CATEGORY
ព័ត៌មានជាតិ
ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សជំទាស់នឹងរបាយការណ៍ប៉ូលិសអំពីការចាប់ខ្លួនទាក់ទិននឹងការដុតខ្លោងទ្វារ
នគរបាលនៅក្រុងសៀមរាបបាននិយាយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា ពួកគេបានចាប់មនុស្ស៦នាក់កាលពីថ្ងៃពុធមកសាកសួរទាក់ទិននឹងការលួចដុតខ្លោងទ្វារ ដែលសង់សម្រាប់ពិធីបុណ្យអង្គរសង្ក្រាន្ត។
ខ្លោងទ្វារនេះ ដែលសង់និងរចនាតុបតែងដោយសហភាពសហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជា ជាក្រុមយុវជនដែលដឹកនាំដោយកូនប្រុសរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានទទួលរងការរិះគន់ខឹងពីអ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកខ្មែរជាច្រើននាក់ ដែលតវ៉ាថា...
រដ្ឋាភិបាលប្រកាសជ្រើសរើសមន្ត្រីស៊ីវិលថ្មី៥.០០១នាក់សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៥
យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានចេញកាលពីថ្ងៃអង្គារបានឲ្យដឹងថា មួយខែបន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានចេញសារាចរណែនាំ បញ្ជាស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលឲ្យបញ្ឈប់ការជ្រើសរើសមន្ត្រីថ្មី លើកលែងតែត្រូវបំពេញកន្លែងដែលនៅទំនេរនោះមក ក្រសួងមុខងារសាធារណៈបានអនុញ្ញាតឲ្យស្ថាប័នរដ្ឋមួយចំនួនជ្រើសរើសមន្ត្រីស៊ីវិលចំនួន៥.០០១នាក់ ដើម្បីជំនួសអ្នកដែលទើបចូលនិវត្តន៍...
សាកសពដែលសង្ស័យថាជាជនជាតិភាគតិចម៉ុងតាញ៉ានោះ ជាសាកសពក្មេងប្រុសជំទង់ក្នុងមូលដ្ឋាន
អ្នកភូមិម្នាក់បាននិយាយកាលពីម្សិលមិញថា សាកសពដែលអ្នកភូមិសង្ស័យថា ជាអ្នកស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោនជនជាតិភាគតិចម៉ុងតាញ៉ា ត្រូវបានប្រទះឃើញកប់នៅស្រុកអូរយ៉ាដាវ ខេត្តរតនគិរីកាលពីដើមសប្តាហ៍នេះ ត្រូវបានកំណត់ថា ជាសាកសពរបស់ក្មេងជំទង់ក្នុងមូលដ្ឋានម្នាក់ដែលបានលង់ទឹកស្លាប់ក្នុងទន្លេក្បែរនោះ។
កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ អ្នកភូមិរាយការណ៍ថា បានឃើញសាកសពចំនួនប្រាំបីអណ្តែតទឹកទន្លេសេសានក្នុងឃុំសេសាន ស្រុកអូរយ៉ាដាវ ហើយក្រោយមកបានប្រទះឃើញសាកសពដែលគេកប់នៅមាត់ទន្លេ។
បុរសជនជាតិដើមភាគតិចចារា៉ាយរស់នៅតំបន់នេះ ដែលបាននិយាយក្នុងភាពអនាមិកដោយខ្លាចការរករឿងពីអាជ្ញាធរបាននិយាយកាលពីម្សិលមិញថា លោកនិងអ្នកភូមិប្រហែល១០នាក់ទៀត កាលពីថ្ងៃពុធ បានធ្វើដំណើរទៅកាន់ភូមិភេ ជិតកន្លែងដែលសាកសពត្រូវបានរកឃើញ។ លោកបាននិយាយថា "យើងបានជួបឪពុកម្តាយក្មេងប្រុសជំទង់ដែលស្លាប់នេះ ហើយពួកគាត់បានប្រាប់យើងថា សាកសពនោះគឺជាសាកសពរបស់កូនប្រុសពួកគាត់ដែលមានជំងឺវិកលចរិត ហើយបានលង់ទឹកស្លាប់"។
