TAG
topstory
ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានរដ្ឋចិនរិះគន់លោក ហ៊ុន សែន និងបក្សប្រជាជន
ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានផ្លូវការរបស់គណបក្សកុម្មុយនិស្តចិន កាលពីថ្ងៃពុធ បានចេញផ្សាយអត្ថបទមួយ ដែលមានខ្លឹមសាររិះគន់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដោយសារតែលោកទទួលបរាជ័យ ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាចលាចលនយោបាយក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងអំពាវនាវឲ្យមាន “ការ កែទម្រង់ច្បាស់លាស់ និងស៊ីជម្រៅ” ក្នុងប្រទេសនេះ សម្រាប់រយៈពេលប្រាំឆ្នាំខាងមុខ។
ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន ស៊ីនហួរ (Xinhua News Agency) ដែលផលិតព័ត៌មានក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសចិន បានរៀបរាប់អំពីភាពមិនចុះសម្រុងនឹងគ្នានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា តាំងពីពេលដែល “ការបោះឆ្នោតជាតិពោរពេញដោយជម្លោះ” បានកន្លងផុតកាលពីថ្ងៃទី២៨ខែកក្កដា និងបានដក ស្រង់សម្តីរបស់អ្នកវិភាគនយោបាយជាច្រើន នាក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលបានអំពាវនាវឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ធ្វើការផ្លាស់ប្តូរដើម្បី ស្តារប្រជាប្រិយភាពរបស់ខ្លួនឡើងវិញ។
សេចក្តីរាយការណ៍របស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌ មាននេះក៏បានដកស្រង់សម្តីរបស់លោក សុខ ទូច អ្នកវិភាគនយោបាយ ក្នុងសមាសភាពជានាយករងវិទ្យាស្ថានមួយនៅរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា ដោយលើកឡើងថា លោក ហ៊ុន សែន បាត់បង់ប្រជាប្រិយភាពយ៉ាងច្រើន ដោយសារ តែគណបក្សប្រជាជនមិនព្រមកែទម្រង់ ។
លោក សុខ ទូច បានសន្និដ្ឋានថា “ការធ្លាក់ ប្រជាប្រិយភាពរបស់លោក ហ៊ុន សែន និង គណបក្សរបស់លោក ដោយសារតែបញ្ហាបក្ខពួកនិយម អំពើពុករលួយចាក់ស្រេះ ការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ អន្តោប្រវេសន៍ខុស ច្បាប់ និងកង្វះរបាយការណ៍ប្រកបដោយឯករាជភាព”។
អត្ថបទរិះគន់នេះក៏បានផ្តោតសំខាន់ទៅលើឥទ្ធិពលនៃបញ្ហាទាំងនេះទៅលើយុវជនផងដែរ។ អត្ថបទនេះមានខ្លឹមសារថា “ប្រជាជនវ័យក្មេងភាគច្រើនគាំទ្រ លោក...
ព្រះសង្ឃធ្វើធម្មយាត្រាបិទផ្លូវជាតិលេខ៥ ដោយសារខឹងអាជ្ញាធរមិនអនុញ្ញាតឲ្យចូលសម្រាកក្នុងវត្ត
ព្រះសង្ឃដែលកំពុងធ្វើធម្មយាត្រាឆ្ពោះមករាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិនៅថ្ងៃអង្គារ នៅមុខរដ្ឋសភា នៅតែមិនបានទទួលការស្វាគមន៍ដោយកក់ក្តៅពីវត្តមួយចំនួននៅតាមផ្លូវ ហើយបានតវ៉ាដោយការបិទផ្លូវជាតិកាលពីរសៀលម្សិលមិញ។
អ្នកធ្វើធម្មយាត្រាប្រហែល១០០នាក់រួមទាំងព្រះសង្ឃជាច្រើនអង្គដែរនោះ បានបិទផ្លូវជាតិលេខ៥នៅក្នុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង កាល ពីល្ងាចម្សិលមិញ បន្ទាប់ពីវត្តមួយនៅក្នុងក្រុងកំពង់ឆ្នាំង មិនអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកធ្វើធម្មយាត្រាចូលសម្រាកនៅក្នុងវត្តនោះ។
លោក ស ម៉ូរ៉ា ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា “យើងបានបិទផ្លូវតាំងពីម៉ោង៥ល្ងាច ហើយយើងកំពុងអង្គុយនិងឈរនៅតាមផ្លូវនេះ ព្រោះគណៈកម្មាធិការវត្តនោះមិនអនុញ្ញាតឲ្យយើងចូលសម្រាកក្នុងវត្តទេ”។ លោកបានបន្ថែមថា “ព្រះសង្ឃនៅវត្តនេះបានព្រមព្រៀងអនុញ្ញាតឲ្យយើងចូលសម្រាក ប៉ុន្តែគណៈកម្មាធិការវត្តបានជំទាស់ ហើយបានចាក់សោកុដិព្រះសង្ឃទាំងអស់”។
កាលពីថ្ងៃពុធ ព្រះតេជគុណ ប៊ុន ប៊ុនទិញ ដែលដឹកនាំបណ្ដាញព្រះសង្ឃឯករាជ្យដើម្បីយុត្តិធម៌សង្គម និងបានជួយរៀបចំដំណើរធម្មយាត្រានេះបានមានសង្ឃដីកាថា វត្តបានព្រមព្រៀងឲ្យអ្នកធ្វើធម្មយាត្រាចូលស្នាក់នៅមួយយប់ដោយស្ទាក់ស្ទើរបន្ទាប់ពីបានបដិសេធលើកដំបូងដោយសារខ្លាចខុសច្បាប់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។ គេមិនអាចទាក់ទងគណៈកម្មាធិការវត្តដើម្បីសុំការបំភ្លឺបានទេ។
លោក អ៊ា ប៊ុនធឿន នាយការិយាល័យនគរបាលចរាចរខេត្តបានមានប្រសាសន៍ថា វត្តនេះមិនព្រមឲ្យអ្នកធ្វើធម្មយាត្រាចូលសម្រាកទេ ពីព្រោះពួកគេមិនបានទទួលការអនុញ្ញាតជាមុន។ លោក ប៊ុនធឿន បានមានប្រសាសន៍ថា “អ្នកធ្វើធម្មយាត្រាបានបិទផ្លូវ ពីព្រោះពួកគេខឹងនឹងព្រះសង្ឃវត្តនេះដែលបានបិទខ្លោងទ្វារវត្តមិនឲ្យពួកគេចូល ពីព្រោះពួកគេមិនបានស្នើសុំការអនុញ្ញាតជាមុន។ ខ្ញុំនិងមន្ត្រីរបស់ខ្ញុំកំពុងស្នើសុំឲ្យពួកគេចាកចេញពីផ្លូវនេះដើម្បីធ្វើចរាចរណ៍”។
ព្រះសង្ឃប្រហែល១០០អង្គ បានចាប់ផ្ដើមធ្វើធម្មយាត្រារយៈពេល១០ថ្ងៃ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ចេញពីចំណុចនានានៅតាមផ្លូវជាតិលេខ៥ ដើម្បីប្រគល់ញត្តិអំពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ជូនសមាជិកសភាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ពេលមកដល់រដ្ឋសភា។ ប៉ុន្តែ មន្ត្រីសង្ឃជាន់ខ្ពស់ជំទាស់នឹងធម្មយាត្រានេះ ហើយវត្តមួយចំនួននៅតាមផ្លូវជាតិនេះបានបដិសេធមិនឲ្យពួកគេចូលទេ។
ព្រះតេជគុណ កែវ សុម៉ាលី ដែលស្ថិតនៅក្នុងចំណោមព្រះសង្ឃ១៩អង្គ និងអ្នកគាំទ្រ៨០នាក់ ដែលកំពុងធ្វើធម្មយាត្រាឆ្ពោះមករាជធានីភ្នំពេញ តាមផ្លូវជាតិលេខ៣បានមានសង្ឃដីកាកាលពីម្សិលមិញថា វត្តមួយនៅក្នុងស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ មិនអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកធ្វើធម្មយាត្រាចូលឈប់សម្រាកសម្រាប់អាហារថ្ងៃត្រង់ទេ ប៉ុន្តែក្រុមអ្នកធ្វើធម្មយាត្រាបានចូលទៅក្នុងវត្តនោះតែម្ដង។
ព្រះអង្គបានមានសង្ឃដីកាថា “គណៈកម្មាធិការវត្តនោះបានបដិសេធនៅពេលយើងស្នើសុំឈប់សម្រាកសម្រាប់អាហារថ្ងៃត្រង់នៅក្រោមដើមឈើធំមួយនៅថ្ងៃនេះ ប៉ុន្តែយើងមិនស្ដាប់ពួកគេទេ ពីព្រោះយើងគ្មានកន្លែងផ្សេងឈប់សម្រាកឡើយ។ អាត្មាគិតថា គណៈកម្មាធិការវត្តនេះមិនចង់ឲ្យយើងចូលសម្រាក ពីព្រោះពួកគេចោទយើងថា ជាក្រុមប្រឆាំង៕ គឹមហឿន
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិពិចារណាអំពីការដាក់ពាក្យបណ្តឹងពាក់ព័ន្ធការគំរាមសម្លាប់
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រឆាំងបាននិយាយកាលពីម្សិលមិញថា លោក កឹម សុខា អនុប្រធាន គណបក្សសង្គ្រោះជាតិកំពុងពិចារណាស្នើឲ្យអាជ្ញាធរស៊ើបអង្កេតស្វែងរកការពិតពីការគំរាមសម្លាប់ដែលគេបានបង្ហោះតាមសង្គមហ្វេសប៊ុក។
លោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានមានប្រសាសន៍ថា អ្នកប្រើប្រាស់សង្គមហ្វេសប៊ុក ដែលបានប្រើឈ្មោះ ផេង វណ្ណៈ កាលពីថ្ងៃពុធបានបង្ហោះរូបថតកាំភ្លើងខ្លីមួយដើម និងគ្រាប់ចំនួនប្រាំពីរគ្រាប់នៅក្នុងបណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គមនេះ ដោយនិយាយថា គ្រាប់កាំភ្លើងទាំងនេះគឺសម្រាប់លោក កឹម សុខា។
រូបថតដែលគេបង្ហោះនោះត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយបន្តគ្នាជាច្រើន ហើយលោក ផេង វណ្ណៈ បានបដិ សេធថា លោកមិនបានបង្កើតរូបថតនេះទេ។ ដោយយកចំណុចសំខាន់នៃដងខ្លួនរបស់មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងរូបនេះធ្វើជាគោលដៅនោះ លោក វណ្ណៈ បានសរសេរនៅលើរូបថតដែលគេបានបញ្ជូនតៗគ្នានេះ ចាប់ផ្តើមពីដៃឆ្វេងរបស់លោក កឹម សុខា ហើយបញ្ចប់ដោយគ្រាប់កាំភ្លើងនៅត្រង់បេះដូង និងក្បាលរបស់លោក។
ក្រោយមក លោក វណ្ណៈ បានសរសេរអំពីរូបថតនេះថា “ខ្ញុំមិនដឹងអំពីបញ្ហានេះទេ”។ លោកបានសរសេរថា “បើទោះខ្ញុំមិនពេញចិត្តលោក កឹម សុខា ក៏ដោយ ក៏ខ្ញុំមិនបំភិតបំភ័យលោក កឹម សុខា ដែរ។ ខ្ញុំនឹងដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅនគរបាលឲ្យស៊ើបអង្កេត រកអ្នកដែលបានកាត់ត និងកែរូបថតនោះហើយបន្លំដាក់ឈ្មោះរបស់ខ្ញុំដើម្បីបង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ខ្ញុំតាមហ្វេសប៊ុក”។
លោក បុញ្ញឫទ្ធិ បានមានប្រសាសន៍ថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នឹងធ្វើការស៊ើប អង្កេតផ្ទៃក្នុងអំពីបញ្ហានេះ នៅពេលលោក កឹម សុខា ត្រឡប់មកពីសហរដ្ឋអាមេរិកវិញនៅថ្ងៃច័ន្ទ ដើម្បីទៅរៃអង្គាសមូលនិធិ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា គណបក្សត្រូវសម្រេចចិត្តថា តើការគំរាមនេះពិតមែនឬមិនមែនដោយសារលោក វណ្ណៈ បានដករូបនេះចេញវិញហើយនោះ ប៉ុន្តែលោកបានបន្ថែមថា ទោះយ៉ាងណារូបថតនេះគឺមានបំណងបំភិតបំភ័យតែម្តង។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ខ្ញុំគិតថា វាជាការគំរាមកំហែងពាក់ព័ន្ធនយោបាយ...
រដ្ឋាភិបាលវិលមករករបៀបដឹកនាំចាស់ ទោះបីបានសន្យាធ្វើកំណែទម្រង់ក៏ដោយ
នៅក្នុងសុន្ទរកថាមួយដែលស៊ីពេលរហូតដល់ទៅ៦ម៉ោងកាលពីខែកញ្ញា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានសូមអភ័យទោសចំពោះបញ្ហាជាច្រើនដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល និងបានសន្យាថានឹងមានការកែទម្រង់ច្រើនជាងមុនក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំនៃអាណត្តិរបស់លោក។
ក្នុងគោលដៅផ្តោតលើអំពើពុករលួយការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងកង្វះតម្លាភាពនៅគ្រប់ផ្នែករបស់រដ្ឋាភិបាល លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ថា ការក្តាប់អំណាចយ៉ាងណែនរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងរយៈពេលតទៅមុខទៀតនេះនឹងអាស្រ័យទៅលើសមត្ថភាពរបស់គណបក្សលោក ក្នុងការប្តូរផ្តាច់លុបបំបាត់ចន្លោះប្រហោងរបស់ខ្លួន អំឡុងមានកម្លាំងប្រឆាំងកើតឡើងវិញនៅលើឆាកនយោបាយ។
លោក ហ៊ុន សែន បានផ្តល់ដំណោះស្រាយដែលមាន៤ជំហានដល់រដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោក សម្រាប់បំបាត់ស្នាមប្រឡាក់ដែលរដ្ឋមន្ត្រីទាំងនោះប្រហែលជាបានធ្វើឲ្យកើតមានកាន់តែច្រើនចំពោះខ្លួនឯង។ លោក ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា “ដំបូង លោកត្រូវប្រើកញ្ចក់ឆ្លុះមើលខ្លួនឯង។ ទី២ លោកត្រូវងូតទឹកសម្អាតខ្លួនប្រាណរបស់ លោក។ ទី៣ លោកត្រូវដុះជូតខ្លួនប្រាណរបស់លោកពេលកំពុងងូតទឹក ក្រែងលោ មានក្អែល។ ទី៤ លោកត្រូវព្យាបាលជំងឺរបស់លោកឲ្យបានជាសះស្បើយ”។
លោកបានបន្តថា រដ្ឋមន្ត្រីនឹងត្រូវឈរនៅមុខកញ្ចក់ជាច្រើន ក្នុងទំរង់ជាវេទិកាសាធារណៈសម្រាប់ការរិះគន់ កិច្ចប្រជុំជាមួយសង្គមស៊ីវិល និងការបង្ហាញខ្លួននៅចំពោះមុខសភាក្នុងអាណត្តិរបស់ខ្លួន។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍បន្តថា “ប្រសិនបើលោកទាំងអស់គ្នាមិនអាចសម្រេចកិច្ចការនេះបានទេ ខ្ញុំមិនអាចរង់ចាំស្លាប់ជាមួយអស់លោកបានទេ”។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែក្រោយមកតាំងពីលោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងសុន្ទរកថារិះគន់ខ្លួនឯងគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍មកមានសញ្ញាបន្តិចបន្តួច ដែលបង្ហាញពីទំនោរនៃការកែទម្រង់ថ្មី កើតចេញពីគណបក្សរបស់លោក បន្ទាប់ពីគណបក្សរបស់លោកទទួលបានលទ្ធផលបោះឆ្នោតអាក្រក់បំផុតក្នុងរយៈពេល២០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។
បញ្ហាត្អូញត្អែរអំពីភាពអន់ថយរបស់រដ្ឋាភិបាលសព្វថ្ងៃ ដែលមានប្រវែងយ៉ាងវែង ដូចជាករណីបាញ់សម្លាប់ប្រជាជនស៊ីវិលដោយមន្ត្រីនគរបាល អំឡុងការតវ៉ាពីរករណី វប្បធម៌និទណ្ឌភាពដែលនៅតែកើតមានចំពោះលោក ឈូក បណ្ឌិត អតីតអភិបាលក្រុងបាវិត ដែលចូលចិត្តបាញ់បោះ សកម្មភាពកាប់ព្រៃការពារយ៉ាងច្រើននៅខេត្តរតនគិរីដោយក្រុមកាប់ឈើខុសច្បាប់ រឿងប្រាក់រាប់សែនដុល្លារនៃជំនួយពីម្ចាស់ជំនួយផ្សេងៗ ដែលត្រូវបានមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាលយកធ្វើជាទ្រព្យសម្បត្តិផ្ទាល់ខ្លួន និងកាលពីពេលថ្មីៗបំផុតនេះ ការដាក់ទណ្ឌកម្មពីសំណាក់សហគមន៍អឺរ៉ុបមកលើប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលបានលក់សិទ្ធិចុះបញ្ជីនាវាជាតិឲ្យទៅក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយដែលបានបញ្ចេញទង់ជាតិដល់នាវាបរទេស ដែលបានធ្វើសកម្មភាពប្លន់នៅសមុទ្រអន្តរជាតិ។
នៅក្នុងសុន្ទរកថា កាលពីខែកញ្ញា និងកម្មវិធីគោលនយោបាយរយៈពេលប្រាំឆ្នាំដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានបង្ហាញក្នុងសប្តាហ៍តែមួយ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានសន្យាសាជាថ្មីម្តងទៀតថា លោកនឹងខិតខំកម្ចាត់ចោល និងបង្ក្រាបអំពើពុករលួយ ក្នុងនាមរដ្ឋាភិបាលរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលបានកាន់អំណាចអស់រយៈពេលជាយូរមកហើយនោះ។ នៅចំពោះមុខស្មារតីប្តេជ្ញានេះ មានភាពរីកចម្រើនមួយចំនួន ដូចជាកាលពីសប្តាហ៍មុន អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់រដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសចាប់ខ្លួនមន្ត្រីប្រមូលពន្ធដាខេត្តព្រះសីហនុ ដែលត្រូវបានរកឃើញថា បានគិតពន្ធលើស ព្រមទាំងបុគ្គលិកពីរនាក់ទៀតមកពីក្រុមហ៊ុនផ្គត់ផ្គង់ថាមពលអគ្គិសនីរដ្ឋ សាខាខេត្តមណ្ឌលគិរី ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនពីបទលួចប្រាក់វិក្កយបត្រអគ្គិសនី។
ទោះបីជាយ៉ាងណា របាយការណ៍លម្អិតរបស់អង្គការមូលនិធិពិភពលោកដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺអេដស៍ របេង និងជំងឺគ្រុនចាញ់ មានខ្លឹមសារស៊ីគ្នាទៅនឹងសេចក្តីប្រកាសឲ្យក្រសួងសុខាភិបាល និងមន្ត្រីរបស់ក្រសួងនេះរួចផុតពីការចោទប្រកាន់ពីបទទង្វើខុសឆ្គងរបស់ខ្លួន ទោះបីជាពួកគេបានយកប្រាក់រាប់សែនដុល្លារ សម្រាប់កិច្ចការសម្របសម្រួលដំណើរការដេញថ្លៃរបស់រដ្ឋាភិបាលក៏ដោយ។ គួរបញ្ជាក់ថា របាយការណ៍នេះបានលាតត្រដាងថា អំពើពុករលួយក្នុងចំណោមមន្ត្រីសុខាភិបាលធ្វើឲ្យមានការបាត់បង់ប្រាក់ប្រហែល១២លានដុល្លារ ដែលជាមូលនិធិជំនួយសម្រាប់ប្រទសកម្ពុជា។
អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយមិនទាន់ស៊ើបអង្កេតករណីលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍របស់អង្គការមូលនិធិពិភពលោកនៅឡើយទេ។ នៅក្នុងសុន្ទរកថារបស់លោកកាលពីខែកញ្ញា លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានសន្យាថា នឹងជំរុញសកម្មភាពបន្ថែមទៀត ដើម្បីប្រឆាំងនឹងការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើផងដែរ ។
ឯកសារគោលនយោបាយកែទម្រង់របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា នៅក្នុងអាណត្តិនេះគណបក្សកាន់អំណាចនឹងបញ្ឈប់សកម្មភាពលួចកាប់ព្រៃដែលត្រូវបានហាមឃាត់អស់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍ តាមរយៈ “ការរក្សាគម្រប ព្រៃដោយពង្រឹងកិច្ចការពារព្រៃឈើ ការអនុវត្តច្បាប់ព្រៃឈើឲ្យបានតឹងរ៉ឹងជាងមុន និងការទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើ”។
ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែកន្លងមកនេះអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស និងអង្គការត្រួតពិនិត្យធនធានធម្មជាតិអន្តរជាតិនានា បានរាយការណ៍ថា អ្នកកាប់ឈើខុសច្បាប់នៅតែបន្តសកម្មភាពរបស់ខ្លួន ជាពិសេសនៅក្រោយ ពេលបោះឆ្នោតកាលពីខែកក្កដា ជាហេតុបណ្តាលឲ្យព្រៃឈើនៅខេត្តរតនគិរី ត្រូវបានកាប់បំផ្លាញបន្ថែមទៀត។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានលើកឡើងកាលពីម្សិលមិញថា ទោះបីជាមានករណីរំលោភជាច្រើនកើតឡើងតាំងពីពេលបោះឆ្នោតកាលពីខែកក្កដាក៏ដោយ ក៏ការសន្យារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថានឹងមានសេរីភាពច្រើនជាងមុននៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ត្រូវបានគេមិនយកចិត្តទុកដាក់ទេ។
(កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ លោក ផៃ ស៊ីផាន បានផ្ញើអត្ថបទកាសែតរបស់សារព័ត៌មានមនសិការខ្មែរដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងគណបក្សប្រឆាំងទៅតុលាការយោធាសម្រាប់ការស៊ើបអង្កេតជាផ្លូវការ ពីព្រោះកាសែតនេះបានចុះផ្សាយអត្ថបទមួយដែលចោទប្រកាន់ថា យោធាបានជួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងការលួចបន្លំការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា)។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បានមានប្រសាសន៍អំពីការសន្យាកែទម្រង់របស់គណបក្សកាន់អំណាចថា “កម្មវិធីកំណែទម្រង់គឺនិយាយអំពីការផ្លាស់ប្តូរគំនិតរបស់មនុស្ស ដូចគ្រឿងអេឡិចត្រូនិក និងម៉ាស៊ីនកុំព្យូទ័រដែរ”។ លោកបានមានប្រសាសន៍បន្តទៀតថា “យើងត្រូវអប់រំមនុស្សឲ្យផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតរបស់ខ្លួនដើម្បីរួបរួមគ្នា។ ក្នុងរយៈពេលពីរខែបន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលកែទម្រង់ត្រូវបានបង្កើតឡើង រដ្ឋាភិបាលបាននិងកំពុងអប់រំមនុស្សឲ្យកែទម្រង់មនុស្ស។ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីផ្ទាល់បានថ្លែងទៅកាន់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលថា ប្រសិនបើមន្ត្រីទាំងនោះមិនផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតទេនោះ ពួកគាត់នឹងត្រូវពិន័យ។ ដូច្នេះនរណាក៏ដោយឲ្យតែដឹងថា មានអំពើពុករលួយនៅក្នុងវិស័យសាធារណៈសូមជូនដំណឹងមក”។
