ពីរថ្ងៃក្រោយពីបុរសបួននាក់ត្រូវបាននិរទេសមកប្រទេសកម្ពុជាវិញ បន្ទាប់ពីពួកគេរត់គេចខ្លួនពីកប៉ាល់ទំនិញដែលចតនៅប្រទេសហ្វីលីពីនមក មន្ត្រីម្នាក់នៅវិទ្យាស្ថានធនធានមនុស្សសមុទ្រដែលក្រុមនេះបានសិក្សា បានមានចម្ងល់ទៅលើសេចក្តីរាយការណ៍អំពីការធ្វើបាប។
ក្នុងតួនាទីនេះ លោក យ៉ាង បានអះអាងថា ពួកគេរំពឹងថា នឹងធ្វើកិច្ចការគ្មានជំនាញ ដូចជាការសម្អាតបន្ទប់ទឹក ជាការងារដែលបុរសទាំងបួនដែលបានមកស្រុកវិញ បានត្អូញត្អែរ ថាគ្មានប្រាក់ខែ មានតែការផ្តល់អាហារ រហូតដល់ពួកគេទទួលបានការដំឡើងឋានៈជាកម្មករនាវាសមុទ្រដែលមានសមត្ថភាពសិន”។
លោក យ៉ាង បាននិយាយថា “ពួកគាត់និយាយថា ការសម្អាតបង្គន់។ មែនហើយ គេគ្មានអ្នកបម្រើស្រីលើកប៉ាល់ថែទាំអ្នកទាំងអស់គ្នាទេ”។ លោកបានបន្ថែមថា គេបានប្រាប់និស្សិតជាមុនអំពីលក្ខខណ្ឌដែលពួកគេត្រូវអត់ទ្រាំ។
លោកបានលើកឡើងថា បញ្ហាស្ថិតនៅលើ “បុគ្គលិកលក្ខណៈ ចិត្តគំនិត និងអាកប្បកិរិយា” របស់មនុស្ស។
ក្រសួងការបរទេសបានឲ្យដឹងថា បុរសទាំងបួននាក់នោះមានឈ្មោះ អិន អ៊ន អាយុ២១ឆ្នាំ អេង សុជាតិ អាយុ៣៥ឆ្នាំ សំ ចំរើន អាយុ២៨ឆ្នាំ និង មិត្ត តុលា អាយុ២៨ឆ្នាំ បានរត់គេចខ្លួនពីកប៉ាល់ទំនិញ ក្រោយពីមានការរំលោភបំពាន ដូចជាការបង្ខំឲ្យធ្វើការនៅពេលឈឺ និងមិនបើកប្រាក់ខែឲ្យពួកគេជាដើម។
លោក យ៉ាង បាននិយាយថា សាលារបស់លោកបានរៀបចំកិច្ចសន្យាការងាររវាងបុរសទាំងបួននាក់និងក្រុមហ៊ុនកប៉ាល់ចិន New Unite HK Marine Shipping នោះ ចំណែកឯការទទួលខុសត្រូវក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាលើនាវា បានធ្លាក់លើសមាជិកក្រុមនាវិកខ្លួនឯង ហើយបានហៅការរត់គេចខ្លួននោះថា “មិនអាចទទួលយកបានទេ”។
លោកបាននិយាយថា “ខ្ញុំមិននិយាយថា រឿងនេះពិត ឬមិនពិតទេ ប៉ុន្តែប្រសិនបើពួកគេមានបញ្ហាណាមួយ ពួកគេគួរធ្វើទៅតាមផ្លូវត្រឹមត្រូវដើម្បីតវ៉ានិងនិយាយទៅកាន់ម្ចាស់កប៉ាល់”។
លោក សុជាតិ កម្មករនាវាសមុទ្រម្នាក់ដែលបានស្ថិតនៅលើកប៉ាល់ប្លូ អិមភឺរើ១ ចាប់តាំងពីខែមិថុនាមក ប៉ុន្តែបានធ្វើការងារស្រដៀងគ្នាលើកប៉ាល់ផ្សេងទៀតអស់រយៈពេលជាងមួយឆ្នាំក្រោយពីចាកចេញពី CMHRI បានជំទាស់នឹងការអះអាងរបស់លោក យ៉ាង ដែលថា បួននាក់នោះគ្រាន់តែត្រូវធ្វើការឲ្យស៊ាំចិត្តគំនិតរបស់ពួកគេប៉ុណ្ណោះនោះ។ លោកបាននិយាយថា ការដំឡើងឋានៈត្រូវបានរាំងស្ទះជាប់ដោយចៅហ្វាយរបស់គាត់ ដែលផ្តល់ហេតុផលច្រើនយ៉ាង ក្នុងនោះមានទាំងបញ្ហាភាសាផងដែរ។
លោក សុជាតិ បាននិយាយថា “ខ្ញុំអាចធ្វើកិច្ចការរបស់ខ្ញុំរាល់ថ្ងៃ ប៉ុន្តែពួកគេបែរជានិយាយថា នៅពេលខ្ញុំទទួលទូរស័ព្ទ ខ្ញុំមិនអាចនិយាយភាសាចិនបានទៅវិញ”។ លោកបានបន្ថែមថា វិទ្យាស្ថានធនធានសមុទ្របានសន្យាថានឹងមានការបណ្តុះបណ្តាលលើកប៉ាល់ ប៉ុន្តែគាត់មិនបានទទួលការបណ្តុះបណ្តាលអ្វីឡើយ។
លោកបាននិយាយថា “ពួកគេបាននិយាយថា យើងនឹងទៅរៀនសូត្រនិងទទួលបានចំណេះដឹង ប៉ុន្តែនៅពេលយើងបានទៅដល់ វាមិនដូច្នោះទេ។ ពួកគេមិនបានបង្រៀនយើងទេ”។
លោក ធន សោភ័ណ អ្នកសម្របសម្រួលថ្នាក់ជាតិនៅអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ បាននិយាយថា វាងាយស្រួលចំពោះពលករចំណាកស្រុក គិតទាំងអ្នកនៅសមុទ្រផង ត្រូវគេកេងចំណេញលើ ប្រសិនបើគ្មានការប្រុងប្រយ័ត្នទុកជាមុនទេនោះ។
លោកបានឲ្យដឹងថា “ចំណាកស្រុករកការធ្វើ ជាទូទៅប្រឈមនឹងហានិភ័យ ប្រសិនបើមិនយល់ដឹងច្បាស់ មិនមានព័ត៌មានគ្រប់គ្រាន់ទេនោះ”៕ និត