អ្នកភូមិជនជាតិដើមភាគតិចចារ៉ាយរូបនេះដែលចាប់តាំងពីខែតុលាមកបានជួយអ្នកស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកក្រោន ជនជាតិភាគតិចម៉ុងតាញ៉ាជាង៩០នាក់ដែលរត់គេចពីប្រទេសវៀតណាមជាប្រទេសកំណើតរបស់ខ្លួននោះបាននិយាយថា ឪពុកម្តាយក្មេងប្រុសរូបេនះបានប្រាប់លោកថា កូនប្រុសរបស់ពួកគេអាយុ១៦ឆ្នាំបានស្លាប់កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែមីនា
ហើយថា សាកសពត្រូវបានរកឃើញកាលពីថ្ងៃទី២ ខែមេសា។
លោកបាននិយាយថា យើងបានសាកសួរឪពុកម្តាយក្មេងប្រុសនោះថា ហេតុអ្វីបានជាពួកគាត់មិនកប់សាកសពឲ្យបានត្រឹមត្រូវនៅក្នុងភូមិ។ ពួកគាត់បាននិយាយថា ដោយសារសាកសពហើម និងធុំក្លិនយ៉ាងខ្លាំង"៕ សារុន
កាលពីម្សិលមិញ នគរបាលខេត្តរតនគិរីបានលើកឡើងថា ពួកគេមិនមានតម្រុយជុំវិញការសម្លាប់ក្មេងប្រុសអាយុ១១ឆ្នាំម្នាក់គួរឲ្យសង្ស័យ ដែលសាកសពត្រូវបានប្រទះឃើញចងដៃចងជើង និងដេកផ្កាប់មុខនៅក្នុងផ្ទះកាលពីមួយថ្ងៃមុន។
លោក ឡោ មករា នាយប៉ុស្តិ៍ឃុំបានមានប្រសាសន៍ថា "ក្មេងប្រុស...
អ្នកនេសាទខ្មែរដែលបានក្លាយជាទាសករលើទូកនេសាទត្រៀមខ្លួនត្រឡប់មកប្រទេសកំណើតវិញ
នៅពេល រឿន ហែន ចង់ឈប់សម្រាកបន្ទាប់ពីចុះនេសាទនៅក្នុងដែនទឹកឥណ្ឌូណេស៊ីអស់រយៈពេល២០ម៉ោងក្នុងវេនរបស់ខ្លួន ម្ចាស់ទូកនេសាទថៃបានវាយដំទាត់ធាក់រហូតទាល់តែអ្នកនេសាទអាយុ២៩ឆ្នាំរូបនេះត្រឡប់ទៅធ្វើការវិញ។
បន្ទាប់ពីរងការធ្វើបាបអស់រយៈពេល២ឆ្នាំ និងមិនបានទទួលប្រាក់ខែតាមអ្វីដែលគេសន្យាផ្ដល់ឲ្យ រឿន ហែន បានលួចរត់ដើម្បីសេរីភាពនៅពេលទូកនេសាទចូលចតនៅកោះបេនជីណា...
គ្រួសារអ្នកភូមិតំបន់បឹងកក់ទទួលយកការដោះដូរដីដើម្បីបញ្ចប់វិវាទដីធ្លី
យ៉ាងហោចណាស់អ្នកភូមិ១៦គ្រួសារទៀតដែលបានជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងវិវាទដីធ្លីដ៏ល្វីងជូរចត់ និងអូសបន្លាយជាមួយអាជ្ញាធររាជធានីជុំវិញដីស្ថិតក្នុងតំបន់បឹងកក់នោះ បានទទួលយកការដោះដូរដីរបស់លោក ប៉ា សុជាតិវង្ស អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញកាលពីព្រឹកម្សិលមិញ។
អ្នកភូមិតំបន់បឹងកក់ប្រហែល៦៥០គ្រួសារ ត្រូវបានផ្តល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីកាលពីឆ្នាំ២០១២ បន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអន្តរាគមន៍នៅក្នុងវិវាទដីធ្លីនោះ ដោយកាត់ដីទំហំ១២,៤៤ហិកតាចេញពីតំបន់ទំហំប្រហែល១៣០ហិកតាដែលសាលារាជធានីបានផ្តល់ទៅឲ្យលោក ឡាវ ម៉េងឃិន សមាជិកព្រឹទ្ធសភាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា សម្រាប់គម្រោងអចនលទ្រព្យ ដែលមានតម្លៃថ្លៃ។
ទោះយ៉ាងណា អ្នកភូមិជាច្រើនគ្រួសារទៀតមិនត្រូវបានរាប់បញ្ចូលនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនោះទេ ហើយបានធ្វើការតវ៉ាចាប់តាំងពីពេលនោះមក។
លោក ឡុង ឌីម៉ង់ អ្នកនាំពាក្យសាលារាជធានីបានមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា
គ្រួសារដែលត្រូវបានសន្យាផ្តល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិទាំងអស់មកពីភាគខាងលិចនៅក្នុងភូមិ១
ហើយគ្រួសារនីមួយៗទទួលបានដីមួយក្បាលទំហំ៦៤មែ៉ត្រក្រឡា។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ភាគច្រើននៃដីថ្មីនោះស្ថិតនៅផ្នែកខាងកើតនៃតំបន់បឹងកក់ ខាងត្បូងវិហារអីុស្លាម។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា "អ្នកដែលរស់នៅតាមបណ្តោយផ្លូវរថភ្លើងរីករាយក្នុងការទទួលយកប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិសម្រាប់ដីទំហំ៦៤ម៉ែត្រក្រឡារបស់អភិបាលរាជធានី។ ប៉ុន្តែ នៅមានអ្នកភូមិប្រាំពីរគ្រួសារទៀតនៅក្នុងភូមិនេះដែលមិនព្រមទទួលយក"។ ចំពោះអ្នកភូមិ៧គ្រួសារនោះ លោក ឡុង ឌីម៉ង់ បានមានប្រសាសន៍ថា លោក ប៉ា សុជាតិវង្ស មិនដឹងថា តើលោកអាចផ្តល់អ្វីបន្ថែមដល់ពួកគេនោះឡើយ។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបានមានប្រសាសន៍ថា "លោកអភិបាលអស់ដំណោះស្រាយ ចំពោះបញ្ហានេះហើយ។ យើងមិនដឹងថា ត្រូវធ្វើអ្វីបន្ថែមទៀតឡើយ...។ ពួកគេទាមទារច្រើនពេក"។
អ្នកស្រី លី ចាន់ណា បាននិយាយថា គ្រួសាររបស់អ្នកស្រីស្ថិតក្នុងចំណោមអ្នកភូមិប្រាំពីរគ្រួសារដែលមិនព្រមទទួលយកការផ្តល់ជូននេះ ដែលអ្នកស្រីបានលើកឡើងថា ទាំងអស់គឺមានអ្នកភូមិ២៩គ្រួសារនៅក្នុងភូមិ១។
អ្នកស្រីបាននិយាយថា "យើងមិនអាចទទួលយកការផ្តល់ជូនរបស់សាលារាជធានីបានទេ ពីព្រោះវាមិនយុត្តិធម៌សម្រាប់យើងឡើយ ពីព្រោះដីរបស់យើងមានទំហំធំ ប៉ុន្តែ ពួកគេចង់ផ្តល់ឲ្យយើងតិចតួចបំផុត។ យើងមានដីទំហំ៣.០០០ម៉ែត្រក្រឡា ប៉ុន្តែ សាលារាជធានីបានផ្តល់ឲ្យយើងតែ២៨៨ម៉ែត្រក្រឡាប៉ុណ្ណោះ គឺវាមិនមែនជាដំណោះស្រាយត្រឹមត្រូវឡើយ"។
អ្នកស្រី ចាន់ណា បាននិយាយថា អ្នកស្រីមិនទទួលយកទេបើតិចជាង៧០ភាគរយនៃទំហំដីដែលអ្នកស្រីមានក្នុងពេលនេះនោះ។
ទោះជាយា៉ាងណាលោក ចាន់ ពុទ្ធិស័ក្តិ បាននិយាយថា គ្រួសាររបស់លោកបានយល់ព្រមបោះបង់ដីទំហំ៧០ម៉ែត្រក្រឡា សម្រាប់ការផ្តល់ជូន៦៤ម៉ែត្រក្រឡា ហើយលោកដឹងថា
អ្នកភូមិ១៥គ្រួសារទៀតបានធ្វើដូចនេះដែរ។
លោកបាននិយាយថា "យើងបានទទួលយកការផ្តល់ជូននេះ ពីព្រោះវាជាការដោះដូរសមហេតុផល ពីព្រោះយើងអាចរស់នៅតំបន់បឹងកក់បាន ហើយដោយសារយើងចង់បញ្ចប់វិវាទដ៏រ៉ាំរ៉ៃនេះ។ វាជាការល្អដែលយើងឈានដល់ដំណោះស្រាយដែលយើងបានរង់ចាំជាយូរមកហើយនោះ"។
អ្នកភូមិប្រហែល៣.០០០គ្រួសារត្រូវបានបណ្តេញចេញដោយបង្ខំពីតំបន់បឹងកក់ បន្ទាប់ពីសាលារាជធានីបានផ្តល់កិច្ចសន្យាជួលតំបន់នេះទៅឲ្យលោក ឡាវ ម៉េងឃិន កាលពីឆ្នាំ២០០៧។ ពួកគាត់ទទួលបានផ្ទះមួយល្វែងនៅជាយរាជធានី ឬសំណងជាប្រាក់៨.៥០០ដុល្លារ៕សារុន
រដ្ឋសភាអនុម័តការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាសភាព គ.ជ.ប.ថ្មី
សមាជិកទាំង៩រូបនៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) ថ្មី ត្រូវបានអនុម័តដោយការបោះឆ្នោតជាកញ្ចប់នៅរដ្ឋសភាកាលពីម្សិលមិញ ដោយលោក សិុក ប៊ុនហុក តំណាងរាស្ត្រមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ត្រូវបានតែងតាំងជាប្រធានគ.ជ.ប.ដែលនឹងរៀបចំការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៨។
ក្នុងចំណោមតំណាងរាស្ត្រ១១៧រូបដែលមានវត្តមាននៅក្នុងសម័យប្រជុំសភា មាន១១៣រូបបានបោះឆ្នោតគាំទ្រសមាសភាពគ.ជ.ប.ថ្មី ពីររូបបោះឆ្នោតអនុប្បវាទ មួយរូបបោះឆ្នោតជំទាស់ ហើយសន្លឹកឆ្នោតមួួយទៀតត្រូវបានចាត់ទុកជាមោឃៈ។
លោក ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភាបានថ្លែងទៅកាន់អង្គសភាថា "ខ្ញុំសូមជំរាបថា ការបោះឆ្នោតបានអនុម័តជ្រើសរើសប្រធាន អនុប្រធាន និងសមាជិកនៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតដែលមានលទ្ធផលដូចខាងក្រោម ទី១លោក សិុក ប៊ុនហុក ជាប្រធាន និងទី២ លោក គួយ ប៊ុនរឿន ជាអនុប្រធាន"។
ទាំងលោក សិុក ប៊ុនហុក និងលោក គួយ ប៊ុនរឿន បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងការធ្វើសេចក្តីព្រាងច្បាប់បោះឆ្នោតថ្មីដែលត្រូវបានអនុម័តកាលពីខែមុន ដោយត្រួសត្រាយថ្មីសម្រាប់ការបង្កើតគ.ជ.ប.ថ្មីនេះ។
ការបោះឆ្នោតរបស់រដ្ឋសភាក៏បានអនុម័តការតែងតាំងលោក ហង្ស ពុទ្ធា នាយកប្រតិបត្តិគណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត និងយុត្តិធម៌ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងត្រឹមត្រូវនៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា និចហ្វិក ឲ្យធ្វើជាសមាជិកអព្យាក្រឹតរបស់គ.ជ.ប.ផងដែររួមជាមួយនឹងសមាជិកប្រាំមួយរូបផ្សេងទៀតដែលគណបក្សទាំងពីរបានជ្រើសរើស។
សម្រាប់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក មាន សទិ លោក ឯម សុផាត ដែលជាសមាជិករបស់គ.ជ.ប.ចាស់ និងលោក ឌុច សុន អតីតមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ក៏នឹងក្លាយជាសមាជិករបស់ស្ថាប័នបោះឆ្នោតនេះដែរ។
សម្រាប់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក រ៉ុង ឈុន ដែលជាប្រធានសហជីព លោកស្រី តែ ម៉ានីរ៉ុង ដែលជាអតីតមន្ត្រីគយ និងលោក ហីុង ធីឫទ្ធិ ដែលជាព្រះរាជអាជ្ញាអមតុលាការកំពូល ក៏នឹងក្លាយជាសមាជិកគ.ជ.ប.ដែរ។
ពេលនេះសមាជិកទាំង៩រូបត្រូវធ្វើសច្ចាប្រណិធានចូលកាន់មុខតំណែងនៅព្រះបរមរាជវាំងនៅថ្ងៃសៅរ៍ ដោយពិធីមួយទៀតនឹងត្រូវរៀបចំឡើយនៅថ្ងៃច័ន្ទ ដើម្បីផ្ទេរអំណាចជាផ្លូវការពីគ.ជ.ប.ចាស់ទៅគ.ជ.ប.ថ្មី។