ក៏ប៉ុន្តែនេះមិនមែនជាលើកទី១ទេនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រថ្មីរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ពោលគឺលោក ហ៊ុន សែន បានសន្យាធ្វើកំណែទម្រង់ មុនពេលលោកវិលទៅរកទម្លាប់កែលែងឡើងរបស់គណបក្សកាន់អំណាច ដែលចូលចិត្តប្រើល្បិចកលនយោបាយ។ ក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជំរុញឲ្យមានការកែទម្រង់ទ្រង់ទ្រាយធំនៅក្នុងវិស័យបរិស្ថាន កាលពីខែមករា ឆ្នាំ១៩៩៩ ពោលគឺរយៈពេលមួយខែ បន្ទាប់ពីលោក ហ៊ុន សែនបានបញ្ចុះបញ្ចូលគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិចដែលមានកម្លាំងចុះខ្សោយឲ្យគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាសម្រាប់អាណត្តិថ្មីរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន បានណែនាំលោក កែ គឹមយ៉ាន អតីតអគ្គមេបញ្ជាការទើបតែងតាំងថ្មី ឲ្យបញ្ចប់សកម្មភាពកាប់ឈើខុសច្បាប់ក្នុងរយៈពេលបីខែយ៉ាងយូរ”។
រយៈពេលមួយខែក្រោយមកលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងសាជាថ្មីថា លោកបានផ្តោតអាម្មរណ៍ខ្លាំងទៅលើការបញ្ឈប់សកម្មភាពកាប់ឈើខុសច្បាប់ និងបានជំរុញឲ្យរដ្ឋមន្ត្រី និងមន្ត្រីយោធារបស់លោកឲ្យបង្កើនស្មារតីយកចិត្តទុកដាក់ឲ្យដល់កម្រិតអតិបរមា ដើម្បីបញ្ឈប់សកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ក្រោយមកទៀតក្នុងខែដដែលនោះអតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន គឺលោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត បានប្រកាសសំណើអនុក្រឹត្យមួយដើម្បីបង្កើតគណៈកម្មាធិការជាតិត្រួតពិនិត្យសកម្មភាពកាប់ឈើខុសច្បាប់។ លោកបានមានប្រសាសន៍កាលពីខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៩៩ថា “យើងបានស្នើសុំអនុម័តអនុក្រឹត្យនេះក៏ប៉ុន្តែ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានថ្លែងថា វាមិនមែនជារឿងចាំបាច់ទេ ហើយទុកឲ្យក្រសួងបរិស្ថានធ្វើការងាររបស់ខ្លួនចុះ”។
រយៈពេលពីរឆ្នាំក្រោយមកទៀតពោលគឺកាលពីឆ្នាំ២០០១ លោក ហ៊ុន សែន បានខិតខំបន្តការសន្យាបញ្ឈប់សកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ដោយលើកឡើងថា ការបាត់បង់ព្រៃឈើយ៉ាងច្រើននៅក្នុងប្រទេសគឺជា “កំហុសដ៏ធំបំផុត” របស់លោកនៅក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០។ លោកបានប្តេជ្ញាថា “ខ្ញុំ នឹងមិនធ្វើឲ្យមានកំហុសនោះម្តងទៀតទេ”។
ផែនការបញ្ឈប់សកម្មភាពកាប់ឈើខុសច្បាប់ទំនងជាបានទទួលជោគជ័យ នៅពេលដែលលោក ហ៊ុន សែន ប្រកាសនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថានអាស៊ានក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីឆ្នាំ២០០១ថា ការកាប់ឈើក្នុងប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានលុបបំបាត់ ក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំដំបូងនៃអាណត្តិទី២របស់រដ្ឋាភិបាលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
លោក ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ ក្នុងបំណងសម្តែងការពេញចិត្តការអនុវត្ត “យន្តការត្រួតពិនិត្យបទល្មើសព្រៃឈើ ដែលត្រូវបានពង្រឹង” ថា “អំពើពុករលួយ និងសកម្មភាពខុសច្បាប់នៅក្នុងវិស័យព្រៃឈើត្រូវបានលុបបំបាត់ តាមរយៈការអនុវត្តវិធានការតឹងរ៉ឹង ដោយមានការគាំទ្រពេញទំហឹងពី នគរបាល អាជ្ញាធរ”។
ក៏ប៉ុន្តែ រយៈពេលប្រាំពីរខែក្រោយមកលោក ហ៊ុន សែន បានទទួលស្គាល់ថា បញ្ហាក្រមហ៊ុនកាប់ឈើខុសច្បាប់នៅតែបន្តកើតមាន ជាហេតុនាំឲ្យមានការផ្អាកការផ្តល់ដីសម្បទានកាប់ឈើជាបណ្តោះអាសន្ន។ ជាថ្មីម្តងទៀត លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានសន្យាបញ្ឈប់សកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ។
លោកបានមានប្រសាសន៍នៅក្នុងពិធីបើកដំណើរការគម្រោងផ្លូវថ្នល់មួយនៅខេត្តកំពតកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០១ថា “ប្រសិន បើក្រុមហ៊ុនកាប់ឈើ មិនគោរពតាមបទបញ្ជាទេនោះ យើងនឹងដកអាជ្ញាប័ណ្ណរបស់ពួកគេ។ ប្រសិនបើអ្នកហ៊ាន និងប្រសិនបើខ្ញុំមិនដកសម្បទានដីព្រៃឈើរបស់អ្នក និងបិទរោងចក្ររបស់អ្នកទេនោះ ខ្ញុំនឹងកាត់កខ្ញុំចោល”។
យោងតាមអត្ថបទសិក្សាស្រាវជ្រាវបោះពុម្ពផ្សាយដោយទស្សនាវដ្តី “វិទ្យាសាស្ត្រ” កាលពីខែមុន បានបង្ហាញថា ប្រទេសកម្ពុជាបានបាត់បង់ព្រៃជិត១២.៦០០គីឡូម៉ែត្រក្រឡាក្នុងចន្លោះពីឆ្នាំ២០០០ដល់ឆ្នាំ២០១២ និងទទួលបានដីថ្មីវិញតែ១.១០០គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺទំហំបាត់បង់សរុបមាន៧,១ភាគរយនៃព្រៃរបស់ប្រទេសនេះ។
អត្ថបទសិក្សាស្រាវជ្រាវដដែលនេះក៏បានបង្ហាញផងដែរថា មានតែប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ឥណ្ឌូណេស៊ី ប៉ារ៉ាហ្គាយ និងប្រទេសក្វាតែម៉ាឡា ប៉ុណ្ណោះ ដែលមានអត្រាកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើខ្ពស់ជាងក្នុងរយៈ១២ឆ្នាំនេះ។ កាលពីខែតុលាឆ្នាំមុន ឯកសារនាំចូលរបស់ប្រទេសចិនបានបង្ហាញថា ឈើ ចំនួន៣៦.០០០ម៉ែត្រគូប ដែលជាឈើប្រភេទប្រណីត ត្រូវបានកត់ត្រាថា ត្រូវបាននាំចូលពីប្រទេសកម្ពុជាទៅក្នុងប្រទេសចិនក្នុងចន្លោះពីខែមករា ឆ្នាំ២០០៧ ដល់ខែសីហា ឆ្នាំ២០១២។តាមច្បាប់ព្រៃឈើរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ការកាប់ឈើប្រណីតត្រូវបានហាមឃាត់យ៉ាងតឹងរ៉ឹង។លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវរកឈើប្រណីតតាមគេហទំព័រជូញដូរចិនមួយឈ្មោះ អាលីបាបា (Alibaba) បានបង្ហាញពីភ្នាក់ងារក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលលក់ឈើឲ្យប្រទេសចិនក្នុងតម្លៃខ្ពស់ដល់៣៥.០០០ដុល្លារក្នុងមួយម៉ែត្រគូប។ ការសន្យាកម្ចាត់អំពើពុករលួយក៏មានប្រវតិ្តមួយផងដែរ។
លោក ហ៊ុន សែន ដែលបានទទួលស្គាល់បរាជ័យក្នុងផ្នែកអភិបាលកិច្ចល្អ អំឡុងអាណត្តិដំបូងក្នុងចន្លោះឆ្នាំ១៩៩៣ដល់ឆ្នាំ១៩៩៧ បានសន្យាចាប់ផ្តើមសាជាថ្មីនៅក្នុងពេលចាប់ផ្តើមអាណត្តិទី២របស់លោកនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨។
គួររំឭកថា ឆ្នាំ១៩៩៧បានបញ្ចប់ទៅដោយមានកម្លាំងស្មោះត្រង់នឹងលោក ហ៊ុន សែន យកឈ្នះលើកម្លាំងស្មោះត្រង់ នឹងព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម រណប្ញរិទ្ធ អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីទី១ ក្នុងការវាយប្រយុទ្ធគ្នា ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងទៅកាន់សមាជិកសភានៅរដ្ឋសភា មុនពេលបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់លោកក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩៨ថា “ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងការអភិវឌ្ឍក្នុងគោលបំណងប្រឆាំង និងធ្វើឲ្យទន់ខ្សោយ និងបញ្ចប់យ៉ាងពេញលេញលើការរំលោភអំណាច និងការល្មើសច្បាប់ នឹងធ្វើឲ្យច្បាប់ពិតជាអ្នកការពារអ្នកទន់ខ្សោយ”។
រយៈពេលពីរខែក្រោយមក លោកបានមានប្រសាសន៍ក្នុងបំណងចង់បានមូលនិធិជំនួយពីម្ចាស់ជំនួយបរទេសវិញថា “ប្រសិនបើក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំ យើងមិនអាចទទួលជោគជ័យក្នុងកម្មវិធីកំណែទម្រង់ទេនោះ ខ្ញុំនឹងលាលែងពីមុខតំណែងជានាយករដ្ឋ មន្ត្រី”។ លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា “មុនពេលខ្ញុំចុះចេញពីតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ខ្ញុំនឹងដកអ្នកទាំងឡាយដែលប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយចេញ”។
យោងតាមសន្ទស្សន៍យល់ដឹងពីអំពើពុករលួយរបស់អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ (Transparency International) បានចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃអង្គារ បានបង្ហាញថា បច្ចុប្បន្នប្រទេសកម្ពុជាឈរនៅចំណាត់ថ្នាក់ទី១៦០នៅក្នុងចំណោម១៧៥ប្រទេស ពោលគឺនៅពីក្រោយប្រទេសស៊ីមបាវ៉េ ប៉ុន្តែ ឈរនៅលើប្រទេសហ្គីណេអេក្វាទ័រ។
