TAG
បទវិភាគ
បទវិភាគ៖ អាស៊ានបារម្ភពីរដ្ឋប្រហារនៅថៃ តែព្រងើយកន្តើយការទាញទម្លាក់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាចេញពីសង្វៀន
នៅពេលប្រជាធិបតេយ្យនៅប្រទេសភូមា ត្រូវបានពួកយោធារំលាយតាមរយៈការធ្វើរដ្ឋប្រហារកាលពីឆ្នាំ២០២១ មកដល់ពេលនេះការរុញឱ្យប្រជាធិបតេយ្យរបស់ប្រទេសមួយនៅក្នុងសមាគមអាស៊ាននេះរកច្រកចេញពុំទាន់រួចនោះទេ។
ភ្លាមៗក្រោយពីរដ្ឋប្រហារ ឃើញសន្ទុះកម្លាំងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យក្នុងតំបន់ និងពិភពលោកមានការខ្នះខ្នែងជាខ្លាំងដាក់សម្ពាធទៅលើពួកយោធារហូតចេញដំណោះស្រាយដោយក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិលេខ២៦៦៩ ទាមទារឱ្យពួកយោធាបញ្ឈប់អំពើហិង្សា និងដោះលែងអ្នកទោសដែលងើបឡើងប្រឆាំងរបបសឹក។
ចំណែកសមាគមអាស៊ានក៏បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍គាំទ្រសេចក្ដីសម្រេចរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនេះដែរ។ ដំណោះស្រាយរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខលេខ២៦៦៩ នេះ គឺជាឧបករណ៍ផ្លូវច្បាប់មួយទៅថ្ងៃខាងមុខដែលត្រូវយកទៅអនុវត្តនៅប្រទេសភូមា ហើយអាចជាការត្រួសត្រាយផ្លូវទៅរកការធ្វើសេចក្ដីសម្រេចមួយទៀតប្រឆាំងនឹងពួកយោធាភូមា។
អ្នកសង្កេតការណ៍គិតថា នៅពេលដោះស្រាយសង្គ្រាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនហើយនោះ គឺពិតណាស់នឹងដល់ពេលដែលអាមេរិក និងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យផ្សេងៗទៀតអាចនឹងហក់ជួយស្ដារប្រជាធិបតេយ្យនៅភូមាឡើងវិញ។
តែអ្វីជារឿងអភ័ព្វទៅទៀតនោះ ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាកំពុងស្ថិតនៅលើវិថីទៅរកការធ្លាក់ជ្រុះកាន់តែជ្រៅថែមទៀត។ បក្សប្រឆាំងធំមួយ គឺបក្សភ្លើងទៀនត្រូវបានចាត់ជាកម្លាំងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យសល់តែមួយគត់ក្រោយពីការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ ដែលបក្សនេះតំណាងកម្លាំងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យដ៏ខ្លាំងមួយដែរ។ នេះបើយោងតាមលទ្ធផលបោះឆ្នោតសភានៅខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣។
ឥឡូវនេះ បក្សភ្លើងទៀនដែលតំណាងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យនៅសេសសល់ កំពុងត្រូវបានគេផាត់ចេញពីសង្វៀនប្រកួតនៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភាថ្ងៃទី២៣ កក្កដា...
បទវិភាគ៖ បើបក្សប្រឆាំងនៅថៃឈ្នះឆ្នោត តើពលរដ្ឋកម្ពុជាគួរបង្ហាញឆន្ទៈបោះឆ្នោតដូចម្តេចនៅខែកក្កដា?
នៅសល់តែជាង ១០ថ្ងៃទៀតប៉ុណ្ណោះ ដំណើរការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកសភានៃរាជាណាចក្រថៃ នឹងចាប់ផ្ដើម។ ការបោះឆ្នោតនេះនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី១៤ ខែឧសភា។
នៅក្នុងការបោះឆ្នោតអាណត្តិថ្មីនេះ គេរំពឹងថាបក្សនយោបាយដែលចូលរួមបោះឆ្នោតអាចមានលើសពី ១០គណបក្ស ប៉ុន្តែគណបក្សដែលត្រូវបានគេមើលឃើញថាអាចទទួលសំឡេងឆ្នោតពីប្រជាជនបានច្រើនជាងគេ គឺមានតែពីរគណបក្សប៉ុណ្ណោះដែលសុទ្ធសឹងតែជាបក្សប្រឆាំង។
បើតាមការស្ទង់មតិចុងក្រោយមួយទៀត បានបង្ហាញថា គណបក្សភឿថៃ ដែលជាគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំនៅក្នុងប្រទេសថៃ បាននាំមុខដាច់លើគណបក្សជាគូប្រជែងរបស់ខ្លួន។
បើតាមសារព័ត៌មានប្រទេសសិង្ហបុរី The Strait Times ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃចន្ទ ទី១ ខែឧសភា នេះ ឲ្យដឹងថា ការស្ទង់មតិធ្វើឡើងដោយវិទ្យាស្ថាន Suan...
បទវិភាគ៖ អ្វីនៅពីក្រោយមេដឹកនាំចិនសម្រេចលើកទូរសព្ទនិយាយទៅរកលោក ហ្សេឡេនស្គី?
ទីបំផុត ប្រធានាធិបតីចិន សម្រេចចិត្តនិយាយទៅរកប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោក វូឡូឌីមៀ ហ្សេឡេនស្គី កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ដោយការសន្ទនាគ្នាតាមទូរសព្ទ។
តែនេះជាលើកដំបូងហើយចាប់តាំងពីប្រទេសរុស្ស៊ី ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ចិន លើកទ័ពចូលឈ្លានពានប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដែលមេដឹកនាំចិន លោក ស៊ី ជីនពីង ធ្លាប់បានធ្វើដំណើរទៅដល់ក្រុងមូស្គូ នៅជិតក្រុងគៀវ បែរជាមិនហួសទៅជួបលោក ហ្សេឡេនស្គី ដូចអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិដែលបានទៅដល់ក្រុងមូស្គូ ហើយថែមទាំងបានទៅដល់ក្រុងគៀវ និងបានជួបលោក ហ្សេឡេនស្គី ទៀត។
ចំណែកប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ី...
បទវិភាគ៖ តើអ្វីទៅជាអាថ៌កំបាំងនៃការបិទវិទ្យុសំឡេងប្រជាធិបតេយ្យ VOD?
សាធារណជនខ្មែរបានសម្ដែងប្រតិកម្មផ្សេងៗគ្នាចំពោះការសម្រេចតក់ក្រហល់បិទសារព័ត៌មានសំឡេងប្រជាធិបតេយ្យ វីអូឌី។
អ្នកមាននិន្នាការគាំទ្រមានប្រយោជន៍នឹងរបបគ្រប់គ្រងបែបសព្វថ្ងៃ នាំគ្នារីករាយនឹងការបិទ ព្រោះគេថាជាសារព័ត៌មានប្រឆាំង និយាយរឿងមិនពិត។ ពលរដ្ឋស្នេហាយុត្តិធម៌ ស្នេហាសិទ្ធិសេរីភាព សោកស្តាយឥតឧបមាព្រោះថានឹងលែងមានសារព័ត៌មានដែលហ៊ាននិយាយប្រាប់ការពិតហើយនៅប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែមិនដឹងធ្វើដូចម្តេច។
តើឫសគល់នៃរឿងហេតុបិទ វីអូឌី អាចចេញមកពីរឿងអ្វី?
មតិប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ មតិជនបរទេស ទាំងរដ្ឋាភិបាលលោកសេរី ទាំងក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល បានត្រឹមតែសម្ដែងក្តីសោកស្តាយចំពោះសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាឲ្យបិទសារព័ត៌មានឯករាជ្យចុងក្រោយសេសសល់ក្នុងរាជាណាចក្រកម្ពុជា គឺសំឡេងប្រជាធិបតេយ្យ (VOD) តែពុំមាននីតិវិធីអ្វីដែលអាចយកទៅតតាំងគ្នាក្នុងតុលាការនោះទេ។ នេះមកពីប្រទេសកម្ពុជា អំណាចស្ថិតក្នុងដៃបុគ្គលតេជវន្ត មិនស្ថិតក្នុងស្ថាប័នដូចប្រទេសប្រកាន់ប្រជាធិបតេយ្យ។
បើគេយករឿងហ្នឹងមកវិភាគ...
បទវិភាគ៖ សមាជិកណាតូនៅអឺរ៉ុបខាងកើតកាន់តែកក់ក្ដៅប្រឆាំងការគំរាមឈ្លានពានពីរុស្ស៊ី
ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ចូ បៃដិន ក្រោយពីបញ្ចប់ទស្សនកិច្ចនៅរដ្ឋធានីគៀវ នៃប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដ៏ភ្ញាក់ផ្អើល ដែលនៅទីនោះលោកបានសច្ចានៅចំពោះប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោក វូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី ថា សហរដ្ឋអាមេរិក និងណាតូមិនផ្ដល់ឱ្យរុស្ស៊ីឈ្នះសង្គ្រាមដាច់ខាត ទោះស្ថានភាពសង្គ្រាមអាក្រក់ធ្ងន់ធ្ងរយ៉ាងណាក៏ដោយនោះ។
សាររបស់លោក បៃដិន ធ្វើឡើងនៅចំពោះមុខប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនដូចនេះ គឺជាការលើកទឹកចិត្តផ្ទាល់ចំពោះលោក ហ្សឡេនស្គី ចំពោះកងទ័ព និងប្រជាជនអ៊ុយក្រែន។
លោក ហ្សេឡេនស្គី មានទឹកចិត្ត និងសម្ដែងអារម្មណ៍អរគុណលោក...
