ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី

កម្មវិធី Idea Talk សំរាប់រាត្រីថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២០ ស្តីអំពី៖ តើពលការិនីខ្មែរក្នុងប្រទេសជប៉ុនកំពុងជួបឧបសគ្គផ្នែកការងារ និងឧបសគ្គសង្គមបែបណាខ្លះ?

រយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះគេសង្កេតឃើញ សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ មាន១០ ប្រទេសកំពុងស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពហាក់ងាកខ្លួនពុំរួចក្រោមសម្ពាធរបស់មហាអំណាចធំមួយគឺចិន។ អ្នកវិភាគនយោបាយជាច្រើនដែលត្រូវបានស្រង់មកចុះផ្សាយដោយគេហទំព័រ New York Times កាលពីថ្មីៗនេះ គឺអ្នកស្រាវជ្រាវកិច្ចការនយោបាយអាស៊ីទាំងនោះបាន បញ្ចេញទស្សនៈដោយស្រង់ទ្រឹស្ដីរបស់អ្នកវិភាគជើងចាស់ម្នាក់ដែលល្បីល្បាញអំពីតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍គឺអ្នកវិភាគ Sebastian Strangioនៃ សកលវិទ្យាល័យយ៉េលសហរដ្ឋអាមេរិកដែលអ្នកវិភាគរូបនេះបានផ្ដល់ទស្សនទានថា ប្រទេសទន់ខ្សោយនៅក្នុងតំបន់អាស៊ានមិនត្រូវហុចដៃឱ្យប្រទេសមហាអំណាចណាមួយចូលពាក់ព័ន្ធស៊ីជម្រៅខ្លាំងក្លាពេកនោះទេ ដែលនឹងនាំមកនូវផលវិបាកដល់តំបន់នេះ។ តាមអ្នកជំនាញរូបនេះ ចិន គឺជាមហាអំណាច ដែលគួរអោយភ័យខ្លាច។ អ្នកសិក្សាភូមិសាស្រ្ដនយោបាយជាច្រើនផ្សេងទៀតក៏បានលើកយកទស្សនៈ របស់អ្នកជំនាញ Sebastian Strangio នេះយកមកធ្វើការវិភាគឡើងវិញដែលបានទទួលស្គាល់ថា ការផ្ដល់ទស្សនៈដូចនេះ...

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងបរិស្ថាន បានជំរុញទៅអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងពលរដ្ឋ បង្កើនការដាំដើមឈើនៅតាមទីសាធារណៈឱ្យបានច្រើនបន្ថែមទៀត។ ថ្លែងក្នុងឱកាសប្រារព្ធទិវាអនាម័យបរិស្ថានជាតិ នាព្រឹកថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ក្នុងបរិវេណសាលាខេត្តព្រះវិហាររដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភក្ត្រា បានបន្តលើកទឹកចិត្តអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងប្រជាពលរដ្ឋឱ្យបង្កើនការចូលរួមដាំដើមឈើនៅតាមទីសាធារណៈ ដូចជាសាលារៀន វត្ត អារាមនិងនៅតាមក្រសួង មន្ទីរអង្គភាពនានាដើម្បីបង្កើនភាពបៃតង។ លោកបន្តថា ការចូលរួមការពារ បរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិ និងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី បង្កើនគុណភាពខ្យល់ ថែរក្សាគុណភាពដី និងការពារប្រភពទឹកក្រោមដីសម្រាប់មនុស្សរាប់ជំនាន់ទៅមុខទៀត...

ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិជាង១០ បានស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលលោកហ៊ុន សែន ឱ្យបើកទូលាយលើកិច្ចពិភាក្សាអំពីសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីថវិកាជាតិឆ្នាំ២០២១ និងផ្សព្វផ្សាយនូវសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះឱ្យបានទូលំទូលាយដល់ពលរដ្ឋ។ ការស្នើនេះ ធ្វើឡើងតាមរយៈលិខិតមួយដែលមានក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន១១ ដែលបានដាក់លិខិតទៅ រដ្ឋសភាជាតិកាលពីថ្ងៃទី២០ខែវិច្ឆិកា។ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនេះ បានស្នើឱ្យមានកិច្ចពិភាក្សាគ្នារវាងរវាងរដ្ឋសភា ក្រសួង ប្រជាពលរដ្ឋ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលអំពីបញ្ហានេះ ដើម្បីបន្តចូលរួមចំណែកជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការពង្រឹងតម្លាភាពថវិកាជាតិដែលជាផ្នែកមួយនៃកម្មវិធីកែទម្រង់ការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ។ លើសពីនេះ វាក៏ជាយន្តការសាកល្បងដើម្បីចូលរួមជាសាធារណៈ ក្នុងអំឡុងពេលកសាងផែនការថវិកាទាំងថ្នាក់ក្រោមជាតិ និងថ្នាក់ជាតិផងដែរ។ ជាមួយគ្នានេះ រដ្ឋាភិបាលគួរបង្កើតវេទិកា ឬយន្តការទៀងទាត់មួយសម្រាប់សាធារណជនចូលរួមវិភាគទានជាបដិមតិ ក្នុងន័យស្ថាបនាក្នុងដំណើរការត្រួតពិនិត្យការអនុវត្តថវិកា ដែលបានអនុម័តរួច។ ការលើកឡើងនេះ ក្រោយពេលសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីថវិកាជាតិ...

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន GDP បានរិះគន់ថា រដ្ឋសភាឯកបក្សរបស់របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រើរូបមន្ត ៥០%+១ បោះឆ្នោតធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់គណបក្សនយោបាយដែលអាចបើកផ្លូវឲ្យតុលាការកំពូលអាចរំលាយគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជាដោយស្របច្បាប់។ បណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ ប្រធានប្រតិបត្តិគណកម្មាធិការនាយក គណបក្ស GDP បានលើកឡើងដោយ ទំនងសំដៅដល់ការរំលាយអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលតុលាការកំពូលកម្ពុជាបានប្រកាសរំលាយកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ កន្លងទៅ ដែលបានចោទប្រកាន់ពីបទ មានផែនការធ្វើរដ្ឋប្រហារដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន។ លោកបានសរសេរក្នុងគណនីហ្វេស ប៊ុករបស់លោក នៅល្ងាចថ្ងៃទី២២ វិច្ឆិកា ម្សិលម៉ិញ ដោយអះអាងថា ច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ មានមាត្រាទី៦...

អ្នកវិភាគនយោបាយសង្គម រិះគន់ ការកោះហៅមន្ត្រីអតីតបក្សប្រឆាំង ឲ្យចូលទៅបំភ្លឺនៅថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា ខាងមុខនេះ ជាសញ្ញានៃការគម្រាមកំហែង និងជាការបន្លាចសកម្មជនប្រជាធិបតេយ្យ ដែលមិនទាន់ចេញធ្វើសកម្មភាពថា ពួកគេបានកំណត់មុខសញ្ញាអ្នកទាំងនោះ ព្រមទាំងបានត្រៀមទុកដើម្បីចាត់ការរួចជាស្រេចហើយ។ អនុប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងជាអ្នកវិភាគនយោបាយសង្គម លោក គឹម សុខ បានបង្ហោះសារលើគណនីហ្វេសប៊ុកផ្ទាល់ខ្លួន នៅថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា នេះដោយ អះអាងថា បើចង់បានការប្ដូរផ្លាស់ ទាល់តែមានកម្លាំងយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយមា្រប់ធ្វើប្រតិបត្តិការ ពុំមែនស្រែកអង្វរសុំឲ្យគេដូរឥរិយាបថទេ ត្បិតពួកកុម្មុយនិស្ដគ្មានគោលការណ៍ស្ដាប់ពាក្យអង្វរករនោះឡើយ។ លោក...

