TAG
អាស៊ាន-អាមេរិក
អ្នកឃ្លាំមើល៖ អាស៊ានពេលនេះកំពុងរហែកជាពីរគឺមួយទៅអាមេរិក ហើយមួយទៀតងាកទៅចិន
ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍សម្ដែងការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ក្រោយពីជំនួបរវាងលោក ហ៊ុន សែន និងមេយោធាផ្ដាច់ការភូមា លោក មីន អ៊ុងឡាំង ថាបានធ្វើឱ្យអាស៊ានរំកិលខ្លួនឈានទៅរកការបែកបាក់ ព្រោះខ្លឹមសារស៊ីជម្រៅដែលគេមើលឃើញនៅពេលនេះ គឺមួយផ្នែកងាកទៅប្រទេសលោកសេរី និងមួយផ្នែកទៀតងាកទៅរកមហាអំណាចកុម្មុយនីស្តចិន។
អ្នកសិក្សាផ្នែកច្បាប់ លោក វ៉ន ចាន់ឡូត បានលើកឡើងក្នុងកិច្ចពិភាក្សាក្នុងកម្មវិធី Idea Talk នៃសារព័ត៌មាន The Cambodia Daily កាលពីរាត្រីថ្ងៃទី១២ មករា...
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកជាន់ដីអាស៊ានមានរបៀបវារៈបី គឺឥទ្ធិពលចិន បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងវិបត្តិនៅភូមា
លោក Antony Blinken រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសអាមេរិក ដែលកំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចដំបូងនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដោយចាប់ផ្តើមពីប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី នៅថ្ងៃចន្ទ ទី១៣ ធ្នូ នេះ មានរបៀបវារៈសំខាន់ចំនួន៣ គឺឥទ្ធិពលចិន បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងវិបត្តិនៅប្រទេសភូមា។
តាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានប្រទេសជប៉ុន Nikkei Asia ពីទីក្រុងហ្សាការតា ប្រមុខការទូតអាមេរិកបានទៅដល់ទីក្រុងហ្សាការតា រដ្ឋធានីនៃប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី នៅរសៀលថ្ងៃចន្ទ។
គេរំពឹងថា លោក Antony Blinken នឹងថ្លែងសារស្ដីពីនយោបាយអាមេរិកចំពោះតំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក...
ក្ដីសង្ឃឹមចុងក្រោយនៃសន្តិសុខតំបន់អាស៊ានលើជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង ខណៈកម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ២០២២
កិច្ចព្រមព្រៀងរវាងសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងចិន ចងភ្ជាប់ភាពរឹងមាំនៃក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង បានក្លាយជាការធ្វើតេស្ដអំណាចនៃកម្លាំងសាមគ្គីគ្នានៃសមាគមអាស៊ាន និងលទ្ធភាពនៃការគ្រប់គ្រងសន្តិសុខក្នុងតំបន់។
មានការលើកឡើងថា ក្រមប្រតិបត្តិនេះវាគួរចេញជារូបរាងយូរណាស់មកហើយ ប៉ុន្តែបែរជាមិនងាយកើតរូបរាងទៅវិញ។ មជ្ឈដ្ឋានខ្លះថានេះជាក្ដីសង្ឃឹមចុងក្រោយហើយរបស់អាស៊ាន ដើម្បីធានានូវប្រសិទ្ធភាពនៃការដោះស្រាយជម្លោះ ប៉ុន្តែមានរឿងជាច្រើនទៀតដែលកិច្ចព្រមព្រៀងនេះមិនអាចកើតចេញរូបរាងមកទល់នឹងពេលនេះ។
អាស៊ានបានតស៊ូអស់រយៈពេល ២០ឆ្នាំមកហើយ ដើម្បីទាញចិនឱ្យមកចូលក្នុងក្រមប្រតិបត្តិមួយនេះ ហើយការចរចាចេះតែជាប់គាំង។ កាលពីសប្ដាហ៍មុន ប្រធានអាស៊ានប្រចាំឆ្នាំ២០២១ គឺប្រទេសព្រុយណេ បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយដែលសង្កត់ធ្ងន់ទៅលើតម្រូវការនៃការលើកកម្ពស់ការប្រព្រឹត្តទៅនៃបរិយាកាសនៃការចរចាអំពីក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រ។
នេះជាការចង្អុលបង្ហាញពីការកើនឡើងនូវការមិនពេញចិត្តលើការពន្យារពេល ខណៈមានការលុកលុយពីមហាអំណាចមួយក្នុងតំបន់ដែលចង់សំដៅទៅលើប្រទេសចិន។
គេដឹងថាមានឧបសគ្គគួរឱ្យខ្លាចដែលធ្វើក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រមួយចេញមិនរួច ដោយសារវិសាលភាពភូមិសាស្ត្រតំបន់នៃការដោះស្រាយជម្លោះដែនទឹកដោយផ្អែកលើលក្ខន្តិកៈច្បាប់ ឬដោយតួអង្គទីបី ដែលបញ្ហានេះនៅតែនៅឆ្ងាយ និងទៅមិនដល់ ព្រោះតែសមាជិកអាស៊ានខ្លះពុំមានឆន្ទៈ ខណៈសមាជិកអាស៊ានខ្លះទៀតមានឆន្ទៈ...
ប្រធានាធិបតីអាមេរិកប្ដេជ្ញានៅជាមួយអាស៊ីដើម្បីការពារសេរីភាព ខណៈវាយប្រហារចិនអំពីផែនការឈ្លានពានតៃវ៉ាន់
នៅថ្ងៃទី២៨ តុលា គឺជាថ្ងៃចុងក្រោយនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានដែលមានរយៈពេល ៣ថ្ងៃជាមួយប្រទេសជាដៃគូ មានដូចជាអាមេរិក ចិន អូស្ត្រាលី ជប៉ុន រុស្ស៊ី និងឥណ្ឌា ហើយកិច្ចប្រជុំនេះធ្វើឡើងតាម Video-online។
កិច្ចប្រជុំដាច់ដោយឡែករវាងមេដឹកនាំអាស៊ានដែលមានប្រមុខរដ្ឋ និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាល ជាមួយប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក ផ្ដោតសំខាន់អំពីបញ្ហាជម្លោះដែនសមុទ្រ បញ្ហាប្រជាធិបតេយ្យក្នុងតំបន់ បញ្ហាកោះតៃវ៉ាន់ និងបញ្ហាជំងឺកូវីដ-១៩ ក៏មេដឹកនាំអាមេរិកលើកឡើងផងដែរ។ នេះបើតាមការចេញផ្សាយដោយបណ្ដាញផ្សាយព័ត៌មានសិង្ហបុរី CNA នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៨ ខែតុលា។
ពីទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន...
បទវិភាគ៖ ទស្សនកិច្ចរបស់អនុប្រធានាធិបតីអាមេរិកបញ្ជូនសារប្រាប់មេដឹកនាំអាស៊ានថាអាមេរិកយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងបញ្ហាអាស៊ាន
អនុប្រធានាធិបតីអាមេរិក អ្នកស្រី Kamala Harris ដែលបានជ្រើសរើសប្រទេសពីរក្នុងតំបន់អាស៊ានមកធ្វើទស្សនកិច្ច គឺមើលទៅជាសម្ពន្ធមិត្តលេចធ្លោជាងគេក្នុងចំណោមសមាជិកអាស៊ាន ១០ប្រទេស។
ប្រទេសពីរនេះ គឺសិង្ហបុរី និងវៀតណាម។ ប្រទេសទាំងពីរនេះត្រូវបានចាត់ទុកថាជាសម្ពន្ធភាពស្លាប់រស់របស់សហរដ្ឋអាមេរិកទៅថ្ងៃអនាគតដែលខ្វះពុំបានក្នុងការជួយពង្រឹងសន្តិសុខអាមេរិកនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក។ នេះជាទស្សនកិច្ចដំបូងរបស់អនុប្រធានាធិបតីអាមេរិករូបនេះ ដែលមកដល់អាស៊ីអាគ្នេយ៍កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី២២ ខែសីហា។
ទស្សនកិច្ចរបស់អ្នកស្រី Kamala Harris កំពុងតែសម្លឹង និងតាមដានដោយសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់ ជាពិសេសបន្ទាប់ពីការដួលរលំរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្គានីស្ថាន ដែលអាមេរិកគាំទ្រ។ ប្រទេសក្នុងសមាគមនេះអាចនឹងចង់ដឹងថា តើថ្នាក់ដឹកនាំអាមេរិកជាន់ខ្ពស់រូបនេះមកជាន់ទឹកដីអាស៊ី អាចធានា និងប្ដេជ្ញាអ្វីខ្លះដល់សហគមន៍មួយនេះទៅថ្ងៃខាងមុខដែលវាមិនដូចនឹងអាហ្វហ្គានីស្ថាន។
សិង្ហបុរី...
វិភាគ៖ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាមេរិកជាន់ដីអាស៊ានពង្រឹងកម្លាំងសម្ពន្ធភាពទប់ទល់អំណាចវាតទីរបស់ចិន
ក្នុងរដ្ឋការរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ អាស៊ានត្រូវគេមើលឃើញថា ហាក់នៅឆ្ងាយពីអាមេរិក ដែលរដ្ឋការនេះពុំសូវលើកកម្លាំងប្រជាធិបតេយ្យនៅអាស៊ានច្រើននោះទេ។ តែដល់ឆ្នាំទី៤ រដ្ឋការលោក ដូណាល់ ត្រាំ គិតច្រើនទាំងការពង្រឹងកម្លាំងប្រជាធិបតេយ្យ និងវិស័យសន្តិសុខតំបន់ ខណៈប្រទេសមហាយក្សចិន ពង្រីកមាឌកាន់តែធំឡើងគ្របដណ្ដប់លើអាស៊ាន។
ចូលមកដល់រដ្ឋការលោក ចូ បៃដិន ក៏បានចាប់ផ្ដើមបើកភ្នែកសម្លឹងមើលអាស៊ានឡើងវិញក្នុងការប្ដូរយុទ្ធសាស្ត្រដោយងាកមកផ្ដោតលើតំបន់អាស៊ាន ដើម្បីប្រមូលផ្ដុំកម្លាំងសម្ពន្ធភាពរាំងខ្ទប់ការកើនឡើងឥទ្ធិពលរបស់ចិន ដែលគេហៅថាការវាតទី។
ស្របពេលនេះ រដ្ឋការលោក បៃដិន បានបញ្ជូនមន្ត្រីអាមេរិកកំពូលៗមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅតំបន់អាស៊ីដោយនាំមកនូវរបៀបវារៈតែមួយប៉ុណ្ណោះ គឺប្រមូលកម្លាំងសម្ពន្ធភាពរាំងខ្ទប់ឥទ្ធិពលចិន ក្នុងតំបន់។
ក្នុងសប្ដាហ៍នេះ...
ទស្សនៈ៖ ប្រជាជនអាស៊ីអាគ្នេយ៍រីករាយការមកដល់វ៉ាក់សាំងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩
នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលមានប្រទេសចំនួន១០ គឺមានប្រជាជនជាង ៦៧៥លាននាក់។ តំបន់នេះធ្លាក់ក្នុងការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩ យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅដំណាក់កាលចុងក្រោយនេះ។
គិតត្រឹមថ្ងៃទី២៦ កក្កដា ចំនួនអ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ-19 នៅក្នុងប្រទេសសមាជិកអាស៊ានបានកើនឡើងជិត ៧លាននាក់ ក្នុងនោះមានអ្នកស្លាប់ចំនួន ១៣ម៉ឺន ៣៧៤១នាក់។ នេះបើតាមទិន្នន័យគេហទំព័រតាមដានការរីករាលដាលជំងឺកូវីដលើពិភពលោក ហៅថា Worldometer។ ក្នុងចំណោមនេះ គឺប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលមានប្រជាជនជាង ២៧៦លាននាក់ នៅតែជាប្រទេសមានចំនួនអ្នកឆ្លង និងស្លាប់ដោយសារជំងឺ COVID-19 ច្រើនជាងគេក្នុងចំណោមសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់។ បន្ទាប់មក...
រដ្ឋការលោក ចូ បៃដិន ចាប់ផ្ដើមផ្ដោតលើភូមិសាស្ត្រនយោបាយអាស៊ីអាគ្នេយ៍ហើយ
គិតមកដល់ថ្ងៃទី២១ ខែកក្កដា លោក ចូ បៃដិន បានដឹកនាំសហរដ្ឋអាមេរិករយៈពេល ៦ខែមកហើយ។ ៦ខែដំបូងនេះ មានរឿងរ៉ាវជាច្រើនកើតឡើងក្នុងពិភពលោក ក្នុងនោះរឿងរ៉ាវលើទឹកដីអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ក៏ត្រូវបានគេចាំមើលថាតើលោក បៃដិន មានគោលនយោបាយអភិបាលកិច្ចសកលដូចម្ដេច ជាពិសេសបញ្ហាភូមិសាស្ត្រនយោបាយនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
សេចក្ដីអស់សង្ឃឹមនៃប្រជាជនប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយចំនួនដែលមិនអាចរើខ្លួនរួចពីប្រព័ន្ធដឹកនាំផ្ដាច់ការ បានញាំញីប្រជាធិបតេយ្យនៅក្នុងតំបន់នេះ។ យ៉ាងហោចណាស់ប្រទេសពីរនៅក្នុងតំបន់នេះ លើកលែងតែប្រទេសវៀតណាម និងឡាវដែលប្រកាន់របបសង្គមនិយមទៅហើយ។
ប្រទេសពីរនេះមានប្រទេសភូមា ដែលកំពុងធ្លាក់ក្នុងរបបរដ្ឋប្រហារ ហើយកម្ពុជាកំពុងស្ថិតក្នុងប្រព័ន្ធសភានិយមមានបក្សតែមួយប៉ុណ្ណោះ ដោយបក្សប្រឆាំងដ៏ធំរបស់រាជាណាចក្រនេះ ត្រូវបានវាយកម្ទេចដោយប្រព័ន្ធតុលាការដែលត្រូវមើលឃើញថាជាឧបករណ៍របស់បក្សកាន់អំណាច។
សភាកម្ពុជា ក៏មិនខុសពីប្រទេសវៀតណាម និងឡាវនោះដែរ...