បទវិភាគ៖ មេដឹកនាំផ្ដាច់ការបេឡារុសអាយ៉ងរបស់លោក ពូទីន ស្ថិតក្នុងភាពស្ងប់ស្ងាត់ខណៈរុស្ស៊ីស្ថិតនៅលើផ្លូវចាញ់សង្គ្រាម
ប្រធានាធិបតីនៃប្រទេសបេឡារុស ដែលឡើងកាន់អំណាចដោយសារលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោតនៅក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២០ កំពុងស្ថិតក្នុងសភាពស្ងប់ស្ងាត់ ដោយមិនពុះកញ្ជ្រោលចិត្តចង់វាយលុកប្រទេសអ៊ុយក្រែន ទៀតនោះទេ គឺខុសពីរយៈពេល ៦ខែដំបូងនៃសង្គ្រាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន។
នៅថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ នេះ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters បានចុះផ្សាយថា ជនផ្ដាច់ការបេឡារុស Alexander Lukashenko បានដូរជំហររបស់ខ្លួនជាច្រើនក្នុងដំណាក់កាលនេះចំពោះសង្គ្រាមដែលចៅហ្វាយរបស់លោក គឺលោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី ដែលបញ្ជាឱ្យលើកទ័ពលុកលុយប្រទេសអ៊ុយក្រែន។
លោក Lukashenko អះអាងថា លោកមិនដែលមានផែនការចង់ជួយកងទ័ពរុស្ស៊ី...
បទវិភាគ៖ ពិភពលោកមិនអាចបញ្ចប់សង្គ្រាមរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែនដោយការចរចាបានទេ
គិតមកដល់ថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ នេះ គឺនៅខ្វះតែ ៨ថ្ងៃទៀតប៉ុណ្ណោះ សង្គ្រាមលើទឹកដីអ៊ុយក្រែនដែលជាសង្គ្រាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានប្រទេសជិតខាងមួយនេះ គឺជិតមួយឆ្នាំមកហើយ។
សង្គ្រាមនេះបង្កឱ្យមានវិនាសកម្មយ៉ាងឈឺចាប់បំផុតចំពោះពលរដ្ឋអ៊ុយក្រែន។ បើតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មាននានានៃក្រុមសារព័ត៌មានបស្ចិមប្រទេស បានឲ្យដឹងថា ពលរដ្ឋអ៊ុយក្រែនជាង ៤ម៉ឺននាក់បានស្លាប់ និងជាង ១០លាននាក់ក្លាយជាជនភៀសខ្លួន។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយ សោកនាដកម្មដ៏អាក្រក់បំផុតនៅពាសពេញប្រទេស។
រចនាសម្ព័ន្ធស្ពាន ថ្នល់ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ អគាររបស់ប្រជាជនត្រូវបានគ្រាប់មីស៊ីលរបស់រុស្ស៊ីបាញ់ដួលរលំ។ មិនត្រឹមតែវិនាសកម្មដូចនេះទេ គឺសង្គ្រាមនេះបានប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់ស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់ពិភពលោក ព្រោះតែអ៊ុយក្រែន គឺជាប្រទេសដែលផ្គត់ផ្គង់គ្រាប់ធញ្ញជាតិដូចជាស្រូវ សាឡី...
បទវិភាគ៖ នៅតំបន់អាស៊ីយ៉ាងតិច ៥ទីតាំង អាចប្រឈមមុខនឹងការផ្ទុះសង្គ្រាម
ក្នុងរយៈពេលជាងមួយទសវត្សមកនេះ នៅតំបន់អាស៊ីគេសង្កេតឃើញមានការរត់ប្រណាំងសព្វាវុធខ្លាំងទៅៗ។ ប្រទេសតូចដែលខំប្រជែងសព្វាវុធជាមួយប្រទេសធំ រួមមានប្រទេសហ្វីលីពីន ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង កូរ៉េខាងជើង និងកោះតៃវ៉ាន់។
ចំពោះប្រទេសធំមានពីរក្នុងតំបន់នេះ គឺប្រទេសចិន និងឥណ្ឌា ដែលមានប្រជាជនជាង ១៤០០លាននាក់ ប្រហាក់ប្រហែលគ្នាក៏ប្រជែងគ្នាដែរ។ ប្រទេសធំពីរនេះផលិតសព្វាវុធបានខ្លួនឯង ហើយក៏នៅបន្តទិញសព្វាវុធពីក្រៅប្រទេសថែមទៀត។
មូលហេតុដែលមានការរត់ប្រណាំងសព្វាវុធ គឺជាការទប់ទល់នឹងកម្លាំងគំរាមកំហែង ឬការបង្កសង្គ្រាមពីសំណាក់ប្រទេសដែលត្រូវគេមើលឃើញថា បង្កើតឱ្យមានភាពតានតឹងក្នុងការសម្រេចទិសដៅនៃការពង្រីកទឹកដី និងគាបសង្កត់ផ្នែកយោធាឲ្យប្រទេសមួយស្ថិតនៅក្រោមឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន ហើយប្រគល់ដែនអធិបតេយ្យឱ្យស្ថិតក្នុងចំណុះរបស់ខ្លួនថែមទៀត។
នៅក្នុងដំណាក់កាលចុងក្រោយនេះ គេសង្កេតឃើញចិនជាប្រទេសធំទាំងសេដ្ឋកិច្ច និងយោធា បានបង្កើនឧត្តមភាពវិស័យពីរនេះយ៉ាងខ្លាំងទៅលើប្រទេសនៅក្នុងតំបន់។
ចំណែកកូរ៉េខាងជើង ពុំមែនជាប្រទេសធំដូចឥណ្ឌា...
