​​​លើ​​​ប្រាក់​ចំណូល​​​​ពី​​​កាស៊ីណូ​​​ប្រ​​​ហែល​​​៦០​​​កន្លែង​​​ ដែល​​​បច្ចុប្បន្ន ​កំពុង​​​ប្រតិ​​​បត្តិការ​​​នៅ​​​ក្នុង​​​ប្រទេសកម្ពុជា​​​។ លោក សុន ឆ័យ បាន​​​មានប្រសាសន៍​​​ថា អត្រា​​​ពន្ធ​​​បែបនេះ​​​អាច​​​នឹង​​នាំ​​​ឲ្យ​​​រដ្ឋា​​​ភិ​​​បាល​​​ទទួល​​​បាន​​​ប្រាក់​​​ចំណូល​​​ក្នុង​​​ទំហំប្រ​​​ហែ​ល​​​ជា​​​៣០០​​​លានដុល្លារ​​​។ គណបក្ស​​​ សម រង្ស៊ី ​ក៏បាន​​​​ស្នើ​​​ឲ្យ​​​មានការដំឡើង​​​ពន្ធ​​​ពីប្រាំដុ​​​ល្លា​​​រក្នុង​មួយ​ហិកតាក្នុងមួយឆ្នាំ ដល់​​​១៧​​​ដុ​​​ល្លារ​​​ក្នុង​​​មួយ​​​ហិកតា​​​ក្នុង​​​មួយឆ្នាំ លើ​​​ដីសម្ប​​​ទាន​​​សេដ្ឋកិច្ច​​​។ ​​​លោក សុន ឆ័យ ​​​មាន​​​ប្រសា​​​សន៍​ថា  ​​ចំណូល​​​ពន្ធ​​​ពី​​​២០០​​លានដុ​​​ល្លារ​​​ ​​​ទៅ ៣០០​​​លាន​ដុល្លារ​​​ ​បន្ថែមទៀត​​​ អា​​​ច​​​កើនឡើង​​​នៅ​​​ក្នុង​​​ថវិកា​​​ដោយ​​​​សារ​​​តែ​ការ​​​ដំឡើង​​​ពន្ធ​​​បែប​​​នេះ​​​។ លោក​​​បាន​​​ថ្លែង​​​បន្តទៀតថា ​​​ការ​​​បន្ថយ​​​អំពើ​​​ពុក​រលួយ​​​នៅ​​​តាម​​​បណ្តា​​​ក្រសួង​​​រដ្ឋា​ភិបាល​​​ និង​​​ការ​​​បង្វិល​​​មូលនិធិ​​​ទាំង​​​នេះទៅ​​​ក្នុង​​​ថវិកាជាតិ​​​​​​ក៏​​​នឹង​​​បង្កើន​​​ចំនួន​​​ទឹក​​​ប្រាក់​​​នៅ​​​ក្នុង​​​ថវិកាជាតិ​​ ឲ្យ​​​កើនឡើង​​​កាន់តែ​​​ច្រើន​​​ថែម​​​​ទៀត​​​។​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​ សេដ្ឋវិទូ​​​ភាគ​​​ច្រើន​​​បាន​​​លើក​​​ឡើងថា ​​​ទំហំបំណុល​​​របស់​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​​ គឺជា​​​ទំហំ​​​ថេរ​​​។ ​​ទោះជាយ៉ាង​​​ណាក៏​​​ដោយ ​ចំនួន​​​ប្រា​​​ក់​​​កម្ចី​ដ៏​ច្រើន​​​ពីប្រទេស​​​ចិន​​​ត្រូវបាន​​​គេ​​​និយា​​​យ​​​ថា ​​​ត្រូវ​បាន​​​ផ្តល់​​​ឲ្យ​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​​ ក្នុង​​​​​​អ​​​ត្រា​​​ការ​​​ប្រាក់​​​ខ្ពស់​​​ជាង​ម្ចាស់​​​ជំនួយ​​​ផ្សេងៗ​​​ទៀត​​​យ៉ាង​ខ្លាំង​​​ ដូចជា ​​​ធនាគារ​​​អភិវឌ្ឍន៍​​​អា​​​ស៊ី ​(AsianDevelopmentBank, ADB) ជាដើម​​​។ លោក ចាន់ សុផល ​​​ប្រធា​​​ន​​​សមាគម​សេដ្ឋ​កិច្ច​​​កម្ពុជា ​(Cambodian ​​​Economic ​​​Assoication) ​​បាន​​​មានប្រសាសន៍ឲ្យដឹង​​​ដូច្នេះថា “ ខ្ញុំយល់​​​ថា តាម​​​ការពិត​​​ ទំហំ​​​បំណុ​​​ល​​​របស់​​​ប្រ​​​ទេស​​​កម្ពុ​​​ជា​​​ មិន​​​មាន​​​បញ្ហា​​​ទេ។ ​​​វា​​​តិច​​​ពេក​​​”។ ​​​លោ​​​ក សុផល ក៏​​​បានមានប្រសាសន៍​​​បន្ថែម​​​ទៀត​​​ថា “ ​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជាត្រូវការ​​​អភិវឌ្ឍហេ​​​ដ្ឋា​​​រច​​​នា​សម្ព័ន្ធជាច្រើន​​បន្ថែម​​​ទៀត​​​ ​​​ហើ​​​យ​​ម​​ក​​​ដ​​​ល់​​​ដំ​​​ណាក់​​​កាល​​​នេះ មិន​​​ទាន់​​​មាន​​​ផ្លូវ​​​ថ្នល់ ​ស្ពាន​ឬ​​​ធនធាន​​​ថាមពល​​​គ្រប់​​​គ្រាន់​​​នៅ​​​ឡើ​​​យ​​​ទេ​​​ដូច្នេះ ហើយ​​​ពិត​​​ជា​​​ត្រូវ​​​ការ​​​មូល​​​ធន​​​ច្រើន​​​ទៀត ដើម្បីយក​​​មក​​​ប្រើ​​​ប្រា​​​ស់​​​ក្នុងដំ​​​ណើរ​ការ​​​​អភិ​​​វឌ្ឍន៍​​​ហេដ្ឋារ​​​ចនា​​​សម្ព័ន្ធ​​​មូល​​​ដ្ឋាន​​​ទាំង​នេះ”​ឲ្យបានកាន់តែ​​​​​​ច្រើន​​​ឡើង​។ ប្រធាន​​​សមាគម​​​សេដ្ឋកិច្ច​​​កម្ពុជា​​​រូប​នេះ​ក៏បាន​​​លើកឡើង​​​បន្ត​​​ទៀត​​​ថា “ ទាក់​​​ទង​​​នឹង​​​ប្រាក់កម្ចីពីប្រទេស​​​ចិន គួរតែ​​​មាន​​​​ត​​​ម្លាភាព​​​​ច្រើន​​​ជាង​​​មុន ​​​ពីព្រោះយើង​​​ត្រូវកា​​​រដឹង​​​​លម្អិត​​​​​បន្ថែម​​​ទៀត​​ថា  តើ​​​ប្រាក់​​​ចំនួន​​​ប៉ុ​​​ន្មាន​​​ដែល​​​កំពុងត្រូវបានខ្ចី ​​និងត្រូវការ​​​ដឹង​​​អំពី​​​គុណភាព ​​​លក្ខខណ្ឌ និង​​​ប្រសិទ្ធផល ព្រ​​​មទាំង​​​ការ​​​ប្រើ​​​ប្រាស់​​​ប្រាក់​​​កម្ចីទាំង​​​នេះ​​”។​ ក្នុងអត្រា​​​ការប្រាក់​​​ជាមធ្យម​​​២ភាគ​​​រយ​​​ក្នុង​​​មួយឆ្នាំ ​​​ប្រទេស​​​ចិន​​​បាន​​​ផ្តល់​​​អត្រា​​​ការ​​​ប្រាក់​​​មិន​​​អនុគ្រោះបំផុត​​​ លើ​​​ប្រាក់កម្ចី​​​ដែ​​​ល​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​ខ្លួនបាន​​​ផ្តល់​​​ឲ្យ​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​​ ​​​បើ​​​ធៀប​​​នឹ​​​ង​ម្ចាស់​​​ជំនួយ​​​សំខាន់ៗ​​​ផ្សេង​​​ៗទៀត​​​ដែល​​​បា​​​ន​ផ្តល់​​​ប្រាក់កម្ចី​​​ដល់​​​ប្រទេស​​​នេះ​​​ដែរ​​​នោះ​​​។ ​​​ធនាគារ​​​អភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ដែល​​​ហៅកាត់​ បាន​គិត​​​អត្រា​​​ការ​​​ប្រាក់​ជាមធ្យ​​​ម​​​១,២៣​​ភាគរយ​​​លើ​​​ប្រាក់​​​កម្ចីរបស់ខ្លួន​​ ​ខណៈដែល​​​​ប្រទេស​​​កូរ៉េខាងត្បូង ​​​សហភាព​​​អឺរ៉ុ​​​ប ហៅ​​​កាត់ថា EU និង​​​ប្រទេស​​​ជប៉ុន សុទ្ធតែ​​​ផ្តល់​​​ប្រាក់​កម្ចីដល់​​​​​ព្រះរាជាណាចក្រ​​​​កម្ពុជា​​​ ក្នុងអត្រា​​​​​​ការ​​​ប្រាក់​​​០,៥​ភាគរ​យ​​​​ ឬក៏​​​ក្រោម​​​នេះ​​​។ កាល​​​ពី​​​ខែ​​​កញ្ញានាឆ្នាំនេះ​​លោក ​វេន​ជាប៉ាវ (WenJiabao) នាយ​​​ករដ្ឋមន្ត្រីនៃ​​​សាធារ ណរដ្ឋ​​​ប្រជាមានិត​​​ចិន បានប្រកាស​​​កិច្ចព្រ​​​មព្រៀង​ផ្តល់​​ប្រាក់កម្ចី​​​មិនមាន​​​លក្ខខណ្ឌ​​​ជា​​​ក់​​​លា​​​ក់​​​​​​ចំនួន​ជាង​​​៥០០​​​លានដុល្លារ​​​ អំឡុង​​​ដំណើរ​​​ទស្សនកិច្ច​​​របស់​​​លោក​​​មកកាន់​​​ព្រះ​​​រា​​​ជា​​​ណា​ច​​​ក្រ​​​កម្ពុជា​​​។ ​​​ហើយ​​​កាល​​​ពីខែ​​​កុ​​​ម្ភៈ​ ​​​លោក ​គាត ឈន់ ឧបនា​​​យក​​​រដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋ​​​មន្ត្រីក្រសួង​​​សេដ្ឋកិច្ច​​​ និងហិរញ្ញវត្ថុ នៃ​​​ព្រះ​​​រា​​​ជា​​​ណា​​​ចក្រ​​​កម្ពុជា​​​ បាន​​​ចុះ​​​ហត្ថ​​​លេ​​​ខា​​​លើ​​​កិច្ច​​​ព្រម​​​ព្រៀង​​​ហិរញ្ញ​​​ប្បទានចំនួន​​​៣០២​​​លា​​​ន​​​ដុល្លារ​​​សម្រាប់​​​រយៈពេល​​​បីឆ្នាំ​​​ជាមួយ​​​ធនាគារ​​​ អុិចផត​​​-​​​អុីម​ផត ប៊េង អហ្វ ឆាយណា​​​ (Export​​​-​​​Import ​​​Bank ​​​of C​​​hina​​​)​ ដើម្បី​​​យកមក​​​អភ​​​ិ​​​វឌ្ឍគម្រោង​​​ប្រព័ន្ធ​​​​ធារា​​​សាស្ត្រ​​​នៅ​​​ប្រទេ​​​ស​កម្ពុជា​​​។ ​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​​ក៏ទទួល​​បាន​​​ប្រា​​​ក់​​​កម្ចី​ឥត​​​ការប្រាក់​​​ចំនួន​​​១,២​​​ពាន់​​​លាន​​​ដុល្លា​​​រ​​​ ពីប្រទេស​​​ចិន​​​ នៅ​​​ដំណាច់ឆ្នាំ២០០៩​​​ផងដែរ៕ ប្រែសម្រួលដោយ កង សុធា​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​  

យោងតាម​​​សេច​​​ក្តី​​​ព្រាង​​​ថវិកា​​​ជាតិ​​​ដែល​ទទួល​​​បាន​​​ កាល​​​ពី​​​ថ្ងៃ​​​សុក្រ​​​បាន​​​ឲ្យ​​​ដឹងថា ការ​​​ចំណាយ​​​របស់​​​រដ្ឋាភិបាល​​​នៅ​​​ឆ្នាំ​​​ក្រោយនឹង​​​មាន​​​ចំនួន​​​សរុប​​​ជាង​​​៣​​​ពាន់​​​​​​លាន​​​ដុល្លារ​​​ ពោល​​​គឺ​​​កើន​​​ឡើង​​​​​​១៦,២​​​ភាគ​​​រយ​​​ពី​​​ចំនួន​​​២,៦​​​ពាន់​​​លាន​​​ដុល្លារ​​​ ដែល​​​ត្រូវបាន​​​លៃ​​​ទុកសម្រាប់​ការ​ចំណាយក្នុង​ឆ្នាំ​​​២០១២។ សេច​​​ក្តី​​​ព្រាង​​​ថវិកា​​​ដំបូង​​​​​​នេះ ដែល​​​ត្រូវ​​​បាន​​​ចែក​​​ជូន​​​បណ្តា​​​សមា​​​ជិក​​​សភា​​​​​​​​​នៅ​​​រដ្ឋ​​​សភា​​​កាល​​​ពី​​​ថ្ងៃ​​​ព្រហស្បតិ៍ បានអំពាវ​​​នាវ​​​សុំ​​​​​​បង្កើន​​​​ការ​​​ចំណាយ​​​ចន្លោះ​​​ពី​​​១០​​​ទៅ​​​២០​​​ភាគ​​​រយ​​​ដោយ​​​ថវិកា​​​សម្រាប់​​​​​​ចំណាយ​ផ្នែក​​​យោធា​​​និង​​​សន្តិសុខ​​​​​​ បានកើន​​​ឡើង​​​យ៉ាង​​​ច្រើន។ សេច​​​ក្តី​​​ព្រាង​​​ថវិកា​​​នេះ ​​​លើក​​​ឡើង​​​ថា ​រដ្ឋា​ភិបាល​​​នឹង​​​លៃ​​​ទុក​​​​​​ថវិកា​​​ប្រហែល​​​៤០០​​​លាន​​​ដុល្លារ​​​ ឬ​​​ស្មើ​​​នឹង​​​១៣,៣២​​​ភាគ​​​រយ​​​នៃ​​​ការ​​​ចំណាយ​​​ទាំង​​​អស់​សម្រាប់ប្រើ​ប្រាស់​របស់​​​​​​​វិស័យ​​​ការពារ​​​ជាតិ​​​ និង​​​សន្តិសុខ​​​ ពោល​​​គឺ​​​កើន​​​ឡើង​​​១៧,៣​​​ភាគ​​​រយ​​​លើ​​​ស​​​ថវិកា​​​លៃ​​​ទុក​​​សម្រាប់​​​​ឆ្នាំ​​​មុន។ក្នុង​​​ចំនួន​​​នេះ​​​ ក្រសួង​​​ការពារ​​​​ជាតិ​​​នឹង​​​ទទួល​​​បាន​​​២៤៥​​​លាន​​​ដុល្លារ​​​ រីឯ​​​ចំនួន​ដែល​​​នៅ​​​សេស​​​សល់​​​ពី​​​​​​ការ​​​ចំណាយ​​​បាន​​​ទៅ​លើ​​​ក្រសួង​​​មហា​​​ផ្ទៃ។ ថវិកា​​​​​​ភាគ​​​ច្រើន​​​បំផុត​​​​​ គ្រោងលៃទុក​​​សម្រាប់ការចំណាយរបស់​​​​​​វិស័យ​​​សង្គម​​​កិច្ច​​​ដែល​​​រួម​​​មាន​​​ក្រ​​​សួង​​​ចំនួន​​​ប្រាំ​​​បួន​ដូចជា ​ក្រសួង​​​​​​​អប់រំ យុវជន​​​និង​​​កីឡា ក្រសួង​​​សុខាភិ​​​បាល ​ក្រសួង​​​កិច្ច​​​ការ​​​នារី ក្រសួង​​​ការងារ​​​និង​​​បណ្តុះ​​​បណ្តាល​​​វិជ្ជា​​​ជីវៈ ក្រសួង​​​វប្ប​​​ធម៌​​​និង​​​វិចិត្រ​​​សិល្បៈ ក្រសួង​​​ព័ត៌មាន ក្រសួង​​​ធម្មការ ​​​និង​សាសនា និង​​​​​​ក្រសួង​​​បរិស្ថាន។​​​​​​ យោងតាម​​​សេច​​​ក្តី​​​​​​ព្រាង​​​ថវិកា​​​នេះ ការ​​​ចំណាយ​​​ផ្នែក​​​សង្គម​​​កិច្ច​​​​​​ក្នុង​​​ឆ្នាំ២០១៣​​​ នឹង​​​កើន​​​ឡើង​​​១៥,៨​​​ភាគ​​​រយ ពោល​​​គឺ​​ស្មើ​​​នឹង​​​ទឹក​​​ប្រាក់​​​​​​ជាង​​​៦៨៦​​​លាន​​​ដុល្លារ​​​។ ចំណែកឯថវិកា​​​សម្រាប់​​​វិស័យ​​​អប់​​​រំ នឹង​​​កើន​​​ឡើង​​​ពី​​​២៤៥​​​លាន​​​ដុល្លារ​​​នៅក្នុង​ឆ្នាំ​២០១២​​​ ដល់​​​ទៅ​​​ជិត​​​២៨០​​​លាន​​​ដុល្លារ​​​សម្រាប់​​​​ឆ្នាំ​​​២០១៣​​​ រីឯ​​​ថវិកា​​​សរុប​​​ចំនួន​​​២២៥​​​លាន​​​ដុល្លារ​​​ នឹង​​​ត្រូវ​​​លៃ​​​ទុក​​​សម្រាប់​​​វិស័យ​​​សុខា​ភិបាល​​​ ពោល​​​គឺ​​​កើន​​​ឡើង​​​ពី​​​ចំនួន​​​១៩៣​​​លាន​​​​ដុល្លារ​​​ នៅ​​​ឆ្នាំ​​​២០១២​​​។ ​​​​​​ថវិកា​​​ត្រឹម​​​តែ​​​៧,៧​​​លាន​​​ដុល្លារ​​​ប៉ុណ្ណោះ​​​ដែល​​​ត្រូវ​​​បាន​​​លៃ​​​ទុក​​​​សម្រាប់​​​ក្រសួង​​​កិច្ច​​​ការ​នារី​​​នៅ​​​​​​ឆ្នាំ​​​ក្រោយ។ ថវិកា​​​​​​ជាង​​​២៥៤​​​លាន​​​ដុល្លារត្រូវ​​​បាន​​​លៃ​​​​ទុក​​​សម្រាប់វិស័យ​​​សេដ្ឋ​​​កិច្ច​​​ ដែល​​​រួម​​​មាន​​​​​​វិស័យ​​​កសិកម្ម​​​ វិស័យ​​​ពាណិជ្ជ​​​កម្ម​​​ និងវិស័យ​​​ទេស​​​ចរណ៍​​​ ពោល​​​គឺ​​​កើន​​​ឡើង​​​តិច​​​តួច​​​ប៉ុណ្ណោះ ​​​បើ​​​ប្រៀប​​​ធៀប​​​ទៅ​​​នឹង​​​​​​ចំនួន​​​២៣១​​​លាន​​​ដុល្លារ​​​សម្រាប់​​​ឆ្នាំ​​​២០១២។ សេច​​​ក្តី​​​ព្រាង​​​ថវិកា​​​នេះ​​​បញ្ជាក់​​​ថា “ ថវិកា​​​ព្រាង​​​នេះ​​​ ត្រូវបាន​​​ត្រៀម​​ដោយ​​​សារតែ​​​​សេដ្ឋ​កិច្ច​ប្រទេស​​​កម្ពុជា ងើបឡើង​​​យ៉ាង​​​ឆាប់​​​​រហ័ស​​​ បន្ទាប់ពី​​​វិបត្តិ​​​សេដ្ឋ​​​កិច្ចពិភពលោក​​​  និង​​​ដោយ​​​សារតែ​​​វា​​​​​​បង្ហាញ​​​ថា ​កំណើន​​​សេដ្ឋ​​​កិច្ច​​​ទំនង​​​ជា​​​​​កើន​​​ឡើង​​​ដល់​​​៧​​​ភាគ​​​រយ​​​នៅ​​​ឆ្នាំ​​​នេះ ថ្វី​​​បើ​​​មាន​​​ហានិភ័យក្តី”។ ទី​​​ស្តី​​​ការ​​​គណៈ​​​រដ្ឋ​​​មន្ត្រី​​​​​​បាន​​​​​​លើក​​​ឡើង​​​កាល​​​ពី​​​ខែ​​​មុន​​​ថា ថវិកា​​​ជាតិសម្រាប់​​​ឆ្នាំ​​​២០១៣​​​ដែល​​​ចំ​​​ឆ្នាំ​​​​​​បោះ​​​ឆ្នោត​​​ថ្នាក់​​​ជាតិ​​​ នឹងត្រូវ​​​ប្រើ​​​ប្រាស់​​សម្រាប់​​​ដំឡើង​​​ប្រាក់​​​ខែ​​​២០​​​ភាគរយ​​​ជូន​​​មន្ត្រី​​​រាជ​​​ការ​​​និង​​​កង​​​កម្លាំង​​​ប្រ​​​ដាប់​​​អាវុធ​ផង​ដែរ​​​។​​​​ តែទោះ​​​ជាយ៉ាង​​​ណា មិន​​​មាន​​​ការ​​​លើក​ឡើង​​​ពី​​​ការ​​​ដំឡើង​​​ប្រាក់​​​ខែ​​​​​​បែប​​​នេះ​​​នៅ​​​ក្នុង​​​ការ​​​លៃ​​​ទុក​​​ថវិកា​​​ព្រាង​​​ទេ។ ទោះ​​​បីជា​​​ថវិកា​​​ជាតិ​​​ចេះ​​​តែ​​​មាន​​​ចំនួន​​​កើន​​​ឡើង​​​ជា​​​បន្ត​​​បន្ទាប់​​​ក្តី ​​​ក៏​​​​​​បណ្តា​​​អ្នក​​​រិះ​​​គន់​​​និយាយ​​​ថា រដ្ឋាភិបាល​​​គួរតែ​​​ផ្តល់​​​​​​មួយ​​​​​ភាគ​​​ធំ​​​នៃ​​​​ថវិកា​​​​​​​​ចំណាយ​​​ប្រ​​​ចាំ​​​ឆ្នាំ​​​របស់​​​ខ្លួន​​​ ទៅ​​​លើ​​​វិស័យ​​​អាទិភាព​​​នានា ​​​ដូចជា វិស័យ​​​កសិកម្ម​​​សុខាភិបាល​​​និង​​​អប់​​​រំ។​​​ មូល​​​និធិ​​​រូបិយ​​​វត្ថុ​​​អន្តរជាតិ​​​ (International Monetary Fund) ​​​នៅ​​​ក្នុង​​​ការ​​​ពិនិត្យ​​​ផ្ទៀង​​​ផ្ទាត់​ជា​​​ប្រ​​​ចាំ​​​របស់​​​ខ្លួន​​​មក​​​លើ​​​សេដ្ឋ​​​កិច្ច​​​របស់​​​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ក៏​​តែងតែ​​​បាន​​​បញ្ចេញ​​​ទស្សន​​យល់​​​ឃើញ​​​ដូច​​​នោះ​​​ដែរ។​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​ វិស័យ​​​កសិកម្ម​​​នឹង​​​ទទួ​​​ល​​​បាន​​​ត្រឹម​​​តែ​​​៣៥,៣​​​លាន​​​ដុល្លារ​​​​​​នៃ​​​ថវិកា​​​ចំណាយ​​​សម្រាប់​​​ឆ្នាំ​​​ក្រោយ ពោល​​​គឺ​​​ស្មើ​​​ត្រឹម​​​១​​​ភាគ​​រយ​​​​ប៉ុណ្ណោះ​​​​នៃ​​​ថវិកា​​​ជាតិ​​​សរុប។ ទោះ​​​បីជា​​​រាជរដ្ឋាភិបាល​​​ចង់​​​​​បានការ​​វិនិ​​​យោគ​​​​ទុន​​​ពីឯក​​​ជន​​​បន្ថែម​​ទៀត​​​ក្នុង​​​វិស័យ​​​កសិកម្ម​​​ក្តី​​​ ក៏​​​បណ្តា​​​សេដ្ឋ​​​វិទូ​​​​លើក​ឡើង​​​​ថា ការ​​​ឧបត្ថម្ភ​​​គាំ​​​ទ្រ​​​​បន្ថែម​​​ទៀត​​​របស់​​​រដ្ឋ​​​សម្រាប់​​​ប្រជា​​​កសិករ​​​​​សាមញ្ញ​​​ៗ មាន​​​សារៈ​​​សំខាន់​​​ណាស់​​​​​​​ដើម្បី​​​ឲ្យ​​​វិនិយោគិន​​​ចូល​​​មកដាក់ទុន​​​រក​​​ស៊ី​​​ក្នុង​​​ទី​​​ផ្សារ​​​ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុង​​​អត្រា​​​មួយ​​​​កើន​ឡើង​កាន់​​​តែ​​​ឆាប់​​​រហ័ស។ លោក ម៉ី កល្យាណ ​​​ទី​​​ប្រឹក្សា​​​ជាន់​​​ខ្ពស់​​​របស់​ឧត្តម​​​ក្រុម​​​ប្រឹក្សា​​​សេដ្ឋ​​​កិច្ច​​​​​​ជាតិ​​​ ​​​បាន​​​មាន​​​ប្រ​​​សា​សន៍​ថា “ មនុស្សជាច្រើន​​​តែង​​​តែ​​​លើក​ឡើង​​​ថា ថវិកា​​​សម្រាប់​​​វិស័យ​​​កសិកម្ម​​​មាន​​​ចំនួន​​​​មិនទាន់​​​គ្រប់​​​គ្រាន់​​ ប៉ុន្តែ​​​​​​ ពិត​​​​ណាស់​​​ថា ថវិកា​​​ទាំង​​​នោះ​​​មិន​​​មែន​​​សម្រាប់​​​ប្រ​​​ជា​​​កសិករ​​ទេ ​ពីព្រោះ​​​វា​​​ទុក​​​សម្រាប់​​​ការ​​​សិក្សា​​​ស្រាវ​​​ជ្រាវ​​​ពី​​​​បច្ចេក​​​វិទ្យា ​​​​​​និង​​​ការ​​​ផ្តល់​​​មូល​​​និធិ​​​​​​ដល់​​​អនុ​សញ្ញា​​​នានា​​​ ដើម្បី​​​​​​ធ្វើ​​​ឲ្យ​​​វិនិ​​​យោគិន​​​ចាប់​​​​​​អារម្មណ៍​​​”។ លោកបានបន្ថែមទៀតថា “ ប្រទេស​​​កម្ពុជា គ្មាន​​​ធនធាន​សម្រាប់ការ​​​ធ្វើវិនិយោគ​​​ធំៗ​​​ទេ ហើយ​​​​កត្តា​​​នេះ​​​ នៅមាន​​​កម្រិត​​​នៅ​ឡើយ​​សម្រាប់​​​យើង​ទាំងអស់គ្នា”។ លោក យឹម សុវណ្ណ អ្នក​​​នាំ​​​ពាក្យ​​​គណ​​​បក្ស​​​សម រង្ស៊ី ដែល​​​ជា​​​គណ​​​បក្ស​​​ប្រ​​​ឆាំង​​​ដ៏​លេច​ធ្លោ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា បាន​​​មាន​​​ប្រ​​​សា​សន៍​​​ថា ​​​ថវិកា​​​ដែលត្រូវ​​​បាន​​​ស្នើ​​​ឡើង​​​នេះ​មិន​បាន​​​ផ្តល់​​​មូល​​​និធិ​​​គ្រប់​​​គ្រាន់​​​សម្រាប់​​​​​​វិស័យ​​​អាទិភាព​​​នានាទេ ជា​​​ពិ​​​សេស​​​ផ្នែក​​​​បណ្តុះ​​​​បណ្តាល​​​​វិជ្ជា​​​ជីវៈ និង​​​ផ្នែក​​​សុខា​ភិបាល។ លោក​​​បានមាន​​​ប្រ​​​សាសន៍ថា “ យើង​​​ចាំ​​​បាច់​​​ត្រូវ​​​មាន​​​ថវិកា​​​​​​បន្ថែម​​​ទៀត ដើម្បី​​​ធ្វើ​​​ឲ្យ​ប្រាកដ​​​ថា ប្រ​​​ជា​​​ពល​​​រដ្ឋ​​​របស់​​​យើង​​​​​​រស់​​​នៅ​​​ក្នុង​​​ជីវភាព​​​ល្អ​​​ប្រ​​​សើរ​​​ និង​​​ទទួល​​​បាន​​​ការអប់​​រំ​​​កាន់​​​តែ​​​ប្រ​​​សើរ​​​។ យើង​​​គួរ​​​តែ​​​លៃ​​​ទុក​​​ថវិកា​​​យ៉ាង​​​ហោច​​​ណាស់​​​៤០​​​ភាគ​​​រយ​​សម្រាប់​​​វិស័យ​​​​ទាំង​​​នេះ ពីព្រោះប្រ​​​ជា​​​ពល​​​រដ្ឋ​​​គួរ​​​តែអាច​​​ប្រើ​​​ប្រាស់​​​​​មន្ទីរ​​​ពេទ្យ​​​បាន​​​ នៅពេល​​​ពួក​​​គាត់​​​មានជំងឺ និង​​​អាច​​​ចូល​​​សិក្សា​​​នៅ​​​ថ្នាក់វិទ្យា​​​ល័យ​​​​ដោយ​​​មិន​​​គិត​​​ថ្លៃ”។ លោក​​​ យឹម សុវណ្ណ ក៏​​​បាន​​​មាន​​​ប្រ​​​សាសន៍​​​ដែរថា ថវិកា​​​នេះ​​​មិន​​​គ្រប់​​​គ្រាន់​​​​​​សម្រាប់​​​ឧ​​​បត្ថម្ភ​​​​ធន​​​​​​លើ​​​តម្លៃ ​​​សេច​​​ក្តី​​​ត្រូវ​​​ការ​​​ជា​​​ចាំ​​​បាច់​មួយ​ចំនួន ដែល​​​​ចេះ​​​តែកើន​​​ឡើង​​​ ដូចជា ថាម​ពល​អគ្គិសនី និង​​​ប្រេង​សាំង​​​សម្រាប់​​​ប្រជា​​​ពល​​​រដ្ឋ​​​​​​ក្រី​​​ក្រ​​​នោះ​​​ទេ៕ ប្រែ​​​សម្រួល​​​ដោយ តែម សុខុម​​​​​​​​​​​​

