TAG
features3
លោក ទេព នីថា នៅតែជាអគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប. ដដែល
កាលពីថ្ងៃសុក្រ បន្ទាប់ពីការប្រជុំបិទទ្វាររយៈពេល៣ម៉ោងមក គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបានតែងតាំងលោក ទេព នីថា ជាថ្មីឲ្យធ្វើជាអគ្គលេខាធិការនៃស្ថាប័ន ដែលកែទម្រង់ថ្មីនេះ បើទោះជាយ៉ាងហោចណាស់មានសមាជិកម្នាក់ក្នុងចំណោមសមាជិក៩នាក់របស់ខ្លួនមិនយល់ព្រមដោយផ្ទាល់នឹងសេចក្ដីសម្រេចនេះក៏ដោយ។
ការដែល ឈ្មោះរបស់លោក ទេព នីថា មានក្នុងបញ្ជីក្នុងចំណោមបេក្ខជនជ្រើសរើសសម្រាប់តំណែងអគ្គលេខាធិការនោះ បានធ្វើឲ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលដល់អ្នកដែលសន្មតជាមុនថា មុខមាត់ថ្មី នឹងកាន់តំណែងដ៏សំខាន់នេះ បន្ទាប់ពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ២០១៤ដើម្បីកែទម្រង់គណៈកម្មការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតនេះ។
ថ្លែងទៅកាន់អ្នកយកព័ត៌មាននៅទីស្នាក់ការគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតនៅខាងក្នុងក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស៊ិក ប៊ុនហុក ប្រធានគ.ជ.ប. បានមានប្រសាសន៍ថា សេចក្តីសម្រេចនេះមានការគាំទ្រភាគច្រើនពីគណៈកម្មាធិការនេះ។ តាមបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ប្រធានបង្ហាញការជ្រើសរើសរបស់ខ្លួនទៅគណៈកម្មាធិការ ដែលត្រូវយល់ព្រមតាមសំឡេងភាគច្រើន៥០បូក១។
លោក ប៊ុនហុក ដែលបានលាលែងតំណែងជាតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកាលពីដើមឆ្នាំមុន បាននិយាយថា "ព្រឹកនេះការជ្រើសរើសមិនបានធ្វើដោយការបោះឆ្នោតទេ ប៉ុន្តែ បានធ្វើដោយធ្វើការពិភាក្សាជាមួយសមាជិក៩រូបរបស់ គ.ជ.ប.”។
បន្ទាប់ពីចំណាយពេលពេញមួយព្រឹកពិភាក្សាដ៏ហ្មត់ចត់អំពីបេក្ខជននីមួយៗរួចមក គ.ជ.ប.បានយល់ស្របតាមសំណើរបស់ខ្ញុំ"។
គ.ជ.ប.ដែលកែទម្រង់គឺជាមូលដ្ឋាននៃកិច្ចព្រមព្រៀងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ ដែលគេឃើញគណបក្សប្រឆាំងចូលរួមនឹងរដ្ឋាភិបាលបន្ទាប់ពីការធ្វើពហិការមិនចូលសភា១០ខែ ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៣ដ៏ចម្រូងចម្រាស។ នៅពេលដែលសមាសភាពដដែលពីមុនរបស់ស្ថាប័ននេះមានចំនួនលើសលប់ដោយអ្នកមានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានោះ ស្ថាប័នថ្មីនេះមានសមាជិក៤រូបដែលជ្រើសរើសដោយគណបក្សនីមួយៗ ហើយសមាជិកទី៩"អព្យាក្រឹត្យ"។
សមាជិកនៃគណៈកម្មាធិការនេះបានបដិសេធមិនបញ្ចេញឲ្យដឹងថា នរណាក្នុងចំណោមពួកគេបានជំទាស់នឹងការតែងតាំងលោក ទេព នីថា ទេ ប៉ុន្តែ យ៉ាងហោចណាស់មានសមាជិកម្នាក់បានប្រឆាំងនឹងការជ្រើសរើសនេះ។
លោក រ៉ុង ឈុន អតីតសមាជិកសហជីព និងជាអ្នកដែលគេតែងតាំងម្នាក់ក្នុងចំណោមអ្នកទទួលការតែងតាំង៤រូបរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បាននិយាយថា លោកមិនសប្បាយចិត្តនឹងសេចក្តីសម្រេចនេះទេ។
លោកបាននិយាយថា "និយាយដោយស្មោះត្រង់ ខ្ញុំជាមនុស្សម្នាក់ដែលបានប្រឆាំងនឹងបេក្ខជនសម្រាប់តំណែងជាអគ្គលេខាធិការ"។
"មូលហេតុដែលខ្ញុំប្រឆាំងបេក្ខភាពរបស់គាត់ពីព្រោះខ្ញុំបានកត់សម្គាល់ឃើញថា សាធារណជនមិនគាំទ្រគាត់ទេ"។
លោក រ៉ុង ឈុន បាននិយាយថា លោកជឿថា លោក ទេព នីថា សម្បូរដោយបទពិសោធន៍និងចំណោះដឹង ប៉ុន្តែ ខ្ញុំបារម្ភថា កេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់គាត់ជាមនុស្សម្នាក់ដែលបានមើលខុសត្រូវការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០០៣ ឆ្នាំ២០០៨ និងឆ្នាំ២០១៣ដ៏ចម្រូងចម្រាសនោះ អាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការយល់ឃើញជាសាធារណៈលើស្ថាប័នថ្មីនេះ។
គ.ជ.ប.ថ្មីមានភារកិច្ចមើលខុសត្រូវលើការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ឆ្នាំ២០១៧ និងការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៨ ហើយបានចាប់ផ្តើមការងារសំខាន់ៗរួចហើយ ដូចជាការធ្វើតេស្តប្រព័ន្ធចុះឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតដែលប្រើអត្តសញ្ញាណកម្មជីវមាត្រជាដើម។
លោក រ៉ុង ឈុន បាននិយាយថា លោកបានទទួលយកសេចក្តីសម្រេចរបស់សហការីរបស់លោក ហើយសង្ឃឹមថា ការងារជាក់ស្តែងរបស់គណៈកម្មាធិការនេះ និងវិធានដ៏ខ្លាំងដែលគ្រប់គ្រងតួនាទីរបស់ខ្លួននឹងធ្វើឲ្យការតែងតាំងលោក ទេព នីថា មិនសំខាន់នៅក្នុងគម្រោងការងារដ៏ធំនេះទេ។
ប៉ុន្តែ នៅពេលវិធានថ្មីតម្រូវឲ្យគ.ជ.ប.ព្រមព្រៀងតាមសេចក្តីសម្រេចដែលពេលនោះចាត់ចែងដោយអគ្គលេខាធិការរូបេនះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបាននិយាយថា ការដាក់លោក ទេព នីថា មកវិញក្នុងតួនាទីមុនរបស់គាត់ បានធ្វើឲ្យខូចកិច្ចការរបស់ស្ថាប័ននេះ។
គណបក្សប្រឆាំងនេះបាននិយាយក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថា "ការតែងតាំងលោក ទេព នីថា ដែលជាអគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប. ចាស់ឲ្យទទួលតួនាទីជាអគ្គលេខាធិការថ្មី អាចនាំឲ្យមានការមិនទុកចិត្តលើការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានការសោកស្តាយនិងខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងចំពោះសេចក្តីសម្រេចេនះ"។
លោក គុយ ប៊ុនរឿន អនុប្រធានគ.ជ.ប. ជាបេក្ខជនតែងតាំងដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បាននិយាយថា លោកបានដឹងអំពីការរិះគន់នេះ ប៉ុន្តែ បានបញ្ជាក់ថា ការងារនេះកើតចេញពីការពិនិត្យពិច័យ និងតុល្យភាពគ្រប់គ្រាន់។
លោក គុយ ប៊ុនរឿន បាននិយាយថា "ខ្ញុំចង់បំភ្លឺសាធារណជនកុំឲ្យមានការយល់ច្រឡំ ដោយគិតថា ការគ្រប់គ្រងអគ្គលេខាធិការដ្ឋាននេះគឺដឹកនាំដោយអគ្គលេខាធិការតែម្នាក់នោះ។...
នាយករដ្ឋមន្ត្រីលុបចោលបម្រាមលើប្រធានគណបក្សនយោបាយដែលមានសញ្ជាតិពីរ
នៅក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរគោលនយោបាយភ្លាមៗមួយរំពេចដូចផ្លេកបន្ទោរលើកចុងក្រោយរបស់ខ្លួន លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានឆ្លៀតឱកាសក្នុងពិធីថ្លែងសុន្ទរកថារបស់លោកកាលពីម្សិលមិញ ដើម្បីលុបចោលគម្រោងដាក់បម្រាមលើអ្នកមានសញ្ជាតិពីរមិនឲ្យធ្វើជាប្រធានគណបក្សនយោបាយដែលត្រូវបានប្រកាសកាលពីពេលថ្មីៗនេះ ជាកិច្ចប្រឹងប្រែងមួយដែលទំនងជាបាញ់ឆ្ពោះទៅរកលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សប្រឆាំងដែលកំពុងនិរទេសខ្លួន។
កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែធ្នូ លោក ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា ច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ "ត្រូវតែចែងថា ប្រធានគណបក្សនយោបាយត្រូវមានសញ្ជាតិកម្ពុជាតែមួយ" ហើយគូសបញ្ជាក់ថា លោក សម រង្ស៊ី បានភៀសខ្លួនទៅផ្ទះរបស់លោកនៅក្នុងទីក្រុងប៉ារីសជាថ្មីម្ដងទៀត បន្ទាប់ពីត្រូវតុលាការបង្គាប់ឲ្យចាប់ខ្លួននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ទោះជាយ៉ាងណា ក្នុងពិធីមួយនៅទីស្នាក់ការកណ្ដាលរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា...
នគរបាលនិយាយថា ផ្លូវវេងស្រេងមិនមែនជាកន្លែងសម្រាប់រំឭកវិញ្ញាណក្ខន្ធអ្នកស្លាប់ទេ
នគរបាលបង្ក្រាបកុបកម្ម និងសន្តិសុខក្រុង បានបង្វែរទិសដៅរបស់អ្នកកាន់ទុក្ខមួយក្រុមនៅជុំវិញតំបន់ឧស្សាហកម្មប៉ែកខាងត្បូងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីព្រឹកម្សិលមិញ ខណៈពេលពួកគាត់ព្យាយាមប្រារព្ធខួបលើកទី២ នៃថ្ងៃកងរាជអាវុធហត្ថហែក្បួនតាមផ្លូវវេងស្រេងនិងបាញ់កាំភ្លើងវែងស្រោចទៅលើក្រុមកម្មករកាត់ដេរដែលធ្វើកុបកម្ម។
រយៈពេលពីរឆ្នាំបន្ទាប់ពីយុវជនយ៉ាងហោចណាស់ប្រាំនាក់ត្រូវបានកងកម្លាំងរបស់រដ្ឋាភិបាលបាញ់ស្លាប់ដើម្បីបញ្ចប់កុបកម្មដែលមានរយៈពេលពីរថ្ងៃមក ព្រះសង្ឃជាង២០អង្គ អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ក្រុមគ្រួសារ និងមិត្តភក្ដិរបស់ជនរងគ្រោះបាននាំគ្នាមកអុជធូប និងបួងសួងដល់វិញ្ញាណក្ខន្ធពួកគេ។ ទោះជាយ៉ាងណា ដោយសាលារាជធានីបានព្រមាននៅមួយថ្ងៃមុននោះថានឹងមិនលើកលែងឲ្យចំពោះការប្រមូលផ្ដុំគ្នាលើផ្លូវវេងស្រេង ពួកគាត់ក៏បានជួបប្រទះនឹងស្នៀតបង្ក្រាបដែលងាយស្រួលចំណាំរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន។
នៅពេលក្រុមអ្នកកាន់ទុក្ខប្រមូលផ្ដុំគ្នាដោយសន្តិវិធីនៅពីរទីតាំងផ្សេងគ្នាតាមបណ្ដោយផ្លូវឧស្សាហកម្មនេះ នគរបាល និងសន្តិសុខបានប្រចាំការនៅទីនោះរួចជាស្រេច។ នៅម៉ោង៨ព្រឹក កងកម្លាំងរបស់រដ្ឋាភិបាលបានទាញយកមួកការពារសុវត្ថិភាព លើកខែលបង្ក្រាបកុបកម្ម ហើយចាប់ផ្ដើមយកដំបងគោះវា ខណៈពួកគេហែក្បួនឆ្ពោះទៅរកក្រុមអ្នកកាន់ទុក្ខ។
នៅខាងមុខសួនឧស្សាហកម្មកាណាឌីយ៉ា ដែលជាចំណុចកណ្តាលនៃការផ្ទុះកូដកម្មកាលពីឆ្នាំ២០១៤ ដែលក្រុមកម្មករបានចាប់ផ្ដើមធ្វើកុបកម្មហិង្សា បិទផ្លូវ ដុតសម្បកកង់រថយន្ត និងគប់គ្រាប់បែកសាំងនៅពេលនោះ អ្នកកាន់ទុក្ខមួយក្រុមដែលរួមមានទាំងលោក វន់ ពៅ ប្រធានសហជីពផង បានធ្វើតាមការព្រមាន ហើយបានដើរចេញ នៅពេលនគរបាលដើរចូល។
ប៉ុន្តែនៅចម្ងាយប្រហែល៥០០ម៉ែត្រតាមបណ្តោយផ្លូវនេះនៅខាងមុខសួនឧស្សាហកម្មវឌ្ឍនៈ អ្នកកាន់ទុក្ខមួយក្រុមដែលដឹកនាំដោយលោកស្រី ណាលី ពីឡូក ប្រធានអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ និងលោកស្រី អ៊ូ ទេពផល្លីន អនុប្រធានសហព័ន្ធសហជីពចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា មិនព្រមចាកចេញតាមបញ្ជាឡើយ។ សន្តិសុខម្នាក់បានចាប់កន្ត្រាក់លោកស្រី...
ឧកញ៉ា និងអតីតប្រពន្ធរបស់ខ្លួនបន្តឡើងសវនាការពាក់ព័ន្ធផែនការរំលោភសម្លាប់
លោក ខូវ ផល្លាបុត្រ ដែលបានរួមគ្នាបង្កើតក្រុមហ៊ុនមួយក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនសំណង់ដ៏ធំបំផុតក្នុងប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានបើកសវនាការជំនុំជម្រះកាលពីម្សិលមិញជាមួយអ្នកស្រី ឡាយ ហួង អតីតភរិយារបស់លោកជុំវិញការចោទប្រកាន់ថា ពួកគេបានរៀបផែនការរំលោភ ហើយសម្លាប់ប្រពន្ធ និងកូនស្រីរបស់លោក ស៊ុន ចាន់ថុល រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង ពាណិជ្ជកម្មកាលពីឆ្នាំ២០១០។
លោក ខូវ ផល្លាបុត្រ មិនមានវត្តមាននៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញទេ ហើយលោក លឹម វណ្ណា មេធាវីរបស់លោកបានបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយអំពីរឿងក្តីនេះឡើយ។ អ្នកស្រី ឡាយ ហួង ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅ ប្រទេសថៃកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំមុន ហើយត្រូវបានធ្វើបត្យាប័នមកប្រទេសកម្ពុជានោះបានបដិសេធដាច់អហង្ការចំពោះការចោទប្រកាន់មកលើអ្នកស្រីថា "មានគំនិតផ្តួចផ្តើមក្នុងការរំលោភ និងប៉ុនប៉ងមនុស្សឃាតដោយ គិតទុកជាមុន"។
គេនៅមិនទាន់ច្បាស់ថា តើការចោទប្រកាន់ លើលោក ខូវ ផល្លាបុត្រ ធ្វើឡើងនៅពេលណានោះទេ។...
ជនជាប់ចោទជនជាតិអាល្លឺម៉ង់៖ ស្ត្រីអនាម័យទម្លាក់កំហុសដាក់ខ្លួន
ជនជាតិអាល្លីម៉ង់ម្នាក់ដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទរំលោភបំពានផ្លូវភេទក្មេងប្រុសប្រាំនាក់ បានប្រាប់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីម្សិលមិញថា ម្តាយជនរងគ្រោះពីរនាក់បានទម្លាក់កំហុសមកលើលោកបន្ទាប់ពីលោកបានគំរាមរាយការណ៍ថា ម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកគេបានលួចiPadរបស់គាត់។
លោក Udo Sabiniewicz អាយុ៥៦ឆ្នាំ ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅស្ទូឌីយ៉ូ FX Animation របស់គាត់នៅក្នុងខណ្ឌច្បារអំពៅ ហើយក្រោយមកត្រូវបានចោទប្រកាន់ជាច្រើនលើកពីបទប្រព្រឹត្តអំពើអនាចារលើអនីតិជន។
អំឡុងសវនាការជំនុំជម្រះថ្ងៃទី១កាលពីព្រឹកម្សិលមិញ លោកបានចំណាយពេលជាង៣ម៉ោងឆ្លើយសំណួរដដែលៗនិងទំនងជាមិនទាក់ទងពីការផ្តន្ទាទោសនេះ ហើយមេធាវីតំណាងដើមចោទរួមទាំងមេធាវីម្នាក់មកពីអង្គការសកម្មភាពដើម្បីកុមារ ជាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលការពារកុមារ។
បន្ទាប់ពីឆ្លើយសំណួរអំពីថាតើមានម៉ាស៊ីនត្រជាក់ប៉ុន្មាន កម្លាំងប៉ុន្មានសេះ និងថាតើលោកមានមុងនៅក្នុងស្ទូឌីយ៉ូរបស់លោកដែលចាត់ទុកជាផ្ទះនោះឬទេ លោក Sabiniewicz បានពន្យល់ពីរបៀបដែលលោកបានជួបម្តាយជនរងគ្រោះម្នាក់ ខណៈគាត់អង្គុយក្នុងរង្គសាលមួយនៅផ្លូវលេខ១៧២។
លោកបានប្រាប់តុលាការថា "ស្ត្រីរូបនេះបានអង្គុយនៅជាប់ខ្ញុំ ហើយបានសុំឱ្យខ្ញុំទិញភេសជ្ជៈឱ្យគាត់មួយកំប៉ុង ហើយបានប្រាប់ខ្ញុំអំពីស្ថានភាពលំបាករបស់គាត់ថា ប្តីរបស់គាត់ជាជនជាតិបារាំងទើបតែបានស្លាប់ ហើយ
ឪពុកមុនរបស់កូនគាត់ក៏បានស្លាប់ដែរ" បណ្តាលឱ្យស្ត្រីរូបនេះលូកមាត់និយាយនៅក្នុងសវនាការថា "មិនពិតទេ មិនពិតទេ"។
លោកបានបន្តថា "ស្ត្រីនេះបានសួរខ្ញុំថា តើស្គាល់កន្លែងណាមានការងារធ្វើទេ ហើយខ្ញុំបានឱ្យគាត់ធ្វើការជាមួយខ្ញុំ ...
ប្រាសាទអង្គរវត្តមានទំហំធំ និងមានភាពស្មុគស្មាញជាងការគិត
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបុរាណវិទ្យាបានរកឃើញអាថ៌កំបាំងថ្មីៗមួយចំនួនអំពីតំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រអង្គរ រួមមានដូចជា ភ័ស្តុតាងនៃរបាយប្រជាជនដែលរស់នៅរង្វើលៗពីគ្នារបាំងការពារព័ទ្ធជុំវិញអង្គរវត្ត និងសំណង់រាងដូចគូទខ្យងដ៏ធំដែល "ពិបាកពន្យល់" ។
លោក រ៉ូឡែន ហ្លិតឈ័រ (Roland Fletcher) ដែលដឹកនាំក្រុមអ្នកជំនាញមកពីសាកលវិទ្យាល័យសីុដនី (University of Sydney) វិទ្យាស្ថាន French School of the Far East និងអាជ្ញាធរអប្សរា បានលើកឡើងថា លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវខុសពីការសន្និដ្ឋានលើកមុនអំពីទំហំនៃបរិវេណប្រសាទអង្គរវត្ត និងលក្ខណៈពិសេសរបស់ប្រាសាទផ្សេងៗទៀត ក្នុងតំបន់នេះ។
លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែលចេញផ្សាយតាមអីុនធឺណិតនៅក្នុងព្រឹត្តិបត្ររបស់សាកលវិទ្យាល័យ Cambridge នៅក្នុងសប្តាហ៍នេះ គឺមានភាពលុបលើលទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែលត្រូវបានធ្វើឡើងកាលពី៥ឆ្នាំមុន ដោយការធ្វើកំណាយ ការប្រើប្រព័ន្ធរ៉ាដាឆ្លុះចូលក្នុងដី និងបច្ចេកវិទ្យា Lidar ជាប្រព័ន្ធវាស់វែងចម្ងាយដោយវិភាគលើពន្លឺដែលឆ្លុះបញ្ចាំងគោលដៅបួករួមជាមួយកាំរស្មី ឡាស៊ែ...
មនុស្សជំនិតរបស់អតីតប្រធានតុលាការក្រុងមានទោសពីបទជ្រៀតជ្រែកមុខងារសាធារណៈ
ឧត្តមសេនីយ៍យោធាមួយរូបត្រូវតុលាការក្រុងភ្នំពេញរកឃើញថា មានទោសកាលពីថ្ងៃសុក្រពីបទជ្រៀតជ្រែកក្នុងការសើុបអង្កេតនៃឃាតកម្មលើពាណិជ្ជករម្នាក់គឺលោក អឹុង ម៉េងជឺ កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំមុន ប៉ុន្តែ ទោសជាប់ពន្ធនាគាររបស់លោកត្រូវកាត់បន្ថយ ហើយនិងរួចខ្លួនក្នុងរយៈពេលមិនដល់មួយខែទៀតផង។
ឧត្តមសេនីយ័ត្រី ពេជ្រ ព្រហ្មមុនី ដែលបម្រើការជាអង្គរក្សរបស់លោក អាំង មាលតី ជាអតីតប្រធានតុលាការក្រុងភ្នំពេញអបយស ដែលកំពុងរង់ចាំការបើកសវនាការពីបទពុករលួយ បានសារភាពថា ខ្លួនបានជ្រៀតចូលគ្រួសាររបស់ ថោង សារ៉ាត់ ជាមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិដែលជាប់ចោទពីបទរៀបចំឃាតកម្ម ប៉ុន្តែ បានអះអាងថា លោកបានធ្វើដូច្នោះតាមបញ្ជាចៅហ្វាយនាយរបស់លោក និងអ្នកមានអំណាចផ្សេងទៀតប៉ុណ្ណោះ។
មន្ត្រីយោធាដូចជាឧត្តមសេនីយ៍ត្រី ព្រហ្មមុនី មិនទទួលបានការអនុញ្ញាតឲ្យចូលរួលរួមក្នុងការសើុបអង្កេតបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌនោះទេ។ មាត្រា៦០៩នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌចែងថា ការជ្រៀតជ្រែកដោយខុសច្បាប់នៅក្នុងការបំពេញមុខងារសាធារណៈត្រូវផ្តន្ទាទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារពីមួយឆ្នាំទៅបីឆ្នាំ។
ប៉ុន្តែ នៅឯតុលាការក្រុងកាលពីថ្ងៃសុក្រ ចៅក្រម វ៉េង ហ៊ត់ បានប្រកាសថា ទោះបីចុងចោទត្រូវរកឃើញថា មានទោសប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋក៏ដោយ ក៏ចុងចោទរូបនេះជាប់ទោសរយៈពេលខ្លីដែរ។
ចៅក្រមរូបនេះបានប្រកាសសាលក្រមថា "យើងសម្រេចដាក់ពន្ធនាគារ ពេជ្រ ព្រហ្មមុនី រយៈពេល១៨ខែ តែអនុវត្តទោស១០ខែ"។ ចៅក្រមរូបនេះមិនបានពន្យល់អំពីការកាត់បន្ថយទោសនោះទេដែលធ្វើឲ្យលោកឧត្តមសេនីយ៍ត្រីរូបនេះរួចខ្លួននៅខែក្រោយនេះ ក្នុងខណៈដែលជាប់ពន្ធនាគារចាប់តាំងពីមានការចាប់ខ្លួនកាលពីខែកុម្ភៈ។
ទាក់ទងតាមទូរស័ព្ទ ចៅក្រម ហ៊ត់ បានបដិសេធមិនពន្យល់អំពីការបន្ធូរបន្ថយទោសរបស់តុលាការទេ។
ចៅក្រមរូបនេះបាននិយាយថា "មិនបាច់ចង់ដឹងទេ ជារឿងផ្ទៃក្នុង"។
ឧត្តមសេនីយ៍ត្រី ព្រហ្មមុនី ដែលត្រូវផ្ទេរពីខេត្តព្រះវិហារតាមសំណើរបស់លោក មាលតី ក៏បានរួចខ្លួនពីបទចោទទី២ ពោលគឺការប្រើដោយគ្មានការអនុញ្ញាតនូវរថយន្តដែលពាក់ស្លាកយោធា ឬនគរបាល។
ចៅក្រម ហ៊ត់ បាននិយាយថា "តុលាការសម្រេចថា គ្មានភ័ស្តុតាងដើម្បីបញ្ជាក់ថា គាត់ប្រើរថយន្ត ខ.ម. ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតនោះទេ"។
លោកឧត្តមសេនីយ៍ត្រី ព្រហ្មមុនី ត្រូវបានចាប់ខ្លួនភ្លាមៗ បន្ទាប់ពីលោក មាលតី ត្រូវបានគេដកចេញពីមុខតំណែងជាប្រធានតុលាការក្រុងភ្នំពេញ កាលពីខែកុម្ភៈ ដែលជាការឆ្លើយតបទៅនឹងការណែនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មួយថ្ងៃមុន ដែលថា លោកនាយកតុលាការរូបនេះបានទទួលសំណូករាប់លានដុល្លារ ដើម្បីដោះលែងឪពុកម្តាយរបស់ឧត្តមសេនីយ៍ទោ សារ៉ាត់ ដែលត្រូវនគរបាលចាប់ខ្លួនពីបទមានអាវុធខុសច្បាប់ក្នុងពេលមានការឆ្មក់ចូលភូមិគ្រឹះរបស់ពួកគេ កាលពីខែធ្នូ។
ឪពុកម្តាយរបស់លោក ថោង សារ៉ាត់ គឺអ្នកស្រី កែវ សារី និង ថោង ចំរើន ត្រូវអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនជាថ្មីពេលកំពុងព្យាយាមភៀសខ្លួនទៅប្រទេសវៀតណាមតាមរថយន្តដឹកអ្នកជំងឺឯកជន ហើយបច្ចុប្បន្ននេះកំពុងជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេលពីរឆ្នាំ។
នៅសវនាការថ្ងៃទី១ កាលពីខែកញ្ញា ឧត្តមសេនីយ៍ត្រី ព្រហ្មមុនី បានប្រាប់តុលាការថា លោកបានបើកឡានជូនលោក មាលតី និងលោក ជួន ណារិន ជាស្នងការរងក្នុងភ្នំពេញនាពេលនោះទៅកាន់ផ្ទះវិឡា ហើយថា ឧត្តមសេនីយ៍ទោ ជួន ណារិន បានហៅលោកឲ្យចូលរួមឆែកឆេរផ្ទះ។ លោក ព្រហ្មមុនី បាននិយាយថា បន្ទាប់មកលោកបានស្នើសុំលោក ឱម យិុនទៀង ប្រធានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់រដ្ឋាភិបាលឲ្យបញ្ជាក់អំពីបទបញ្ជានោះ ហើយថា លោក យិុនទៀង "បញ្ជាឲ្យខ្ញុំឆែកឆេរ"។
លោក មាលតី ដែលទទួលបានមុខតំណែងនៅឯក្រសួងយុត្តិធម៌ក្រោយពីការបណ្តេញចេញពីតំណែងរបស់លោក កំពុងជាប់គុកនៅពន្ធនាគារខេត្តកណ្តាលចាប់តាំងពីខែសីហា ដោយរង់ចាំការជំនុំជម្រះពីបទកេងបន្លំក្នុងការរឹបអូសរថយន្ត អូឌី ស៊ូ ពីឈ្មួញគ្រឿងញៀនម្នាក់ ហើយក៏ប្រគល់រថយន្តនោះឲ្យកូនប្រុសរបស់ខ្លួន ជាអធិការរងខណ្ឌ៧មករាក្នុងក្រុងភ្នំពេញ។
នៅឯតុលាការក្រុងកាលពីថ្ងៃសុក្រ លោក ផេង ស៊ីដេត មេធាវីការពារក្តីឲ្យឧត្តមសេនីយ៍ត្រី ព្រហ្មមុនី បានអះអាងថា ទោះបីការកាត់ឲ្យជាប់ទោសរយៈពេលខ្លីក៏ដោយ ក៏ការជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល១០ខែ គឺជារឿងអយុត្តិធម៌ ពីព្រោះថាលោក មាលតី សុំឲ្យកូនក្តីលោកធ្វើការឲ្យ ដែលនៅពេលនោះលោកគ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីអនុវត្តតាមបទបញ្ជានោះទេ។
លោក សីុដេត បាននិយាយសំដៅទៅលើអគ្គមេបញ្ជាការរងកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងប្រធានក្រុមអង្គរក្សរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថា "នេះជាសំណើ និងមានការអនុញ្ញាតពី មាស សុភា និង ហីុង ប៊ុនហៀង"។ មេធាវីរូបនេះបាននិយាយថា "គាត់មានឋានន្តរសក្ដិផ្កាយ១ តើអ្នកគិតថា គាត់ចង់ធ្វើជាអង្គរក្សឲ្យគេឬ?”៕រើន
ប្រជាជនកម្ពុជាកាន់តែច្រើនឡើងងាកទៅប្រើហ្វេសប៊ុកដើម្បីទទួលបានព័ត៌មាន
យោងតាមរបាយការណ៍ដែលគ្រោងចេញផ្សាយដោយវិទ្យាស្ថានបើកទូលាយ ជាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា ក្នុងស្រុកបានឲ្យដឹងថា ប្រជាជនកម្ពុជាកាន់តែកើនឡើងកំពុងងាកទៅប្រើប្រព័ន្ធអុីន ធឺណិត និងហ្វេសប៊ុកសម្រាប់ការទទួលបានព័ត៌មាន។
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវប្រចាំឆ្នាំលើប្រធានបទ "ទូរស័ព្ទចល័ត និងអីុនធឺណិតក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឆ្នាំ២០១៥" ដែលផ្តល់មូលនិធិដោយកម្មវិធី Development Innovations របស់អង្គការ USAID និងមូលនិធិអាស៊ី លើកឡើងថា ខណៈ ដែលប្រជាជនកម្ពុជាភាគច្រើននៅតែមើលទូរទស្សន៍សម្រាប់បច្ចុប្បន្នភាពនៃហេតុ ការណ៍ ថ្មីៗប្រព័ន្ធអីុនធឺណិត និងហ្វេសប៊ុក ផ្តល់ព័ត៌មានឆាប់រហ័សជាង។នៅក្នុងការស្ទង់មតិទូទាំងប្រទេសពីសំណាក់អ្នកចូលរួម២.០៦៤នាក់ដែលមានអាយុពី១៥ទៅ៦៥ឆ្នាំ ២៤,៩ ភាគរយនៃអ្នកផ្តល់បទសម្ភាសន៍ទាំងនោះបានប្រាប់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវថា ហ្វេសប៊ុក/អីុនធឺណិតគឺជាប្រភពព័ត៌មានដ៏"សំខាន់បំផុត" ចំណែក ៣១,៨ ភាគរយលើកឡើងថា ពួកគាត់ពឹងផ្អែកជាសំខាន់លើទូរទស្សន៍។មានអ្នកផ្តល់បទសម្ភាសន៍តែ១៧,៨ភាគរយប៉ុណ្ណោះលើកឡើងថា ពួកគាត់ស្តាប់តាមវិទ្យុ។
លោក ហ្សាវីយេ សូឡា (Javier Sola) ប្រធានកម្មវិធីនៅវិទ្យាស្ថានបើកទូលាយ និងជាអ្នកសរសេររបាយការណ៍ម្នាក់បាននិយាយ ថា...
រដ្ឋាភិបាលនឹងគ្រប់គ្រងការលក់សំបុត្រចូលទស្សនាអង្គរវិញ
ចាប់ពីឆ្នាំក្រោយទៅ រដ្ឋាភិបាលនឹងគ្រប់គ្រងពេញលេញលើឧទ្យានអង្គរ ដោយបញ្ចប់សម្បទានដ៏ចម្រូងចម្រាសជាមួយក្រុមហ៊ុនឯកជនសូគីមិុច ដែលទទួលបានសិទ្ធិលក់សំបុត្រចូលទស្សនាកន្លែងដ៏ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរដ៏ច្រើនបំផុតរបស់ប្រទេសនេះ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសអំពីសេចក្តីសម្រេចេនះក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួួយដែលបង្ហោះនៅទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកកាលពីថ្ងៃសុក្រ ដោយលោកបានមានប្រសាសន៍ថា ការសម្រេចនេះធ្វើឡើងតាមសំណើរបស់ក្រុមហ៊៊ុន សុខា អូតែល ជាសាខាមួយរបស់ក្រុមហ៊ុនសូគីមិុច ដែលម្ចាស់របស់ក្រុមហ៊ុននេះគឺលោក សុខ គង់ មានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធនឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងកាន់អំណាច។
ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានបាននិយាយថា "មានដំណឹងសំខាន់មួយសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេស គឺចាប់ពីឆ្នាំក្រោយ២០១៦ទៅ គឺរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានឹងកាន់កាប់ចាត់ចែងគ្រប់គ្រងអង្គរវត្តទាំងមូលរួមទាំងបុគ្គលិក និងចំណូលចំណាយ"។
សេចក្តីប្រកាសពីគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនិយាយថា "តាមសំណើ សុខា អូតែល រាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចបញ្ចប់កិច្ចសន្យាស្តីពីការប្រមូលចំណូលពីការលក់សំបុត្រចូលទស្សនាអង្គរជាមួយក្រុមហ៊ុន សុខា អូតែល”។
សេចក្តីប្រកាសនោះបាននិយាយថា បុគ្គលិកធ្វើការបច្ចុប្បន្នក្នុងការិយាល័យលក់សំបុត្រនៅអង្គរ នឹងទុកការងាររបស់ពួកគេដដែល។
លោក សុខ គង់ មិនអាចទាក់ទងបានទេកាលពីថ្ងៃសុក្រ។ លោក ហឺុ ហេង អនុប្រធានក្រុមហ៊ុន សូគីមិុច បានបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយ។
រដ្ឋាភិបាលបានប្រគល់សិទ្ធិលក់សំបុត្រសម្រាប់ឧទ្យានអង្គរទៅក្រុមហ៊ុន សូគីមិុចក្នុងឆ្នាំ១៩៩៩។ តាំងពីពេលនោះមកកិច្ចព្រមព្រៀងនេះមានការិះគន់យ៉ាងខ្លាំងពីអ្នកនយោបាយគណបក្សប្រឆាំង ដែលនិយាយថា សិទ្ធិចូលប្រាសាទបូរាណដែលផ្តល់ប្រាក់ចំណេញច្រើន គួរចាត់ចែងគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋ។
ក្រោមការព្រមព្រៀងរបស់ខ្លួនជាមួយរដ្ឋាភិបាល ក្រុមហ៊ុន សូគីមិុច ទទួលបាន១៥ភាគរយនៃប្រាក់ចំណូលដែលប្រមូលបានពីការលក់សំបុត្រ និង១៥ភាគរយសម្រាប់មូលនិធិអភិរក្សដើម្បីអភិវឌ្ឍតំបន់ជុំវិញឧទ្យានបុរាណប្រាសាទអង្គរ ចំណែកឯ១០ភាគរយទៀតជាពន្ធបន្ថែម។ នៅសល់៦០ភាគរយត្រូវចូលរតនាគារជាតិ។
យោងតាមអាជ្ញាធរអប្សរាជាស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលដែលគ្រប់គ្រងឧទ្យានអង្គរឲ្យដឹងថា មានភ្ញៀវទេសចរបរទេស២.០៥៩.៧០២នាក់មកលេងអង្គរក្នុងឆ្នាំ២០១៤ ដោយនាំមកនូវប្រាក់ចំណូលសរុប៥៩,៣៤លានដុល្លារពីការលក់សំបុត្រចូលទស្សនា។ លោក ឡុង កុសល អ្នកនាំពាក្យអាជ្ញាធរនេះ បានមានប្រសាសន៍ថា ចំនួននេះបានកើនឡើងបន្តិចក្នុងរយៈពេល១០ខែដំបូងនៃឆ្នាំនេះ។
ប្រាក់ចំណូលពីប្រាសាទរំពឹងថា នឹងបន្តកើនឡើង ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលបានចាត់ទុកទេសចរណ៍ជាផ្នែកសំខាន់នៃផែនការសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន ដោយប្រាសាទអង្គរវត្តជាធម្មតាជាប់លំដាប់ក្នុងចំណោមគោលដៅទេសចរណ៍និយមបំផុតលើពិភពលោក។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃសុក្រថា រដ្ឋាភិបាលលែងត្រូវការក្រុមហ៊ុនឯកជនគ្រប់គ្រងដំណើរការដ៏ធំ និងចំណេញច្រើននេះទៀតហើយ គឺជាការផ្លាស់ប្តូរដ៏សំខាន់ពីពេលដែលខ្លួនបានធ្វើដៃគូដំបូងជាមួយក្រុមហ៊ុន សូគីមិុច១៦ឆ្នាំមកហើយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា "តាំងពីដំបូង អង្គការ IMF និងធនាគារពិភពលោកមិនចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលពាក់ព័ន្ធក្នុងការធ្វើជំនួញទេ ពីព្រោះនៅពេលនោះរដ្ឋាភិបាលគ្មានប្រាក់ និងគ្មានបទពិសោធន៍ ដូច្នេះហើយរដ្ឋាភិបាលបានរកដៃគូឯកជន"។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បាននិយាយថា ដោយប្រាសាទអង្គរបង្ហាញឲ្យឃើញជាជំនួញដ៏ចំណេញ និងមានហានិភ័យតិចតួចនៃការខាតបង់ប្រាក់នោះ ឥឡូវនេះរដ្ឋាភិបាលត្រៀមយកមកគ្រប់គ្រងវិញ។
លោកបានបន្តទៀតថា "ស្ថិរភាពនៃជំនួញបានលើកទឹកចិត្តរដ្ឋាភិបាល។ ប្រាក់ចំណូល ដោយមិនបែងចែកទៅវិស័យឯកជន វានឹងហូរចូលផ្នែករដ្ឋទាំងស្រុង។ ចំនួនប៉ុន្មាននោះខ្ញុំមិនដឹងទេ"។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ បាននិយាយថា ប្រាក់ចំណូលបន្ថែមនឹងត្រូវប្រើដើម្បីដំឡើងប្រាក់ខែឲ្យបុគ្គលិករដ្ឋ ហើយថា សេចក្តីសម្រេចេនះមិនទទួលរងសម្ពាធពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឲ្យលុបចោលកិច្ចសន្យាជាមួយក្រុមហ៊ុន សូគីមិុចទេ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បាននិយាយថា "រឿងនេះមិនពាក់ព័ន្ធនឹងគណបក្សប្រឆាំងទេ។ គណបក្សប្រឆាំងគ្មានបទពិសោធន៍គ្រប់គ្រងប្រទេសទេ"។
លោក ស៊ុន ឆ័យ តំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំង ដែលបានអះអាងយូរមកហើយថា រដ្ឋខាតបង់ប្រាក់ចំណូលរាប់លានដុល្លារ ដោយសារកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយក្រុមហ៊ុន សូគីមិុច សាទរសេចក្តីសម្រេចរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការគ្រប់គ្រងការលក់សំបុត្រនេះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា "យើងអបអរ និងស្វាគមន៍សេចក្តីសម្រេចេនះ បើទោះជារដ្ឋាភិបាលត្រូវការពេលដ៏យូរដើម្បីធ្វើសេចក្តីសម្រេចដើម្បីកាន់កាប់ និងគ្រប់គ្រងប្រាសាទនេះវិញក៏ដោយ។ ប៉ុន្តែ វាជាសេចក្តីសម្រេចត្រឹមត្រូវ ហើយខ្ញុំជឿយ៉ាងមុតមាំថា វានឹងផ្តល់ប្រយោជន៍ច្រើនទៀតដល់ប្រទេស"។
ទោះយ៉ាងនេះក្តី លោក ស៊ុន ឆ័យ បានមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលមិនគួរឲ្យក្រុមហ៊ុន សូគីមិុចរួចខ្លួនពីអ្វីដែលលោកអះអាងថា ជាការគ្រប់គ្រងមិនត្រឹមត្រូវនៃប្រាក់កាស់ក្នុងពេលកន្លងមក។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា "ខ្ញុំជឿថា មានការលួចច្រើន ដែលតម្រូវឲ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើការសើុបអង្កេតថ្វីបើរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចដកហូតវាពីក្រុមហ៊ុននេះក៏ដោយ"។
“រដ្ឋាភិបាលគួររកឲ្យឃើញថាតើមានការលួចបន្លំប៉ុន្មានក្នុងរយៈពេល១៥ឆ្នាំកន្លងមកក្នុងការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រុមហ៊ុននេះ និងបញ្ជាឲ្យក្រុមហ៊ុននេះសងមកវិញ"៕និត (រាយការណ៍បន្ថែមដោយ Colin Meyn)
ក្រោយពីមានការផ្ទុះជំងឺអេដស៍ ជនរងគ្រោះប្រឈមមុខនឹងអនាគត
ឃុំរកា ខេត្តបាត់ដំបង-សោម សារុន មិនបានធ្វើការចាប់តាំងពីធ្វើតេស្តឈាមថាមានមេរោគអេដស៍កាលពីចុងឆ្នាំមុន។
ចិញ្ចឹមក្មួយស្រីវ័យក្មេងនៅឯផ្ទះម្តាយនាងនៅឃុំរកាកាលពីសប្តាហ៍មុន ស្ត្រីមានវ័យ៣៧ឆ្នាំរូបនេះបាននិយាយថា ការខ្លាចគេមើលងាយធ្វើឲ្យអ្នកស្រីមិនហ៊ានដើរលក់ចេកចៀនតាមផ្លូវក្រួសក្រហមក្នុងភូមិនេះ ដូចដែលអ្នកស្រីធ្លាប់ដើរលក់ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយទេ ព្រោះតែមានជំងឺនេះ។
ស្ត្រីរូបនេះបាននិយាយថា "ខ្ញុំខ្លាចគេរើសអើង ព្រោះខ្ញុំផ្ទុកអេដស៍។ ឥឡូវខ្ញុំឈប់ធ្វើនិងលក់ចេកចៀនទៀតហើយ ព្រោះខ្ញុំបារម្ភថាអ្នកភូមិមិនហ៊ានហូបចេកចៀនខ្ញុំទេ។ គេគិតថាគេនឹងឆ្លងរោគ"។
នាង សារុន បាននិយាយថា ការព្រួយបារម្ភរបស់អ្នកស្រីគឺដោយសារតែឃើញអ្នកលក់ចំណីអាហារផ្សេងទៀតផ្ទុកមេរោគអេដស៍ក្នុងភូមិនេះ។
អ្នកភូមិរូបនេះបាននិយាយថា "មានស្ត្រីម្នាក់បានលក់ប្រហុក ប៉ុន្តែក្រោយពីគាត់ឆ្លងជំងឺអេដស៍ អ្នកភូមិផ្សេងទៀតក៏ឈប់ទិញប្រហុកគាត់ដែរ"។
មិនមានលទ្ធភាពចិញ្ចឹមខ្លួនឯងបាន នាង សារុន ដែលមិនទាន់មានប្តីនៅឡើយ និយាយថានាងពឹងលើចំណូលតិចតួចស្តួចស្តើងរបស់ប្អូនស្រីនាងដើម្បីគ្រាន់តែមួយរស់ៗ។
នាង សារុន បាននិយាយថា "ឥឡូវខ្ញុំគ្រាន់តែនៅផ្ទះ ហើយធ្វើការងារផ្ទះប៉ុណ្ណោះ។ ប្អូនស្រីនាងបានធ្វើតេស្តឈាមថាមានមេរោគអេដស៍តាំងពីខែធ្នូឆ្នាំមុន។ ការផ្ទុះជំងឺបានធ្វើឲ្យឃុំនេះស្ងាត់ជ្រងំ ដែលមានចម្ងាយតែពីរបីគីឡូម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះភាគខាងកើតនៃទីរួមខេត្ត។
អាជ្ញាធរបានបន្ទោសការផ្ទុះមេរោគនេះទៅលើលោក ញ៉ែម ជ្រិម ជាពេទ្យគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណ ប៉ុន្តែ មានប្រជាប្រិយភាពក្នុងភូមិ ដែលតែងតែចាក់ថ្នាំនិងព្យួរសេរ៉ូមដល់ផ្ទះអ្នកភូមិនៅឃុំរកា។
មន្ត្រីប៉ូលិសនិងតុលាការនិយាយថា លោក ជ្រិន ដែលសវនាការរបស់លោកពីបទឃាតកម្មមានស្ថានទម្ងន់ទោស ការចម្លងមេរោគអេដស៍ដោយចេតនា និងបើកការព្យាបាលដោយគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណបានបញ្ចប់កាលពីសប្តាហ៍មុន ហើយសាលក្រមនឹងប្រកាសនៅដើមខែក្រោយនេះ បានខកខានមិនដូរសឺរ៉ាំងពេលចាក់ថ្នាំ ដោយធ្វើឲ្យឆ្លងជំងឺពីម្នាក់ទៅម្នាក់។
ចាត់តាំងពីមានការផ្ទុះជំងឺនេះដំបូងក្នុងខែធ្នូ មានអ្នកភូមិបានឆ្លងជំងឺនេះ១០នាក់ ភាគច្រើនចាស់ជរាបានស្លាប់។ លោក ប៊ី បេងស៊ នាយកមណ្ឌលសុខភាពឃុំ បាននិយាយថា លទ្ធផលធ្វើតេស្តជាវិជ្ជមានថ្មីៗបំផុតនៃវីរុសនេះ បានកើតឡើងពីរសប្តាហ៍មុនប៉ុណ្ណោះ។
ឥឡូវរយៈពេល១០ខែ ចាប់តាំងពីការរាលដាលជំងឺដំបូង អ្នកភូមិដែលធ្វើតេស្តថាមានជំងឺនេះនៅឃុំរកា និយាយថា ក្នុងពេលដែលការភ័យតក់ស្លុតដំបូងព្រោះឮថា ពួកគេមានផ្ទុកមេរោគអេដស៍បានស្ងប់ស្ងាត់ ហើយពួកគេចាប់ផ្តើមលេបថ្នាំពន្យារ ពួកគេនៅតែប្រឈមនឹងភាពលំបាកជាច្រើន។
លោក ហាន ស្រី មានអាយុ៤៦ឆ្នាំ មានកូនបីនាក់ គឺពីរនាក់មានផ្ទុកមេរោគអេដស៍ បាននិយាយថា គាត់និងគ្រួសារគាត់ត្រូវគេរើសអើងដោយសារតែផ្ទុកមេរោគនេះ។
លោក ស្រី បាននិយាយថា "អ្នកស្រុកផ្សេងរើសអើងយើង។ ពេលគេឮថា យើងមកពីភូមិរកា ពួកគេខ្លាចយើង"។
អ្នកភូមិរូបនេះបាននិយាយថា "ឧទាហរណ៍ ពេលខ្ញុំទៅមន្ទីរពេទ្យខេត្តដើម្បីព្យាបាលកូនខ្ញុំ អ្នកដទៃនឹងមិនមកក្បែរយើងទេ ពេលណាគេឮថា យើងមកពីរកា"។
ទោះជាមានការប្រឈមមុខទាំងនេះក៏ដោយ ក៏អ្នកភូមិរូបនេះនិយាយថា បញ្ហាចម្បងបំផុតដែលប្រឈមមុខគ្រួសាររបស់គាត់ គឺការរកវិធីបន្តចិញ្ចឹមជីវិត។
លោក ស្រី បាននិយាយថា "បញ្ហាធំគឺថា ខ្ញុំមិនអាចធ្វើការធ្ងន់បានទេឥឡូវនេះ"។ អតីតកសិកររូបនេះបានបញ្ជាក់ថា គាត់មានអារម្មណ៍ទន់ខ្សោយល្ហិតល្ហៃជាច្រើនខែមកហើយ បន្ទាប់ពីលេបថ្នាំពន្យារ។
លោក ស្រី បាននិយាយបន្ថែមថា គាត់និងគ្រួសារគាត់ឥឡូវនេះពឹងផ្អែកលើមាន់ទាដែលនៅសេសសល់ និងជំនួយជាអង្កម្តងម្កាលពីមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការផ្តល់ជំនួយនានា។
លោក ស្រី បាននិយាយថា "ខ្ញុំចិញ្ចឹមជ្រូកខ្លះនៅផ្ទះ ហើយជួនកាលក្រុមផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ និងអ្នកនយោបាយឧបត្ថម្ភជាអង្ក និងម្ហូបអាហារផ្សេងៗទៀត ដូច្នេះខ្ញុំអាចបន្តរស់នៅ។ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំព្រួយថា រដ្ឋាភិបាលនឹងមិនផ្តល់លុយកាក់ ឬរបស់របរផ្សេងទៀតដើម្បីជួយយើងជានិច្ចទេ"។
អង្គុយជុំវិញតុមួយនៅខាងក្រៅការិយាល័យព្រះពុទ្ធសាសនាដើម្បីអភិវឌ្ឍ ជាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុក លោក លឿម ឡម អាយុ៥២ឆ្នាំ បាននិយាយថា ទោះបីជាគាត់លែងឈឺចាប់ពីលេបថ្នាំពន្យារ ដែលធ្វើឲ្យគាត់មិនអាចហូបអាហារបានក៏ដោយ ក៏គាត់នៅតែមានអារម្មណ៍ឈឺ និងខ្សោយ។
លោក ឡម បាននិយាយថា "កាលពីមុន ខ្ញុំអាចទៅស្រែស្ទួងស្រូវ ហើយទៅស្ទឹងដើម្បីស្ទួចត្រី ប៉ុន្តែ ពេលនេះខ្ញុំមិនទៅបានទេ។ ខ្ញុំមិនមានកម្លាំងគ្រប់គ្រាន់ទេ"។
ដោយមានការឧបត្ថម្ភពីអង្គការព្រះពុទ្ធសាសនាដើម្បីអភិវឌ្ឍ លោក ឡម បាននិយាយថា លោកអាចរកលុយកាក់បានខ្លះដោយជួយធ្វើការស្ម័គ្រចិត្តឲ្យអង្គការនេះ ហើយបណ្តុះផ្សិតនៅក្រោយការិយាល័យអង្គការ ដោយរកចំណូលបាន៤៥ដុល្លារក្នុងមួយខែ។ ប៉ុន្តែ គាត់បាននិយាយថា វាមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់នៅឡើយទេ។
លោក ឡម បាននិយាយថា "ខ្ញុំសូមឲ្យរដ្ឋាភិបាលជួយយើងបង្កើតមុខរបរ និងផ្តល់កញ្ចប់លុយខ្លះៗដល់យើង។ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលមិនជួយអ្នកភូមិដែលផ្ទុកមេរោគអេដស៍ទេ អ្នកភូមិមិនអាចរស់បានឡើយ"។
ប៉ុន្តែ មិនមែនអ្នកភូមិទាំងអស់សុទ្ធតែយល់ថា ការផ្ទុកមេរោគអេដស៍របស់គេរារាំងពួកគេពីការធ្វើការងារទេ។
អង្គុយព័ទ្ធជុំវិញដោយសមាជិកគ្រួសាររបស់គាត់ គឺមាន១៨នាក់ផ្ទុកមេរោគអេដស៍នៅឯផ្ទះឈើតូចមួយរបស់គាត់ លោកយាយ ឆាយ យ៉ាវ អាយុ៧៨ បានមានប្រសាសន៍ថា សាច់ញាតិរបស់គាត់នៅតែប្រឹងធ្វើស្រែចម្ការ ទោះបីផ្ទុកមេរោគអេដស៍ក៏ដោយ។
មានការយល់ស្របពីសាច់ញាតិរបស់គាត់ លោកយាយ យ៉ាវ ដែលចៅស្រីអាយុប្រាំពីរខែរបស់គាត់បានស្លាប់ដោយសារជំងឺអេដស៍កាលពីដើមឆ្នាំនេះ បានមានមន្ទិលសង្ស័យចំពោះការអះអាងរបស់អ្នកជិតខាងរបស់គាត់ដែលថា ពួកគេខ្សោយពេកមិនអាចធ្វើការដាំដុះបាន។
លោកយាយបានមានប្រសាសន៍បន្តថា ប្រហែលគេចង់បានលុយកាក់ពីរដ្ឋាភិបាល ឬអង្គការផ្តល់ជំនួយដោយនិយាយថា ពួកគេខ្សោយពេកមិនអាចធ្វើការកើត។ យើងបន្តធ្វើស្រែដូចមុនអ៊ីចឹង តើយើងអាចរស់បានទេ បើយើងមិនធ្វើស្រែ"។