ពលរដ្ឋរស់នៅតាមសហគមន៍មានទំនាស់ដីធ្លីជាច្រើន នៅខេត្តព្រះសីហនុ ផ្ញើសារព្រមាន លោក គួច ចំរើន អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុបច្ចុប្បន្នថា សូមកុំចាត់ទុកពួកគាត់ ជាសត្រូវ និងចោទពួកគាត់ថា ជាជនអនាធិបតេយ្យចូលទន្ទ្រានកាន់កាប់ដីរដ្ឋ ឬដីឯកជនមានម្ចាស់ កម្មសិទ្ធិ ដោយខុសច្បាប់តទៅទៀត។ ក្រុមអ្នកភូមិនិយាយថាដីធ្លីដែលពួកគាត់រស់នៅ និងអាស្រ័យផល មានអាយុកាលច្រើនឆ្នាំ និងស្របតាមច្បាប់ភូមិបាលត្រឹមត្រូវ។ ក្រុមពលរដ្ឋនៅតាមសហគមន៍មានទំនាស់ដីធ្លីភាគច្រើន បានរិះគន់ចំពោះសកម្មភាពដឹកនាំ របស់លោក គួច ចំរើន ថាមិនសមជាថ្នាក់ដឹកនាំខេត្ត ឬជាម៉ែជាឪ ដែលជាទីពឹង របស់ពលរដ្ឋក្មុងមូលដ្ឋានេះទេ...

កម្មវិធី Idea Talk សំរាប់រាត្រីថ្ងៃទី២០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០ ស្តីអំពី៖ តើសម្ពាធអន្តរជាតិអ្វីខ្លះដែលកម្ពុជានឹងទទួលដោយសារការបន្តសម្លាប់ប្រជាធិបតេយ្យ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស?

ក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ ឃើញថា ប្រទេសបួននៃសម្ព័ន្ធភាពសន្តិសុខអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ហៅកាត់ថា Quad មានអាមេរិក ជប៉ុន ឥណ្ឌានិងអូស្ត្រាលី បានសច្ចានឹងគ្នាថាត្រូវរួមគ្នាពង្រឹងសន្តិសុខតំបន់ ដោយ ប្រឆាំងការវាតទីរបស់ប្រទេសចិន។ ប្រទេសទាំង៤នេះ ដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិក ។  មិនថាឡើយប្រទេសទាំង៤នេះទេ ដែលបារម្ភចិន វាតទីកាន់កាប់សមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺនៅថ្ងៃនេះ សារព័ត៌មានវៀតណាម VN Express International បានចុះផ្សាយថា ប្រទេសកាណាដា តាមរយៈរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ...

សភាកម្ពុជាសំដែងការខកចិត្ត និងចាត់ទុកថាជាទង្វើខុសឆ្គង និងអយុត្តិធម៌យ៉ាងខ្លាំង ដែលក្រុមតំណាងរាស្រ្តសហរដ្ឋអាមេរិកទាមទារឲ្យមានការដាក់ទណ្ឌកម្មលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើឲ្យធ្លាក់ចុះនូវការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិតេយ្យ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ក្រុមសមាជិកសភាឯកបក្សរបស់លោក ហ៊ុន សែន កាលថ្ងៃទី១៩ វិច្ឆិកា អះអាងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានតស៊ូរស្រោចស្រង់អាយុជីវិតពលរដ្ឋ ពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សដ៏ធ្ងន់ធ្ងរបំផុត និងការបាត់បង់សេរីភាពគ្រប់បែបយ៉ាងក្នុងភ្លើងសង្គ្រាមជិត ៣ទស្សវត្តរ៍ និងការប្រល័យពូជសាសន៍ដោយរបបខ្មែរក្រហម។ ពួកគេនិយាយថា ដើម្បីលើកកំពស់នីតិរដ្ឋ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានបើកទូលាយ សេរីភាពបញ្ចេញមតិ ក្នុងនោះមានទាំងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសារព័ត៌មាននានា និងបើកទូលាយការជួបជុំដោយសន្តិវិធី ហើយកម្ពុជាតែងប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស ព្រមទាំងការពារមិនឲ្យមានសោកនាដកម្មពីអតីតកាលកើតមានម្តងទៀតជាដាច់ខាត។ ប្រភពដដែលលើកឡើងទៀតថា បើទោះបីជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក...