TAG
បទវិភាគ
បទវិភាគ៖ មេដឹកនាំផ្ដាច់ការបេឡារុសអាយ៉ងរបស់លោក ពូទីន ស្ថិតក្នុងភាពស្ងប់ស្ងាត់ខណៈរុស្ស៊ីស្ថិតនៅលើផ្លូវចាញ់សង្គ្រាម
ប្រធានាធិបតីនៃប្រទេសបេឡារុស ដែលឡើងកាន់អំណាចដោយសារលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោតនៅក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២០ កំពុងស្ថិតក្នុងសភាពស្ងប់ស្ងាត់ ដោយមិនពុះកញ្ជ្រោលចិត្តចង់វាយលុកប្រទេសអ៊ុយក្រែន ទៀតនោះទេ គឺខុសពីរយៈពេល ៦ខែដំបូងនៃសង្គ្រាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន។
នៅថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ នេះ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters បានចុះផ្សាយថា ជនផ្ដាច់ការបេឡារុស Alexander Lukashenko បានដូរជំហររបស់ខ្លួនជាច្រើនក្នុងដំណាក់កាលនេះចំពោះសង្គ្រាមដែលចៅហ្វាយរបស់លោក គឺលោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី ដែលបញ្ជាឱ្យលើកទ័ពលុកលុយប្រទេសអ៊ុយក្រែន។
លោក Lukashenko អះអាងថា លោកមិនដែលមានផែនការចង់ជួយកងទ័ពរុស្ស៊ី...
បទវិភាគ៖ ពិភពលោកមិនអាចបញ្ចប់សង្គ្រាមរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែនដោយការចរចាបានទេ
គិតមកដល់ថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ នេះ គឺនៅខ្វះតែ ៨ថ្ងៃទៀតប៉ុណ្ណោះ សង្គ្រាមលើទឹកដីអ៊ុយក្រែនដែលជាសង្គ្រាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានប្រទេសជិតខាងមួយនេះ គឺជិតមួយឆ្នាំមកហើយ។
សង្គ្រាមនេះបង្កឱ្យមានវិនាសកម្មយ៉ាងឈឺចាប់បំផុតចំពោះពលរដ្ឋអ៊ុយក្រែន។ បើតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មាននានានៃក្រុមសារព័ត៌មានបស្ចិមប្រទេស បានឲ្យដឹងថា ពលរដ្ឋអ៊ុយក្រែនជាង ៤ម៉ឺននាក់បានស្លាប់ និងជាង ១០លាននាក់ក្លាយជាជនភៀសខ្លួន។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយ សោកនាដកម្មដ៏អាក្រក់បំផុតនៅពាសពេញប្រទេស។
រចនាសម្ព័ន្ធស្ពាន ថ្នល់ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ អគាររបស់ប្រជាជនត្រូវបានគ្រាប់មីស៊ីលរបស់រុស្ស៊ីបាញ់ដួលរលំ។ មិនត្រឹមតែវិនាសកម្មដូចនេះទេ គឺសង្គ្រាមនេះបានប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់ស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់ពិភពលោក ព្រោះតែអ៊ុយក្រែន គឺជាប្រទេសដែលផ្គត់ផ្គង់គ្រាប់ធញ្ញជាតិដូចជាស្រូវ សាឡី...
បទវិភាគ៖ នៅតំបន់អាស៊ីយ៉ាងតិច ៥ទីតាំង អាចប្រឈមមុខនឹងការផ្ទុះសង្គ្រាម
ក្នុងរយៈពេលជាងមួយទសវត្សមកនេះ នៅតំបន់អាស៊ីគេសង្កេតឃើញមានការរត់ប្រណាំងសព្វាវុធខ្លាំងទៅៗ។ ប្រទេសតូចដែលខំប្រជែងសព្វាវុធជាមួយប្រទេសធំ រួមមានប្រទេសហ្វីលីពីន ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង កូរ៉េខាងជើង និងកោះតៃវ៉ាន់។
ចំពោះប្រទេសធំមានពីរក្នុងតំបន់នេះ គឺប្រទេសចិន និងឥណ្ឌា ដែលមានប្រជាជនជាង ១៤០០លាននាក់ ប្រហាក់ប្រហែលគ្នាក៏ប្រជែងគ្នាដែរ។ ប្រទេសធំពីរនេះផលិតសព្វាវុធបានខ្លួនឯង ហើយក៏នៅបន្តទិញសព្វាវុធពីក្រៅប្រទេសថែមទៀត។
មូលហេតុដែលមានការរត់ប្រណាំងសព្វាវុធ គឺជាការទប់ទល់នឹងកម្លាំងគំរាមកំហែង ឬការបង្កសង្គ្រាមពីសំណាក់ប្រទេសដែលត្រូវគេមើលឃើញថា បង្កើតឱ្យមានភាពតានតឹងក្នុងការសម្រេចទិសដៅនៃការពង្រីកទឹកដី និងគាបសង្កត់ផ្នែកយោធាឲ្យប្រទេសមួយស្ថិតនៅក្រោមឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន ហើយប្រគល់ដែនអធិបតេយ្យឱ្យស្ថិតក្នុងចំណុះរបស់ខ្លួនថែមទៀត។
នៅក្នុងដំណាក់កាលចុងក្រោយនេះ គេសង្កេតឃើញចិនជាប្រទេសធំទាំងសេដ្ឋកិច្ច និងយោធា បានបង្កើនឧត្តមភាពវិស័យពីរនេះយ៉ាងខ្លាំងទៅលើប្រទេសនៅក្នុងតំបន់។
ចំណែកកូរ៉េខាងជើង ពុំមែនជាប្រទេសធំដូចឥណ្ឌា...
បទវិភាគ៖ យុទ្ធសាស្ត្រអាមេរិកចំពោះសង្គ្រាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនគឺចង់យកគ្រីមៀរឱ្យមកវិញ
នៅសល់តែប៉ុន្មានថ្ងៃទៀតប៉ុណ្ណោះ សង្គ្រាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនចូលដល់ខួប ១ឆ្នាំហើយ។ ក្នុងដំណាក់កាលចុងក្រោយនេះ គេសង្កេតឃើញសហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្រោមរដ្ឋកាលរបស់លោក ចូ បៃដិន ដោះដូរយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្លួនដោយសម្លឹងទៅរកការយកឧបទ្វីបគ្រីមៀរពីរុស្ស៊ីមកវិញ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ មិនថាឡើយសហរដ្ឋអាមេរិកដែលចង់ឲ្យអ៊ុយក្រែន យកគ្រីមៀរ មកវិញនោះទេ សូម្បីតែពួកបស្ចិមប្រទេស និងប្រទេសនៅអឺរ៉ុបខាងកើតជាច្រើនក៏យល់ឃើញដូចនេះដែរ។
ដូច្នេះ គេសង្កេតឃើញសហរដ្ឋអាមេរិកដឹកមុខគេក្នុងការបញ្ជូនសព្វាវុធធុនធ្ងន់ៗដែលធ្វើឲ្យមានតុល្យភាពនៃការប្រើប្រាស់អាវុធក្នុងសមរភូមិរវាងអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ី។
ការបញ្ជូនសព្វាវុធទំនើបៗរបស់ពួកបស្ចិមប្រទេសដែលដឹកមុខដោយសហរដ្ឋអាមេរិក គឺមានសព្វាវុធដែលរុស្ស៊ីពិបាកនឹងទប់ទល់ ដូចជារថក្រោះអាមេរិក Abram M1 និងរថក្រោះ Leopard-2 របស់អាល្លឺម៉ង់ ដែលប្រទេសសមាជិកណាតូជាច្រើនប្រទេសមានរថក្រោះប្រភេទនេះកំពុងបញ្ជូនទៅឲ្យអ៊ុយក្រែន។
តាមដំណឹងមកថា រថក្រោះ...
បទវិភាគ៖ តើមនុស្សចែកចេញជាប៉ុន្មានប្រភេទ?
វិនាសកម្មនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន មិនមែនកើតមានតែទៅលើមនុស្សនោះទេ ប៉ុន្តែក៏មានការបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែររាប់មិនអស់នោះដែរ។
តទៅនេះ លោក ហាស់ សាន សូមអានជូនអត្ថបទមួយរបស់បណ្ឌិត ហ្គាហ្វារ ពាងម៉េត អតីតសាស្ត្រាចារ្យផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយនៅសាកលវិទ្យាល័យ ហ្គាម ដែលស្រង់សម្ដីអ្នកប្រាជ្ញអ៊ីតាលី នាសតវត្សទី១៥ ថាមនុស្សចែកចេញជា ៣ប្រភេទ។ អត្ថបទនេះត្រូវបានបណ្ឌិត ហ្គាហ្វារ សរសេរមុនពេលលោកទទួលមរណភាពកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ ដោយរោគាពាធ។
ប្រទេសកម្ពុជាដែលខ្ញុំបានថ្លែងនៅក្នុងអត្ថបទចុះថ្ងៃទី៣ ខែមករា ជាទឹកដីកំណើតដែលខ្ញុំនឹកអាឡោះអាល័យមិនភ្លេច។ ប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នត្រូវបានកែច្នៃឲ្យទៅជាប្រទេសដែលមានផ្លូវថ្នល់ខ្វាត់ខ្វែង...
បទវិភាគ៖ មនុស្សអាចបកស្បែកខ្លាតាមវិធីច្រើនយ៉ាង
ភាសិតខ្មែរដែលចាស់ទុំបុរាណតែងប្រដៅកូនចៅ គឺថា ទ័លដប់ ទ័លម្ភៃ តែកុំឲ្យទ័លគំនិត។ ពលរដ្ឋខ្មែររាប់លាននាក់ចង់បានការផ្លាស់ប្ដូរ ប៉ុន្តែត្រូវប្រឈមនឹងអ្នកដឹកនាំផ្ដាច់ការមិនព្រមឲ្យដូរ។
គេសង្កេតឃើញថា អ្នកនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យ ស្នេហាសិទ្ធិ សេរីភាព យុត្តិធម៌ និងជាតិមាតុភូមិ បបួលពលរដ្ឋគិតតែរឿងដដែលៗ ដើរផ្លូវដដែលៗ ធ្វើដដែលៗ។ បើមានតែរឿងដដែលដូច្នេះ តើអ្វីទៅជារឿងថ្មីសម្រាប់ពួកគេ?
តទៅនេះ លោក ហាស់ សាន សូមអានអត្ថបទវិភាគរបស់បណ្ឌិត ហ្គាហ្វា ពាងម៉េត សម្រាប់ខែវិច្ឆិកា...
បទវិភាគ៖ អាស៊ាន-អាមេរិកក្លាយជាដៃគូគ្រប់ជ្រុងជ្រោយខណៈកម្ពុជាបាត់បង់GSPនិងEBA
ភ្លាមៗក្រោយពីបិទបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំអាស៊ានពាក់ព័ន្ធនឹងដៃគូប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ធំៗដទៃទៀត គឺនៅយប់ថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា លោក ហ៊ុន សែន បានធ្វើសន្និសីទសារព័ត៌មានដើម្បីផ្ដល់ចម្លើយ និងបង្ហាញភាពជោគជ័យរបស់កម្ពុជា និងខ្លួនលោកផ្ទាល់ក្នុងឋានៈជាប្រធានអាស៊ានសម្រាប់ឆ្នាំ២០២២។
ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននោះ លោក ហ៊ុន សែន បង្ហាញអារម្មណ៍ថា លោកទទួលបានជោគជ័យជាប្រវត្តិសាស្ត្រសម្រាប់កម្ពុជាផង និងសម្រាប់អាស៊ានផង។ អ្វីដែលលោកអួតពីជោគជ័យ ខណៈកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ធំៗទទួលភ្ញៀវអន្តរជាតិនោះ គឺលោក ហ៊ុន សែន បានអួតអំពីឆ្នាំនេះដែលកម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ាន បាននាំឲ្យប្រទេសយ៉ាងតិចចំនួន ៧...
បទវិភាគ៖ ហេតុអ្វីមេដឹកនាំអាស៊ានខ្លះប្រកាន់វិធានការក្ដៅលើរបបសឹកភូមា ហើយខ្លះថ្នាក់ថ្នម?
អំឡុងកិច្ចប្រជុំនៃមេដឹកនាំអាស៊ាន ៩ប្រទេសដែលបានប្រព្រឹត្តទៅនៅរាជធានីភ្នំពេញ ប្រទេសកម្ពុជា កាលពីចុងសប្ដាហ៍មុននេះ ត្រូវបានបណ្ដាញផ្សាយព័ត៌មានអន្តរជាតិជាច្រើនបានចុះផ្សាយយ៉ាងព្រោងព្រាតអំពីការប៉ះទង្គិចគ្នារវាងមេដឹកនាំនៃសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដោយសារវិបត្តិនៅភូមា។
សំណុំរឿងនៃរបបសឹកភូមា ជាបញ្ហាដ៏ក្ដៅគគុកជាងសំណុំរឿងនៃសង្គ្រាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនទៅទៀត។ មេដឹកនាំអាស៊ានខ្វែងគំនិតគ្នារហូតដល់ត្រូវគេរាយការណ៍មកថា មិនចុះសម្រុងគ្នាទៀតផងលើបញ្ហាភូមា។
អាស៊ានមាន ១០ប្រទេសនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ រាប់ទាំងប្រទេសភូមា មួយដែរ។ អង្គការសមាគមតំបន់មួយនេះមានចក្ខុវិស័យដោយផ្អែកទៅលើធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួន គឺជួយគ្នាទៅវិញទៅមកដើម្បីរក្សាសន្តិភាពតំបន់ និងស្ថិរភាពសំដៅពង្រឹងកម្លាំងសក្ដានុពលសេដ្ឋកិច្ច និងធនធានមនុស្ស ប៉ុន្តែក៏មានមាត្រាខ្លះបិទសិទ្ធិមិនឱ្យសមាគមនេះចូលពាក់ព័ន្ធបញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសសមាជិករបស់ខ្លួននោះដែរ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ករណីភូមា ដែលមាត្រានៃធម្មនុញ្ញអាស៊ានចែងហាមប៉ះពាល់បញ្ហាផ្ទៃក្នុងនោះ គឺអស់ន័យទៅហើយនៅពេលនេះ ព្រោះមេដឹកនាំអាស៊ានដែលប្រកាន់គោលការណ៍នីតិរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យត្រឹមត្រូវនោះ គេបានហៅមាត្រានេះថាគ្រាន់តែជាឧបករណ៍របស់មេដឹកនាំផ្ដាច់ការក្នុងតំបន់តែប៉ុណ្ណោះ។
ឆ្លងតាមរយៈនៃការប្រជុំនៃមេដឹកនាំអាស៊ាន ៩ប្រទេស គេរកឃើញមេដឹកនាំនៃប្រទេសចំនួនបីដែលបញ្ចេញទស្សនៈ...
បទវិភាគ៖ ជម្លោះពាក្យសម្ដីរាលដាលដូចភ្លើងឆេះព្រៃ
ពលរដ្ឋខ្មែរសព្វថ្ងៃនេះត្រូវគេមើលឃើញថា កំពុងនាំគ្នាដើរតាមអ្នកដឹកនាំនយោបាយ មិនមែនដើរតាមបុព្វហេតុជាតិនោះទេ។ ពេលណាអ្នកនយោបាយឈ្លោះគ្នា អ្នកដែលដើរតាមអ្នកនយោបាយទាំងនោះនាំគ្នាប្រកាន់បក្ស ប្រកាន់ពួក លែងគិតលែងដឹងខុសត្រូវ។
ក្នុងនយោបាយខ្មែរសព្វថ្ងៃ ជម្លោះរវាងមេដឹកនាំបក្ស ក៏បានបញ្ឆេះដល់ព្រះសង្ឃដែរ ដែលពុទ្ធបរិស័ទខ្មែរតែងគិតថាជាអ្នកខន្តី។
អ្នកដឹកនាំនៃប្រជាជាតិប្រកាន់តាមមាគ៌ាប្រជាធិបតេយ្យ និយាយអ្វីប្រយ័ត្នប្រយែងណាស់ ព្រោះថាគេកាន់អំណាច ហើយពាក្យសម្ដីមួយម៉ាត់ៗចេញមកមិនត្រឹមតែមនុស្សមួយនគរស្តាប់ប៉ុណ្ណោះទេ គេត្រងត្រាប់កត់ត្រាទុកថែមទៀត។ ពាក្យសម្ដីអ្នកមានអំណាចអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អ្នកតូចតាចគ្មានអំណាច ព្រោះថាមនុស្សក្រោមបង្គាប់ក្រោមឱវាទច្រើនណាស់ចាំទទួលបញ្ជា ចាំធ្វើតាមដើម្បីផ្គាប់ផ្គុនចៅហ្វាយនាយ ដើម្បីរកប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនរៀងៗខ្លួន ឬសម្រាប់ក្រុមបក្ខពួក។
ពាក្យខ្មែរសាមញ្ញថា អ្នកមានអំណាចនិយាយមកមួយម៉ាត់ងាប់ មួយម៉ាត់រស់ បើអ្នកដឹកនាំនោះកាន់អំណាចផ្ដាច់ការ។
រឿងនយោបាយខ្មែររវាងអ្នកដឹកនាំកាន់អំណាចដុះស្លែ និងអ្នកប្រឆាំងអត់អំណាច មកទល់ពេលនេះ...
បទវិភាគ៖ កម្ពុជា-អាមេរិក តើអាចបន្តជាដៃគូប្រយោជន៍ ឬជាដៃគូជម្លោះពិតប្រាកដ?
ក្រុមអ្នកប្រជាធិបតេយ្យចាត់ទុកវត្តមានរបស់លោក ចូ បៃដិន (Joe Biden) នៅកម្ពុជាខាងមុខនេះគួរតែលើកឡើងឲ្យដាច់ស្រេចថា កម្ពុជាដើរតាមបន្ទាត់ប្រជាធិបតេយ្យត្រឹមត្រូវ ឬមួយដើរលើប្រជាធិបតេយ្យបែបផ្ដាច់ការទៅមុខទៀត ហើយលោក បៃដិន ក៏ត្រូវកំណត់យុទ្ធសាស្ត្រចុងក្រោយរបស់ខ្លួនដែរ ថាតើអាមេរិកគួរបន្តចាត់ទុកកម្ពុជាជាដៃគូប្រយោជន៍ ឬជាដៃគូជម្លោះពិតប្រាកដ?
នៅដំណាក់កាលចុងក្រោយនេះ គេសង្កេតឃើញទំនាក់ទំនងកម្ពុជា និងអាមេរិក ស្ថិតលើវិថីមួយដែលពិបាកធ្វើដំណើរទៅឈោងចាប់ដៃគ្នាឲ្យជិតស្និទ្ធនោះណាស់។
ភាពរំសាយចិត្តរវាងប្រទេសទាំងពីរកើតឡើងបន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលរបស់បុរសខ្លាំងគ្មានគូប្រៀប បោសកម្ទេចក្រុមប្រឆាំង និងរំលាយបក្សប្រឆាំងធំជាងគេចោល ហើយដែលបក្សនោះដឹកនាំដោយលោក កឹម សុខា និងលោក សម រង្ស៊ី។
ក្នុងស្ថានភាពនេះ...