លោក ជួប សុខចំរើន នាយកប្រតិបត្តិអង្គការខាណា ជាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលបង្ការមេរោគអេដស៍ ដែលផ្តល់មូលនិធិដល់អង្គការពុទ្ធសាសនាដើម្បីអភិវឌ្ឍ បាននិយាយថា គេយល់ថាអ្នកភូមិមានការលំបាកក្នុងការវិលត្រឡប់ទៅរកជីវិតធម្មតាវិញ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោក សុខចំរើន បាននិយាយថាបញ្ហាទំនងជាផ្អែកលើការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្តទាក់ទិននឹងការឆ្លងមេរោគអេដស៍ ជាជាងការស្តែងចេញផ្នែករាងកាយ។
លោក សុខចំរើន បាននិយាយថា "ករណីឃុំរកា គឺពិតជាស្ថានភាពខុសគ្នា ដែលក្រុមគ្រួសារមួយមានឆ្លងពីរឬបីនាក់។ រឿងនេះធ្វើឲ្យពួកគេជួបបញ្ហាលំបាក។ គេមិនមានទឹកចិត្ត គេមិនមានសង្ឃឹមដោយសារតែមានជំងឺនេះ"។
លោកនាយកប្រតិបត្តិអង្គការខាណា បាននិយាយថាក្នុងពេលដែលការប្រឹងប្រែងផ្តល់ការពិគ្រោះផ្នែកផ្លូវចិត្តដោយអង្គការពុទ្ធសាសនាដើម្បីអភិវឌ្ឍ រួមមានការនាំអ្នកដែលឆ្លងមេរោគអេដស៍ពីតំបន់ផ្សេងៗនៅក្នុងខេត្តនេះមកនិយាយរៀបរាប់ពីបទពិសោធផ្ទាល់ខ្លួនដើម្បីប្រាប់អ្នកភូមិរកា គឺបានជួយកាត់បន្ថយអារម្មណ៍ឈឺចាប់របស់អ្នកឆ្លងមេរោគអេដស៍ តែបញ្ហានៅតែមាននៅឡើយ។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការខាណា បាននិយាយថា "ស្ថានភាពគឺខុសគ្នា។ នេះជាហេតុដែលអ្នកខ្លះមិនអាចធ្វើស្រែបានពេញដៃពេញជើង ពួកគេមិនអាចរកចំណូលបាន ព្រោះពួកគេព្រួបារម្ភអំពីជំងឺនេះ"។ លោកបាននិយាយថា ភាពអាម៉ាស់ដែលអ្នកភូមិប្រឈមមុខក៏បានរួមចំណែកក្នុងការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្ត។
លោក ទា ផល្លា អនុប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ សើស្បែក និងកាមរោគ បាននិយាយថា លោកជឿជាក់ថា កិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលនិងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលដើម្បីកាត់បន្ថយភាពខ្មាស់អៀនបានទទួលជោគជ័យ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ផល្លា បាននិយាយថា "ទាក់ទងនឹងភាពអាម៉ាស់ និងការរើសអើង ខ្ញុំគិតថា យើងបានធ្វើច្រើនរួចមកហើយ ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងរឿងនេះ"។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ផល្លា បាននិយាយបន្ថែមថា "យើងធ្វើការជាមួយសាលា យើងធ្វើការជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន យើងធ្វើការជាមួយអ្នកភូមិ។ ពេលណាយើងជួបប្រទះភាពអាម៉ាស់ និងការរើសអើង យើងត្រូវចាត់វិធានការ.... ហើយមានដំណោះស្រាយ។ ឥឡូវនេះ ពលរដ្ឋយល់ច្បាស់ លោកដឹងហើយ គឺថា ការហូបអាហារជាមួយគ្នា ការលេងជាមួយគ្នា មិនឆ្លងមេរោគអេដស៍ទេ"។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ផល្លា បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ក្នុងពេលដែលរដ្ឋាភិបាលមានផែនការក្នុងថវិកាឆ្នាំ២០១៦ ដើម្បីជួយឃុំរកាដោយមានគម្រោងជាច្រើន រួមមាន អនាម័យទឹកស្អាត ការឧបត្ថម្ភផ្នែកសង្គម និងការងារប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ បានផ្តល់ថវិកាសាងសង់អគារពីរជាន់ មានគ្រែ២០ បន្ថែមទៅនឹងមណ្ឌលសុខភាពឃុំ ហើយជុសជុលផ្លូវថ្នល់ទៅដល់ឃុំនោះ គឺមានសារៈសំខាន់ដែលថា អ្នកភូមិដែលផ្ទុកមេរោគអេដស៍នៅភូមិរការមិនពឹងផ្អែកលើជំនួយ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ផល្លា បាននិយាយបន្ថែមថា "បញ្ហាសំខាន់បំផុត ថាតើអ្នកឆ្លងមេរោគអេដស៍ឬអត់ទេ គឺថាជាការតស៊ូដើម្បីរស់"។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិតរូបនេះបានបន្ថែមថា អង្គការពុទ្ធសាសនាដើម្បីអភិវឌ្ឍ បានជួយបង្កើតក្រុមជួយខ្លួនឯងដែលមានអ្នកភូមិរកាផ្ទុកមេរោគអេដស៍ចំនួន១៤នាក់ក្នុងការផ្តល់ប្រឹក្សានៅក្នុងឃុំនោះ។
ជាជាងពឹងផ្អែកតែទៅលើជំនួយឧបត្ថម្ភ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ផល្លា បាននិយាយបន្ថែមថា "យើងកំពុងកសាងភាពរឹងមាំ។ ផ្នែកនៃរឿងនេះមិនមកពីខាងក្រៅទេ ប៉ុន្តែ ចេញមកពីខាងក្នុងសហគមន៍ នៅក្នុងប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯង ដូច្នេះអ្នកដែលផ្ទុកមេរោគអេដស៍អាចមានឥទ្ធិពលលើអ្នកដែលផ្ទុកមេរោគអេដស៍"។
ត្រឡប់មកឃុំរកាវិញ នាង សារុន បាននិយាយថា ក្នុងពេលដែលនាងនិងអ្នកភូមិដែលផ្ទុកមេរោគអេដស៍ដទៃទៀត លែងមានអារម្មណ៍តក់ស្លុតដូចដែលពួកគេដឹងថាឆ្លងមេរោគអេដសន៍ដំបូងទៀតហើយនោះ តែការពឹងផ្អែកលើខ្លួនឯងអាចត្រឹមតែដោះស្រាយបញ្ហារបស់សហគមន៍។
អតីតអ្នកលក់ចេកចៀនរូបនេះបាននិយាយថា "ខ្ញុំចង់ឲ្យអង្គការនិងរដ្ឋាភិបាលជួយយើងនៅពេលអនាគតទៀត។ ខ្ញុំខ្លាចថា ប្រសិនបើគេមិនជួយយើង យើងនឹងព្រួយបារម្ភអំពីសុខភាពរបស់យើង"៕រើន