អង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស (លីកាដូ) ចេញរបាយការណ៍របស់ខ្លួនថា ក្នុងរយៈពេល ៦ខែដើមឆ្នាំ២០២៤ នេះ រដ្ឋាភិបាលបានសម្រុកចាប់ឃុំខ្លួនសកម្មជននានាដាក់ពន្ធនាគាររហូតដល់ជិត ៣០នាក់ (២៤នាក់) ហើយក្នុងនោះ អ្នកខ្លះរងនូវការចាប់ខ្លួនដល់ទៅពីរដង។
អង្គការលីកាដូ ចេញសេចក្តីរាយការណ៍ដែលមានចំណងជើងថា «សកម្មជនមិនរាងចាល» នៅថ្ងៃទី២៤ មិថុនា នេះថា ពន្ធនាគារជាច្រើននៅកម្ពុជាត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីធ្វើឱ្យ “ជនប្រព្រឹត្តបទល្មើស” បាក់ស្មារតី រាងចាល ក្នុងការប្រព្រឹត្តរបស់ពួកគេ ដូចជាសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងសកម្មជននយោបាយ ជាដើម ដែលសព្វថ្ងៃនេះ ពួកគេកំពុងជាប់ក្នុងពន្ធនាគារជាបន្តបន្ទាប់ដោយសារភាពសកម្មនិយមអហិង្សារបស់ពួកគេក្នុងកិច្ចការសង្គមកន្លងមក។
ប្រភពដដែលលើកឡើងថា កង្វះអាហារហូបចុក កង្វះទឹកស្អាត និងទឹកមានតម្លៃថ្លៃ ការរឹតត្បិតការជួបអ្នកខាងក្រៅ កម្តៅក្តៅខ្លាំងនៅក្នុងបន្ទប់ គឺជាបញ្ហាដែលបន្តកើតមានឡើងនៅក្នុងពន្ធនាគារ ខណៈអត្រាផ្ទុកអ្នកទោសនៅក្នុងពន្ធនាគារ គឺមានការកើនឡើងលើស ២០០ភាគរយនៃសមត្ថភាពផ្ទុករបស់ខ្លួន។ ពន្ធនាគារមួយចំនួនផ្ទុកអ្នកទោសរហូតដល់ទៅ ៥០០ភាគរយនៃសមត្ថភាពផ្ទុករបស់ខ្លួន ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យអតីតអ្នកជាប់ពន្ធនាគារខ្លះហៅការរស់នៅក្នុងពន្ធនាគារថា «ដូចរស់នៅក្នុងឋាននរក» ប៉ុន្តែទោះដឹងថាពន្ធនាគារជាកន្លែងមានស្ថានភាពមិនល្អខ្លាំងក៏ដោយ ក៏សកម្មជននយោបាយ និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំងនោះ បន្តតស៊ូដើម្បីយុត្តិធម៌សង្គមដោយមិនរាថយដែរ។
អង្គការលីកាដូ បញ្ជាក់ថា ទោះបីជាអ្នកទាំងនោះធ្លាប់ជាប់ក្នុងពន្ធនាគារដោយមិនត្រឹមត្រូវម្តងរួចមកហើយក្តី ពួកគេនៅតែសុខចិត្តលះបង់សេរីភាពផ្ទាល់ខ្លួនម្តងហើយម្តងទៀត ដោយសារតែពួកគេសង្ឃឹមថា ប្រទេសកម្ពុជានឹងមានភាពល្អប្រសើរផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេសនៅថ្ងៃមុខ ក្រោមការខិតខំប្រឹងប្រែង និងការលះបង់របស់ពួកគេនៅពេលនេះ។
ការអះអាងនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបន្តចាប់ខ្លួនសកម្មជនសង្គម និងសកម្មជននយោបាយកាន់តែខ្លាំងសព្វថ្ងៃនេះ ទោះបីជារដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះមានអាយុមិនទាន់គ្រប់ ១ឆ្នាំក៏ដោយ។
ទិន្នន័យសង្គមស៊ីវិលបង្ហាញថា សកម្មជនដែលត្រូវរដ្ឋាភិបាលចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារជាលើកទីពីរ ដោយសារតែសកម្មភាពមិនរាងចាលរបស់ពួកគេជុំវិញការចេញតវ៉ាអំពីសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមានចំនួន ២៤នាក់ហើយ ដូចជាសកម្មជនបក្សប្រឆាំងលោក ហេង ចាន់សុទ្ធី, មេដឹកនាំសហជីពកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ, សកម្មជននយោបាយលោក ភុន យុទ្ធ, សកម្មជនសង្គមលោក កើត សារ៉ាយ, អ្នកធ្វើអត្ថាធិប្បាយបញ្ហាសង្គមលោក នី ណាក់, ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក កឹម សុខា, អតីតក្រុមប្រឹក្សាឃុំលោក ចៅ វាសនា, សកម្មជននយោបាយលោក មី សេងហ៊, អ្នកសារព័ត៌មានលោក សឿ សុជា និងសកម្មជននយោបាយលោក កង សារ៉ន ដែលសុទ្ធតែត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារចំនួនពីរលើកដូចគ្នា និងបន្តឃុំខ្លួនរហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
ចំណែកឯលោក ប្រាក់ ឈុន, លោក ឆេង សារិន, លោក ស៊ុន ចន្ធី, លោក ម៉ម រិទ្ធី, លោក គង់ ថារិទ្ធិ, លោក សាន សឿន, លោក ស្រ៊ី មាន, លោក យិន ភាន, លោក គឹម ថាមុនី, លោក អ៊ុំ វីរៈរដ្ឋ, លោក ឯក បេន និងលោក ជា ចាន់ ជាដើម សុទ្ធតែកំពុងត្រូវបានឃុំខ្លួនក្នុងពន្ធនាគារសព្វថ្ងៃនេះ ដែលជាការឃុំខ្លួនលើកដំបូងដូចគ្នា។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ កាលពីអំឡុងខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត លើកឡើងថា បើប្រទេសលោកសេរីអនុវត្តច្បាប់បាន ប្រទេសកម្ពុជាក៏មានសិទ្ធិអនុវត្តច្បាប់ដូចគ្នាដែរ ដូច្នេះរដ្ឋបរទេសមួយចំនួនគួរតែណែនាំអ្នកប្រព្រឹត្តល្មើសច្បាប់ ឱ្យឈប់ធ្វើខុសច្បាប់ទៀតទៅ ជាជាងមកហាមរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនឱ្យអនុវត្តច្បាប់។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងកិច្ចប្រជុំដំណើរការពិនិត្យជាសកលតាមកាលកំណត់ (UNPR) របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ក្នុងអំឡុងខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ បណ្ដាប្រទេសប្រកាន់របបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជាច្រើននៅលើពិភពលោក បានរិះគន់លើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរជុំវិញការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
បណ្តាប្រទេសដែលចូលរួមកិច្ចប្រជុំនោះ ទាមទារឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ និងអ្នកទោសមនសិការ ជាពិសេសលោក កឹម សុខា ជាដើម ដើម្បីលើកស្ទួយការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
សេចក្តីរាយការណ៍ស្ដីពីនីតិរដ្ឋឆ្នាំ២០២៣ នៃគម្រោងយុត្តិធម៌ពិភពលោក (The World Justice Project) បានដាក់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ១៤១ ក្នុងចំណោមប្រទេស ១៤២ ដល់កម្ពុជា ដោយសារតែគេរកឃើញពីការដឹកនាំគ្មានតម្លាភាព ការគំរាមកំហែងសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋ និងការមិនធានាបាននូវប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌របស់ខ្លួនតាមផ្លូវតុលាការ ជាដើម។
រីឯសេចក្តីរាយការណ៍ពីអង្គការ Global Organized Crime Index វិញ ពីឆ្នាំ២០២១-២០២៣ ពិន្ទុអំពីឧក្រិដ្ឋកម្មទូទៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ពី ១-១០ ឬពីល្អទៅអាក្រក់ ស្រុកខ្មែរបានពិន្ទុជិត ៧ (៦,៨៥) ដែលជាពិន្ទុអាក្រក់ ជាសង្គមមានអត្រាឧក្រិដ្ឋកម្មខ្ពស់៕