របាយ​ការ​ណ៍​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​របស់​ធនាគារ​ពិភព​​លោក​ (World Bank)​ ស្តី​អំពី​ “ ​ការ​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​” ដែល​ត្រូវ​បាន​ចេញ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​អង្គារ​ បាន​​បង្ហាញ​ថា​ ប្រទេស​កម្ពុជា​ឡើង​ចំណាត់​ថ្នាក់​ប្រសើរ​ជាង​មុន​ចំនួន​ប្រាំ​លេខ​ ពោល​គឺ​ស្ថិត​នៅ​ចំណាត់​ថ្នាក់​ទី១៣៣​ ក្នុង​ចំណោម​១៨៥​ប្រទេស​ ហើយ​វិស័យ​ធនាគារ​បាន​រួម​ចំណែក​​ច្រើន​ជាង​គេបន្ទាប់ពី​ការ​បើក​ឲ្យ​ដំណើរ​ការ​ដោយ​ជោគ​ជ័យ​នូវ​ការិយាល័យ​ផ្តល់​ព័ត៌​មាន​ឥណ​ទាន​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា។ បើ​ប្រៀប​ធៀប​ទៅ​នឹង​ប្រទេស​ផ្សេងៗ​ទៀត​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ ប្រទេស​កម្ពុជា​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​​លំដាប់​ថ្នាក់​អន់​ជាង​ប្រទេស​ វៀត​ណាម​ និង​ប្រទេស​ថៃ​ ដែល​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​នេះ​ជាប់​ចំណាត់​ថ្នាក់​ទី​៩៩​ និង​ទី​១៨​ ក៏​ប៉ុន្តែ​ ប្រទេស​កម្ពុជា​ ជាប់​ចំណាត់​ថ្នាក់​ប្រសើរ​ជាង​ប្រទេស​​ឡាវ​យ៉ាង​ច្រើន ​ដោយ​ប្រទេស​ឡាវ​ជាប់​ចំណាត់​ថ្នាក់​ទី​១៦៣។​ ប្រទេស​សិង្ហបុរី​ជាប់​ចំណាត់​ថ្នាក់ទី១​នៅ​ក្នុង​ការធ្វើ​អាជីវកម្ម។ របាយ​ការណ៍​នេះ​បាន​ចាត់​ចំណាត់​ថ្នាក់​របស់​ប្រទេស​នីមួយៗ​ ដោយ​ផ្អែក​លើ​១០​ចំណុច​ ដែល​ជា​ចំណុច​វាស់​វែង​អំពី​ភាព​ងាយ​​ស្រួល​នៅ​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​ ហើយ​ប្រទេស​​កម្ពុជា​លោត​ឡើង​បាន​ចំនួន​៤៥​ថ្នាក់​ ដោយ​ទទួល​បាន​ចំណាត់​ថ្នាក់​ទី៥៣​នៅ​លើ​ពិភព​លោក​​លើ​ចំណុច​ ដែល​វាស់​វែង​អំពី​ភាព​ងាយ​​ស្រួល​ក្នុង​ការ​ខ្ចី​ប្រាក់​ឥណទាន។​ ធនាគារ​ពិភព​លោក​ បាន​បង្ហាញ​ថា​ ចាប់​តាំង​ពី​ខែ​មីនា​​មក​ ការ​ខ្ចី​ប្រាក់​ឥណទាន​ កាន់​តែ​មាន​ភាព​ងាយ​​ស្រួល​ជាង​មុន​ ដោយ​សារ​ធនាគារ​ទាំង​ឡាយ​​អាច​​ទទួល​​ព័ត៌​មាន​ស្តីអំពី​ប្រវត្តិ​ឥណទាន​របស់​​អ្នក​ខ្ចី​ប្រាក់​ ដែល​មាន​ចំនួន​១,១​លាន​នាក់។ របាយ​ការណ៍​នេះ​បាន​បង្ហាញ​ដោយ​មាន​ខ្លឹម​សារ​ដូច្នេះទៀត​ថា​ “ លើស​ពី​នេះ​ទៅ​ទៀត​ បទប្បញ្ញត្តិ​លើ​ការ​ចែក​ចាយ​ព័ត៌មាន​ ដែល​​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ចេញ​កាល​ពី​ ខែ​ឧសភា​ ឆ្នាំ​​២០១១​​​ អនុញ្ញាត​ឲ្យ​អ្នក​ខ្ចី​ប្រាក់​​មាន​សិទ្ធ​ត្រួត​​ពិនិត្យ​​មើល​ទិន្នន័យ​ស្តីអំពី​ប្រវត្តិ​ខ្ចី​ប្រាក់​របស់​ខ្លួន​”។ ប្រទេស​កម្ពុជា​ ក៏​មាន​ការ​ចាត់​ចែង​ល្អ​ខាង​​ការ​ធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម​ឆ្លង​ដែន​ផង​ដែរ​ ដោយ​កម្ពុជា​ឡើង​ចំណាត់​ថ្នាក់​ចំនួន​២​លេខ​ ពោល​គឺ​​ទទួល​បាន​ចំ​ណាត់​ថ្នាក់​ទី១១៨​នៅ​លើ​ពិភព​​លោក​ ខណៈ​ដែល​ប្រាក់​ចំណូល​សរុប​ពី​ការ​ធ្វើ​ពាណិជ្ជ​កម្ម​បាន​កើន​ឡើង​ចំនួន​២០​ភាគ​រយ​ នៅ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​ប្រាំ​បួន​ខែ​ដំបូង​ឆ្នាំ​នេះ​ បើ​ធៀប​នឹង​រយៈ​ពេល​ដូចគ្នា​កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១១។ ក៏​ប៉ុន្តែ​ របាយ​ការណ៍​នេះ​ បានបង្ហាញ​ថា​ ប្រទេស​កម្ពុជា​នៅ​តែ​មិន​មាន​ការ​រីក​ចម្រើន​ខាង​វិស័យ​ដឹក​ជញ្ជូន​ទំនិញ​ចេញ​ចូល​ប្រទេស​នៅ​ឡើយ។​ ដូច​កាល​ពី​ឆ្នាំ​ ២០១១​ដែរ​ ក្រុម​ហ៊ុន​អាជីវកម្ម​នានា​ ត្រូវ​តែ​បំពេញ​ទម្រង់​បែប​បទ​ចំនួន​ប្រាំ​បួន​ ដើម្បី​នាំ​ទំនិញ​ចេញ​ ហើយ​ដើម្បី​ឲ្យ​ទំនិញ​អាច​ចេញ​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា​រួច​ ជា​មធ្យម​គេ​នៅ​តែ​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេល​​ចំនួន​២២​ថ្ងៃ​ដូច​មុន​ ហើយ​តាម​ពិត​ទៅ​ការ​បញ្ជា​ទិញ​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ពេល​ទំនិញ​​ត្រូវ​បាន​ដឹក​ជញ្ជូន​ដាក់​លើ​នាវារ​រួច​រាល់​។​ របាយការណ៍​នេះ​...

យោង​តាម​ទិន្នន័យ​ដែល​ក្រសួង​ពា​ណិជ្ជ កម្ម​បានចេញ​ផ្សាយ​កាល​ពីថ្ងៃ​សៅរ៍​សប្តាហ៍​មុន បាន​បង្ហាញ​ថា ឱនភាព​ពាណិ​ជ្ជកម្ម​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា បាន​កើន​ឡើង​ដល់​១,៩៩​ពាន់​លាន​ដុល្លា​រ ក្នុងរយៈ​ពេល​ប្រាំបួនខែ​ដំបូង​នៃឆ្នាំ​នេះ ពោល​គឺកើន​ឡើ​ង៣៣​ភាគរយ​ បើ​ធៀប​នឹង​រយៈ​ពេល​ដូច​គ្នា​កាល​ពីឆ្នាំ២០១១​។ ទីភ្នាក់​ងារ​ព័ត៌​មាន​រដ្ឋ​នៅ​ប្រទេស​ចិន ស៊ីន​ហួ (Xinhua) បាន​រាយការណ៍​ថា តម្លៃ​សរុប​នៃ​ទំនិ​ញ​នាំចូល​មក និង​ទំនិញ​នាំចេញ​ពី ប្រទេស​កម្ពុជា បាន​កើន​ឡើង​១០,០៩​​​ពាន់​លា​ន​ដុល្លារក្នុង​ចន្លោះ​ពី​ខែ​មករា ដល់​ខែ​កញ្ញា ពោល​គឺ​កើន​ឡើង​២០​ភាគរយ​។ ទំហំ​នាំចូល​ក្នុងប្រទេស​បាន​កើន​ឡើ​ង​២៥ភាគ​រយ​ ដល់​៦,០៤​ពាន់​លានដុល្លា​រ​ ខណៈ​ដែល​ទំហំ​នាំចេញ​បាន​កើន​ឡើង​១៣​ភាគ រយ​ដល់​៤,០៥​ពាន់​លានដុល្លារ​ ភាគ​ច្រើន​ដោយ​សារតែ​បរិមាណ​ផលិផល​សម្លៀក​បំពាក់​ដែល​បាននាំចេញទៅលក់នៅ​លើ​ទីផ្សារ​​អាមេរិក​ និងតំបន់​អឺរ៉ុប​ បាន​កើន​ឡើង​។ លោក ហ៊ីរ៉ូ​ស៊ី ស៊ូហ្សូ៊​គិ (Hiroshi Suzuki) ប្រធានសេដ្ឋ​វិទូ​​នៅ​វិទ្យាស្ថាន​សិក្សាស្រាវ​ជ្រាវ​ពាណិជ្ជកម្ម​ កម្ពុ​ជា (Business Research Institute for Cambodia) ថ្លែងថា “ ​​និយាយ​រួម​ ឱនភាព​នេះ​អាច​​ជា​​បញ្ហា​សម្រា​ប់​សេដ្ឋកិច្ច​ ប៉ុន្តែ ចំពោះ​កម្ពុជាវិញ សេដ្ឋកិ​ច្ច​មាន​កំណើន​រឹងមាំ​ណាស់ ដោយ​សារ​តែ​មាន​ការ​គាំទ្រ​ពីសមាសធាតុសេដ្ឋកិច្ចសំខាន់ៗ ដូចជា វិនិយោគ​ផ្ទាល់​ពី​បរទេស​ វិស័យទេស​ចរណ៍ និង​ជំនួយ​ផ្នែកហិរ​ញ្ញ​វត្ថុ​​​ពីបរ​ទេស​”។ ក៏​ប៉ុន្តែ លោក ស៊ូហ្សូ៊គិ បា​នថ្លែងថា សេដ្ឋ​កិច្ច​ដែល​ងា​យនឹង​ធ្លាក់​ចុះនៅ​តំបន់​អឺរ៉ុប អាច​បង្ក​ផល​ប៉ះ​ពាល់​អវិជ្ជមានដល់​ទំហំ​តម្រូវ​ការ​ផលិ​តផល​សម្លៀក​បំពាក់​ ដែល​នាំចេ​ញ​ពីប្រ​ទេស​កម្ពុជា​ ហើយ​បញ្ហា​សេដ្ឋកិច្ច​ដ៏​សំខាន់​មួយ​នេះអាច​បណ្តាលឲ្យ​​សេដ្ឋកិច​្ច​​កម្ពុជា​​ជួប​បញ្ហា​ ពោល​​គឺ​អាច​ជំរុញ​ឲ្យ​សេដ្ឋកិច្ច​​ប្រ​ទេស​នេះ​ដើរ​ទៅ​មុខ​នៅលើ​និន្នាការ​ធ្លាក​់ចុះ​៕ ​Philip Heijmans ខេមបូឌា ដេលី

មន្ត្រី​​​មួយ​​​រូប​​​នៅ​​​ប្រៃសណីយ៍​​​កម្ពុជា​​​បាន​​ឲ្យ​ដឹង​​​​កាល​​​ពី​​​​​ម្សិល​​​មិញ​​​ថា ៧០​​​ភាគ​​​រយ​​​នៃ​​​កញ្ចប់បញ្ញើ​​​ទាំង​​​អស់​​​ដែល​​​ចេញ​​​ពី​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជា តាម​​​រយៈសេវា​​​កម្ម​​​ទទួល​​​បញ្ញើ​​​ ដែល​​​គ្រប់​​​គ្រង​​​ដោយ​​​រដ្ឋ មាន​​​ផ្ទុក​​​ទៅ​​​ដោយ​​​ផលិត​​​ផល​​​ចំណី​​​អាហារ​​​ក្នុង​​​ស្រុក​​​ ដែល​​ផ្ញើ​​​ទៅ​​​ឲ្យ​​​​​​ប្រ​​​ជា​​​ពល​​​រដ្ឋ​​​​​​កម្ពុជា​រស់​​​នៅ​​​បរទេស។ លោក អោក បូរ៉ា ​​​អគ្គ​​​នាយក​​​​​ប្រៃ​​​សណីយ៍​​​កម្ពុជា ​​​មាន​​​ប្រ​​​សាសន៍ថា​ក្នុង​​​ចំណោម​​​កញ្ចប់​​បញ្ញើ​​​ចំនួន​​​២៦.៦៧៨​កញ្ចប់​​​ ដែល​​​មិន​​​រាប់​​​បញ្ចូល​​​កញ្ចប់ឯក​​​សារ និង​​​​​​ដែល​​​ត្រូវបាន​​​ផ្ញើ​​​នៅ​​​ក្នុង​​​រយៈ​​​ពេល​​​ប្រាំ​​​បួន​​ខែ​ដើម​​​ឆ្នាំ​​​នេះ​​​១៨.៦៧៥​​​កញ្ចប់​​​មាន​​​ផ្ទុក​​​ទៅ​​​ដោយ​​​ចំណី​​​អាហារ​​​ក្នុង​​​ស្រុក​​​ដូចជា​​​ ប្រ​​​ហុក​​ និង​​​ត្រី​​​ងៀត​​​ត្រីឆ្អើរជា​​​ដើម។ លោក​​​មាន​​​ប្រ​​​សាសន៍​​​ថា “ ការ​​​ផ្ញើ​​​ចំណី​​​អាហារ​​​ប្រ​​​ភេទ​​​ទាំង​​​នេះ​មាន​តម្លៃ​ថ្លៃ​បន្តិច​ហើយ​ ប៉ុន្តែ​​​ប្រជា​​​ពល​​​រដ្ឋ​​​កម្ពុជា ដែល​​​កំពុង​​​​​បម្រើ​​ការងារ​​​ ឬ​​​កំពុង​​​រស់​​​នៅ​​​ក្នុង​​ប្រទេស​​​ផ្សេងៗ​​​ ពិត​​​ជា​​​មិន​​​ចូល​​​ចិត្ត​​​​រស់​ជាតិ​អាហារ​​​បរទេស​​​ទេ”។​​​លោក​​​បន្ថែម​​​ថា ប្រទេស​​​កូរ៉េ​​​ខាង​​​ត្បូង ម៉ាឡេស៊ី​​​និង​​​​ជប៉ុន ស្ថិត​​​ក្នុង​ចំណោម​​​​គោល​​​ដៅកំពូលៗ​​របស់​​​កញ្ចប់​​​ទាំង​​​នេះ។ លោកបាន​​​បន្ត​​​ទៀត​​​ថា “ យើង​សង្កេត​​​ឃើញ​​​ថា ប្រជា​​​ពល​​​រដ្ឋ​​​របស់​​​យើង​​ផ្ញើ​​ចំណី​​​អាហារ​​​ទៅ​​​ឲ្យ​​​មិត្ត​​​ភក្តិ​​​ ឬ​​​ក្រុម​​​គ្រួសាររបស់​​​ខ្លួន​​​ ដែល​នៅ​​​​រហូត​​​ដល់​​​សហ​​​រដ្ឋ​​​អាមេរិក និង​​​បារាំង”។​​​លោក ​​​បូរ៉ា មាន​ប្រ​​​សាសន៍​​​ថា កញ្ចប់​ផ្សេង​ទៀត​​ ភាគ​​​ច្រើន​​​មាន​​​ផ្ទុក​​​ទៅ​​​ដោយវត្ថុ​​​អនុស្សាវ​​​រីយ៍​​​តូចៗ។ យោងតាម​​​តារាង​​​តម្លៃ​​​សម្រាប់​​​ការ​​​ផ្ញើ​​​កញ្ចប់​​​បញ្ញើ​​​នៅ​​​ប៉ុស្តិ៍​​​ប្រៃ​​​សណីយ៍​​​ក្នុង​​​រាជ​​​ធានី​​​ភ្នំពេញ ​ការ​ផ្ញើ​កញ្ចប់​​​មួយ​​​ដែល​​​មាន​​​ទម្ងន់​​​ចន្លោះ​​​ពី​​​១គីឡូក្រាម​​​ទៅ​​​៥​​​គីឡូក្រាម​​​ ដែល​​​ជា​​​​​​​​​កញ្ចប់ចំណី​​​អាហារ ទៅ​​​ប្រទេស​​​ម៉ាឡេស៊ី​​​មាន​​​តម្លៃ​​​១៦​​​ដុល្លារ​​​ ទៅ​សិង្ហ​​​បុរី មាន​​​តម្លៃ​២៨​​​ដុល្លារ ទៅកូរ៉េ​​​ខាង​​​ត្បូង​​​​ ឬហុង​កុង​មាន​តម្លៃ​ពី​​​​២០​​​ដុល្លារ​ទៅ​​​​៤៤​​​ដុល្លារ។ និស្សិត​​​​ម្នាក់​​​ក្នុង​​​រាជ​​​ធានី​​ភ្នំពេញ ឈ្មោះ​​​​​​ស៊ុន ធីតា អាយុ​​​២០​​​ឆ្នាំ ​​​និយាយ​​​ថា​“ លោក​​​​យាយ​​​របស់​​​ខ្ញុំ​​រស់​​​នៅ​​​ក្នុង​​​សហ​​​រដ្ឋ​​​​​​អាមេរិក​ហើយ​​​ខ្ញុំ​​ផ្ញើ​​​ប្រហុក​​​ទៅ​​​ជូន​​​គាត់​​​ជា​​​ច្រើន​​​លើក​ក្នុង​​​មួយ​​​ឆ្នាំ។​​​នៅពេល​​​មាន​​​អ្នក​​​មក​​​លេង​​ស្រុក​ខ្មែរ​​ ម្តាយ​​​​​​របស់​​​ខ្ញុំ​​​ផ្ញើ​​​ប្រ​​​ហុក ​​​និង​​​ត្រី​​​​ងៀត​​​ត្រី​​​ឆ្អើរ​​​​តាម​​​ពួកគាត់​​​​​​ទៅ​​​វិញ ព្រោះ​​​យើង​​​មិន​​​ចង់​​​ចំណាយ​ប្រាក់​​ច្រើន​​​នៅ​​​ប៉ុស្តិ៍​​​ប្រៃ​​​សណីយ៍​​​ ពីព្រោះ​​​វា​​​មាន​​​តម្លៃ​​​ថ្លៃ​​​ណាស់”។​​​​​​​​​​ លោក បូរ៉ា​​ បាន​មាន​​​ប្រ​​​សាសន៍​​​ថា ប្រាក់​​​ចំណូល​នៅ​​​ប៉ុស្តិ៍​​​ប្រៃ​​​សណីយ៍​​​កម្ពុជា បាន​​កើន​ដល់​​​២,៨៧​​​​លាន​​​ដុល្លារ​​​សម្រាប់​​​រយៈ​​​​ពេល​ប្រាំ​​​បួន​​ខែ​​​ដំបូង​​​ដើម​​​ឆ្នាំ​​​នេះ ពោល​​​គឺ​​​កើន​​​ឡើង​​​៣,៩៧​​​ភាគ​​​រយ​​​បើ​​​ធៀប​​​ទៅ​​​នឹង​​​រយៈ​​​ពេល​​​ដូចគ្នា​​​នេះ​​​កាល​​​ពី​​​ឆ្នាំ​​​មុន។​​​លោក​​​បន្ថែមថា ប្រាក់​​​ចំណេញ​​​បាន​​​ឈាន​​​ដល់​​​៣០០.០០០​​​​ដុល្លារ​​​មុន​​​ពេល​​​កាត់ពន្ធ​​​រួច។ លោក​​​បន្ត​​​ថា “ ពេល​​​នេះ យើង​​​កំពុង​ស្ថិត​​​​នៅ​​​ក្នុង​​​រដូវ​​​កាល​​​មាន​​​ភ្ញៀវ​​​ទេស​​​ចរ​​​ទាប ​ដូច្នេះ​​​​យើង​​​សង្ឃឹម​​​ថា​​ កញ្ចប់​​​បញ្ញើ​​​នឹង​​​កើន​​​ឡើង​​​ជា​​​ថ្មី​​​ទៀត​​​ក្នុង​​​ខែ​​​វិច្ឆិកា​​​និង​​​ខែ​​​ធ្នូ ហើយ​​​យើង​​​ក៏​​​រំពឹង​​​ថា នឹង​​​ទទួល​​​បាន​​​កំ​​​ណើន​​​​​​ប្រហែល​​​១០​​​ភាគ​​​រយ​​​ផងដែរ​​​សម្រាប់​​​ឆ្នាំ​​​នេះ”។ កាល​​​ពី​​​ខែ​​​មិថុនា​​​ឆ្នាំ​​​២០១០ សេវា​ប្រៃ​​​ស​ណីយ៍​​​របស់​​​កម្ពុជា ទទួល​​​បាន​​​ឯក​​​រាជ្យ​​​​ពេញ​​​លេញ​​​ពី​​​ក្រសួង​​​ប្រៃ​​​សណីយ៍និង​​​ទូរគ​​​មនា​គមន៍​​​ ដោយ​​​​បាន​ក្លាយ​​ជាសហគ្រាស​​​សាធា​រណៈ​មួយ។នៅ​​​មុន​ពេល​​​បំបែក​​​ខ្លួន​​​ចេញ ​លោក ​បូរ៉ា បាន​មាន​​​ប្រ​​​សាសន៍​​​បន្ដ​ថា​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​ សេវា​​​​ប្រៃ​​​ស​ណីយ៍​​​មិន​ចំណេញ​​ទេ។ លោក​​បាន​​​ថ្លែងថា “ ចាប់​​​តាំង​​​ពី​​​យើងផ្តាច់​​​ខ្លួន​​​ចេញ​​​ពី​​​ក្រសួង​ប្រៃសណីយ៍​​​​ និង​​​ទូរ​គម​នា​​​គមន៍​​​មក យើង​​​​​​​​​​​មិន​​​បាន​​​ចំណេញ​ទេ​ ទើប​​​តែ​​​​បាន​ចំណេញ​នៅ​ពេល​នេះ​ប៉ុណ្ណោះ”៕ ​​​ប្រែ​​​សម្រួល​​​ដោយ តែម សុខុម

សំឡេង​រុឺងៗ​មួយ​បាន​ឮ​ ចេញ​ពីក្នុង​ប​ន្ទ​ប់អគ្គ​លេខា​ធិការ​ដ្ឋាន​កសិកម្ម​ ក្នុង​រាជធា​នីភ្នំ​ពេញ។ នេះគឺជា​សំឡេង​របស់​សត្វ​ដង្កូ​វ​នាង​​ពណ៌ត្នោត ​ដែល​ទទះ​ស្លាប​របស់​វា​មួ​យ​ប្រាវ​យ៉ាងលឿន​ ដូច​សព្វដងគឺ​នៅ​ពេល​ពួកវា​ជួប​សត្វដង្កូវ​នាង​ឈ្មោល​។ ដោយត្រូវ​បាន​អង្កេត​មើល​ និង​ដាក់​ឲ្យ​មានគូ ដង្កូ​វ​នាង​មួយគូៗ ដែល​អាច​ក្លាយ​ជាគូគាប់​នឹង​គ្នា និងបាន​បន្លឺសំឡេង​បន្ត​គ្នា​ ត្រូវបានដា​ក់​លើ​ក្រដាសកាសែត​ប៉ុន្មានសន្លឹក​ ដើ​ម្បី​ជាកិច្ចចាប់ផ្តើម​ដំណើរ​ការ​បង្កាត់​ពូជ​សត្វដង្កូវ​នា​ងសម្រាប់តំណាក់​កាល​បន្ទាប់។ ក្នុងរយៈ​ពេល​បួនទៅដប់​ថ្ងៃ ដង្កូវនា​ង​ញីនឹង​ត្រូវបានដាក់​នៅលើ​បន្ទះ​ស៊ុត​មិន​ជ្រាប​ទឹក និង​​នៅឆ្ងាយ​ដាច់​ពីគេ ដើម្បី​ដា​ក់​​ត្រៀម​សម្លាប់​មេរោគ និង​ភ្ញាស់​។ មជ្ឈម​ណ្ឌល​ភ្ញាស់​ស៊ុត​ដង្កូវនាង (Silkworm Egg Production) ​នៅ​​​កម្ពុ​ជា សូម​បង្ហាញ​បច្ចេក​ទេស​ផ្សេង​ៗ​ ដែល​​កំពុង​ត្រូវ​បាន​ប្រើ​ប្រាស់​ក្នុងបង្ការ និង​ត្រួត​ពិនិត្យ​ជំងឺដែល​បច្ចុប្បន្ន​ បាន​បំផ្លាញដំ​ណើរ​​ការ​ចញ្ចឹម​ស ត្វ​ដង្កូវនាង​ជាង​៥០​ភាគ​រយ​ នៅ​​តាម​ត​ំបន់​ជនបទ​នៃព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា។ បង្កើត​ឡើង​ដោយ អង្គការ​ស្បៀង​អា​ហារ​និង​កសិកម្ម​ (FAO) ដែល​ជាទីភ្នាក់ងារ​របស់​អង្គការសហ​ប្រជា​ជាតិ (UN) មជ្ឈ​មណ្ឌល​ផលិត​កម្ម​នេះ​ ជាផ្នែក​មួយ​ក្នុង​ គ​ម្រោង​អភិ​វឌ្ឍន៍​វិស័យ​ផលិតកម្ម​​សូត្រ​ ដែ​លត្រូវ​ចំណាយ​ថវិកា​៤៧៥,០០០​ដុល្លារ​ និ​ង​ដាក់ឲ្យ​ដំណើរ​ការ​ កាល​ពី​ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ​២​០០៩​ ហើយ​មាន​កសិដ្ឋាន​ផលិត​​កម្ម​​សូ​ត្រ​ចំ​នួន​ប្រាំពីរ​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​ ហើយ​គ​ម្រោ​ង​នេះឧបត្ថម្ភ​ក្នុង​កម្មវិធីបណ្តុះ​បណ្តាល​អំពី​ផលិត​កម្ម​សូត្រ​ សម្រាប់​អ្នក​ដែល​ចាប់​អារម្មណ៍​វិស័យ​​​​នេះ​។ ក៏ប៉ុន្តែ រយៈ​ពេលបីឆ្នាំ​ក្រោយ​មក​ លោ​ក មុី កល្យាណ​ នាយក​កម្មវិធី​របស់​អ​ង្គការ FAO គឺ​ជាមនុស្ស​ទុទិដ្ឋិនិយមខ្លាំង​មួ​យ​រូប​​​។ មូលនិធិ​​ទទួល​បាន​ពី​អង្គការ FA​O ស​ម្រាប់​ដំណើរ​ការ​មជ្ឈមណ្ឌល​ភ្ញាស់​ស៊ុត​ដង្កូវនាង​ នឹង​អស់​នៅ​ដំណាច់​ឆ្នាំនេះ​ហើ​យ...

បើ​ទោះ​បី​ជា​មាន​ការ​កើន​ឡើង​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​ដឹក​ជញ្ជូន​ទំនិញ​ក៏​ដោយ​ ក៏​ក្រុម​ហ៊ុន​ដឹក​ជញ្ជូន​ទំនិញ​ទាំង​ឡាយ​កំពុង​ទទួល​រង​ផល​ប៉ះ​ពាល់​ ពី​ព្រោះ​ភាគ​ច្រើន​នៃ​ក្រុម​ហ៊ុន​ទាំង​នោះ​​នៅ​តែ​ប្រើ​ប្រាស់​រថយន្ត​ចាស់ៗ​ និង​ស៊ី​ប្រេង​ច្រើននៅ​ឡើយ​ ហើយ​ជា​រឿយៗ​តែង​តែ​ត្រូវ​​បាន​មន្ត្រីគយ​ជំរិតឲ្យ​បង់​ប្រាក់​ក្រៅ​ផ្លូវ​ការ​នៅ​តាម​ច្រក​ត្រួត​ពិនិត្យ​ព្រំ​ដែន​ និង​តាម​កំពង់ផែ​ជា​ដើម។តម្លៃ​ដឹក​ជញ្ជូន​​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ មាន​​កម្រិត​ខ្ពស់​ជាង​គេ​នៅ​ក្នុង​តំបន់​រួច​ទៅ​ហើយ​ ក៏​ប៉ុន្តែ​កង្វះ​ការ​វិនិយោគ​នៅ​ក្នុង​ក្រុម​ហ៊ុន​ដឹក​ជញ្ជូន​ទំនិញ​មាន​ន័យ​ថា​ ក្រុម​ហ៊ុន​​ដឹក​ជញ្ជូន​ទំនិញ​ជា​ច្រើន​គ្មាន​រថយន្ត​ដឹក​ទំនិញ​គ្រប់​គ្រាន់​ ដើម្បី​ផ្គត់ផ្គង់​បរិមាណ​តម្រូវ​ការ​បច្ចុប្បន្ន​នៅ​ក្នុង​ទី​ផ្សារ។ លោក​ បេនចាមីន​ វីលស៊ុន​ (Benjamin Wilson)​ នាយក​ប្រចាំ​ប្រទេស​កម្ពុជា​របស់​ក្រុម​​ហ៊ុន​ដឹក​ជញ្ជូន​អន្តរ​ជាតិមែក​ (Maersk)​ បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ “ នៅ​ទី​នេះ​យើង​ជួប​ប្រទះ​​និង​បញ្ហា​លទ្ធភាព​ខ្លះ​ ហើយ​គ្មាន​រថយន្ត​ដឹក​ទំនិញ​គ្រប់​គ្រាន់​ទេ​”។​ លោក​បាន​បន្ថែម​ថា​ ក្រុម​ហ៊ុន​របស់​លោក​ជួល​ឈ្មួញ​កណ្តាល​ឲ្យ​ដឹក​ជញ្ជូន​កុងតឺន័រ​តាម​ផ្លូវ​ទៅ​កាន់​កំពង់​ផែ​ស្វយ័ត​ព្រះ​សីហនុ។​ លោក​បន្ត​ទៀត​ថា​ “​ វា​ពិត​​ជា​មាន​បញ្ហា​ ហើយ​វា​គឺ​ជា​វិស័យ​មួយ​ ដែល​​ត្រូវការ​ការ​វិនិយោគ​បន្ថែម​ទៀត​”។ រថយន្ត​ដឹង​ទំនិញ​ខ្លះ​ខូច​ច្រើន​ដង​ពេក​ ដូច្នេះ​វា​ធ្វើ​ឲ្យ​ក្រុម​ហ៊ុន​ត្រូវ​ចំណាយ​ថវិកា​ច្រើន​​ដើម្បី​ជួសជុល​។ លោក​ គួច​ ផេង​ នាយក​ក្រុម​ហ៊ុន​ដឹក​ជញ្ជូន​​ទំនិញ​ អ៊ែត​វ៉ានគ្លរី​ ឡូជីស្ទីក​ (ខេមបូឌា)​ បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ “ វា​មិន​មែន​អាស្រ័យ​លើ​តម្រូវ​ការ​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នោះ​ទេ​ ហើយ​​ជួន​កាល​យើង​មាន​ការ​លំបាក​ក្នុង​ការ​ស្វែងរថយន្ត​​ដឹក​ដឹក​ទំនិញ។​ នៅ​ពេល​យើង​រក​បាន​រថយន្ត​ទាំង​​នោះ​ភាគ​ច្រើន​ជា​រថយន្តចាស់ៗ​ ហើយ​​ជួន​កាល​វា​ខូច​ទៅ​ទៀត​”។ លោក​បាន​បន្ត​ទៀត​ថា​ "​ជា​ពិសេស​ ប្រទេស​កម្ពុជា​គ្មាន​បទ​បញ្ញត្តិ​ស្តីអំពី​ការ​ការ​ផ្ទេរ​ទំនិញ​ ដូច្នេះ​បើសិន​ជា​គេ​ដឹក​កុងតឺណ័រ​មក​ដល់​ទីនេះ​ដោយចៃដន្យ​ នោះ​ត្រូវ​តែ​បង់​ថ្លៃ​នាំ​ចូល​ បង់ពន្ធ​ រួចហើយ​ដាក់​ពាក្យ​សុំ​នាំ​ចូល​សាជា​ថ្មី​"។ លោក​ សុខ​ ឈាង​ ប្រ​ធាន​ប្រតិបត្ត​សមាគមន​ដឹក​ជញ្ជូន​ Cambodia...

បន្ទាប់​ពី​បានការ​ពន្យា​រពេល​អស់​ជាង​មួយ​ឆ្នាំ​រួច​មក​ ក្រុម​ហ៊ុន​ដែល​ធ្វើ​ប្រតិបត្តិ​ការ​រថ​ភ្លើង​​លើ​ផ្លូវ​ដែក​ចាស់​ទ្រុឌ​ទ្រោម​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ បាន​ប្រកាស​កាល​ពី​ម្សិល​មិញ​ថា​ ផ្លូវ​ដែក​ឆ្ពោះ​ទៅ​ភាគ​ខាង​ត្បូង​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ដែល​តភា្ជាប់​ពីភ្នំ​ពេញទៅ​កំពង់​ផែស្វយ័ត​ក្រុង​​ព្រះ​សីហនុ​ នឹង​បើក​ដំណើរ​ការ​ចរាច​រណ៍​​ដឹក​ជញ្ជូន​ទំនិញ​នៅ​ខែ​មករា​ឆ្នាំ​២០១៣។ ក្រុម​ហ៊ុន​ ថូល​ រ៉ូយ៉ាល់​ រ៉េលវេ​ (Toll Royal Railways)​ ដែល​ជា​ក្រុម​ហ៊ុន​ចូល​ទុន​គ្នា​រវាង​ក្រុម​ហ៊ុន​ ថូល ហូលឌីង​ (Toll Holdings)​ របស់​ប្រទេស​អូស្ត្រាលី​ និង​ក្រុម​ហ៊ុន​ រ៉ូយ៉ាល់​ គ្រុប​ (Royal Group)​ របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ បាន​ចាប់​ផ្ដើម​បន្ត​សេវា​កម្ម​ដឹក​ជញ្ជូន​ទៅ​កាន់​ខេត្ត​កំពត​​កាល​ពី​ខែ​សីហា​ បន្ទាប់​ពី​ការ​ផ្អាក​រយៈ​ពេល​បួន​ខែ​ ដែល​គេ​បន្ទោស​ថា​ដោយ​សារ​តែ​​ការ​ផ្អាក​ការ​ស្តា​រផ្លូវ​ដែក​ចាស់​ទ្រុឌ​ទ្រោម​នេះ​ពី​សំណាក់​ក្រុម​ហ៊ុន​ទទួល​កិច្ច​សន្យា​ស្ថាបនា។ ក្រុម​ហ៊ុន​ Toll​ បាន​បង្ហាញ​នៅ​ក្នុង​សេចក្តី​ជូន​ដំណឹង​មួយ​កាល​ពី​ម្សិល​មិញ​ថា​ “ ​ក្រុម​ហ៊ុន​ Toll Royal Railways​ ​ចាប់​ផ្តើម​ពិភាក្សាជា​មួយ ​​​អាជ្ញាធរ​កំពង់​ផែ​ស្វយ័ត​ក្រុង​ព្រះ​សីហនុ​...

ក្រុម​មន្ត្រី​បាន​លើក​ឡើង​កាលពី​ម្សិល​មិញ​ថា​​ សំណង់​អគារ​​មាន​កម្ពស់​ប្រាំ​ពីរ​ជាន់​ដែល​អាច​មើល​ឃើញ​លំនៅ​ដ្ឋាន​របស់​ឯក​អគ្គរដ្ឋ​ទូត​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​នោះ ​ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​បញ្ឈប់ការ​សាង​សង់​តាម​សំណើ​របស់​ស្ថាន​ទូត​សហរដ្ឋ​អា​មេរិក​​ដោយ​សារ​កង្វល់​ពី​បញ្ហា​សន្តិសុខ​​នៅ​មុន​​កិច្ច​ប្រ​ជុំ​កំពូល​អាស៊ាន​នៅ​ខែ​ក្រោយ​នេះ​។ លោក​ ឡុង ឌីម៉ង់ អ្នក​នាំ​ពាក្យសាលា​​រាជ​ធានី​ភ្នំ​ពេញបានមាន​ប្រសាសន៍​ថាទោះ​បី​អគារ​នេះ​ស្ថិត​នៅ​​លើផ្លូវ​លេខ​២៤០​ក៏​ដោយ​ ក៏​ជាន់​ខាង​លើ​នៃ​គម្រោង​អគារ​​ដ៏​ប្រ​ណីត​​នេះ​​ មើល​ឃើញនិវេសន៍​ដ្ឋានរបស់​ឯក​អគ្គរដ្ឋទូត​​​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក ​លោក វីលៀ​ម​ថូដ​​ (William Todd) នៅ​តាមដង​មហាវិថី​ ព្រះ​នរោត្តម​​ បាន​បង្កើត​នូវ​អ្វី​ ដែល​មន្ត្រី​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​គិត​ថា​​ ជា​ការ​គំរាម​កំហែង​ផ្នែក​សន្តិសុខ។ លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​បន្ត​ទៀត​ថាគម្រោង​សំណង់​អគារ​ មាន​២៩​បន្ទប់​ ដែល​គេ​ហៅ​ថា “ អគារ​ភ្នំ​ពេញ​២៤០​” បាន​ចាប់​ផ្តើម​សាង​សង់​នៅ​ឆ្នាំ​២០០៩​ ហើយ​ឥឡូវ​នេះ​ជិត​ចប់​ហើយ​។ លោក​ថ្លែង​បន្ត​ទៀត​ថា “ ​រាន​ហាល និង​បង្អួច​នៃសំណង់​អគារ​ខ្ពស់​នេះ ​បែ​រទៅ​ចំ​និវេសនដ្ឋាន​របស់ឯក​អគ្គ​​រដ្ឋ​ទូត​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក ដោយ​បង្ក​ឲ្យ​មាន​ការ​ព្រួយបារម្ភអំពី​បញ្ហា​សន្តិសុខ និង​សុវត្ថិភាព​​របស់​លោក។ លោក​បាន​ថ្លែង​ទៀត​ថាសាលា​រាជ​ធានី​ភ្នំ​ពេញ​ ​បាន​ទទួល​សំណើ​ពី​រដ្ឋា​ភិបាល​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​ កាល​ពី​ដើម​ខែ​នេះ ដោយស្នើ​សុំឲ្យ​បញ្ឈប់​ការ​សាង​សង់​អគារ​នេះ។ លោក ឌីម៉ង់ បានមាន​ប្រសាសន៍​បន្ត​ថា “ ​យោង​តាម​បទ​បញ្ជា​របស់​អភិបាល​រាជ​ធានី​ភ្នំ​ពេញ សំណង់​អគារ​នេះ​ត្រូវ​តែ​បញ្ឈប់​ជា​បន្ទាន់​”។ កាល​ពី​ម្សិល​មិញ​ស្ថាន​ទូត​​អាមេរិក​​ប្រចាំ​រាជ​ធានី​ភ្នំ​ពេញ បាន​បដិ​សេធ​មិន​ធ្វើ​អត្ថា​ធិប្បាយ​ អំពី​សំណើ​របស់​ខ្លួនឲ្យ​បញ្ឈប់​ការ​សាង​សង់​​នោះ​ទេប៉ុន្តែការ​អំពាវ​នាវ​នេះបានកើត​ឡើង​ដោយ​សារ​មាន​ការលើក​ឡើង​ជា​ច្រើន​ពីរដ្ឋធានី​វ៉ាស៊ីន​តោន​ និង​បញ្ហា​ពង្រឹង​សន្តិសុខ​​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​ បន្ទាប់​ពី​មាន​ការ​វាយ​ប្រហារ​ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១១ខែ​កញ្ញាលើ​ស្ថាន​កុងស៊ុល​ នៅ​ទី​ក្រុង​បេនហ្គាហ្ស៊ី (Benghazi)​ របស់​ប្រទេស​លីប៊ីដោយ​បណ្តាល​ឲ្យ​លោក​ឯក​អគ្គ​រដ្ឋ​ទូត​ គ្រិស​ ស្ទេវិន (Chris Stevens)​ និង​​មន្ត្រី​ស្ថាន​ទូត​បី​នាក់​ទៀត​​ស្លាប់​។ លោកមីឆេលបេនណិត (Michelle  Bennett)អនុ​ប្រធាន​ផ្នែក​ទំនាក់​ទំនង​សាធារណៈប្រចាំ​ស្ថាន​ទូត​អាមេរិក​ ប្រចាំរាជ​ធានី​ភ្នំ​ពេញបាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា “ ដោយ​រក្សា​នយោ​បាយ​យូរអង្វែង​របស់​យើង​ យើង​មិន​ធ្វើ​អត្ថា​ធិប្បាយ​​ទាក់​ទង​នឹង​បញ្ហា​សន្តិសុខចំពោះ​បេសកកម្ម​របស់​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​នោះ​ទេ”។ មាន​មន្ត្រី​នគរបាល​ជាង​១០​នាក់​ និង​​មន្ត្រី​សាលា​រាជ​ធានី​ភ្នំ​ពេញ រួម​ទាំង​លោក​អភិបាល​រាជ​ធានី​ភ្នំ​ពេញកែបជុតិមាផងបាន​​ចូល​ទៅពិនិត្យមើល​ក្នុង​បរិវេណ​សំណង់​អគារ​​​នេះកាល​ពី​ថ្ងៃ​ពុធ​ ហើយ​បានទាមទារ​ឲ្យ​បិទ​ការដ្ឋាន​នោះ​ជា​បន្ទាន់​។​ មន្ត្រី​នគរ​បាលនៅតែ​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ពង្រាយ​តាម​ផ្លូវ​ចូល​ទៅ​ក្នុង​សំណង់​អគារ​នោះដដែល​កាល​ពី​ម្សិល​​មិញ​។ លោក​ស្រីអេឡែនយុ៉នជា​ម្ចាស់​អគារ​នោះ​ និង​ជាម្ចាស់ជំនួញ​ល្បីៗ​ជា​ច្រើនកន្លែង​ទៀត​ បាន​ថ្លែង​ថា លោក​ស្រីទើប​តែ​មានគេ​ប្រាប់​ថា អគារ​របស់​លោក​ស្រី​បាន​គំរាម​កំហែង​ដល់សន្តិ​សុខ​របស់​មន្ត្រី​សហរដ្ឋ​អាមេរិកកាល​ពី​ដើម​ខែ​នេះ។ លោក​ស្រី អេឡែន បាន​មាន​ប្រសាសន៍​បន្ថែម​​ទៀតថា “ យើង​​បាន​ដឹង​អំពី​បញ្ហា​នេះ កាល​ពី​ដើម​ខែ​នេះ​ ហើយ​យើង​បាន​យល់​ព្រម​ផ្អាក​ការ​សាង​សង់​​នេះ​ជា​បណ្តោះ​អាសន្ន​ដោយ​សារ​យើង​ក៏​មាន​ការ​ព្រួយ​បារម្ភដែរ​ ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​បញ្ហា​សន្តិ​សុខ​​​។​ ​មន្ត្រី​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​ និង​មន្ត្រី​ទទួល​បន្ទុក​សន្តិ​សុខ​ នឹង​ជួប​ប្រជុំ​គ្នា​ ​ដើម្បី​ពិភាក្សា​អំពីបញ្ហា​នេះ​ ហើយ​យើង​សង្ឃឹម​ថា នឹង​មាន​ដំណោះ​​ស្រាយ​មួយ​​ក្នុង​ពេល​ឆាប់ៗ”។ ការ​បិទ​សំណង់​អគារ​នៅ​តាមផ្លូវ​លេខ​២៤០ជា​លើក​ទី​២​ហើយ ​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​បញ្ហា​សន្តិសុខសម្រាប់​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន​នៅ​ខែ​ក្រោយ​នេះ​ ដែល​នឹង​ប្រារព្ធ​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​រាជ​ធានី​ភ្នំ​ពេញ។ ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ប្រមាណ​៤០០​គ្រួសារ​ ដែល​រស់​នៅ​ជិត​អាកាស​យាន​ដ្ឋាន​អន្តរ​ជាតិ​ភ្នំ​ពេញ​ ក៏​បាន​ទទួល​លិខិត​ជូន​ដំណឹង​​ស្តី​ពី​ការ​បណ្តេញ​ចេញដែលមន្ត្រី​រដ្ឋា​ភិបាល​និយាយ​ថា ដោយសារបញ្ហា​សន្តិសុខសម្រាប់​មេ​ដឹក​នាំ​ពិភព​លោក​ ដែល​មក​ធ្វើ​ទស្សនកិច្ច​​នៅ​កម្ពុជា​។ ក្នុង​ចំណោម​គណ​ៈប្រតិភូ​ ដែល​គេ​រំពឹង​ថានឹង​មកកាន់​រាជ​ធានី​ភ្នំ​ពេញ ដើម្បី​ចូល​រួម​កិច្ច​ប្រជុំ​នោះ គឺ​មាន​ប្រធានាធិបតី​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិកលោកបារ៉ាក់អូបាម៉ា (Barack Obama)...