បទវិភាគ៖ យុទ្ធសាស្ត្រអាមេរិកចំពោះសង្គ្រាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនគឺចង់យកគ្រីមៀរឱ្យមកវិញ
នៅសល់តែប៉ុន្មានថ្ងៃទៀតប៉ុណ្ណោះ សង្គ្រាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនចូលដល់ខួប ១ឆ្នាំហើយ។ ក្នុងដំណាក់កាលចុងក្រោយនេះ គេសង្កេតឃើញសហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្រោមរដ្ឋកាលរបស់លោក ចូ បៃដិន ដោះដូរយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្លួនដោយសម្លឹងទៅរកការយកឧបទ្វីបគ្រីមៀរពីរុស្ស៊ីមកវិញ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ មិនថាឡើយសហរដ្ឋអាមេរិកដែលចង់ឲ្យអ៊ុយក្រែន យកគ្រីមៀរ មកវិញនោះទេ សូម្បីតែពួកបស្ចិមប្រទេស និងប្រទេសនៅអឺរ៉ុបខាងកើតជាច្រើនក៏យល់ឃើញដូចនេះដែរ។
ដូច្នេះ គេសង្កេតឃើញសហរដ្ឋអាមេរិកដឹកមុខគេក្នុងការបញ្ជូនសព្វាវុធធុនធ្ងន់ៗដែលធ្វើឲ្យមានតុល្យភាពនៃការប្រើប្រាស់អាវុធក្នុងសមរភូមិរវាងអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ី។
ការបញ្ជូនសព្វាវុធទំនើបៗរបស់ពួកបស្ចិមប្រទេសដែលដឹកមុខដោយសហរដ្ឋអាមេរិក គឺមានសព្វាវុធដែលរុស្ស៊ីពិបាកនឹងទប់ទល់ ដូចជារថក្រោះអាមេរិក Abram M1 និងរថក្រោះ Leopard-2 របស់អាល្លឺម៉ង់ ដែលប្រទេសសមាជិកណាតូជាច្រើនប្រទេសមានរថក្រោះប្រភេទនេះកំពុងបញ្ជូនទៅឲ្យអ៊ុយក្រែន។
តាមដំណឹងមកថា រថក្រោះ...
បទវិភាគ៖ តើមនុស្សចែកចេញជាប៉ុន្មានប្រភេទ?
វិនាសកម្មនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន មិនមែនកើតមានតែទៅលើមនុស្សនោះទេ ប៉ុន្តែក៏មានការបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែររាប់មិនអស់នោះដែរ។
តទៅនេះ លោក ហាស់ សាន សូមអានជូនអត្ថបទមួយរបស់បណ្ឌិត ហ្គាហ្វារ ពាងម៉េត អតីតសាស្ត្រាចារ្យផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយនៅសាកលវិទ្យាល័យ ហ្គាម ដែលស្រង់សម្ដីអ្នកប្រាជ្ញអ៊ីតាលី នាសតវត្សទី១៥ ថាមនុស្សចែកចេញជា ៣ប្រភេទ។ អត្ថបទនេះត្រូវបានបណ្ឌិត ហ្គាហ្វារ សរសេរមុនពេលលោកទទួលមរណភាពកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ ដោយរោគាពាធ។
ប្រទេសកម្ពុជាដែលខ្ញុំបានថ្លែងនៅក្នុងអត្ថបទចុះថ្ងៃទី៣ ខែមករា ជាទឹកដីកំណើតដែលខ្ញុំនឹកអាឡោះអាល័យមិនភ្លេច។ ប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នត្រូវបានកែច្នៃឲ្យទៅជាប្រទេសដែលមានផ្លូវថ្នល់ខ្វាត់ខ្វែង...