ពិធីនោះនឹងអនុវត្តសមាសភាគដ៏សំខាន់មួយនៃកិច្ចព្រមព្រៀងថ្ងៃ២២ កក្កដា រវាងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងលោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង ដែលបានបញ្ចប់ការធ្វើពហិការក្រោយការបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនទទួលយកអាសនៈសភារបស់ខ្លួន។
មុនពេលសមាជិកគ.ជ.ប.ថ្មី ត្រូវបានអនុម័តអំឡុងសម័យប្រជុំសភាកាលពីម្សិលមិញ លោក ហ៊ុន សែន បានឆ្លៀតយកវេទិកាេនះណែនាំសមាជិកគ.ជ.ប.ទាំង៩រូបកុំឲ្យសុំយោបល់ពីគណបក្សដែលបានតែងតាំងពួកគេ ហើយឲ្យលាលែងពីសមាជិកគណបក្សស្របតាមច្បាប់គ.ជ.ប.ថ្មី។
លោក ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា "ចាប់ពីពេលនេះតទៅ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតលែងជាសមាជិករបស់គណបក្សទៀតហើយ។ សភារបស់យើងក៏អស់តួនាទីត្រឹមថ្ងៃនេះដែរអំពីការរៀបចំចំពោះដំណើរការនៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត។ ដូច្នេះខ្ញុំសង្ឃឹមថា ឯកឧត្តម លោកជំទាវ ប្រធាន អនុប្រធាន សមាជិក សមាជិកានៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតកុំមកសួរបក្សតទៅទៀត ហើយកុំសួរអ្នកណាទៀតអំពីការរៀបចំដំណើរការរបស់ខ្លួន រាប់ទាំងអគ្គលេខាធិការ អគ្គលេខាធិការរង និងអ្នកដទៃទៀត គឺត្រូវតែរៀបចំខ្លួនឯងទាំងអស់"។
តាមច្បាប់គ.ជ.ប.ដែលត្រូវបានអនុម័តកាលពីខែមុន លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវចុះហត្ថលេខាដោយផ្ទាល់លើឯកសារច្បាប់តែងតាំងអគ្គលេខាធិការ និងអគ្គលេខាធិការរងរបស់ស្ថាប័នមួយនេះ ព្រមទាំងឯកសារបញ្ជាក់ពីរដ្ឋបាលទូទៅនៃស្ថាប័នបោះឆ្នោតថ្មីនេះផងដែរ។
លោក សម រង្ស៊ី បានបន្ទរតាមការអត្ថាធិប្បាយរបស់លោក ហ៊ុន សែន ពេលថ្លែងទៅកាន់ក្រុមតំណាងរាស្ត្រ ដោយមានប្រសាសន៍ថា លោកសង្ឃឹមថា គ.ជ.ប.ថ្មីនេះនឹងផ្តល់ការបោះឆ្នោតយុត្តិធម៌ ហើយទប់ស្កាត់វិវាទណាមួយជុំវិញលទ្ធផលបោះឆ្នោត ព្រមទាំងវិបត្តិនយោបាយផងដែរ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា "ថ្ងៃេនះគឺជាថ្ងៃដ៏សំខាន់ ដែលយើងចាំបាច់ត្រូវកត់ត្រាទុកក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់កម្ពុជា ហើយខ្ញុំជឿជាក់យ៉ាងមុតមាំថា ចាប់ពីថ្ងៃនេះទៅ ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជានឹងមានទំនុកចិត្ត ហើយជឿជាក់ការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃអនាគត"។
ថ្លែងទៅកាន់ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មាននៅខាងក្រៅរដ្ឋសភាខណៈឈរជាប់លោក សម រង្ស៊ី លោក ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា ការធ្វើពហិការមិនចូលសភានៅថ្ងៃអនាគតដូចដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានធ្វើក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ នឹងមិនអាចទៅរួចឡើយក្រោមច្បាប់បោះឆ្នោតថ្មីនេះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា "កថាខណ្ឌមួយចែងយ៉ាងច្បាស់អំពីរយៈពេលដែលត្រូវតវា៉
