ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី

កម្មវិធី Idea Talk សំរាប់រាត្រីថ្ងៃទី២០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០ ស្តីអំពី៖ តើសម្ពាធអន្តរជាតិអ្វីខ្លះដែលកម្ពុជានឹងទទួលដោយសារការបន្តសម្លាប់ប្រជាធិបតេយ្យ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស?

ក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ ឃើញថា ប្រទេសបួននៃសម្ព័ន្ធភាពសន្តិសុខអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ហៅកាត់ថា Quad មានអាមេរិក ជប៉ុន ឥណ្ឌានិងអូស្ត្រាលី បានសច្ចានឹងគ្នាថាត្រូវរួមគ្នាពង្រឹងសន្តិសុខតំបន់ ដោយ ប្រឆាំងការវាតទីរបស់ប្រទេសចិន។ ប្រទេសទាំង៤នេះ ដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិក ។  មិនថាឡើយប្រទេសទាំង៤នេះទេ ដែលបារម្ភចិន វាតទីកាន់កាប់សមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺនៅថ្ងៃនេះ សារព័ត៌មានវៀតណាម...

សភាកម្ពុជាសំដែងការខកចិត្ត និងចាត់ទុកថាជាទង្វើខុសឆ្គង និងអយុត្តិធម៌យ៉ាងខ្លាំង ដែលក្រុមតំណាងរាស្រ្តសហរដ្ឋអាមេរិកទាមទារឲ្យមានការដាក់ទណ្ឌកម្មលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើឲ្យធ្លាក់ចុះនូវការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិតេយ្យ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ក្រុមសមាជិកសភាឯកបក្សរបស់លោក ហ៊ុន សែន កាលថ្ងៃទី១៩ វិច្ឆិកា អះអាងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានតស៊ូរស្រោចស្រង់អាយុជីវិតពលរដ្ឋ ពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សដ៏ធ្ងន់ធ្ងរបំផុត និងការបាត់បង់សេរីភាពគ្រប់បែបយ៉ាងក្នុងភ្លើងសង្គ្រាមជិត ៣ទស្សវត្តរ៍ និងការប្រល័យពូជសាសន៍ដោយរបបខ្មែរក្រហម។ ពួកគេនិយាយថា...

មន្ទីរសម្រាកព្យាបាល លី ស្រីវីណា ដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់អតីតមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ បានបើកដំណើរការឡើងវិញបន្ទាប់ពីត្រូវបានបិទមួយរយៈនោះ ក្រោយអ្នកជំងឺម្នាក់ស្លាប់ក្នុងមន្ទីរសម្រាកព្យាបាលមួយនេះ។ កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែវិច្ឆិកា ក្រសួងសុខាភិបាលបានសម្រេចបិទមន្ទីរ សំរាកព្យាបាលឈ្មោះ លី ស្រីវីណា ដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់អតីតតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង អ្នកស្រី លី ស្រីវីណា ក្រោមហេតុផលថាមន្ទីរសម្រាកព្យាបាលនេះពុំមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការផ្តល់សេវាសង្គ្រោះអ្នកជំងឺ បន្ទាប់ពីអ្នកជំងឺម្នាក់បានស្លាប់។

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិក្រសួងមហាផ្ទៃ អះអាងថារយៈពេលជាង១១ខែ ដោយគិតចាប់តាំងពីថ្ងៃទី០១ខែមករា មកទល់ថ្ងៃទី១៩ ខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០២០នេះ សមត្ថកិច្ចបានឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យពាក់ព័ន្ធករណីគ្រឿងញៀនជិត២ម៉ឺននាក់។ វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិនៅថ្ងៃនេះ បានដកស្រង់ការលើកឡើងរបស់អគ្គស្នងការរងនគរបាលជាតិទទួលផែនគ្រឿងញៀនលោក ម៉ក់ ជីតូ ថា គ្រឿងញៀនទាំងអស់នេះ ភាគច្រើនមកពីតំបន់ត្រីកោណមាស កាត់តាមច្រក២គឺផ្លូវគោក និងផ្លូវទន្លេ ដែលជាភូមិសាស្ត្រស្មុគ្រស្មាញ និងពិបាកគ្រប់គ្រង។

សាច់ញាតិអតីតសកម្មជន និងមន្ត្រីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ បានប្រមូលផ្តុំគ្នាជាថ្មីនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រនេះក្បែរព្រះបរមរាជវាំង ដើម្បីស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីព្រះមហាក្សត្រឱ្យដោះលែងប្តី និងឪពុករបស់ពួកគេ ដែលកំពុងជាប់ឃុំពាក់ព័ន្ធរឿងនយោបាយ។ សាច់ញាតិ អតីតសកម្មជនបក្ស និងមន្ត្រីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ បានស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីព្រះមហាក្សត្រ សម្តេចព្រះបាទនរោត្តម សីហមុនី ចំនួន២លើក រួចមកហើយ ប៉ុន្តែត្រូវបរាជ័យ ដោយសារអាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញរារាំង។

មុខរបរ អាជីវកម្ម ក្រុមហ៊ុនធំៗ ទាក់ទងនឹងធនធានធម្ម ជាតិ ជាសម្បត្តិជាតិក្នុងទឹកដីខ្មែរ ទាក់ ទងនឹងសេដ្ឋកិច្ចជាតិ  ភាគច្រើនគ្រប់គ្រង កាន់កាប់ ចាត់ចែងដោយមនុស្សក្នុងត្រកូល ហ៊ុន ឬ ជិតស្និទ្ធបំផុតនឹងត្រកូល ហ៊ុន ហើយចែករំលែកទៅដល់សាច់ញាតិ មិត្តភក្តិ ក្លើម្រាក់ ជាសាខាពីលើចុះក្រោម ប្រៀបបាននឹងដើមជ្រៃផ្តល់ម្លប់ត្រឈឹងត្រឈៃ។ គេចងចង្កោមគ្នាជាក្រុម ជាពួក ជាបក្ស...

រលកហិង្សាបានចាប់ផ្ដើមផ្ទុះហើយ នៅទីក្រុងបាងកក ជារាជធានីនៃរាជាណាចក្រថៃ។ ហិង្សាបានកើតឡើង មិនត្រឹមតែប៉ះទង្គិចជាមួយ ប៉ូលិសបង្រ្កាបកុបកម្មនោះទេ គឺប៉ះទង្គិចរវាងប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល និងបាតុករ ដែលគាំទ្រស្ថាប័នរាជបល្ល័ង្គ។ ការសែតបាងកកប៉ុស្ត៍របស់ថៃ បានចុះផ្សាយថា បាតុករដែល ប្រឆាំង រដ្ឋាភិបាល បានបង្កើនកម្លាំងភ្លាមៗហើយម្នាក់ៗសុទ្ធតែមានកំហឹងជាប់នឹងខ្លួនដោយសារតែញត្តិរបស់ពួកគេដែលទាមទារអោយធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បីរុះរើស្ថាប័នព្រឹទ្ធសភា ការកាត់បន្ថយអំណាចរបស់ព្រះមហាក្សត្រ និងការដកហូតលោកបា្រយុទ្ធចាន់អូចាចេញពីតំណែង មិនត្រូវបានសមាជិកសភា...

មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន GDP បានសំដែងការសាទរ នៃការចងសម្ព័ន្ធភាពនៃគណបក្សនយោបាយ៣ថា ជាសញ្ញាវិជ្ជមានមួយសម្រាប់បរិបទនយោបាយនៅកម្ពុជា ដើម្បីទាញយកធនធានមនុស្សដែលមានស្រាប់ក្នុងការចូលរួមកសាងប្រជាធិប តេយ្យឲ្យបានល្អប្រសើរដូចមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា។ ប្រធានគណៈកម្មាធិការនាយក គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន (GDP) លោក យ៉ង សាំងកុមារ បានអះអាងថា ប្រសិនបើការចងសម្ព័ន្ធភាពនេះធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងពិតប្រាកដ និងមានគោលដៅជាក់លាក់ នោះការរួបរួមបែបនេះនឹងក្លាយក្តីសង្ឃឹមថ្មីសម្រាប់សម្រាប់ ពលរដ្ឋខ្មែរ ត្បិតការរួបរួមក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ...

លោក ហ៊ុន សែន បានប្រកាស បិទបញ្ចប់ព្រឹត្តកាណ៍ ៣វិច្ឆិកា ដោយជោគជ័យ ត្បិតស្ថានភាពនៃការរីករាលដាលនៃវីរុសកូវីដ១៩ បានធូរស្បើយជាបន្តរបន្ទាប់ ខណៈរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាចគ្រប់គ្រងបានទាំងស្រុង ដោយមិនមិនមានការធ្វេសប្រហេសនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋ ឬមន្ត្រីរាជការណាម្នាក់ពីការកម្រើកជាថ្មីនៃវីរុសនេះឡើយ។ លើកឡើងក្នុងខ្សែរអាត់សំលេងដែលមានរយៈពេលជាង ៦នាទី កាលពីយប់ថ្ងៃទី១៨ វិច្ឆិកានេះ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែន...