Philip Heijmans

យោង​​​តាម​​​ការ​​​សិក្សា​​​ថ្មី​​​មួយ​​​ចេញ​​​ផ្សាយ​​​ដោយ​​​ស្ថាប័ន​​​មីក្រូ​​​ហិរញ្ញវត្ថុ​​​ក្នុង​​​ស្រុក​ឈ្មោះ​ឥណទាន​​​​ពលរដ្ឋ​​​រុង​​​រឿង​​​ (IPR) ​បាន​បង្ហាញថា ការ​​​ចំណាយខ្ពស់​ ទៅ​​​​លើ​​​ផលិត​​​កម្ម​​​ស្រូវ​​​ និង​​​កង្វះ​​​ខាត​​​ជំនួយ​​​ពី​​​រដ្ឋាភិបាល ​​​បាន​​​ធ្វើ​​​ឲ្យជីវភាព​​​របស់​​​​​​​កសិករស្ថិត​​​នៅ​​​ជិត​​​ខ្សែបន្ទាត់​នៃ​​ភាព ​​​ក្រី​​​ក្រ​​​ ថ្វី​​​បើ​​​មាន​​​កំណើន​​​ដែលមិន​ធ្លាប់​មាន​ក្នុង​​វិស័យ​​នេះ​ក៏​ដោយ​​​។ ការ​​​សិក្សា​​​ឯករាជ្យ​​​​​​ ដែល​​​ធ្វើ​​​ឡើង​​​ដោយ​​​អ្នក​​​ស្រាវ​​​ជ្រាវកម្ពុជា​​​ពីរ​​​រូប​​​ និង​​​នរវិទូពីររូប​​​​ទៀត ​​​ម​​​ក​​​ពី​​​សាកលវិទ្យា​​​ល័យ​​​អប្សាឡា (Uppsala) នៅ​​​ប្រទេស​​​ស៊ុយ​​​អែត​​​នេះ បាន​​​សិក្សា​​​ទៅ​​​លើកសិកម្ម​ស្រូវ​នៅក្នុង​​​ខេត្ត​​​តាកែវ​​​ និង​​​ការ​​​ចំណាយ​​​ទៅ​​​លើ​​​ថ្នាំ​​​សម្លាប់​សត្វ​​​ល្អិត​​​ និង​​​វត្ថុធាតុ​​​ដើម​​ដូច​​​ជា ពូជ​​​ស្រូវ​​​ និង​​​ជីជា​​​​ដើម។ យោង​​​តាម​​​ការសិក្សា​​​ ដែល​​​ចេញ​​​ផ្សាយ​​​កាល​​​ពី​​​ល្ងាច​​​ថ្ងៃ​​​ព្រហស្បតិ៍នេះ បង្ហាញថា គ្រាន់​​​តែ​​​ការ​ចំណាយ​លើ​សម្ភារ​​​​ទាំងនេះ វា​​​ស្មើ​​​នឹ​ង​​​៤០​​​​​​ភាគ​​​រយ​​​នៃ​​​ប្រាក់​​​ច​​​ំណូល​​​ ដែល​បាន​​​មក​​​ពី​​​ទិន្នផល​​​ស្រូវ​​​ទៅ​ហើយ។ ការ​​​ចំណាយ​​​ផ្សេង​​​ទៀត​​​ដូច​​​ជា ការ ​​​​ទៅ​​​លើ​​​កម្លាំងពលកម្ម​ គ្រឿង​​​ចក្រ​​​ ប្រព័ន្ធ​​​ធារាសាស្ត្រ ​ប្រេង​​​សាំង​​​ និង​​​ការ​​​ប្រាក់​​​ គឺ​​​នៅ​​​មិន​​​ទាន់​​​រាប់​​​បញ្ចូល​​​នៅឡើយ​​​ទេ​​​។ ជា​​​លទ្ធផល​​​ កសិករ​​​ភាគ​​​ច្រើនទទួល​បាន​ប្រាក់​​​កម្រៃតែ​​​​​​២.៥០០​​​រៀលប៉ុណ្ណោះ​​ក្នុង​​​មួយ​​​ថ្ងៃ ឬ​តិច​ជាង​នេះក៏​មាន ​​រីឯ​​​អ្នក​ផ្សេង​ទៀតទទួល​រង​ការ​ខាត​បង់​តែ​ម្តង​​​ ហើយ​ត្រូវ​​​​ពឹង​​​ផ្អែក​​​ទៅ​​​លើ​​​ប្រាក់បញ្ញើពី​​​សមាជិក​​​គ្រួ​​​សារ​​​របស់​​​ពួក​​​គាត់​​​ ដែល​​​បាន​​​ចាក​​​ចេញពី​​​ស្រុក​​​ទៅ​​​រក​​​ការ​​​ងារ​​​ធ្វើ​​​ នៅ​​​រាជធានី​​​ភ្នំពេញ​​​ ឬក៏​នៅ​ប្រទេស​​​ថៃ​​​។ ការ​​​សិក្សា​​នេះ​​បាន​​​លើក​​​ឡើង​​​ថា “ កសិករ​​​ភាគ​​​ច្រើន​​​​​​​ត្អូញ​ត្អែរ​អំពី​​​​ការ​​​ទទួល​​​បាន​​​ប្រាក់​ចំណេញ​​​តិច​​​តួច​ពី​​​ការខិត​​​ខំប្រឹង​​​ប្រែង​​​របស់​ពួកគាត់​​​ និង​​​ពី​​​ការ​​​ទទួល​​​បាន​​​ទិន្នផល​​​ស្រូវ​​​ ខ្ពស់​​​”។ ការ​​​សិក្សា​​​នេះ​​​បាន​​​លើក​​​ឡើង​​​បន្ដ​​​ថាការ​​​ធ្វើ​​​​​​ឯក​​​ជន​​​ភាវូបនីយកម្ម​​​​នាពេល​ថ្មីៗនេះ​លើ​​​​ប្រព័ន្ធ​​​ធារាសាស្ត្រ​​​ទ្រង់​​​ទ្រាយ​​​តូច​​​ ក៏​​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ការ​លំបាក​ដល់​​​​កសិករក្នុង​ការ​តស៊ូ​រក​​​ប្រាក់​​​ចំណេញ​​​ដែរ​​​។ ការ​​​សិក្សានេះ​​​បាន​​​លើក​​​ឡើង​​​ថា កសិករ​​​​​​ជា​​​រើយ​​​ៗ​​​ត្រូវ​​​ចំណាយ​រហូត​ដល់​១០​​​ភាគរយ​​​នៃប្រាក់​​​ចំណូលពី​​​​​​ទិន្នផលស្រូវ​​​របស់​​​ពួក​​​គាត់​​​ទៅលើ​​​ថ្លៃ​​​ទឹក “ ថ្វីបើ​​​ផ្លូវ​​​ទឹក​​​ធំៗ​​​មូួយ​​​ចំនួន​​​ជា​​​ទ្រព្យ​​​សម្បត្តិ​​​សាធារណៈ​​​របស់​​​រដ្ឋ​​​ និង​សម្រាប់ប្រើជាប្រយោជន៍សាធារណៈក៏ដោយ”។ កាលពី​​​ឆ្នាំ​​​២០១០​​​ លោក​​​នាយក​​​រដ្ឋ​​​មន្ត្រី​​​ហ៊ុន សែន​​​ បានដាក់​​​ចេញ​​​នូវ​​​គោល​​​នយោ​បាយ​​​​នាំ​​​អង្ករ​​​​​​​​​ចេញ​​​ឲ្យ​​​បានមួយ​​​លាន​​​តោន​​​ត្រឹម​​​ឆ្នាំ​​​២០១៥​​​។​ ​​យោង​​​តាម​​​របាយការណ៍​​​មួយ​​​ចេញ​ផ្សាយ​​​ដោយ​​ក្រសួង​​​ពាណិជ្ជកម្ម​​​កាល​​​ពី​​​សប្ដាហ៍​​​មុន​​​ឲ្យ​ដឹងថា កាល​ពី​ឆ្នាំ​មុន​​​ផលិតកម្មស្រូវ​​​របស់​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​​បាន​​​កើន​​​ឡើង​​​៦,៤២​​​ភាគរយ​​​ ដល់​​​៨,៧៨​​​លាន​​​តោន​ដោយ​​​ទិន្នផល​​​ស្រូវ​​​បាន​​​កើន​​​ឡើង​​​ដល់​​​​​អត្រា​ស្រដៀង​គ្នា​េនះ​​ដែរ​​​។ រទេស​​​កម្ពុជា​​​បាន​​​នាំ​​​អង្ករ​​​ចេញ​​​ចំនួន​​​៤៩.៤៥០​​​តោននៅ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​បួន​ខែដំបូង​​នៃ​​ដើមឆ្នាំនេះ​​​ គឺ​​​កើន​ឡើង​​​​​​ច្រើន​​​ជាង​​​ឆ្នាំ​​​មុន១៣ភាគរយ។ យោង​​​តាម​​​របាយកាណ៍​​​នេះ​​​ ប្រាក់​ចំណូល​​​​​បាន​​​កើនឡើង​​​ដល់​​​៣៥​​​លាន​​​ដុល្លារ​​​ គឺ​​​កើន​ឡើង​​​​​៤០ភាគរយ​​​ពី​​​ឆ្នាំ​​​មុន​​​។ ការ​​​សិក្សា​​​នេះ​​​បាន​​​លើក​​​ឡើង​​​ថា “​​​ការ​​​ចំណាយ​​​ទៅ​​​លើ​​​ផលិតកម្ម​​​ស្រូវ​​​ក្រោម​គម្រោង​​​​បង្កើន​​​ទិន្នផល​​​ស្រូវ​​​ ​​​មាន​កម្រិត​ខ្ពស់​ខ្លាំង​ណាស់​​​ ហើយ​​​ឈ្មួញ​​​កណ្ដាល​​​មួយ​​​ចំនួន​​​កំពុង​​​តែ​​​រក​​​ប្រាក់​​​ចំណេញ​​​បាន​​​យ៉ាង​​​ច្រើន​​​ពី​​​ការខិត​​​ខំ​​​ប្រឹង​​​ប្រែង​​​របស់​​​កសិករ​​​។ មានឱ​កាស​ ​តិចតួចណាស់​ ដែលកសិករ​​អាច​​​ធ្វើ​​​​​​ដូច្នេះ​បាន​​​។ ដោយ​​​សារតែ​​​ការ​​​ចំណាយ​​​ខ្ពស់នេះ​​​ ការ​​​កើន​​​ឡើង​នៃស្ថាប័ន​​​មី​​​ក្រូហិ​​​រញ្ញវត្ថុ​នៅ​​​តាម​​​​ទីជន​​​បទ​​​ និង​​​ការ​​​ចំណាយ​​​ខ្ពស់​​​ទៅ​​​លើេ​​​សម្ភារ​នានា​​មុនពេល​​​ប្រមូល​​​ផល​នោះ ​​​កសិករ​​​ពឹង​​​ផ្អែក​​​កាន់តែ​ខ្លាំង​ឡើង​ទៅ​​​លើ​​ឥណទាន​ខ្នាត​តូច ដើម្បីយកប្រាក់មក​ធ្វើស្រែ។ របាយ​​​ការណ៍​​​នេះ​​​បាន​​​លើក​​​ឡើង​​​ថា​​​ “វា​​​ច្បាស់​​​ណាស់​​​ថា​​ ឥណទាន​​​ខ្នាត​​​តូច​មិន​អាច​ខ្ចីតែម្តង​​​ចប់​​​នោះ​​​​​ទេ ប៉ុន្តែសម្រាប់​​​​​​​កសិករ​​​ភាគ​​​ច្រើន​​​នៅ​​​តែ​​​ត្រូវការ​​​ឥណទាន​​​ខ្នាត​​​តូច​​​ជា​​រៀង​រាល់​​​ឆ្នាំ។ របាយ​​​ការណ៍​​​បាន​​​បន្ត​​​ថា​​​ឥណ​​​ទាន​​​ខ្នាត​​​តូច​​​ភាគ​​​ច្រើន​​​ដែល​​​កសិករ​​​ខ្ចី​​​មាន​​​ចំនួន​ចន្លោះ​​​ពី​​​៥០០​ដុលា្លារ​​​ដល់​​​១.៥០០​​​ដុល្លារ​​​ដោយ​​​មាន​​​អត្រា​​​ការប្រាក់​​​ប្រចាំខែ​​​ប្រហែល​​​២,៩ភាគ​​​រយ ដែល​​​នេះ​​​ជា​​​អត្រា​​​ការ​​​ប្រាក់​​​មួយ​​​ដែល​​​គេ​​​គិតថា​​​​​​ខ្ពស់ណាស់។ របាយ​​​ការណ៍នេះ​​​លើក​​​ឡើង​​​ថា​​​ “ជីវភាព​​​រស់​​​នៅ​​​ប្រចាំ​​​ថ្ងៃរបស់​​​កសិករ គឺ​​​ពឹង​​​ផ្អែកជា​ប្រចាំ​ទៅ​​​លើ​​​ឥណទាន​​​ខ្នាត​​​តូច​​​”។ ​​​ភាគហ៊ុន៣៣.៦៥ភាគរយ​របស់​ស្ថាប័ន​​​មីក្រូហិរញ្ញ​​​វត្ថុ​​​ឥណទាន​​​ពល​​​រដ្ឋរុង​​​រឿង ជា​​​ក្រុម​​​ហ៊ុន​​​ចេញ​​​ផ្សាយ​​​ការ​​​សិក្សា​នេះ​ ​​​គ្រប់​​​គ្រង​​​ដោយ​​​ក្រុមហ៊ុន​​​ IPR HK Ltd. ដែលគ្រប់​​​គ្រង​ទាំង​​​ស្រុងដោយ​​​​ក្រុម​​​ហ៊ុន​​​វិនិយោគ​​​នៅ​ក្នុង​​​​ស្រុក​​​មួយ ​​​គឺក្រុម​​​ហ៊ុន​​​លីអូផាត ​ខេបភីថល ​(Leopard Capital) រីឯភាគហ៊ុន​​​ផ្សេង​ទៀត​​​គ្រប់​​​គ្រង​​​ដោយ​សេដ្ឋី​​​កសិពាណិជ្ជកម្ម គឺ​លោក ភូ ពុយ។ យោងតាម​​​ការសិក្សា​​​នេះ ​​​​​​ឥណទាន៩៨​​​ភាគ​រយ​​​របស់​​​ស្ថាប័ន​​​មីក្រូហិរញ្ញ​​​វត្ថុ​​​ឥណ​​​ទាន​​​ពល​​​រដ្ឋរុង​​​រឿង ត្រូវបាន​​​ផ្តល់​​​ទៅ​​​ឲ្យ​កសិករ​​​។  លោក គិត សេង​​​ រដ្ឋលេខាធិការ​​​ក្រសួង​​​កសិកម្ម​​​បាន​​​មាន​ប្រសាសន៍​​​​ថា​​​ ផ្នែកខ្លះ​​​នៃ​​​មូល​​​ហេតុ ដែល​​​នាំ​ឲ្យ​ប្រាក់ចំណូល​​​របស់​​​កសិករ​​​ធ្លាក់ចុះ​​​នោះ គឺ​ដោយសារ​តែ​រដ្ឋា​ភិបាល​មិន​​បង្កើន​​​ប្រាក់​​​​ឧបត្ថម្ភ​​​​​ធនសម្រាប់​​​ឧស្សា​ហកម្ម​ដែល​កំពុង​រីក​ចម្រើន​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​​នេះ​​​ទេ។

នៅ​ក្នុង​ខណ្ឌ​ដូន​ពេញ​ រាជ​ធានី​ភ្នំ​ពេញមាន​ពំនូក​ខ្សាច់​ទំហំ​១៣៣​ហិក​តា​ ដែល​កាល​ពីមុន​គឺ​ជា​បឹងដ៏ធំមួយ។​ គម្រោងមួយបាន​​​ប្រើ​ពេលវេលា​​​អស់ជិត​បួន​ឆ្នាំ​ ដើម្បី​ចាក់​ដី​ខ្សាច់​ទាំងនេះ​​​បំពេញ​បឹង​កក់។ គេ​បាន​បំពាក់​ផ្ទាំង​ប៉ាណូ​ធំ​ចំនួន​ពីរ​ផ្ទាំង​នៅ​បរិវេណ​ភាគ​ខាងជើង​បឹង​ ដែល​ត្រូវ​បាន​ចាក់​បំពេញ​ដោយ​ខ្សាច់​យ៉ាង​ច្រើន​នោះ​។ នៅ​លើ​ផ្ទាំង​ប៉ាណូ​ទាំង​ពីរ​ផ្ទាំង​នោះ​ មាន​ទស្សន​វិស័យ​របស់​លោក​ ឡៅ​ ម៉េង​ឃិន សមា​ជិក​ព្រឹទ្ធ​សភា​មកពីគណបក្ស​ប្រជា​ជន​កម្ពុជា​។​នៅ​​​ក្នុងទស្សន​​​វិស័យ​​​នេះ វា​ជា​គម្រោង​អចលន​​ទ្រព្យ​ដែល​មាន​រយៈ​ពេលវែង​មួយ​ មានអគារខ្ពស់​​ពីរសាង​​​សង់ពី​​​កញ្ចក់និងដែក​ កន្លែង​ទឹក​ផុស​ដ៏​ធំមួយ​កន្លែង​ និង​អគារ​លំនៅ​ដ្ឋានរាប់រយខ្នង​ នៅ​ជុំ​វិញ​ផ្ទៃ​ទឹក។ រហូត​មក​ទល់ពេល​នេះ​ ទស្សនវិស័យ​នេះ​បានក្លាយជា​​​​ការពិត​​​ខ្លះ​ហើយ​ ដូច​ជា​ផ្ទៃ​បឹង​ត្រូវ​បាន​ចាក់​ដី​​​​​​បំពេញ​ ហើយ​ប្រជាជនរាប់​ពាន់​នាក់​ ដែល​ធ្លាប់​​​បាន​​​រស់​នៅ​ក្នុងតំបន់​នេះ​​​ ត្រូវ​បាន​បណ្តេញ​ចេញ​ និង​ផ្លាស់ទៅ​តំបន់ផ្សេង​​​ ជាដើម​​​។ ក៏​ប៉ុន្តែ ​អ្វី​ដែល​កំពុង​តែ​កើត​មាន​ឡើង​ចំពោះ​តំបន់​នេះ​គឺ​មាន​ការ​ប៉ាន់​ស្មាន​ថា​ ទីស្នាក់​ការ​​របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​នៅ​ក្នុង​រាជធា​នី​ភ្នំពេញ​​​ទំនង​ជា​បិទ​ទ្វារ​ហើយ។​ ភ្នាក់​ងារ​​អចលនទ្រព្យ​ នៅក្នុងរាជ​ធានី​ភ្នំពេញ​​​​និយាយ​ថា​ បរិមាណផ្គត់​ ផ្គង់​​អចលន​ទ្រព្យ​មាន​​ច្រើន​លើស​លប់​ ដូច្នេះ​ការ​អនុវត្ត​គម្រោង​សាង​សង់​អចលន​ទ្រព្យ​នៅ​ឯ​តំបន់​បឹង​កក់​បង្កឲ្យ​មាន​បញ្ហា​ហិរញ្ញ​វត្ថុ។​ ចំណែក​ឯ​មន្ត្រី​រដ្ឋា​ភិ​បាល​ទំនង​ជា​មិន​ដឹង​ថា​ នឹង​មាន​អ្វី​កើត​កើត​ឡើង​ទេ​ ហើយ​បើសិន​ជា​មន្ត្រី​ទាំង​នោះ​ដឹង​ ក៏​នឹងប្រហែល​​​ជា​​​បដិ​​​សេធ​មិន​ធ្វើ​​​​សេចក្តីអត្ថា​​​ធិប្បាយ​ដែរ។​​ អ្នក​ស្រី​ ឆាយ ស៊ី​ណា​ ដែល​បាន​បាត់​បង់​ការ​ងារ​របស់​​ខ្លួន​កាល​ពី​ខែកុម្ភៈ​ជា​ប្រធានផ្នែក​លក់នៅ​ក្រុម​ហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៍​អចលន​ទ្រព្យ​ស៊ូកាគូ អឺដូស ហុងជុន (Shukaku Erdos​​ Hongjun Pproperty Development Co,.) ​ដែល​​​ជា​ក្រុម​ហ៊ុន បង្កើត​​​រួម​​​​គ្នា​រវាង​វិនិ​យោ​គិន​កម្ពុជា​ និង​វិនិ​យោគិន​ចិន​ ដើម្បី​​​​កាន់​កាប់​តំបន់​បឹង​កក់នេះ​បាន​និយា​​​យ​ថា​ “​ ពួក​គេ​បាន​ត្រឡប់​ទៅប្រទេសចិន​វិញ​អស់​​​ហើយ”។ អ្នក​ស្រី​ ស៊ីណា​ បាននិយាយថា​ រូប​អ្នក​ស្រី​ផ្ទាល់​ ព្រម​ទាំង​បុគ្គ​លិក​១០​នាក់ទៀត​ត្រូវ​បញ្ឈប់​​​ពីការ​​​ងារ​របស់​ខ្លួន​កាល​ពី​ដើម​ឆ្នាំ​នេះ​ ហើយ​មាន​តែ​ប្រធាន​គ្រប់​គ្រង​គម្រោង​ទេ​​​ដែលនៅ​ធ្វើ​ការ​ឯ​ទី​ស្នាក់​ការ​ក្រុម​ហ៊ុន​ក្នុង​ខណ្ឌ​ទួល​គោក ​រាជ​ធានី​ភ្នំ​ពេញ​  ប៉ុន្តែ ​បន្ទាប់​ពី​អ្នក​ស្រី​បាន​ទៅ​ដល់​ទី​ស្នាក់​ការ​ក្រុម​ហ៊ុន​កាល​ពី​សប្តាហ៍មុន​ បុគ្គលិក​ក្រុម​ហ៊ុន​អឺ​ដូស​មួយរូបដែល​ធ្វើ​ការ​លើ​គម្រោង​ដោយឡែក​​​មួយ​​ទៀត​ បានប្រាប់​ថា ប្រធាន​គ្រប់​គ្រង​គម្រោង​រូបនោះបានចាក​​​ចេញ​​​ទៅ​ប្រទេស​ចិន​កាល​ពី​ខែ​មុន​ ហើយមិន​​ដឹងថា​ពេល​ណា​ទើប​គាត់​ត្រឡប់​មក​វិញ ឬ​មិន​ត្រឡប់​មក​វិញ​​ទេ។ ក្រុម​ហ៊ុន​ ស៊ូកាគូ​ និង​ក្រុម​ហ៊ុន​ អឺដូសហុង​​ជុន​ បោះទុន​​​រួម​​​គ្នា​ កាល​ពី​ដំណាច់​​​ឆ្នាំ​២០១០​ ដោយ​ក្រុម​ហ៊ុន​អឺដូស​កាន់​​​កាប់​​​ភាគ​ហ៊ុន​៤៩​ភាគ​រយ​នៅ​ក្នុង​ក្រុម​ហ៊ុនបង្កើត​​​រួម​គ្នា​​​​នេះ។ ប៉ុន្មាន​ខែ​ក្រោយ​មក​ ក្រុម​ប្រឹក្សា​អភិវឌ្ឍន៍​កម្ពុជា​បានអនុម័ត​គម្រោង​បឹង​កក់​ ដែល​ត្រូវចំណាយ​​​​ប្រាក់​ក្នុង​​​គម្រោង​​​វិនិ​​​យោគ​នេះអស់​​​​២,២​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​។ ក្រុម​ហ៊ុន​បានរៀបចំពិធី​​​​បញ្ចុះ​បឋម​សិលា សម្រាប់​​​គម្រោង​នេះ ​កាល​ពី​ខែ​កក្កដា​ ឆ្នាំមុន​ ​ដោយ​មាន​​​វត្ត​​​មាន​​​របស់​​​លោក កែប ជុតិមាអភិបាល​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ និង​លោក ឡៅម៉េង​ឃិន ជា​អធិបតី។​​ អ្នក​ស្រី​ ស៊ីណា​ អតីត​ប្រធាន​ផ្នែក​លក់​បាន​និយាយ​ថា “​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​នេះ​មិន​ដែល​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​សកម្មភាព​​​សាង​សង់​ទេ​ គ្រាន់​តែ​បាន​​បើក​ដំណើរ​​​ការ​​​ប៉ុណ្ណោះ”។​អ្នក​ស្រី បាន​ឲ្យ​ដឹងទៀត​​​​ថា  កាល​ពីដំបូងការដ្ឋាន​​​សាងសង់​នៅ​តំបន់​បឹង​កក់​​គ្រោង​ចាប់​ផ្ដើម​ក្នុង​ខែ​ធ្នូ ​ឆ្នាំ​នេះ។ លោក​ បេង ហុង​ សុជាតិ​ ខេមរ៉ូ អ្នក​នាំពាក្យក្រសួង​រៀប​ចំ​ដែន​ដី​ ​​​នគ​រូបនីយ​​​កម្ម​ និងសំណង់​​ ព្រម​ទាំងលោក​ ឆាយធីរិទ្ធចៅ​សង្កាត់​ស្រះចក​ខណ្ឌដូន​ពេញ​ ជា​កន្លែង​អភិវឌ្ឍន៍​គម្រោងនេះស្ថិតនៅ​ បាន​បដិសេធ​មិន​ធ្វើ​​​សេចក្តី​​​អត្ថា​​​ធិ​ប្បាយ ដោយ​បង្វែរ​សំណួរ​ទៅ​សាលា​រាជធានី​ភ្នំពេញវិញ។​ មិនមាន​​​នរណា​​​ម្នាក់​​​នៅ​​​សាលា​រាជ​ធានី ​ឬ ក្រុម​​ហ៊ុន​ស៊ូកាគូ ​អាច​ទាក់​ទងដើម្បី​​​​សុំ​សេចក្តី​​​អត្ថាធិប្បាយបាន​ទេ​។​ក្រុម​​​​ជំនាញ​ការ​​​ផ្នែក​​​​អចលនទ្រព្យ​បាន និយាយ​​​​ថា ទោះ​បី​ជា​បច្ចុប្បន្ន​មាន​​​​​​កន្លែងសម្រាប់​​​សាង់សង់​​​អគារ​ការិយាល័យ​នៅ​ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​​ក៏ដោយ​ ក៏​បរិមាណ​​​​ផ្គត់​ផ្គង់​ឡើង​​​ហួស​​​កម្រិត​​​​ទៅ​ហើយ​។ហើយ​​​ដោយ​​​សារតែ​​​មាន​​​គម្រោង​សាង​សង់​អចលនទ្រព្យ​មួយ​ចំនួន​ដូច​ជាគម្រោង​សាង​សង់​អគារ​ខ្ពស់​វឌ្ឍនៈ​ កម្ពស់​​​៣៨​ជាន់​ជាដើម​ ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​គ្រោង​​ដាក់​លក់​​​នៅ​លើ​គេហទំព័រ​ក្នុង​​​អុិន​ធើ​ណិត​នៅ​ដំណាច់​​​ឆ្នាំ​នេះ​ ទើប​​​ស្ថាន​ភាព​នេះ​គ្រាន​់​តែ​ទំ​នង​ជា​នឹង​មាន​ភាព​រីក​ចម្រើន​​ប៉ុណ្ណោះ។ ស្រប​​​ពេលដែល​​​​ទី​ផ្សារ​អចលនទ្រព្យ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ដែល​ធ្លាប់​នៅ​ទ្រឹង​អស់​រយៈ​ពេល​ជា​​​ច្រើន​ឆ្នាំ​​...

ក្រុម​ហ៊ុនអេហ្សៀតាគ្រុប (Axiata Group)ដែល​ជា​ក្រុម​ហ៊ុន​ទូរគមនាគមន៍​មាន ​មូលដ្ឋាននៅ​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី បាន​ឲ្យ​ដឹង​កាល​ពីថ្ងៃ​ពុធ​ថា​ ប្រាក់ចំណូល​នៅ​ក្រុម​ហ៊ុន ហេឡូ​(Hello) ដែលបាន​ផ្តល់​សេវាទូរស័ព្ទ​ចល័ត​របស់ខ្លួន​នៅលើ​ទីផ្សារប្រទេស​កម្ពុជា​ បាន​កើន​ឡើង​២៧,៣ភាគរយ​ ពោលគឺកើនឡើង​ដល់​២,២១​លានដុល្លារ​ បើគិត​ត្រឹម​ដំណាច់​ត្រីមាស​ទី១​នៃឆ្នាំ​នេះ បើ​ធៀប​នឹង​អត្រា​ប្រាក់​​ចំណូល​របស់ខ្លួន​ក្នុងរយៈ​​​ពេល​ដូចគ្នា​ កាលពីឆ្នាំ​២០១១។ របាយ​ការណ៍​ហិរញ្ញវត្ថុ​ ដែល​ក្រុម​ហ៊ុនអេហ្សៀតា គ្រុប បាន​រៀបចំផ្ញើ​ទៅ​ផ្សារ​មូលបត្រ​ម៉ាឡេស៊ីបាន​បង្ហាញថា​ ចំនួន​​អតិថិជន​ ដែល​ប្រើប្រាស់សេវា​របស់ខ្លួន​ក្នុង​ត្រីមាស​ដំបូង​ កើន​ឡើង​ជិត​ទ្វេដង ពោល​គឺកើនឡើង​ពី១,១ លាននាក់ កាលពីឆ្នាំ​មុន ​មកពីរ​លាន​នាក់ ​នៅ​ត្រឹ​ដំណាច់​ខែ​មីនានៃ​ឆ្នាំនេះ។ ប្រាក់ចំណូល​មុនបង់ពន្ធកើន​ឡើង​ បាន​៩៤៨.០១៧ដុល្លារ​។លោកសាយ​ម៉ុនភឺគីន (Simon Perkins) ប្រធាននាយ​ក​ប្រតិបត្តិរបស់​ក្រុម​ហ៊ុ​ន​ ហេឡូអេហ្សៀ​តា (Hello Axiata) បាន​មានប្រសាសន៍ថា ក្រុម​ហ៊ុននៅ​តែ​មាន​សមត្ថភាព​ប្រកួត​ប្រ​ជែង​នៅ​លើ​ទីផ្សារកម្ពុជា​ដដែល​ ទោះបីជា​ទីផ្សារនេះមានសភាព​តឹង​តែង​យ៉ាងណាក៏ដោយ ពីព្រោះ​ក្រុម​ហ៊ុននេះ​បាន​ផ្តល់​ឲ្យអតិថិជនរបស់ខ្លួននូវ​តម្លៃ​សេវា​ថោក ហើយ​ទូរស័ព្ទ​អាច​ប្រើបាន​ស៊ីមកាត​រហូត​ដល់ទៅបី។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ផលិតផល​ទូរស័ព្ទ​របស់យើង​ទទួលជោគជ័យ​ខ្លាំង​នៅ​លើទីផ្សារ​។ យើង​ក៏​មាន​ផលិត​ផល​ទូរស័ព្ទម៉ាក Blackberry សម្រាប់​វាយ​លុកទីផ្សារ​​យ៉ាង​​ខ្លាំងក្លា ហើយផលិតផល​ទូរស័ព្ទ Blackberry ចេញថ្មី​​ នៅតែបន្ត​ដឹក​នាំ​ទីផ្សារ​​ផងដែរ”៕ ប្រែ​សម្រួ​លដោយកង​ សុធា

ក្រុមហ៊ុន​បច្ចេកវិទ្យា​ព័ត៌មាន​ថៃ​ អុីនហ្វូ​បាន​ ខូ​ អិលធីឌី (Infobahn Co. Ltd.) បាន​ដាក់​ពាក្យ​បណ្តឹង​ប្តឹង​ក្រុមហ៊ុន​ ថៃខម​ ផាប់ប្លីកខម​ភែនី អិលធីឌី (Thaicom Public Company Ltd) ​ពីបទរំលោភ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ ដែល​បានសម្រេចកាល​​​ពី​​​​ឆ្នាំ​មុន​ស្តីពី​ការ​លក់​ភាគហ៊ុនរបស់​ខ្លួន​​ចំនួន​៤១,១៤​ភាគរយដែល​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​នេះ​ក៏​រាប់បញ្ចូល​ទាំង​ភាគហ៊ុន​ចំនួន​៥១​ភាគរយនៅ​​​​ក្នុង​ក្រុមហ៊ុន​ផ្តល់​សេវាទូរស័ព្ទ​ចល័ត​នៅ​​​កម្ពុជា​ គឺ​ក្រុមហ៊ុន​អឹមហ្វូន​ (Mfone) ផងដែរ​នោះ​។​ យោងតាម​សេចក្តី​ជូន​ដំណឹង​ដែល​ផ្សារ​មូលបត្រ​ថៃ​បាន​ចេញ​ផ្សាយ​កាល​ពី​សប្តាហ៍​មុនបាន​​​ឲ្យ​​​ដឹង​​​ថា ​ លោក​​​ ដាំរ៉ុង​ កាសិមសេតស្ថាបនិក​ក្រុម​​​ហ៊ុន​ អុីនហ្វូបាននិង​ជាអតីត​ប្រធាន​នាយក​ប្រតិបត្តិ​​ក្រុមហ៊ុន​ថៃខម​​ ​ កំពុង​​​​​ប្តឹង​ទាំងក្រុម​ហ៊ុន​ថៃខម​​ និង​សមាជិកភាគ​​​ហ៊ុន​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​សមាជិក​​​ភាគ​​​ហ៊ុន​​​របស់​​​ក្រុមហ៊ុន​នេះ គឺ​ក្រុមហ៊ុន​ អុីនថច់​ (InTouch) ​ ដែល​មាន​​​ឈ្មោះ​​​ដើម​​​ថាសុីន​ ខប​ (Shin Corp.) បន្ទាប់​ពី​ក្រុម​ហ៊ុននេះ​​​ ខកខាន​ក្នុង​ការ​លក់​ភាគហ៊ុន​របស់​ខ្លួន​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​របស់​លោក​។​ ទាំង​ក្រុមហ៊ុន​ ថៃ ខម​ និង​ក្រុមហ៊ុន​​ អុីន ថច់​បាន​បដិសេធ​​ការ​ចោទប្រកាន់​ទាំងនេះ​។​ លោក​ស្រី​ ស៊ុផាជី ស៊ុធុម​ពុន ប្រធាននាយក​​ប្រតិបត្តិ​ក្រុមហ៊ុន​ ថៃ ខម​ បាន​លើកឡើង​តាម​រយៈ​អុីម៉េល​មួយ​​កាលពី​សប្តាហ៍​មុន​ថា“​​ថៃខម​ និង​អុីន​ថច់បាន​ជូន​ដំណឹង​ទៅ​ផ្សារ​មូលបត្រ​ថៃ​រួចហើយ​ថា ​ អុីនថច់​ មិន​ដែល​បាន​សម្រេច​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ណាមួយ​​ស្តីពី​ការ​លក់​ក្រុមហ៊ុន​ថៃ​ ខម​ ដូច​ការ​អះអាង​របស់​លោក​ ថាំរ៉ុង ឡើយ​។​ ​​យើង​នៅ​គ្រប់គ្រង​ប្រតិ​បត្តិការ​របស់​យើង​ដដែល​ទេ​ អ្វីៗ​ដំណើរការ​ជាធម្មតា​ទេ”។​ គួរ​បញ្ជាក់​ថា​ នៅ​ក្នុង​ពេល​កន្លងមក​ លោក​ស្រី​ ស៊ុធុម​ពុន​ ធ្លាប់​បាន​បញ្ជាក់​ថា ក្រុមហ៊ុន​ អឹម​ហ្វូន​ ​​​បាន​ចរចា​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ផ្តល់​សេវា​ទូរ​ស័ព្ទ​ដៃ​​ផ្សេងៗ​ទៀត​​ អំពី​ការ​លក់​ក្រុមហ៊ុន​មួយ​នេះ​ ប៉ុន្តែ​ពុំធ្លាប់​បាន​​បញ្ចេញ​​ឈ្មោះ​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ណាមួយ​ឡើយ​។​ ​លោក​ អាទីប​ រឹតតា​ផន​ ប្រធាន​នាយក​ប្រតិបត្តិ​បណ្តោះអាសន្ន​របស់​ក្រុមហ៊ុន​អឹម​ ហ្វូន និង​ជា​​​​នាយក​គ្រប់គ្រង​ក្រុមហ៊ុន​ សេនីង​តុន​ អុីនវេសមិន​ (Shenington Investments) ដែល​មាន​មូលដ្ឋាន​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​​សិង្ហបុរី បាន​លើកឡើង​ថា ​ក្រុមហ៊ុន​នេះ​នៅ​បន្ត​ប្រតិបត្តិ​ការ​​របស់​ខ្លួន​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ក៏​ពិតមែន​...

ធនាគារ​ អេស៊ីលីដាភីអិលស៊ីបានប្រកាស​កាលពីថ្ងៃ​សុក្រ​ថា ខ្លួន​បាន​បង្កើន​ទុន​ក្្នុងធនាគាររបស់ខ្លួន​ ពោលគឺ​ចំនួន​ទឹក​ប្រាក់​សរុប​ដែលខ្លួន​មាន សម្រាប់​ចំណាយ​ទូទៅ​ បាន​២៨​ភាគរយដើម្បីឲ្យឡើង​ដល់១១៣,១៦​លានដុល្លារ​។ លោកអុិនចាន់នីប្រធាន​នាយក​ប្រតិបត្តិ​ធនាគារ​ អេស៊ីលីដា ភីអិលស៊ី បាន​មានប្រសា​សន៍កាលពីម្សិលមិញថា ធនាគារ​នេះនឹងប្រើ​ប្រាស់​ទុន​បន្ថែម​នេះ​ ដើម្បី​បង្កើន​ចំនួន​ទឹក​ប្រាក់​សម្រាប់​ផ្តល់​ឥណទាន​ដល់អតិថិជន​របស់ខ្លួនព្រម​ទាំង​បង្កើត​សាខា​ចំនួន​បីកន្លែង​បន្ថែម​ទៀត​ ជា​ការ​ឆ្លើយ​តប​ទៅ​នឹង​តម្រូវ​ការ​នៅ​តាម​បណ្តាខេត្ត​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ការ​បង្កើន​ទុននេះមានគោលបំណង​ ដើម្បីពង្រីកវិសាល​ភាពនៃ​ការប្រើប្រាស់​សេវា​ធនាគារ​ ក្នុងពេល​​ដែល​អតិថិជន​មួយ​ភាគ​ធំ​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេល​ជាង​កន្លះម៉ោង​ ក្នុង​ការ​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​កាន់​សា​ខា​នានា​”។​លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​បន្ថែម​ទៀតថា ធនាគារ​ អេស៊ីលីដា ភីអិលសីុ គ្រោង​នឹង​បង្កើត​សាខា​១៨កន្លែង​បន្ថែម​លើ​សាខា​ដែល​មានស្រាប់​ទាំង​២៣៥​កន្លែង​ នៅ​តាម​បណ្តា​ខេត្ត​មួយចំនួននៅ​​​ដំណាច់​ឆ្នាំ​នេះ។ចំនួន​ទឹក​ប្រាក់​សម្រាប់​ផ្តល់ឥណទានរបស់​​ធនាគារ​ អេស៊ីលីដា ភីអិលស៊ី នៅ​ដំណាច់ត្រី​មាសដំបូង​នៃ​ឆ្នាំនេះ​ បាន​កើន​ដល់​១,១​ពាន់​លានដុល្លារ​ ពោល​គឺបាន​កើន​ឡើង៤១,២៧​​ភាគរយ​ បើប្រៀ​ប​​ធៀប​នឹង​រយៈ​ពេលដូច​គ្នាកាលពីឆ្នាំ​មុន។ ប្រាក់ចំណេញ​សរុប​បានកើនឡើង​ពី​១១,៣៩​លានដុល្លារ​កាលពីឆ្នាំ​មុន មក​ជាង​១៦​លានដុល្លារ​ក្នុងឆ្នាំ​២០១២។ របាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុ​ ដែល​ធនា​គារអេស៊ីលីដា ភីអិលស៊ី បាន​ចេញ​ផ្សាយ បាន​បង្ហាញថាធនាគារក៏នឹងប្រើប្រាស់ទុន​បន្ថែម​នេះ ដើម្បីវិនិយោគបន្ថែម​លើ​សេ​វាប្រើ​ប្រាស់​​ម៉ា​ស៊ីនដក​ប្រាក់ដោយ​ស្វ័យ​ប្រវត្តិ (ATM)​ផងដែរ​។ ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​ទុនបន្ថែម​នេះដែរ ​ ធនាគារពាណិជ្ជមួយ​នេះ​គ្រោង​នឹង​អភិវឌ្ឍ​សេវា​ធនាគារ​តាម​ឧបករណ៍​ចល័ត​ និង​បើក​សាខា​ដំបូង​របស់​ខ្លួន​នៅ​ប្រទេស​មីយ៉ាន់ម៉ា​ ក្នុងឆ្នាំក្រោយ​ទៀត​ផង។ របាយ​ការណ៍​ហិរញ្ញវត្ថុ​ដដែល​នេះមាន​ខ្លឹមសារថា “ធនាគារ​ អេស៊ីលីដា ភីអិលស៊ីទទួលបាន​នូវកំណើន​ នៃ​ប្រាក់​ចំណេញសរុប​ក្រោយ​ពីបានបង់ពន្ធ​ឲ្យរដ្ឋា​ភិបាល​រួចពីជាង​៤៧៥.០០០ដុល្លារ នៅក្នុង​ឆ្នាំ២០១១​ មក​៤៩.៣៥៣,៣៥៦ដុល្លារ​ ក្នុងឆ្នាំ​២០១១។ យោង​តាម​​ធនា​គារ​ជាតិនៃ​កម្ពុជា​ និង​បន្ថែម​លើ​ការអំពាវនាវ​កាលពីឆ្នាំ​២០១១ ឲ្យ​សមា​ជិក​ភាគហ៊ុន​របស់ខ្លួន​ ដំឡើងទុនដល់​ជាង​បួន​ពាន់លានដុល្លារ​​ ធនាគារ​ អេស៊ីលីដា ភីអិលស៊ីបាន​និង​កំពុង​​បង្កើន​ទុនបម្រុង​កាតព្វកិច្ច​របស់់​ខ្លួន ដោយ​​រក្សា​អត្រា​​ចំណេញ​ក្រោយ​ការបង់​​ ពន្ធឲ្យ​ស្ថិតក្នុង​ចន្លោះ​ពី​៥០​​ទៅ​​៦០​ភាគរយ”៕ ប្រែ​សម្រួល​ដោយកង​ សុធា

យោងតាម​សេចក្តីព្រាង​របាយការណ៍​រៀប​រៀង​ដោយ​​ធនាគារ​អភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) និងរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជាកាលពីដើម​ខែ​នេះ ជុំវិញ​​លទ្ធផល​ត្រួតពិនិត្យ​ដំណើរ​ការ​អនុវត្ត​គម្រោង​ស្តារ​​ផ្លូវ​ដែក​កម្ពុជា ​ដែល​ត្រូវ​ចំណាយ​ទឹក​ប្រាក់​អស់​១៤០​លានដុល្លារ ​ បាន​ឲ្យ​ដឹងថាដំណើរ​ការ​អនុវត្ត​គម្រោង​ស្តារ​ផ្លូវ​ដែក​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ បាន​ជួប​បញ្ហា​ពន្យារ​ពេល​កាន់តែ​យូរ​ ដោយ​សារតែ​ការងារសាង​សង់​មាន​គុណ​ភាព​មិន​ល្អ​ និង​វិធី​សាស្ត្រ​ចុះសិក្សា​ស្ថាន​ភាព​មិន​មាន​លក្ខណៈ​សមស្រប​។ សេចក្តីព្រាង​អនុស្សរណៈ​នៃ​ការ​យោគ​យល់គ្នា​ រវាង​ក្រសួង​សាធារណ​​ការ និង​ដឹក​ជញ្ជូន​ និង​ធនាគារ​អភិវឌ្ឍន៍​អាស៊ី ដែលទទួលបាន​កាលពីម្សិល​មិញ ​បាន​បង្ហា​ញថា ការ​ងារសាងសង់​មិនមានគុណភាព​ ក្នុងប្រវែង​ពី៦​ទៅ​​១២​គីឡូម៉ែត្រ​ នៃផ្លូវ​ដែកមួយ​​ខ្សែ​​នៅ​ភាគ​ខាងត្បូង​ បាន​ចូល​រួម​ចំណែក​ក្នុងបញ្ហា​ពន្យារ​ពេល​រហូត​ដល់​ទៅ​ ៣៣៥​ថ្ងៃ​។ សេចក្តីព្រាង​របាយ​ការណ៍​ដដែល​នេះ​បានបង្ហាញផងដែរថា ការ​ចុះ​សិក្សា​ស្ថាន​ភាពតាម​​តំបន់​ ដែល​ត្រូវអនុវត្ត​គម្រោង​ផ្លូវ​ដែក​​នៅ​ភាគ​ខាង​ជើង​ ដែល​មាន​ប្រវែង​៣៨៥​​គីឡូម៉េត្រ មិន​មាន​លក្ខណៈស្រប​គ្នា​នឹង​កន្លែង​ការងារ​សាងសង់​ ដែល​​នឹង​ត្រូវ​អនុវត្ត​ពិតប្រាកដនោះទេ។ មាន​ន័យថា ចលនា​​ផ្លាស​់​ទីលំនៅ​របស់​ប្រជា​ជន ​ដែល​រស់​នៅ​​ក្រុង​ប៉ោយប៉ែត​ នឹង​មាន​កាន់​តែ​​ច្រើន​បន្ថែម​ទៀត​ នៅ​ក្នុងពេល​អនាគត​។ ព័ត៌មាន​ក្នុង​សេចក្តី​ព្រាង​អនុស្ស​រណៈនៃ​ការ​យោគ​យល់​គ្នា​នេះដែរ​ ហាក់​ដូចជាឆ្លុះ​បញ្ចាំង​អំពី​មូល​ហេតុ​ដែល​ក្រុម​ ហ៊៊ុនថល់ហូលឌីង (Toll Holdings) ដែល​ទទួល​បាន​សម្បទាន​រយៈ​ពេល​៣០​ឆ្នាំសម្រាប់​ការ​ធ្វើ​ប្រតិបត្តិ​ការ​លើបណ្តាញ​ផ្លូវ​ដែក​នេះដោយ​សហការ​ជាមួយ​ក្រុម​ ហ៊ុនរ៉ូយ៉ាល់គ្រុបដែលមាន​ពហុ​មុខ​ជំនួញនៅ​កម្ពុជាបាន​ធ្វើ​ការសម្រេចចិត្ត​ កាលពីខែ​មីនាក្នុងការ​ផ្អាក​ដំណើររហូត​ ដល់​ខ្សែ​ផ្លូវ​ដែក​នៅ​ភាគ​ខាង​ត្បូង​ត្រូវបាន​បញ្ចប់​ការសាងសង់។​​ ​នៃ​ការ​យោគ​យល់​គ្នា​នេះដែរ​ ហាក់​ដូចជាឆ្លុះ​​បញ្ចាំង​អំពី​មូល​ហេតុ​ដែល​ក្រុមហ៊៊ុន ថល់ ហូលឌីង (Toll Holdings) ដែល​ទទួល​បាន​សម្ប​ទាន​រយៈ​ពេល​៣០​ឆ្នាំ សម្រាប់​ការ​ធ្វើ​ប្រតិបត្តិការ​លើបណ្តាញ​ផ្លូវ​ដែក​នេះ ដោយ​សហការ​ជាមួយ​ក្រុម​ហ៊ុនរ៉ូយ៉ាល់គ្រុបដែលមាន​ពហុ​​មុខ​ជំនួញនៅ​កម្ពុជា បាន​ធ្វើ​ការសម្រេចចិត្ត​ កាលពីខែ​មីនា ក្នុងការ​ផ្អាក​ដំណើរការរហូត​ ដល់​​ផ្លូវ​ដែកមួយ​ខ្សែ​នៅ​ភាគ​ខាង​ត្បូង​ត្រូវ​បាន​បញ្ចប់​ការសាងសង់។​​ ធនាគារ​អភិវឌ្ឍន៍​អាស៊ី បាន​បញ្ជាក់​កាល​ពី​ម្សិលមិញ​ថា  អនុស្សរណៈ​នៃ​ការ​យោគ​យល់​គ្នា​នេះ​នៅ​មាន​នៅ​ឡើយ​ទេ គ្រាន់​តែ​មិន​ទាន់​បាន​សម្រេច​​ចុង​ក្រោយ​។ មន្ត្រី​មួយ​រូប​នៅ​ក្រសួង​សាធារណការ ​ និង​ដឹក​ជញ្ជូន​ បាន​បដិ​សេធ​មិន​ធ្វើ​សេចក្តី​អត្ថា​ធិ​ប្បាយ​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​សេចក្តី​ព្រាង​របាយ​ការណ៍ត្រួត​ពិនិត្យ​នេះ​។ សេចក្តី​ព្រាង​អនុស្សរណៈ​នៃ​ការ​យោគ​យល់​គ្នា​នេះមាន​ខ្លឹម​សារ​ថា “ការ​ងារ​សាង​សង់ផ្លូវ​ដែក​មួយខ្សែប្រវែង​៦​គីឡូម៉ែត្រ​ចុង​ក្រោយ​​កាត់​ក្រុង​ប៉ោយ​ប៉ែត​ រហូត​ដល់​ព្រំ​ប្រទល់​ជាមួយ​ថៃ បាន​ចាប់​ផ្តើម ​ក្នុង​ខែ​ឧសភា​ ឆ្នាំ​២០១២​នេះ។ តាំង​ពី​បាន​បញ្ជាក់​អំពី​ការ​ងារ​សាង​សង់​​ ដែល​ខ្លួន​បាន​រក​ឃើញ​ថា ផែន​ការ​តម្រឹមផ្លូវ​ដែក​ ដែល​ត្រូវ​បាន​ប្រើ​ប្រាស់​ក្នុង​ការ​កំណត់​ COI (ភាព​ចម្រុះ​នៃ​ផល​ប៉ះពាល់​) ទៅ​លើ​ផ្លូវ​ដែក​ ត្រូវ​បាន​ដាក់​កំណត់​សម្គាល់​ ដោយ​មិនមាន​មូល​ដ្ឋាន​ត្រឹម​ត្រូវ​តាម​​​​វិធី​សាស្ត្រ​ចុះ​សិក្សា​ស្ថាន​ភាព​សម​ស្រប​”។ សេចក្តី​ព្រាង​អនុស្សរណៈ​ដដែល​នេះ ក៏​មាន​ខ្លឹមសារ​បន្ត​ទៀត​ថា “ បញ្ហា​នេះ​បណ្តាល​ឲ្យ​ស្ថាន​ភាព​នៅ​ទី​តាំង​ដែល  COI  ក្នុង​សកម្ម​ភាព​ផ្លាស់​ទី​លំនៅ​ មិន​មាន​លក្ខណៈ​សម​ស្រប​ ជាមួយ​នឹង​ការ​តម្រឹម​ផ្លូវ​ចាំ​បាច់​ សម្រាប់​សកម្ម​ភាព​សាង​សង់​។ ដើម្បី​សាង​សង់​ផ្លូវ​ដែក​ឲ្យ​ចេញ​ជា​រូប​រាង​ ប្រជា​ជន​កាន់​តែ​ច្រើន​​នឹង​ទទួល​រង​នូវ​ផល​ប៉ះ​ពាល់​នានា ពី​សកម្ម​ភាព​អនុវត្ត​គម្រោង​ ហើយ​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ទី​លំនៅ​កាន់​តែ​ច្រើន​ នឹង​កើត​មាន​ឡើង​។ នេះ​គឺ​ជា​បញ្ហា​ចម្បង​ ដែល​ភាគី​ពាក់​ព័ន្ធ​ទាំង​អស់​ ត្រូវ​រក​ដំណោះ​ស្រាយ​ជា​បន្ទាន់​”។ យោង​តាម​ធនាគារ​អភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា គម្រោង​ស្តារ​ផ្លូវ​ដែក​នេះ នឹង​ប៉ះ​ពាល់​ដល់​ប្រជា​ជន​​៤.០០០​គ្រួសារ​ទូ​ទាំង​ប្រទេស ក្នុង​នោះ​មាន​១.០៥០​គ្រួសារ​ត្រូវ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ទី​លំនៅ​ ហើយ​ក្នុង​ចំណោម​ប្រ​ជា​ជន​​ដែល​ផ្លាស់​ទី​លំនៅ​ទាំង​នេះ​ មាន​៧៣​​​ភាគ​​​រយ​​​បាន​ផ្លាស់​ប្តូរ​ទី​លំនៅ​របស់​ខ្លួន​រួច​ទៅ​ហើយ​​​។ ការ​ងារ​សាង​សង់​​រក​ផ្លូវ​ដែក​ កំពុង​ត្រូវ​បាន​អនុវត្ត​ ដោយ​ក្រុម​ហ៊ុន ធីអេស​អូ ខេមបូឌា ខូអិលធី​ឌី ​(TSO Cambodia Co. Ltd.) ហើយ​ការ​ងារ​វិស្វកម្ម​កំពុងត្រូវ​បាន​អនុវត្ត​ដោយ​ក្រុម​ហ៊ុន​ នីបផន កូអេ ខូ (Nippon Koei Co.) យោង​តាម​សេចក្តី​ព្រា​ង​អនុស្សរណៈ​នេះ​ដែរ​ ប៉ុន្តែ​ទំនាក់​ទំនង​រវាង​ក្រុម​ហ៊ុន​ទាំង​ពីរ​នេះ​បានឈាន​ដល់​ដំណាក់​កាល​រិតបន្ដឹង​ដោយ​សារ​បញ្ហា​ធ្វើ​ឲ្យ​គម្រោង​ស្តារ​ផ្លូវ​ដែក​នេះ​ជួប​ឧបសគ្គ​មិន​អាច​បន្ត​ទៅ​មុខ​បាន​។​ សេចក្តី​ព្រាង​អនុ​ស្សារណៈ​នេះ​មាន​ខ្លឹម​សារ​ទៀត​ថា “បេសកកម្ម​នេះ​ពិត​ជា​បាន​លើក​ទឹក​ចិត្ត​​ក្រុម​ហ៊ុន​ផ្តល់​សេវា​ប្រឹក្សា​ផ្នែក​ត្រួត​ពិនិត្យ​ (នីបផន កូអេ) និង​ក្រុម​ហ៊ុន​ម៉ៅការ​ (ធីអេសអូ) អភិវឌ្ឍរូប​ភាព​នៃ​ការ​គោរព​គ្នា​ទៅវិញ​ទៅ​មក​ ក្នុង​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ ​រវាង​គ្នា​នឹង​គ្នា​ ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​គម្រោង​”។ អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ធនាគារ​អភិវឌ្ឍន៍​អាស៊ី​ បាន​និយាយ​កាល​ពី​ម្សិល​មិញ​ថា ធនាគារ​សាំុ​នឹង​បញ្ហា​ប្រឈម​ ដែល​បាន​កើត​ឡើង​នៅ​ក្នុង​ដំណើរ​ការ​អនុវត្ត​គម្រោង​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ពន្ធ​​ទ្រង់​ទ្រាយ​ធំ​ ហើយ​ថា ធនាគារ​អភិវឌ្ឍន៍​អាស៊ី​ នឹង​មិន​ផ្តល់​សេចក្តី​អត្ថា​ធិប្បាយ​អំពី​ខ្លឹម​សារ​សំខាន់ៗ​ នៅ​ក្នុង​សេចក្តី​ព្រាង​អនុស្ស​​​រណៈ​​​​នៃ​ការ​យោគ​យល់​គ្នា​នេះ​ទេ។ អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ដដែល​នេះ​ បាន​បង្ហាញ​នៅ​ក្នុង​អីុម៉េល​របស់​ខ្លួន​ថា “នេះ​គឺ​ជា​គម្រោង​ធំ​បំផុត​មួយ​ ក្នុង​ចំណោម​គម្រោង​ធំបំផុត​ទាំង​ឡាយ​ ដែល​ត្រូវ​បាន​អនុវត្ត​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ហើយ​នៅ​ក្នុង​គម្រោង​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ពន្ធ​ទាំង​អស់​ សូម្បី​តែ​នៅ​ប្រទេស​ក្រី​ក្រ​ និង​បណ្តាប្រទេស​សម្បូ​រធន​ធាន​ក៏​ដោយ ក៏​បញ្ហា​ប្រឈម​​មិន​បាន​ព្រាង​ទុក​មុន​ នៅ​តែ​អាច​កើត​មាន​ឡើង​ដូច​គ្នា​ដែរ​។ អនុស្សរណៈ​រវាង​រដ្ឋា​ភិបាល​ និង​ធនាគារ​អភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី មិន​ទាន់​ត្រូវ​បាន​សម្រេច​ចុង​ក្រោយ​នៅ​ឡើយ​ទេ​។ ធនាគារ​អភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី​ មិន​ផ្តល់​សេចក្តី​អត្ថា​ធិប្បាយ​ទាក់​ទង​នឹង​ព័ត៌​មាន​សំខាន់ៗ​ទេ”។ បុគ្គលិក​ក្រុម​ហ៊ុន​ នីបផន កូអេ ខូ​ មិន​អាច​ទំនាក់​ទំនង​សំុ​ធ្វើ​សេចក្តី​អត្ថា​ធិប្បាយ​បាន​ទេ​ ហើយ​លោក លី បូរិន​ ប្រធាន​នាយក​ដ្ឋាន​ផ្លូវ​ដែក​នៃ​ក្រសួង​សាធារណៈការ​ និង​ដឹក​ជញ្ជូន​ ទំនាក់​ទំនង​សំុ​ធ្វើ​សេចក្តី​អត្ថា​ធិប្បាយ​បាន​ទេ​ ហើយ​លោក លី បូរិន​ ប្រធាន​នាយក​ដ្ឋាន​ផ្លូវ​ដែក​នៃ​ក្រសួង​សាធារណការ​ និង​ដឹក​ជញ្ជូន​ បាន​បដិសេធ​មិន​ធ្វើ​សេចក្តី​អត្ថា​ធិប្បាយ​ទេ។​ ដោយ​មាន​ខ្លឹម​សារ​រិះ​គន់​បន្ថែម​ ចំពោះ​គម្រោង​ស្តារ​ផ្លូវ​ដែក​នេះ សេចក្តី​ព្រាង​អនុ​ស្សរណៈ​នៃ​ការ​យោគ​យល់​គ្នា​នេះ​ បញ្ជាក់​ផង​ដែរ​ថា ខណៈ​ដែល​មាន​ការ​រីក​ចម្រើន​ផ្នែក​​កន្លែង​ស្នាក់​នៅ​ និង​គ្រឿង​បំពាក់​ផ្សេង​ៗ​​របស់​កម្មករ​​នៅ​ខ្សែ​ផ្លូវដែក​ នៅ​ភាគ​ខាង​ត្បូង​ ស្ថាន​ភាព​ទូ​ទៅ​នៅ​តែ​មិន​ទាន់​មាន​លក្ខណៈ​គ្រប់​គ្រាន់​ និង​សមស្រប​នៅ​ឡើយ​។ សេចក្តី​ព្រាង​អនុស្សរណៈ​នេះ បញ្ជាក់​ថា “កន្លែង​ស្នាក់​នៅ​ ជាទូទៅ​មានការ​ចោល​សំរាម​រប៉ាត់​រប៉ាយ​ ហើយ​​ប្រព័ន្ធ​ផ្គត់​ផ្គង់​ទឹក​​មាន​នៅ​ក្នុង​កន្លែង​ស្នាក់​នៅ​មួយ​ចំនួន​ ប៉ុន្តែ​​ជា​ទូទៅ ​មិន​មាន​គ្រប់​គ្រាន់​ទេ​”។ សេចក្តី​ព្រាង​អនុស្សរណៈ​នេះ​មាន​ខ្លឹម​សារ​បន្ថែម​ទៀត​ថា “កន្លែង​ស្នាក់​នៅ​សម្រាប់​កម្មករ​ និង​បុគ្គលិក​សន្តិ​សុខ​នៅ​​ទីតាំង​​ផ្លូវ​ដែក​ភាគ​ខាង​ជើង​ខ្វះ​តម្រូវ​ការ​មូល​ដ្ឋាន​ (បន្ទប់​ស្នាក់​នៅ​សមរម្យ​ ប្រព័ន្ធ​ផ្គត់​ផ្គង់​ទឹក​មាន​សុវត្ថិភាព​ បង្គន់​អនាម័យ​ជាដើម) ដែល​ត្រូវ​បាន​កត់​សម្គាល់​នៅ​ទី​តាំង​ផ្លូវ​ដែកមួយ​​ខ្សែ​ភាគ​ខាង​ត្បូង​ផង​ដែរ​”។ សេចក្តី​ព្រាង​អនុស្សរណៈ​នេះ​ដែរ​ មាន​ខ្លឹមសារ​បន្ត​ទៀត​ថា “ក៏មិន​មាន​សេចក្តី​បញ្ជាក់​ត្រឹម​ត្រូវ​ទាក់​ទង​នឹង​ការ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​របស់​កម្មករ​ ដើម្បី​ទទួល​បាន​សុវត្ថិភាពដែរ”។ សេចក្តីព្រាង​អនុស្សរណៈ​ដដែល​នេះ មាន​ខ្លឹម​សារ​បន្ថែម​ទៀត​ថា “កម្មករ​មួយ​ចំនួន​ត្រូវបាន​គេ​មើល​ឃើញ​ថា បាន​ឈរ​នៅ​ខាង​ក្រោម​ទ្រនាប់​បេតុង​ ដែល​គេ​ផ្អាក​សកម្ម​ភាព​សាង​សង់​ ហើយ​មិន​ពាក់​មួក​សុវត្ថិភាព​ទេ”។ លោក​ ប៉េ ទិត្យ បាន​មាន​ប្រសាសន៍ថា លោក​មិន​បាន​ដឹង​ច្បាស់​អំពី​បញ្ហា​ទាំង​ឡាយ​ ​ត្រូវ​បាន​លើក​ឡើង​នៅ​ក្នុង​សេចក្តី​ព្រាង​អនុស្សរណៈ​ នៃ​ការ​យោគ​យល់​គ្នា​នេះ​ទេ។ លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍ថា “យើង​មាន​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ យើង​មាន​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ដែល​មាន​ការ​ចរចាគ្នា​​ជា​សមូហភាព​ ជាមួយ​ភាគី​កម្មករ​ ដូច្នេះ​មិន​មាន​ករណី​ពិសេស​ទេ​។ ខ្ញុំ​មិន​បាន​ដឹង​ច្បាស់អំពី​ចំណុច​ខ្វះ​ខាត​ទាំង​ឡាយ​ត្រូវ​បាន​លើក​ឡើង​ក្នុង​ MOU...

យោងតាម​របាយការណ៍​ប្រចាំឆ្នាំ​ ដែល​ធនាគារ​ជាតិនៃ​កម្ពុជាបានចេញ​ផ្សា​យ​កាល​ពីម្សិលមិញបាន​ឲ្យដឹងថាបរិមា​ណ​ឥណទាន​នៅ​ក្នុងវិស័យ​ធនាគារ​នៅ​ព្រះរាជា​ណាចក្រ​កម្ពុជា បានកើនឡើង​៣៣ភាគរយ ពោល​គឺ​កើន​​​ជាង​បួនពា​ន់​លានដុល្លារ កាល​ពី​ឆ្នាំមុនដោយ​សារតែ​ទំហំ​ឥណទាន​ទៅ​លើ​ទីផ្សារ​អចលនទ្រព្យ និង​វិស័យកសិកម្ម​បាន​កើន​ឡើង​ខ្ពស់​ជាង​ កំណើន​ក្នុងផ្នែក​ផ្សេងៗទៀត។ ខណៈ​ដែល​ធនាគារិក​បាន​និយាយ​ថា ​ឥណ​ទាន​នៅ​លើ​ទី​ផ្សារ​ធនា​គារ​​កើន​ឡើង​ ដោយ​មាន​ការគាំទ្រ​ពី​ស្ថានភាពរឹង​មាំ​នៃ​​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​ប្រទេស​ ក្រុម​អ្នក​វិភា​គ​សេដ្ឋ​កិច្ច​បាន​ក្រើន​រំឭកថា ការបំប៉ោង​បរិ​មាណ​ឥណទាន ​អាចនឹង​កើតឡើង ប្រសិន​បើ​​​ធនាគារ​ មិន​ពង្រឹង​សមត្ថភាពរបស់ខ្លួនក្នុង​ការវាយតម្លៃ​អតិថិជន​ទេ​នោះ។ យោងតាមរបាយការណ៍​ដដែល​នេះ​បាន​ឲ្យដឹងថា មួយភាគបីនៃ​ចំនួន​ប្រាក់កម្ចី​សរុប​ក្នុងវិស័យ​ធនាគារ​ បានទៅ​លើ​សហគ្រាស​​លក់ទំនិញ​រាយ​ និង​លក់ដុំ កាលពីឆ្នាំ២០១១ខណៈ​ប្រាក់កម្ចីក្នុងវិស័យ​កសិកម្ម និង​លំនៅ​ដ្ឋាន រួមគ្នា​បានក្តោប​ក្តាប់​ទីផ្សារ​​១៥,១​ភាគ​រយ​។ ចំនួន​ទឹក​ប្រាក់កម្ចីសរុប​ដែល​ធនាគារ​ផ្តល់​ឲ្យ​អតិថិជន​ក្នុងឆ្នាំ២០១១ កើនឡើង​​ដល់​៤,៣៦​ពាន់លាន​ដុល្លារ​ ច្រើន​ជាង​ឆ្នាំ​២០​១០ ដែល​មានចំនួន​៣,២៨​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​។ លោកអុិនចាន់នីប្រធាននាយក​ប្រតិបត្តិ​ធនាគារ​ អេស៊ីលីដា ភីអិលស៊ី ​ជា​ធនាគារ​​គេនៅ​ក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា​ បានមានប្រសា​សន៍​ថា “យើង​បានឃើញថា វិស័យ​ទាំង​នេះ​មាន​កំណើន​ល្អ​។ យើង​យល់ដឹងអំពី​រំហូរ​សាច់​ប្រាក់​ នៅ​ក្នុងវិស័យ​ទាំងនេះ និងទំហំ​ឥណទាន​​ដែល​អាច​ផ្តល់​ឲ្យ​ទៅ​អតិថិជន​ក្នុងវិស័យ​ទាំងនេះ ហើយ​យើងមាន​សមត្ថភាព​គ្រាន់បើ​​ជាងមុន​ ក្នុងការវាយតម្លៃ​អ្វីដែល​អតិ​ថិជន​ត្រូវ​អភិវឌ្ឍ”។ បរិមាណ​ឥណទាន​សរុប​របស់​ធនាគារ​ អេស៊ីលីដា ភីអិលស៊ី កើន​​ឡើង​​បាន​៣៤,៦​ភាគរយ​ ពោលគឺ​បានឡើង​មក​១,០២​ភាគរយ​ នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១១។ មិនមែន​មានតែ​ធនាគារ​ពាណិជ្ជទេដែល​ទទួល​បាន​កំណើន​ខ្ពស់​នៅក្នុងផ្នែក​ឥណ​ទាន​ កាលពីឆ្នាំមុន។ របាយការណ៍​ប្រចាំឆ្នាំរបស់​ធនាគារ​ជាតិ​នៃ​កម្ពុជា​បានបង្ហាញ​ផងដែរ​ថាចំនួន​ប្រាក់​កម្ចី​សរុប​​នៅ​ក្នុង​គ្រឹះស្ថាន​មីក្រូ​ហិរញ្ញវត្ថុ​នៅកម្ពុជា កើន​ឡើង​បាន​៥០​ភាគរយពោល​គឺឡើង​ដល់៦៤១,៥៣​លាន​ដុល្លារ​។ ខណៈ​ដែល​គ្រឹះ​ស្ថាន​មីក្រូ​ហិរញ្ញវត្ថុ​ជា​ច្រើន​ បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ​ឥណទាន​មិន​ដំណើរ​ការ​របស់​ខ្លួន​មាន​អត្រា​ទាប​ខ្លាំង​ អតិថិជន​ជា​ច្រើន​ដែល​ជា​អ្នក​ខ្ចី​ប្រាក់​នៅ​ក្នុងវិស័យ​នេះ ទទួល​បាន​ឥណទាន​ពី​គ្រឹះ​ស្ថាន​ជា​ច្រើន​ ហើយ​ចុង​ក្រោយ ​អ្នក​ខ្ចី​ប្រាក់​ទាំង​នោះ​ជាប់​បំណុល​គ្រឹះ​ស្ថាន​មីក្រូ​ហិរញ្ញ​វត្ថុ​ជា​ច្រើន​កន្លែង​។ ក្នុង​ករណី​បែប​នេះ​ ក្រុម​សេដ្ឋ​វិទូ​បាន​និយាយថា ធនាគារ​ និង​គ្រឹះ​ស្ថាន​មីក្រូ​ហិរញ្ញ​វត្ថុ ត្រូវ​តែ​ពង្រឹង​សមត្ថភាព​របស់​ខ្លួន ក្នុង​ការ​វាយ​តម្លៃ​ប្រវត្តិ​ខ្ចី​ប្រាក់​របស់​អតិថិជន​​។ លោក ចាន់ សុផល ប្រ​ធាន​សមាគម​សេដ្ឋ​កិច្ច​កម្ពុជា​បាន​មាន​ប្រសាសន៍ថា “កំណើន​នៃ​ឥណទាន​ បើ​និយាយ​ទៅ​មិន​ទាន់​ជា​រឿង​ល្អ​នៅ​ឡើយ​ទេ​”។ លោក​បន្ថែម​ថា ខណៈ​ដែល​ប្រាក់​កម្ចី​ ក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម​កាល​ពី​ឆ្នាំ​មុន​ មាន​ចំនួន​ប្រហែលជា​៥០​ភាគ​រយ នៃ​​បរិ​មាណ​ឥណទាន​សរុប​ក្នុង​គ្រឹះ​ស្ថាន​មី​ក្រូ​ហិរញ្ញ​វត្ថុ​ គ្រឹះ​ស្ថាន​ដែល​ផ្តល់​សេវា​ប្រាក់​កម្ចី​នៅ​តែ​ខ្វះ​ចំណេះ​ដឹង​ ទាក់​ទង​ទៅ​នឹង​ហានិ​ភ័យ​ ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​​ការ​ធ្វើ​កសិកម្ម។ លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍ថា “ជា​ទូទៅ​វិស័យ​កសិកម្ម​ ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុក​ជា​វិស័យ​មាន​ហានិភ័យ​ខ្ពស់​ ដោយសារតែ​វិស័យ​នេះត្រូវ​​ប្រឈម​មុខ​នឹង​គ្រោះ​ទឹក​ជំនន់​ និង​គ្រោះ​រាំង​ស្ងួត​ ហើយបើទោះបីវា​ជាវិស័យ​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​វិស័យ​សំខាន់ៗ​ ដែល​ជំរុញ​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​នៅ​កម្ពុជា​ក៏​ដោយ  ខ្ញុំ​យល់​ថា ជា​ទូ​ទៅ​គ្រឹះ​ស្ថាន​ផ្តល់​ប្រាក់​កម្ចី​ មិន​ទាន់​មាន​ការ​យល់​ដឹង​គ្រប់​គ្រាន់​អំពី​វិស័យ​នេះ​ទេ​ ដូច​ជា​ពេល​វេលា​ដាំ​ដំណាំ​ បន្ទុក​ថ្លៃ​ដើម​ផលិតកម្ម​ ហានិ​ភ័យ​ទី​ផ្សារ​ និង​ចំណុច​ផ្សេងៗ​ទៀត​”។ អង្គការ​មូល​និធិ​រូបិយវត្ថុ​អន្តរជាតិ​ ដែល​ជា​អង្គការ​វាយ​តម្លៃ​វិស័យ​ធនាគារ​នៅ​កម្ពុជា​រាល់​ឆ្នាំ​ បាន​ឲ្យ​ដឹង​កាល​ពី​ឆ្នាំ​មុន​ថា​ កំណើន​ឥណទានមិន​គួរ​កើន​ឡើង​ជាង​នេះ​ទៀត​ទេ​ ហើយ​ថា អត្រា​កំណើន​បច្ចុប្បន្ន​ កំពុង​តែ​ឈាន​ទៅ​រក​ដំណាក់​កាល​មុ​ន​ពេល​មាន​វិបត្តិ​។ អង្គការ​នេះ​ក៏​បាន​ឲ្យ​ដឹង​តាម​រយៈ​របាយ​ការណ៍​ ដែល​ខ្លួន​បាន​ចេញ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ខែ​កុម្ភៈ​ផង​ដែរ​ថា​ ធនាគារ​កណ្តាល​ត្រូវ​ពង្រឹង​សមត្ថភាព​ត្រួត​ពិនិត្យ​របស់​ខ្លួន​ ដើម្បី​គ្រប់​គ្រងលើ​វិស័យ​​ ដែល​រីក​ចម្រើន​លឿននៅ​ក្នុង​ប្រទេស​។ យោង​តាម​របាយ​ការណ៍​របស់​ធនាគារ​ជាតិ​នៃ​កម្ពុជា​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា បរិមាណ​ប្រាក់​បញ្ញើ​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​ធនាគារ​​ កើន​ឡើង​បាន​២០​ភាគ​រយ​ ពោល​គឺ​បាន​កើន​ឡើង​ដល់​៥,៩៩​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​។ ឥណទាន​ឥត​ដំណើរ​ការ​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​នេះ​ បាន​ធ្លាក់​ចុះ​ពី​ ១,៣៧​ភាគ​រយ​មក​នៅ​ត្រឹម​តែ​១,០៩ភាគរយប៉ុណ្ណោះ។ ចំនួន​គណនី​ធនាគារ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ក៏​បាន​កើន​ឡើង​១៩​ភាគរយ​ផង​ដែរ​ ពោល​គឺ​បាន​កើន​មក​ដល់​១,២​លាន​គណនី​ កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១១។ នេះ​គឺ​ជា​សញ្ញា​បង្ហាញ​អំពី​ចំនួន​ប្រជា​ជន​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ ដែល​នៅ​តែ​មិន​ទាន់​ប្រើ​ប្រាស់​ប្រព័ន្ធ​ធនាគារ​បច្ចុប្បន្ន។ ទោះបី​ជា​ក្រុម​សេដ្ឋ​វិទូ​បាន​និយាយថា ធនាគារិក​ គួរតែ​សម្រេច​ឲ្យ​បាននូវកំណើន​ថ្មី​ ជាមួយ​នឹង​ការ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​ខ្ពស់​ក៏​ដោយ ក៏​របាយ​ការណ៍​របស់​ធនាគារ​ជាតិនៃ​កម្ពុជា​ បាន​បញ្ជាក់​ថា វិស័យ​ធនាគារ​នៅ​ក្នុង​ព្រះ​រាជា​ណាចក្រកម្ពុជា​ កំពុង​តែ​ស្ថិត​ក្នុង​ដំណាក់​កាល​ស្មុគ​ស្មាញ​ហើយ។ ជាក់​ស្តែង​ ធនាគារ​ជា​ច្រើន​បាន​ពង្រីក​វិសាលភាព​នៃ​សេវាកម្ម​ និង​ផលិតផល​ធនាគារ​ចល័ត​របស់​ខ្លួន​ ហើយ​ចំនួន​ម៉ាស៊ីន​ដក​ប្រាក់​ស្វ័យ​ប្រវត្តិ​ (ម៉ាស៊ីន ATM) បាន​កើន​ឡើង​១៧​ភាគ​រយ​ ពោល​គឺ​ម៉ាស៊ីន​ ATM ​​ទាំង​អស់​មាន​ចំនួនរហូត​ដល់​ទៅ​​៥៨៨​ម៉ាស៊ីនទូទាំង​ប្រទេស​​​។​ ទីផ្សារ​ឥណទាន​អន្តរ​ធនាគារ​ ក៏គួរ​តែ​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​យ៉ាង​យូរ​នៅ​ដំណាច់​ឆ្នាំ​នេះ​ផង​ដែរ​។ ទោះបីជា​បរិមាណ​ឥណទានដែល​ធនាគារ​ បាន​ផ្តល់​ឲ្យ​អតិថិជន​របស់​ខ្លួន​បាន​កើន​ឡើង​ជា​លំដាប់​ កាល​ពី​ឆ្នាំ​មុន​ក៏​ដោយ​ បរិយាកាស​ប្រកួត​ប្រជែង​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​ធនាគារ​នេះ​ ក៏​កំពុង​មាន​សភាព​តឹង​តែង​ខ្លាំងឡើងៗ​ផង​ដែរ ដោយ​សារ​តែ​ធនាគារ​បរទេស​ជា​ច្រើន​ បាន​បោះ​ទុន​របស់​ខ្លួន​នៅ​លើ​ទី​ផ្សារ​ក្នុង​ស្រុក​។​ ធនាគារ​បរទេស​ទាំង​នោះ​ មាន​ដូចជា​ ធនាគារ​ដែលមក​ពី​សាធារណរដ្ឋ​ប្រជា​មានិត​ចិន និង​សាធារណរដ្ឋ​ប្រជា​មានិត​វៀតណាម​។ ធនាគារ​បរទេស​ទាំងនេះ​ បាន​មក​ប្រឡូក​ក្នុង​ទីផ្សារ​ធនាគារ​នៅ​កម្ពុជា​ កាល​ពី​ឆ្នាំមុន​។ ធនាគារ​ិកបាន​និយាយថា វិស័យ​ធនាគារ​​បាន​គ្រប​ដណ្តប់​លើទី​ផ្សារ​ ក្នុង​កម្រិត​ច្រើន​ជ្រុល​ហើយ  ហើយ​ថា អាជីវកម្ម​ភាគ​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​មាន​ទំនាក់​ទំនង​ជាមួយ​ធនាគារ​ធំៗ​ចំនួន​បួន​ ក្នុង​ចំណោម​ធនាគារ​ធំៗ​ទាំង​អស់​មាន​វត្តមាន​នៅ​ប្រ​ទេស​នេះ។ លោក​ស្រី​ ងួន សុខា អគ្គ​នាយក​ធនាគារ​ជាតិ​នៃ​កម្ពុជា​ បាន​មាន​ប្រសាសន៍ថា ធនាគារ​កណ្តាល​បាន​ចាត់​វិធានការ​កាត់​បន្ថយ​ហានិ​ភ័យ​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​ធនាគារ​ ដោយ​បាន​បង្កើត​ការិយាល័យ​ព័ត៌មាន​ឥណទាន​លើក​ដំបូង​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា កាល​ពី​ដើម​ឆ្នាំ​នេះ​។ ការ​ងារ​លើ​ប្រព័ន្ធ​ទូទាត់​ទូ​ទាំង​ប្រទេស​​ នៅ​លើ​ទី​ផ្សារ​​ឥណទាន​អន្តរ​ធនាគារ​ ក៏​ត្រូវ​បាន​រំពឹង​ថា នឹង​មាន​នៅ​ដំណាច់​ឆ្នាំនេះ​ផង​ដែរ​។ លោក​ស្រី​បាន​ថ្លែង​ថា “ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១១​ យើង​បាន​ចេញ​បទ​បញ្ញតិ្ត​ថ្មី​មួយ​ចំនួន​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​អភិបាល​កិច្ច​ និង​តម្លា​ភាព​នៅ​ក្នុង​គ្រឹះ​ស្ថាន​ហិរញ្ញ​វត្ថុ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេសកម្ពុជា”៕ ប្រែ​សម្រួល​ដោយ កង សុធា  

កាល​ពី​ថ្ងៃ​សុក្រ​ នគរ​បាល​បាន​ចាប់​ខ្លួន​ចិន​តៃ​វ៉ាន់​ចំនួន​៤៤​នាក់​នៅ​ក្នុង​រាជ​ធានី​ភ្នំពេញ​ ដែល​ត្រូវ​បាន​ចោទ​ប្រកាន់​ថា ជា​សមា​ជិក​​ក្រុម​ឧក្រិដ្ឋ​ជនដ៏​ធំ​​ក្នុង​​តំបន់​​​ ដែល​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​ការ​ចាប់​ជំរិត​​ជន​ជាតិ​​ចិន​នៅ​បរទេសនិង​​ជំរិត​​ទារ​ប្រាក់​ពី​សាច់​ញាតិ​របស់​ពួក​គេ​នៅ​ឯ​ប្រទេស​ចិន​។ យោង​តាម​របាយការណ៍​របស់​​នគរបាល​ជាតិ​បាន​ឲ្យដឹង​ថា​ នគរបាល​បាន​ចាប់​ខ្លួន​មនុស្ស​​ចំនួន​​២៤​នាក់​ក្នុង​ផ្ទះ​របស់​ពួក​គេ​នៅក្នុង​​ខណ្ឌ​ទួល​​គោក​ ប្រាំបួន​នាក់​នៅ​ក្នុង​ខណ្ឌ​ឫស្សីកែវ​ ហើយអ្នក​ផ្សេង​ទេៀត​ត្រូវ​បាន​ចាប់​ខ្លួន​នៅ​ក្នុង​​ផ្ទះ​វីឡា​មួយ​នៅ​ខណ្ឌ​សែន​សុខ។ លោក​ ប៉ែន​ ពិសិដ្ឋ ​នាយ​នគរបាល​អន្ដោ​ប្រវេសន៍​​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​បានថ្លែង​ឲ្យ​ដឹង​ថា​ “​យើង​បានចាប់​ខ្លួន​ជន​ទាំង​នេះ​...​ពួក​គេ​ទាំង​អស់​គ្នា​បង្កើត​ក្រុម​មួយ​ ដែល​បាន​ប្រើ​ប្រាស់​បណ្តាញ​អុីន​ធើ​ណិត ដើម្បី​ជំរិត​​ទារ​ប្រាក់​ពី​សមាជិក​គ្រួ​សារ​​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​​ចិន​”។ លោក ​ជា ​ម៉េត ​ព្រះ​រាជ​អាជ្ញា​រង​អម​សាលា​​ដំបូង​រាជ​ធានី​ភ្នំ​ពេញ​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​កាល​​ពី​ម្សិល​មិញ​ថា​ ជន​សង្ស័យ​ទាំងនេះ​បាន​ចូល​រួម​ជាមួយ​នឹង​ក្រុម​ឧក្រិដ្ឋ​ជន​ធំមួយ​ក្នុង​តំបន់​ ដែល​ជាប់​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​​ការ​ចាប់​ជំរិត​​ជនជាតិ​​ចិន​ ហើយ​ប្រើ​ប្រាស់​បណ្តាញ​អុីន​ធើ់​ណិត​ ដើម្បី​ជំរិត​​ទារ​ប្រាក់​ពី​ក្រុម​គ្រួសារ​របស់​ជន​រង​គ្រោះ​ ជា​ថ្នូរ​នឹង​ការ​ដោះ​លែង​ពួកគេ​។ គេ​មិន​បាន​ដឹង​ទេ​ ថា​តើ​ការ​ចាប់​ជំរិត​​​កើត​មាន​នៅក្នុង​ប្រទេសកម្ពុជា​ ឬក៏​ថា តើ​ក្រុម​ជន​ពាល​ជាប់​ចោទ​ទាំង​នេះ​បាន​ប្រើ​ប្រាស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ធ្វើជា​មូលដ្ឋាន​សម្រាប់​​ធ្វើ​ប្រតិ​បត្តិ​ការ​ចាប់​ជំរិត​​របស់​ពួក​គេ​​​ដែរ​ឬយ៉ាង​ណា​នោះ​ទេ។ លោក​ ជា​ ម៉េត​ បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា “​  ត្រូវ​បាន​ប្រគល់​ឲ្យ​នគរបាល​អន្ដោប្រវេសន៍​ក្រសួង​មហា​ផ្ទៃ​​ ដើម្បី​បញ្ជូន​ខ្លួន​ត្រឡប់​ទៅ​ ​វិញ​”។ លោក​បាន​បន្ថែម​ថា​ យើង​មិនបាន​​ចោទ​ប្រកាន់​ពួក​គេ​ទេ​ ហើយ​​លោក​បដិសេធ​​មិន​ប្រាប់​ថា​​ ការ​ចាប់​ជំរិត​​បាន​កើត​ឡើង​នៅ​ទីណាឬ​មាន​មនុស្ស​ប៉ុន្មាន​នាក់​​បាន​រង​គ្រោះ​នោះ​ទេ។ លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍ថា “ យើង​ចាត់​វិធាន​ការ​បង្ក្រាប​តាម​ពាក្យ​​បណ្ដឹង​របស់​​ស្ថាន​ទូត​ចិន​នៅ​ទី​នេះ​ ដែល​បាន​ប្តឹង​ថា​ ក្រុម​នេះ​បាន​ជំរិត​​ទា​រប្រាក់​ពី​ឪ​ពុក​ម្ដាយ​របស់​ជន​រង​គ្រោះ​​នៅ​​ប្រទេស​ចិន​”។ លោក​ យ៉ាង​ ធានយូ​ អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ស្ថាន​ទូត​ចិន​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា​ លោក​បាន​ដឹង​អំ​ពី​ការ​ចាប់​ខ្លួន​នេះ​ ប៉ុន្ដែ​លោក​បដិសេធ​មិន​ធ្វើ​អត្ថា​ធិប្បាយ​ទេ​ ហើយ​​លោក​បាន​បង្វែរ​សំណួរ​ទាំង​អស់​ទៅ​នគរ​បាល​កម្ពុជា​វិញ​។ លោក ​បែ៉ន ​ពិសិដ្ឋ​...

បុគ្គលិកជាប់​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​ដំណើរ​ការ​សាង​សង់​បាន​ឲ្យ​ដឹង ​កាល​ពី​ម្សិល​មិញ​ថា​ ម្ចាស់​​គម្រោង​សាងសង់​អគារ​ខ្ពស់​ហ្គោល ថៅវើ ​កម្ពស់​៤២​ជាន់​ (Gold Tower 42) ដែល​មាន​ទំហំទឹក​ប្រាក់រហូតដល់​២៤០​លាន​ដុល្លារ​នៅក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ បាន​ចាប់​ផ្តើម​ដោះ​ស្រាយ​ជម្លោះ​ជាមួយ​ក្រុម​ហ៊ុន ​​ទទួលម៉ៅការ​​សាង​សង់​គម្រោង​នេះ​តាម​រយៈក្រុម​​​អាជ្ញា​កណ្ដាល​ ដើម្បី​ចាប់​ផ្ដើម​ការ​ងារ​សាង​សង់​ឡើង​វិញ​ បន្ទាប់​ពី​ការ​សាងសង់របស់​គម្រោង​​នេះ​ត្រូវ​បាន​ផ្អាក​កាល​ពី​ខែ​កញ្ញា​ ឆ្នាំ​២០១០​ ដោយ​សារ​តែ​ការ​លក់មិនបាន​ប្រាក់​គ្រប់​គ្រាន់​ ហើយ​មាន​ការ​ចំណាយ​លើស​។ ​លោក​ លី ​ស៊ុនហ៊ុម ​(Lee Sun-hum) នាយក​​ប្រចាំ​ប្រទេស​របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​ យុនវូ ​ខេម​បូឌា (Yon Woo Cambodia Co. Ltd)   ដែលជា​ក្រុម​ហ៊ុន​​ម្ចាស់​អគារ ហ្គោល ថៅវើ កម្ពស់៤២​ជាន់​ បានថ្លែង​ថា​  ការ​ដោះ​ស្រាយ​ជម្លោះដោយ​អាជ្ញា​កណ្ដាល​នៅ​ក្នុង​ទី​ក្រុង​សេអ៊ូល បាន​ចាប់​ផ្ដើម​ធ្វើ​ឡើង​កាល​ពី​ឆ្នាំ​ទៅ​ ជា​មួយ​ក្រុម​ហ៊ុន​វិស្វកម្ម​ និង​សំណង់​ហានីល​ (Hanil Engineering...

ទី​​​ប្រឹក​​​្សា​​​រដ្ឋាភិបាល​​​បាន​​​ឲ្យ​​​ដឹងកាល​​​ពីម្សិល​​​​មិញ​​​ថា ដោយ​​​សារតែ​​​មូល​​​និធិ​​​ចំនួន​​​១៤០លាន​​​​ដុល្លារ​​​ក្នុង​​​គម្រោងបណ្តាញ​​​​​​ស្តារ​​​ផ្លូវ​​​ដែក​​​កម្ពុជា​​​ត្រូវ​​​បាន​​​ប្រើប្រាស​់ស្ទើរ​​​តែ​​​ជិត​​​អស់ទៅ​​​ហើយ​នោះ​​​ រដ្ឋាភិបាល​​​និង​​​ធនាគារ​​​អភិវឌ្ឍន៍​​​អាស៊ី បាន​​​សម្រេចថា នឹង​​​សិក្សា​​​ឲ្យ​​​ដឹងថា តើ​​​ត្រូវ​​​កំណត់​​​ចំនួន​​​ទឹក​​​ប្រាក់​​​ប៉ុន្មានបន្ថែម​​​ទៀត ដើម្បី​​​បញ្ចប​់​​​គម្រោង​​​នេះ​​​។ លោក ប៉ូល ផៅវើ (Paul Power) ទីផ្សារ​​​ប្រឹក្សា​​​គម្រោង​​​របស់​​​ក្រសួង​​​សាធារ​​​ណ​ការ​​​និង​​​ដឹកជញ្ជូន​​​ បាន​​​ថ្លែងថា  គម្រោងសិក្សានេះ​​​មាន​​​គោល​​​បំណង​​​កំណត់​​​ចំនួន​​​ទឹក​​​ប្រាក់បន្ថែម​​​សម្រាប់​​​ដំណើរ​​​ការ​​​កសាង​​​ ផ្លូវ​​​រថ​​​ភ្លើងប្រវែង​ប្រហែល​​​៣០០​​​គីឡូ​​​ម៉ែត្រ​​​ដែ​​​លនៅ​​​សល់​​​នៅ​​​ភា​​​គ​​​ខាង​​​ជើង​​​រវាង​​​ភ្នំពេញ​​​និងក្រុងប៉ោយ​​​​ប៉ែត​​​។ លោក ប៉ូល​​​ ផៅវើ​​​ ​​​ថ្លែង​​​ថា “រដ្ឋាភិ​​​បាល​​​បានផ្តួច​​​ផ្តើម​​​គម្រោង​​​សិក្សា​ឲ្យ​​​ដឹង​​​ច្បាស់​​​ថា តើ​​​នៅ​​​ខ្វះ​​​ថវិកា​​​ប៉ុន្មាន​​​ពិត​​​ប្រាកដ និងថា ​​តើ​​​នឹង​​​ត្រូវ​​​បញ្ចប់​​​គម្រោង​​​នៅ​​​ពេលណា។ ចំណុច​​​នេះ​​​មិនទាន​​​់ដឹង​នៅ​​​ឡើ​​​យ​​​ទេ”។  លោក​​​បានបន្ថែម​ថា មូល​​​និធិ​​​បន្ថែម​​​នេះ​​​ប្រហែល​​​ជា​​​មាន​​​ចំនួន​ក្នុងចន្លោះពី​​​៥០​​​លាន​​ទៅ​​​១០០​​​លាន​​​ដុល្លារ​​​។ លោក ប៉ូល​​​ ផៅ​​​វើ​​​ បាន​​​ថ្លែង​​​បន្ថែម​​​ទៀត​​​ថា ថវិកា​សម្រាប់​ចំណាយ និង​ស្ថាប័ន​ដែល​មន្ត្រី​ចាត់​តាំង​ឲ្យ​បំពេញ​ការ​ងារ​សិក្សា​នេះមិន​ទាន់​ត្រូវ​បាន​អនុម័ត​នៅ​ឡើយ​ទេ។ លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា “តែ​ង​តែ​មាន​ការ​ព្រួយ​​បារម្ភ​ អំពី​ការ​មាន​ប្រាក់​គ្រប់​គ្រាន់​ ដើម្បី​បញ្ចប់​​គម្រោង​នេះ”។ ក្នុង​ពេល​មូលនិធិ​ត្រូវ​បាន​ប្រើ​ប្រាស់​ជិត​អស់​ ក្រុម​ហ៊ុន​អនុវត្ត​គម្រោង​ ថល់​ រ៉ូយ៉ាល់​ រ៉ែល​វេស៍ (Toll Royal Railways) ដែល​ជា​ក្រុម​ហ៊ុន​បង្កើត​រួម​គ្នា​រវាង​ក្រុម​ហ៊ុន​ ថល់ ហូលឌីង (Toll Holdings) របស់​អូស្ត្រាលីនិង​ក្រុម​​ហ៊ុន​ រ៉ូយ៉ាល់​ គ្រុប (Royal Group) របស់​កម្ពុជាបាន​ផ្អាក​ការ​ងារ​របស់​ខ្លួន​ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣១​ ខែ​មីនា​...