ប្រវត្តិនៃការសន្យាដែលទទួលបរាជ័យ និងចេះតែមានបន្តបន្ទាប់ សម្រាប់ការកែទម្រង់ពីលោក ហ៊ុន សែន មិនមែនជារឿងគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលទេ នេះបើតាមប្រសាសន៍របស់លោក ខាល ថៃយ័រ (Carl Thayer) អ្នកជំនាញការផ្នែកតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ នៅសាលាបណ្តុះបណ្តាលកងកម្លាំងការពារជាតិអូស្ត្រាលី នៃទីក្រុងកង់ប៉េរ៉ា។
លោក ថៃយ័រ បានលើកឡើងទៀតថា លោក ហ៊ុន សែន និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាអំពីតម្លៃនៃការរិះគន់ខ្លួនឯងម្តងម្កាល សម្រាប់ការរស់រានរបស់ពួកផ្តាច់ការ។ ក៏ប៉ុន្តែ ការរិះគន់ខ្លួនឯងបែបនេះ គឺគ្រាន់តែធ្វើឡើងដើម្បីបង្គ្រប់កិច្ច ដោយគ្រាន់តែរិះគន់ខ្លួនឯងនៅពេលគណបក្សរបស់ខ្លួនមានបញ្ហា នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់លោក ថៃយ័រ ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ ការសន្យារបស់លោក ហ៊ុន សែន ថានឹងកាត់បន្ថយអំពើពុករលួយ និងអនុវត្តកម្មវិធីកំណែទម្រង់ផ្សេងៗ មិនមានអ្វីលើសពីស្ថានភាពពីមុនសម្រាប់មន្ត្រីគណបក្សដែលពូកែខាងលេងល្បិច ដោយរិះគន់ខ្លួនឯង ក្នុងក្តីរំពឹងថា នឹងមិនមានការផ្លាស់ប្តូរពិតប្រាកដទេ”៕ សុធា
ព្រះសង្ឃនិងអ្នកដើរក្បួនជួបការលំបាក នៅតាមផ្លូវពេលដើរក្បួនចូលរាជធានីភ្នំពេញ
ព្រះសង្ឃនិងអ្នកគាំទ្រដែលកំពុងដើរក្បួនដើម្បីសន្តិភាពក្នុងរយៈពេល១០ថ្ងៃចូលមករាជធានីភ្នំពេញ ជាផ្នែកមួយនៃការប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ បានមានសង្ឃដីកា និងនិយាយកាលពីម្សិលមិញថា វត្តនៅតាមផ្លូវបានព្យាយាមបិទទ្វារមិនឲ្យអ្នកដើរក្បួនចូល ហើយយ៉ាងហោចណាស់ក៏អ្នកដើរក្បួនបានប៉ះទង្គិចជាមួយនគរបាលមួយដងដែរ។
ព្រះសង្ឃប្រហែល១០០អង្គកំពុងដឹកនាំអ្នកដើរក្បួនដែលបានចាប់ផ្ដើមចេញដំណើរកាលពីថ្ងៃអាទិត្យពីចំណុចផ្សេងៗតាមផ្លូវជាតិលេខ៥ឆ្ពោះមករាជធានីភ្នំពេញ។ ព្រះសង្ឃដែលដឹកនាំការដើរក្បួនដើម្បីតវ៉ានឹងលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីខែកក្កដា ការបណ្ដេញចេញពីដីទាំងបង្ខំ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនោះ មានគម្រោងដាក់ញត្តិរបស់ខ្លួនជូនសមាជិកសភាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅពេលខ្លួនមកជួបជុំគ្នាតាមការគ្រោងទុកនៅមុខរដ្ឋសភានៅថ្ងៃទី១០ធ្នូ ។ ប៉ុន្តែអ្នកដើរក្បួនបាននិយាយថា ខ្លួនមានជំនួយតិចតួចពីវត្តជាច្រើននៅតាមផ្លូវ។
លោក វ៉ន ពៅ សកម្មជនម្នាក់ដែលមិនមែនជាព្រះសង្ឃ ប៉ុន្តែបានចូលរួមការដើរក្បួននៅតាមផ្លូវជាតិលេខ៦ មានប្រសាសន៍ថា នគរបាលមូលដ្ឋានបានប្រើប្រាស់ម៉ូតូរបស់ពួកគេដើម្បីបិទផ្លូវចូលវត្តបារាយណ៍ នៅក្នុងស្រុកបារាយណ៍ ខេត្តកំពង់ធំ នៅពេលដែលក្រុមរបស់លោកទៅដល់ទីនោះ កាលពីល្ងាចថ្ងៃអង្គារ ដើម្បីស្នាក់នៅវត្តនោះមួយយប់។
លោក វ៉ន ពៅ មានប្រសាសន៍ថា ដោយមិនរួញរាចំពោះការបំភិតបំភ័យនេះព្រះសង្ឃ និងអ្នកគាំទ្របានសម្រុកចូលទៅក្នុងបរិវេណវត្តនោះដោយរុញផ្តួលម៉ូតូនគរបាល និងប៉ះទង្គិចគ្នាមួយប្រាវជាមួយនគរបាល និងព្រះសង្ឃនៅមូលដ្ឋាននោះ ដែលបានព្យាយាមរារាំងមិនឲ្យក្រុមអ្នកដើរក្បួនចូល។ លោក វ៉ន ពៅ បានបន្ថែមថា “យើងបានរុញផ្ដួលម៉ូតូទាំងនោះ ពីព្រោះអាជ្ញាធរ និងគណៈកម្មាធិការវត្តបានបិទខ្លោងទ្វារវត្តមិនឲ្យយើងចូល។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ទោះបីជាព្រះសង្ឃនៅវត្តនោះអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកដើរក្បួនស្នាក់នៅមួយយប់ក្នុងបរិវេណវត្តនោះក៏ដោយ “ ក៏គណៈកម្មាធិការវត្តបានចាក់សោកុដិលោកទាំងអស់មិនឲ្យព្រះសង្ឃរបស់យើងចូលគង់នៅក្នុងកុដិនោះឡើយ”។
លោក ម៉ម សុខ សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាស្រុកបារាយណ៍មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានគណៈកម្មាធិការវត្តបារាយណ៍បានបញ្ជាក់អំពីការប៉ះទង្គិចគ្នារវាងព្រះសង្ឃ និងអ្នកគាំទ្រជាមួយនគរបាល និងព្រះសង្ឃមូលដ្ឋាន។ លោក ម៉ម សុខ បានចោទអ្នកដើរក្បួនថាមានចរិតមិនល្អ ហើយបានបន្ទោសពួកគេចំពោះការចូលមកដោយគ្មានការអនុញ្ញាតពីព្រះសង្ឃថ្នាក់លើ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ យើងចង់រារាំងពួកគេមិនឲ្យចូល ពីព្រោះពួកគេមិនមានលិខិតអនុញ្ញាតឲ្យស្នាក់នៅក្នុងវត្តនេះទេ។ពួកគេជាភ្ញៀវ ដូច្នេះពួកគេគួរតែស្នើសុំការអនុញ្ញាតពីយើងសិន”។