។ បន្ទាប់មកព្រះមហាក្សត្រនឹងកោះប្រជុំ ហើយក្នុងករណីបដិសេធមិនចូលរួមប្រជុំ អាសនៈនឹងត្រូវបាត់បង់ ពីព្រោះអាសនៈទាំងនោះនឹងត្រូវបែងចែកឲ្យទៅគណបក្សផ្សេងទៀត។ ខ្ញុំគិតថា នឹងគ្មានបញ្ហាដូចដែលបានកើតឡើងម្តងហើយម្តងទៀតក្នុងពេលកន្លងមកនោះទេ"។
បទប្បញ្ញត្តិមួយដែលរារាំងការធ្វើពហិការយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព គឺស្ថិតក្នុងចំណោមវិធានមួយចំនួននៅក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោតថ្មីនេះ ដែលបានរងការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់បណ្តាអង្គការសិទ្ធិមនុស្សក្នុងស្រុក ដោយខ្លះបានលើកឡើងថា ការដកអាសនៈពីគណបក្សឈ្នះឆ្នោត ជាការបំពានសិទ្ធិបោះឆ្នោតដែលមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
លោក សិុក ប៊ុនហុក ប្រធានគ.ជ.ប.ថ្មី បានមានប្រសាសន៍ថា លោកសង្ឃឹមថា សមាជិកទាំង៩នៃគ.ជ.ប.ថ្មីនឹងអាចធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីកែលម្អការបោះឆ្នោតនាពេលអនាគត ហើយចៀសវាងការមិនចុះសម្រុងណាមួយដែលអាចឈានដល់វិវាទក្រោយការបោះឆ្នោត។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា "យើងនឹងព្យាយាមឲ្យអស់ពីលទ្ធភាព ហើយនោះមិនមានន័យថា យើងនៅគ.ជ.ប.ថ្មីនឹងធ្វើការដើម្បីប្រជែងគ្នានោះទេ។ ជាអាទិភាព យើងត្រូវធ្វើការរួមគ្នាដោយអនុលោមតាមច្បាប់"៕ សុខុម
លោក ហ៊ុន សែន ប្រាប់មន្ត្រីឲ្យឈប់ទម្លាក់កំហុសដាក់គ្នា
កាលពីថ្ងៃពុធ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រាប់អភិបាលខេត្តឲ្យទទួលខុសត្រូវចំពោះការទប់ស្កាត់ឧក្រិដ្ឋកម្មព្រៃឈើក្នុងខេត្តរៀងៗខ្លួន និងបានស្តីបន្ទោសមន្ត្រីដែលទម្លាក់កំហុសដាក់គ្នា ពេលដែលមានការរកឃើញការកាប់ឈើខុសច្បាប់។
លោក ហ៊ុន សែន...
រូបថតនៃការធ្វើដំណើររបស់តួសម្តែងជនជាតិបារាំងមកកាន់ឥណ្ឌូចិន បង្ហាញឲ្យឃើញកម្ពុជានាទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩២០
ការតាំងពិព័រណ៍រូបថតដែលបើកនៅថ្ងៃអង្គារនៅឯសណ្ឋាគារសូហ៊្វីតែលក្នុងក្រុងភ្នំពេញផ្តល់នូវការយល់ធ្លុះជ្រៅទៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលអ្នកទេសចរបានឃើញនាចុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩២០។
មើលតាមរូបថតខ្មៅសចំនួន៨៤សន្លឹកដែលបានថតនៅក្នុងឆ្នាំ១៩២៩នោះ ភ្នំពេញគឺជាទីក្រុងស្ងាត់ជ្រងំ មហាវិថីទូលំទូលាយគ្មានចរាចរណ៍ ចំណែកឯប្រាសាទភាគច្រើននៅឯអង្គរក្នុងខេត្តសៀមរាប មិនទាន់ត្រូវបានជួយសង្គ្រោះពីព្រៃព្រឹក្សានៅឡើយ។
អ្នកថតរូប គឺលោក ហ្សជ ប៉កតាល់ តួសម្តែងជនជាតិបារាំងដែលការស្រឡាញ់វិជ្ជាជីវៈថតរូប មានច្រើនជាងការកម្សាន្តទៅទៀត។ ការប្រមូលរូបថតដ៏ទូលំទូលាយរបស់លោក ទទួលមរតកពី ញាតិសាច់ឆ្ងាយ គឺលោក ព្យាហ្សង់ រៃ និងប្អូនប្រុសលោក គឺ អង់ដ្រេ ក្លូដ រៃ ដែលបានទិញវត្ថុទាំងអស់ពីប្រទេសបារាំងមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជានៅខែនេះសម្រាប់ការតាំងពិព័រណ៍ "ហ្សជ ប៉កតាល់ វត្ថុអច្ឆរិយនាឆ្នាំ១៩២៩"។
លោក ព្យាហ្សង់ រៃ បានមានប្រសាសន៍ថា "រូបថត គឺជាការរំជួលចិត្តរបស់គាត់ ទោះបីជាការងាររបស់គាត់ គឺជាល្ខោនក៏ដោយ"។
ក្នុងឆ្នាំ១៩២៨ លោក ប៉កតាល់ ដែលធ្វើការជានាយកធំនិងតួសម្តែងនៅក្នុងប្រទេសបារាំង បានបង្កើតក្រុមហ៊ុនល្ខោនមួយ ដែលនិយាយពីតួសម្តែងល្បីៗជាច្រើននាពេលនោះ ដើម្បីធ្វើទស្សនាចរណ៍នៅឥណ្ឌូចិន ពោលគឺជាទឹកដីគ្រប់គ្រងដោយប្រទេសបារាំង ដែលឥឡូវនេះហៅថា កម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម។ ដូច្នេះ បន្ទាប់ពីការធ្វើដំណើរតាមទូករយៈពេលមួយខែមក ទើបក្រុមហ៊ុនបានចូលចតក្នុងឥណ្ឌូចិនដោយដឹកមកជាមួយនូវគ្រឿងតែងឆាកនិងសម្លៀកបំពាក់ក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩២៨។
ទោះបីជាមានសេចក្តីពិស្តារតិចតួចទាក់ទងនឹងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ពួកគេក៏ដោយ ក៏កាលបរិច្ឆេទនៅលើរូបថតលោក ប៉កតាល់ បង្ហាញថារូបគាត់ និងក្រុមហ៊ុនរបស់គាត់ បានស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងខែកុម្ភៈ និងខែមីនា ឆ្នាំ ១៩២៩ដែរ។
ដូចដែលរូបថតរបស់គាត់បង្ហាញនោះ ទីក្រុងភ្នំពេញក្នុងពេលនោះ គឺមិនមមាញឹកដូចសព្វថ្ងៃនេះទេ។ យោងតាមជំរឿនឆ្នាំ១៩២១ឲ្យដឹងថា ប្រជាជននៅពេលនោះមានត្រឹមតែ៧៥.០០០នាក់ប៉ុណ្ណោះនៅក្នុងប្រទេសដែលមានតែមនុស្ស២,៤លាននាក់។
ក្នុងរូបថតមួយរបស់លោក ប៉កតាល់ មហាវិថីដ៏ទូលាយដែលលាតសន្ធឹងពីវត្តភ្នំ គឺមានដើមឈើដុះជាជួរនិងស្ងាត់ជ្រងំ ដោយមានតែថ្មើរជើងម្តងម្កាល អ្នកជិះកង់ និងឆៃកែវធ្វើដំណើរកាត់ ពោលគឺស៊ីក្លូបានបង្ហាញខ្លួនក្នុងពាក់កណ្តាលទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៣០ប៉ុណ្ណោះ។ នៅក្នុងរូបថតមួយផ្សេងទៀត ចរាចរណ៍នៅតាមផ្លូវពីមុខព្រះបរមរាជវាំង មានតែកង់ប៉ុណ្ណោះ។
រូបថតអង្គររបស់លោក ប៉កតាល់បង្ហាញពីរបៀបការងារដែលត្រូវធ្វើចាប់តាំងពីពេលនោះមក មិនត្រឹមតែរក្សាប្រាសាទនិងចម្លាក់ពីរុក្ខជាតិប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែបង្ហាញអំពីប្រាសាទទាំងនោះផងដែរ។នៅឯទីលានជល់ដំរី ថ្មដែលទ្រក្បាលដំរី និងថ្មដែលបង្កើតប្រមោយរបស់វា ហាក់ដូចជាស្ថិតក្នុងគ្រោះថ្នាក់បាក់រលំក្នុងពេលខាងមុខនេះដូច្នោះដែរ។ ថ្មចាស់ៗនៃរចនាសម្ព័ន្ធខូចបែកបាក់ នៅរប៉ាត់រប៉ាយតាមថេវនៃប្រាសាទបាយ័ន ហើយរូបបដិមាមួយចំនួននៅពាសពេញដីក្នុងរុក្ខជាតិ ហាក់បីដូចជាកំពុងរង់ចាំការជួយសង្គ្រោះដូច្នេះដែរ។
ប៉កតាល់បានប្រើកាមេ៉រារីឆាត វីរ៉ាស្កូប ដែលជាកាមេ៉រាមានកែវពីរ ដែលអាចចាប់យករូបស៊្រីឌីនិងដំណើរការ ហៅថា ការថតរូបស្ទេរីអូ។ លោក ព្យាហ្សង់ រៃ ជាអ្នកថតរូបអាជីព និងអ្នកកាន់កាមេរ៉ា បានពន្យល់ថា ហ្វិលមិនទាន់ផ្តិតគឺជាបន្ទះកញ្ចក់តូចៗ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា "វាជាដំណើការប្រើជាតិខាប់អន្ធិល... សារធាតុដែលត្រូវដាក់លើ គឺកញ្ចក់។ ហ្វិលផ្លាស្ទិក មិនទាន់បានបង្កើតនៅឡើយទេ"។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ឧបករណ៍នេះ ជាម៉ាស៊ីនថតដែកធ្ងន់ ត្រូវបានបំពាក់ដោយថាសមួយ ដែលអាចផ្ទុកហ្វិលកញ្ចក់ដើមបានចំនួន១២បន្ទះ ហើយដូច្នេះអាចឲ្យអ្នកថតរូបថតបាន១២រូប មុននឹងដាក់បញ្ចូលហ្វិលកញ្ចក់ថ្មី។ ទាំងលោក ព្យាហ្សង់ រៃ ទាំងលោក អង់ដ្រេ ក្លូដរៃរំឭកដល់លោក ប៉កតាល់ ដែលពួកគេហៅថា "បងប្អូនលួត" ដែលផ្តិតហ្វិលដើមនៅឯគេហដ្ឋានក្រុមគ្រួសាររបស់គេនៅក្នុងប្រទេសបារាំងនាដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៥០។ នៅពេលនោះ តួសម្តែង គឺជានាយកក្រុមហ៊ុនល្ខោន រ៉ាឌីយូ អាល់ហ្សេ នៅក្នុងប្រទេសអាល់ហ្សេរី ហើយបានដើរលេងកម្សាន្តជាមួយក្រុមគ្រួសាររបស់គេ។
លោក អង់ដ្រេហ្សង់ រៃ ជាអ្នកឯកទេសខាងចិត្តវិភាគដែលចូលនិវត្តន៍ ហើយដែលកាលពីក្មេងជួយធ្វើការងារឲ្យបងប្អូនជីលួតជីលានៅក្នុងបន្ទប់លាងហ្វិល បានមានប្រសាសន៍ថា ល្បាយសូលូស្យុងដើម្បីផ្តិតបន្ទះទាំងនេះ គឺមិនទាន់រកបាននៅឡើយទេ។ លោកបាននិយាយថា លោក ប៉កតាល់ នឹងយកបណ្តុំសារធាតុគីមីផ្សេងៗ ហើយលាយបញ្ចូលគ្នាក្នុងធុងព័រស៊ីឡែន ដើម្បីផ្តិតហ្វិលកញ្ចក់ដើម ហើយបន្ទាប់មកកែរូប។ ដោយសារតែហ្វិលកញ្ចក់ដើម មិនប្រែប្រួលទៅតាមពន្លឺក្រហមក្រមៅ រូបលោកនិងលោក ប៉កតាល់ ធ្វើការក្រោមពន្លឺភ្លើងក្រហមក្រមៅ។ លោកបាននិយាយថា "វាអស្ចារ្យមែនទែន"។
កើតក្នុងឆ្នាំ១៨៨៧ លោកប៉កតាល់ បានទទួលអនិច្ចកម្មក្នុងឆ្នាំ១៩៥៨។ លោកបានបន្សល់ទុកឲ្យបងប្អូនប្រុសពីរនាក់នូវម៉ាស៊ីនថត សម្ភារទាំងអស់ និងហ្វិលកញ្ចក់ដើមនៃរូបថតប្រហែល៨០០០បន្ទះ ដែលបានថតក្នុងប្រទេសជាច្រើន។
ការតាំងពិព័រណ៍រូបថតនេះ ដែលនឹងតាំងរហូតដល់ខែកក្កដានៅឯសូហ៊្វីតែល ភ្នំពេញ ភូគិត្រា នឹងជាលើកទីមួយហើយ ដែលរូបថតលោក ប៉កតាល់ ត្រូវបានដាក់តាំងបង្ហាញឲ្យសាធារណជនមើល៕រើន
ក្មេងស្រីជំទង់ម្នាក់លង់ទឹកបឹងស្លាប់ពេលទៅលេងកម្សាន្តជាមួយក្រុមគ្រួសារ
នគរបាលបាននិយាយកាលពីម្សិលមិញថា ក្មេងស្រីអាយុ១៦ឆ្នាំម្នាក់បានលង់ទឹកបឹងស្លាប់កាលពីថ្ងៃអង្គារ ខណៈដែលក្រុមគ្រួសាររបស់នាងបានទៅលេងកម្សាន្តនៅក្រុងបានលុង ខេត្តរតនគិរី បន្ទាប់ពីនាងបានព្យាយាមហែលទឹកដោយមិនបានពាក់អាវពោង។
លោក ណាប់ ឆុន នាយប៉ុស្តិ៍សង្កាត់បានមានប្រសាសន៍ថា ក្មេងស្រី...