យោង​តាម​របាយ​ការណ៍​ដែល​ធនាគា​រ​អភិវឌ្ឍន៍​អាស៊ី (ADB) បានចេញ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ពេ​ល​ថ្មី​ៗ​នេះ​ បាន​បង្ហាញ​ថា  ម្ចាស់​ក្រុម​ហ៊ុ​ន​នៃ​បណ្តា​​ក្រុម​ហ៊ុ​ន​ដែល​ប្រកប​អាជីវកម្ម​ផ្នែក​នាំ​ចេញ​នាំ​ចូ​ល​​នៅប្រទេស​កម្ពុជា​ ជឿ​ថា ថ្លៃ​ដើម​​ខ្ពស់​ដែល​បណ្តាល​មក​ពី​កា​រ​ិយាធិប តេយ្យ​​ដែល​ជា​បន្ទុក​ដ៏​ធ្ងន់​ និង​ហេ​ដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​ទន់​ខ្សោយ​ កំពុង​កាត់​បន្ថ​យ​ឧត្តម​ភាព​របស់​ខ្លួន បើ​​ប្រៀប​ធៀប​ជាមួ​យ​សមត្ថ​ភាព​របស់​​ក្រុម​ហ៊ុ​ន​ផ្សេង​ៗ​​ទៀត​ដែល​ដឹក​ទំនិញ​នៅ​ក្នុង​តំ​ប​ន់​។ របាយ​ការណ៍​ “ ពាណិជ្ជ​កម្ម​និង​ទំនាក់​ទំនង​​ក្នុង​មហា​អនុ​តំបន់​មេគង្គ” ​មាន​ខ្លឹម​សា​រ​ថា “ ក្រុម​​ហ៊ុន​នានា​​ធ្វើ​ការ​កត់​ស​ម្គា​ល់​ថា នីតិ​​វិធី​គយ​គឺ​ជា​បញ្ហា​មួយ​ដែល​ប​ង្អាក់​​ដំ​ណើរ​ការ​​បញ្ជូន​​ទិញ​វត្ថុ​ធាតុ​ដើម​ស​ម្រាប់​ផ្គត់ផ្គង់​ឲ្យ​ទាន់​​ពេល​វេលា​ ហើយ​ជា​បញ្ហា​ដែល​បង្ក​ផល​ប៉ះ​ពាល់​​ដល់​​គុណ​ភាព​សរុប​ នៃ​ផលិត​ផល​សម្រេច​”។ លទ្ធ​ផល​នៃ​ការ​ស្ទង់​មតិ​ពី​ក្រុម​ហ៊ុន​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​ផ្នែក​នាំ​ចេញ​ចំនួន​៣៩​ ដែល​មក​ពី​វិស័យ​កាត់​ដេរ​ ម្ហូប​អាហារ​ និង​ឈើ​សម្រាប់​សង់​ ​បាន​បង្ហាញ​នៅ​ក្នុង​របាយ​ការ​ណ៍​ដដែល​នេះ​ថា  សហគ្រិន​តាម​ក្រុម​ហ៊ុន​នានា ​ក្នុង​ព្រះ​រា​ជាណាចក្រ​កម្ពុជា​ ​យល់​ឃើញ​ថា បរិមាណ​​ការងារ​ផ្នែក​ឯក​​សារ​ និង​ពិនិត្យ​ឯក​សារ​ ដែល​ចាំ​បាច់​ត្រូវ​ធ្វើ​ នៅ​មុន​ពេល​ទំនិញត្រូវ​បាន​នាំ​​ចេញ​ នៅ​តែ​មាន​ច្រើន​ពេក​នៅ​ឡើយ​។ ម្ចាស់​​ស​ហគ្រាស​ទាំង​នេះ​ក៏បាន​បង្ហាញ​អារម្ម​ណ៍​​មិន​សប្បាយ​ចិត្ត​ផងដែរ​ ចំពោះ​ថ្លៃ​ដើម​នា​នា​ដែល​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​ក្រុម​ហ៊ុន​ដឹក​ជញ្ជូន​ ព្រ​ម​ទាំង​មធ្យោបាយ​ដឹក​ជញ្ជូន​ទំនិញ​មិន​មានភាព​ជឿន​លឿន​ ​ដែល​មាន​នៅ​ឡើយ។​​ យោង​តាម​របាយ​ការណ៍​របស់​ធនា​គា​រ​អភិវឌ្ឍន៍​អាស៊ី​ដដែល​នេះ បាន​បង្ហាញ​ឲ្យ​ដឹង​​ទៀ​តថា ថ្លៃ​ចំណាយ​ជាច្រើន​ដែល​បញ្ចេ​ញ​លើ​ផ្នែក​ដឹក​ជញ្ជូន មាន​ទំហំ​ធំ​ជាង​ថ្លៃ​ចំណា​យ​​ផ្នែក​នេះ​នៅ​បណ្តា​ប្រទេ​ស​ផ្សេ​ង​ៗ​ទៀត​នៅ​​ក្នុង​តំបន់​ រហូត​ដល់​ទៅ​ជា​ង​ពីរ​ដង​ឯណោះ​។ ថ្លៃ​ដើម​ដឹក​ជញ្ជូ​ន​នៅ​ក្នុង​ព្រះ​រាជា​ណា​ចក្រ​កម្ពុជា​​មាន​ចាប់​ពី​១០​ទៅ​១៥​ដុល្លារ​ ក្នុង​​មួយ​តោន​ សម្រាប់​រយៈ​ចម្ងាយ​​១០០​គីឡូ​ម៉ែត្រ​ ​ដែល​នេះ​ជា​តម្លៃ​សេវា​ដឹក​ជញ្ជូន​ខ្ពស់​ជាង​នៅ​​ថៃ និង​ប្រទេសជិត​ខាង​ ពោល​គឺ​ប្រទេស​​ថៃ​ដែល​មាន​៤​ដុល្លារ​ក្នុង​មួយ​តោន​ ​និ​ង​វៀត​ណាម​​ដែល​មាន​៧,៥​ដុល្លា​រ​​ក្នុង​មួយ​តោន​។ របាយ​ការណ៍​ដែល​ដៃ​គូ​អភិវឌ្ឍន៍​​មួ​យ​នេះ​​បានចេញ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ពេល​ថ្មីៗ​នេ​ះ​ ក៏​មាន​​ខ្លឹម​សារ​បន្ត​ទៀតថា “ លក្ខខណ្ឌ​រឹត​បន្តឹង​លើ​បណ្តា​ក្រុម​ហ៊ុន​ផ្តល់​សេវា​ដឹក​ជ​ញ្ជូន​ ដែល​​ស្ថិត​ក្រោម​ការ​គ្រប់​គ្រង​ដោយ​​ជន​បរទេស​ និង​កំពុង​តែ​ធ្វើ​ប្រតិបត្តិការ​ នៅ​ក្នុង​ព្រះរា​ជា​ណា​ចក្រ​កម្ពុជា​ បាន​បង្កើ​ត​ឲ្យ​មាន​បរិយាកាស​​ក្នុង​ស្រុក​ ដែល​មាន​កា​រ​ការ​ពារ​ច្រើន​ល្មម​ សម្រាប់​បណ្តា​ក្រុម​ហ៊​ុន​ដែល​ផ្តល់​សេវា​ដឹក​ជញ្ជូន​ ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​អាជីវកម្ម​របស់​ខ្លួន​”។ របាយ​ការណ៍​ដដែល​នេះ​ក៏​បាន​បង្ហា​ញ​បន្ថែម​ទៀត​ថា អត្រា​ពន្ធ​ដែល​ត្រូវ​បាន​កំណត់​​ទៅ​លើ​ទំនិញ​នាំ​ចូល​មក​លក់​នៅ​លើ​ទីផ្សារ​នៃ​​ប្រទេស​នេះ ដែល​បច្ចុប្បន្ន​ជា​ប្រធាន​​សមា​គម​​ប្រជាជាតិ​អាស៊ី​អាគ្នេ​យ៍​ ឬ​ហៅ​កាត​់ថា សមា​គម​​អាស៊ាន​ ជា​ទូ​ទៅ​មានក​ម្រិត​ខ្ពស់​ខ្លាំង​ពេក​។ ធនាគារ​អ​ភិ​វឌ្ឍន៍​អាស៊ី​ក៏​បាន​លើក​ឡើង​ នៅ​ក្នុង​​របា​យការណ៍​របស់​ខ្លួន​ផង​ដែរ​ថា “ ប្រសិន​​បើ​ថ្លៃ​ដើម​លើ​ការ​នាំចូល​​កើន​ឡើង​ខ្ពស់​ពេក ​ដែល​កាត​់បន្ថយ​សមត្ថ​ភាពនៅក្នុងការ​​ប្រកួត​ប្រជែង​ ​និង​ការ​នាំចេញ​ ហើយ​វត្ថុ​ធាត​ុ​ដើម​ផលិត​កម្ម​ត្រូវ​ដាក់​កម្រិត​ទៅ​លើ​វត្ថុ​ធាតុ​ដើម​​មាន​នៅ​​​កម្ពុជា​ នោះ​​ផលិ​ត​ផល​​ជាក់​​លាក់​​អាច​នឹង​ឈប់​ដំណើរ​ការ​ទៅ​មុខ​ព្រម​គ្នា​”។ ទោះ​បីជា​មានក្តី​កង្វល់​ទាំង​នេះ​ក៏​ដោ​យ តម្លៃ​នៃ​ទំនិញ​នាំចេញ​ពី​​កម្ពុជា​ បាន​កើន​ឡើង​​១១,៨​ភាគរយ ដល់​២,៩​ពាន់​លាន​​ដុល្លារ​ ក្នុង​រយៈ​ពេល​ប្រាំពីរ​ខែ​ដំបូង​នៃ​ឆ្នាំ​នេះ​ ​បើ​ធៀប​​នឹង​រយៈ​ពេល​ដូច​គ្នា​ កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១១​។ ទោះ​​ជា​យ៉ាង​នេះ​ក៏ដោយ ជាង​៨០​ភាគរយ​នៃ​តម្លៃ​​​នាំ​ចេញ​ទាំង​នេះ​ កើត​ចេញ​ពីសម្លៀក​បំពាក់​៕ ប្រែ​សម្រួល​ដោយ កង...