លោក ឃុន នាងម៉េង នាយប៉ុស្តិ៍នគរបាលឃុំបានបញ្ជាក់ថា មន្ត្រីរបស់លោកមួយចំនួនបានចូលរួមនៅក្នុងហេតុការណ៍នេះ ប៉ុន្តែ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា លោកមិនអាចនិយាយអំពីអ្វីដែលបានកើតឡើងបានទេ ពីព្រោះលោកមិនបានស្ថិតនៅទីនោះ។ ទោះជាយ៉ាងណា លោក វ៉ន ពៅ បន្ទោសទៅលើនយោបាយចំពោះការមិនទទួលអ្នកដើរក្បួនឲ្យបានត្រឹមត្រូវនេះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “លោក ម៉ម សុខ គឺជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាស្រុកមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដូច្នេះគាត់បម្រើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា”។លោកបានបន្ថែមថា អ្នកដើរក្បួនដែលកំពុងដើរឆ្ពោះមករាជធានីភ្នំពេញ តាមផ្លូវជាតិផ្សេងៗទៀតក៏មានបញ្ហាស្រដៀងគ្នាជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានដែរ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ អ្នកដើរក្បួនជួនកាលត្រូវដេកនៅតាមចិញ្ចើមផ្លូវជាតិ ឬនៅតាមវាលស្រែ ពីព្រោះទ្វារវត្តភាគច្រើនត្រូវគេចាក់សោបិទនៅពេលយើងទៅឈប់សម្រាកសម្រាប់អាហារថ្ងៃត្រង់ឬសម្រាកពេលយប់នៅទីនោះ”។
នៅតាមផ្លូវជាតិលេខ៤កាលពីម្សិលមិញព្រះតេជគុណ ងឹម សៅសំខាន់ បានមានសង្ឃដីកាថា ព្រះសង្ឃនៅវត្តមួយក្នុងស្រុកថ្ពង ខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានបិទខ្លោងទ្វារវត្តនៅពេលអ្នកដើរក្បួនចូលឈប់សម្រាកសម្រាប់អាហារថ្ងៃត្រង់។ ព្រះតេជគុណបានមានសង្ឃដីកាថា ព្រះសង្ឃមូលដ្ឋានបានបិទខ្លោងទ្វារវត្តមិនឲ្យយើងចូល ប៉ុន្តែអ្នកដើរក្បួននៅតែអាចបើកទ្វាររុញចូលបាន។
ព្រះអង្គមានសង្ឃដីកាថា “គណៈកម្មាធិការវត្តនោះ បានព្យាយាមបិទខ្លោងទ្វារវត្ត ប៉ុន្តែយើងទាំងអស់គ្នាបានរុញទ្វារនោះចូលតែម្ដង។ ខ្ញុំគិតថា មានបទបញ្ជាមិនឲ្យចូលវត្តនោះពីថ្នាក់លើ”។ នៅតាមផ្លូវជាតិលេខ៥ឯណោះវិញ ព្រះតេជគុណ ប៊ុន ប៊ុនទិញ ដែលដឹកនាំបណ្ដាញព្រះសង្ឃឯករាជ្យដើម្បីយុត្តិធម៌សង្គម និងជាអ្នករៀបចំការដើរក្បួនរយៈពេល១០ថ្ងៃនេះបានមានសង្ឃដីកាថា ព្រះអង្គក៏មានបញ្ហាក្នុងការរៀបចំកន្លែងស្នាក់នៅសម្រាប់ក្រុមរបស់ព្រះអង្គដែរកាលពីយប់ម្សិលមិញនៅវត្តមួយក្នុងស្រុកបរិបូរណ៍ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។
ព្រះតេជគុណបានមានសង្ឃដីកាថា “ព្រះគ្រូចៅអធិការវត្តនោះខ្លាចអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ដូច្នេះព្រះអង្គមិនអនុញ្ញាតឲ្យយើងសម្រាកនៅក្នុងវត្តនោះទេ។ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានដាក់សម្ពាធមកលើព្រះអង្គមិនឲ្យអនុញ្ញាតឲ្យយើងចូលស្នាក់នៅ។ ប៉ុន្តែយើងបានចរចា ហើយឥឡូវនេះព្រះអង្គអនុញ្ញាតឲ្យយើងចូលហើយ។ យើងបានប្រាប់ព្រះអង្គថា យើងទទួលខុសត្រូវទាំងស្រុង ប្រសិនបើមានបញ្ហាណាមួយ ហើយថា យើងគ្រាន់តែដើរក្បួនដើម្បីយុត្តិធម៌សង្គមប៉ុណ្ណោះ”។
លោក ង៉ែត ចាន់បូ ប្រធាននាយកដ្ឋានកិច្ចការសាសនានៅក្រសួងធម្មការ និងសាសនា បានមានប្រសាសន៍ថា ក្រសួងមិនបានគាំទ្រអ្នកដើរក្បួនទេ “ពីព្រោះពួកគេអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ”។ លោក ចាន់បូ បានបដិសេធថា ក្រសួងមិនបានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាដែលអ្នកដើរក្បួនកំពុងជួបប្រទះនៅតាមវត្តនានាទេ។
លោក ចាន់បូ បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា “ក្រសួងមិនបានណែនាំគណៈកម្មាធិការវត្តទាំងនោះមិនឲ្យអនុញ្ញាតឲ្យព្រះសង្ឃទាំងនោះចូលសម្រាកនៅពេលដើរក្បួននោះទេ ហើយខ្ញុំមិនដឹងអំពីរឿងទាំងអស់នេះទេ”។ ព្រះសង្ឃមួយចំនួនតូច ប៉ុន្តែកំពុងកើនច្រើនឡើងៗបានធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចាប់តាំងពីការបោះឆ្នោតកាលពីខែកក្កដាមក ហើយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួនចោទគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាថា បានលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោតនៅក្នុងការបោះឆ្នោតនេះ៕ គឹមហឿន