វិភាគ៖ កម្ពុជាប្រឈមនឹងផលវិបាកក្រោមឥទ្ធិពលចិនក្នុងឋានៈជាប្រធានអាស៊ានសម្រាប់ឆ្នាំ២០២២
កម្ពុជាបានចូលជាសមាជិករបស់សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ នៅឆ្នាំ១៩៩៩។ រាជាណាចក្រនេះធ្លាប់ធ្វើជាប្រធានអាស៊ាននៅឆ្នាំ២០១២។
កម្ពុជានៅពេលនោះ ត្រូវបានគេរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងថាលម្អៀងទៅរកចិន ដោយធ្វើឱ្យអាស៊ានបរាជ័យក្នុងការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមជាលើកដំបូងនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររយៈពេល ៤៥ឆ្នាំរបស់សមាគមនេះ គឺនៅពេលនោះ កម្ពុជាត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាបានបដិសេធមិនឱ្យបញ្ចូលភាសានូវការរិះគន់ ឬវាយប្រហារអំពីសកម្មភាពរបស់នាវាចិននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះទេ។
ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅពេលនោះ គឺត្រូវបានកត់សម្គាល់ថាពុំសូវមានភាពក្ដៅគគុកដូចពេលនេះទេ គឺឆ្នាំ២០១២ នោះ ចិនទើបងើបខ្លួនថ្មីថ្មោងជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ច ហើយជាមួយគ្នានោះ សហរដ្ឋអាមេរិកក៏ពុំទាន់ចាត់ទុកចិនថាជាគូប្រជែងខ្លាំងក្លាដែរ។ ចំណែកសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅពេលនោះ ក៏សហរដ្ឋអាមេរិកពុំសូវបញ្ជូននាវាចម្បាំងទៅកាន់ទីនោះដូចពេលនេះដែរ។
ក្នុងកាលៈទេសៈនេះហើយ ទំនងនឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាកាន់តែប្រឈមមុខនឹងផលវិបាកថែមទៀតក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាននៅឆ្នាំ២០២២ នៅឆ្នាំក្រោយនេះ។
បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង ត្រូវបានបារម្ភថា អាចបណ្តាលឱ្យមានការបែកបាក់រវាងសមាជិកអាស៊ាន ហើយអាចធ្វើឱ្យអន្តរាយដល់ការសាមគ្គីភាពក្នុងចំណោមសមាជិកនៃសមាគមតំបន់មួយនេះ។
បើទោះបីជាកម្ពុជាបានអះអាងអំពីជំហរអព្យាក្រឹតរបស់ខ្លួនជាប្រទេសដែលមិនទាមទារ និងបានលើកទឹកចិត្តដល់វិធីសាស្ត្រនៃការចរចាទ្វេភាគី ដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងតាមការចង់បានរបស់ភាគីចិន...
IDEA TALK៖ តើវិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងការទូតរវាងកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិកអាចឈានដល់ដំណាក់កាលជូរចត់ដែរទេ ក្រោយកិច្ចប្រជុំសហរដ្ឋអាមេរិក-អាស៊ាន តាមប្រព័ន្ធអន្តរបណ្ដាញនៅថ្ងៃពុធនេះ?
កម្មវិធី Idea Talk សម្រាប់ថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ស្តីអំពី៖ «តើវិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងការទូតរវាងកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិកអាចឈានដល់ដំណាក់កាលជូរចត់ដែរទេ ក្រោយកិច្ចប្រជុំសហរដ្ឋអាមេរិក-អាស៊ាន តាមប្រព័ន្ធអន្តរបណ្ដាញនៅថ្ងៃពុធនេះ?»។