ប្រមុខការទូតចិន លោក វ៉ាង យី បានបិទបញ្ចប់ហើយនូវទស្សនកិច្ច ៣ប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ាន ជាមួយនឹងការទៅដល់ប្រទេសសិង្ហបុរី កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែកញ្ញា ក្រោយពីចាកចេញពីកម្ពុជា និងវៀតណាម។
ក្នុងចំណោម ៣ប្រទេសនេះ មានតែកម្ពុជាមួយគត់ដែលមេដឹកនាំរាជាណាចក្រនេះ គឺបុរសខ្លាំងលោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងអរគុណចិនសឹងតែមិនដាច់ពីមាត់ជាមួយនឹងការថ្លែងចំអកទៅលើប្រទេសផ្សេងៗទៀត ជាពិសេសទៅលើលោកខាងលិច និងក្រុមប្រឆាំងដោយពោលពាក្យថា «បើមិនពឹងចិន ឲ្យកម្ពុជាទៅពឹងខាងណា ដើម្បីជួយកម្ពុជាក្នុងគ្រាលំបាកនៃការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ–១៩»។
ត្រង់ចំណុចនេះ លោក ហ៊ុន សែន បានបន្ថែមថា «បើគ្មានចិនទេ កម្ពុជាក៏មិនមានវ៉ាក់សាំងការពារជំងឺកូវីដ–១៩ សម្រាប់ចាក់ជូនប្រជាជនយ៉ាងច្រើនដូចសព្វថ្ងៃនេះដែរ»។
ជាមួយនឹងការទទួលបានប្រាក់ជំនួយជាច្រើនរយលានដុល្លារ លោក ហ៊ុន សែន បានហៅចិនថាជាមិត្តល្អ និងខ្នងបង្អែកដ៏រឹងមាំរបស់កម្ពុជា។
អតីតកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមរូបនេះបន្តថា កម្ពុជាមិនដែលទាត់ចោលជំនួយរបស់នរណាទាំងអស់ ហើយមិនគួរនិយាយអំពីកម្ពុជាលម្អៀងទៅចិននោះទេ។ លោកបន្តថា កម្ពុជាក៏មិនដែលយកនរណាធ្វើជាសត្រូវដែរ ប៉ុន្តែបញ្ហាស្ថិតនៅត្រង់ថា គ្មាននរណាជួយកម្ពុជានោះទេ ខណៈកម្ពុជាជួបគ្រាអាសន្ន។
តែទោះជាយ៉ាងណា លោក ហ៊ុន សែន មិនបានថ្លែងថា ទោះកាលៈទេសៈណាក៏ដោយ គឺកម្ពុជាដាច់ខាតត្រូវតែជួយចិន ប្រឆាំងនឹងប្រទេសណាមួយឡើយ។ ពាក្យពេចន៍នេះពិតជាមិនបានពោលមែនសម្រាប់លោក ហ៊ុន សែន ទោះជាពោលពាក្យដឹងគុណចិនជាញឹកញាប់ក៏ដោយ។ នេះឆ្លុះឱ្យឃើញថា ការត្រឡប់ទៅវិញរបស់ប្រមុខការទូតចិនចេញពីកម្ពុជា គឺបានត្រឹមពាក្យថា «អរគុណ និងសរសើរ» តែប៉ុណ្ណោះ ដែលថាចិនជាមិត្តប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់កម្ពុជា។ សម្រាប់លោក Wang Yi ក៏បានថ្លែងសរសើរអំពីទំនាក់ទំនងល្អរវាងប្រទេសទាំងពីរដែលជាមិត្តដែកថែប និងមិត្តភាពដ៏ជ្រាលជ្រៅបំផុត។
ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក Wang Yi មកកម្ពុជា គឺបន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់អនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក អ្នកស្រី Wendy Sherman កាលពីខែមិថុនា។ ដំណើរទស្សនកិច្ចមកកម្ពុជានាពេលនេះ ក៏ធ្វើឡើងមុនពេលកម្ពុជាធ្វើជាប្រធានអាស៊ានឆ្លាស់វេននៅឆ្នាំ២០២២ ខាងមុខផងដែរ។
ចុះនៅវៀតណាមវិញ លោក វ៉ាង យី មានបានទទួលពាក្យថាអរគុណដែរឬទេ?
លោក វ៉ាង យី បានទៅដល់ប្រទេសវៀតណាម កាលពីថ្ងៃសុក្រ សប្ដាហ៍កន្លងមកនេះ។ លោកបានជួបជាមួយសមភាគីវៀតណាម Pham Binh Minh ដែលជាជំនួបកម្រិតស្មើភាពមុនលោកជួបថ្នាក់ដឹកនាំវៀតណាមផ្សេងទៀត។ ក្នុងជំនួបនោះ ភាគីទាំងពីរបានបង្ហាញនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច និងការទូត។ ដោយឡែកវិស័យសន្តិសុខតំបន់វិញ សម្រាប់ភាគីចិន មិនទទួលបានការប្ដេជ្ញាពីវៀតណាម ដែលថារួមគ្នាជាមួយចិនប្រឆាំងនឹងការជ្រៀតជ្រែកពីភាគីខាងក្រៅនោះទេ ទោះជាភាគីចិនស្នើទៅវៀតណាមថា ត្រូវទប់ស្កាត់ភាគីទី៣ ចូលមកជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការក្នុងតំបន់ក៏ដោយ។
សារព័ត៌មានរបស់ជប៉ុន Nikkei Review បានឲ្យដឹងថា ចិនបានលួងលោមវៀតណាមឱ្យសហការជាមួយចិន ប្រឆាំងនឹងភាគីទី៣ ដែលមើលទៅសំដៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ពន្ធមិត្តអាមេរិក។ តែផ្ទុយទៅវិញ លោក វ៉ាង យី បានព្រមានឱ្យវៀតណាមត្រូវសហការជាមួយចិន ក្នុងការរក្សាសន្តិភាព និងស្ថិរភាពសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ តែភាគីវៀតណាម មិនបានឆ្លើយតបតាមការទាមទារពីចិនឡើយ។
វៀតណាម បានឆ្លើយតបទៅចិនត្រឹមពាក្យអរគុណប៉ុណ្ណោះ ចំពោះចិនដែលបន្តផ្ដល់ជំនួយវ៉ាក់សាំងស៊ីណូវ៉ាក់ប្រឆាំងកូវីដ-១៩ ចំនួន ៣លានដូសថែមទៀត បន្ទាប់ពីទទួលបានវ៉ាក់សាំងចិនជាង ២លានដូសរួចហើយ ខណៈវៀតណាមទទួលបានវ៉ាក់សាំងរបស់អាមេរិកជាង ៦លានដូសហើយនោះ។ មានន័យថា ប្រមុខការទូតចិនចេញពីវៀតណាម មិនទទួលបានការប្ដេជ្ញាចិត្តពីវៀតណាម ដើម្បីជួយទប់ស្កាត់ប្រទេសទី៣ ដែលចូលពាក់ព័ន្ធនឹងជម្លោះដែនទឹកនៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ គឺគ្រាន់តែលោក វ៉ាង យី ចេញពីផុតពីក្រុងហាណូយបន្តិច ពេលនោះវៀតណាមបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយជប៉ុន អំពីការពង្រឹងវិស័យសន្តិសុខតំបន់។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ធ្វើឡើងរវាងរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិជប៉ុន និងសមភាគីវៀតណាម នៅទីក្រុងហាណូយ។
តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ វៀតណាមនឹងទទួលបានការហ្វឹកហ្វឺនសមយុទ្ធកងទ័ពជាមួយជប៉ុន និងទទួលបានអាវុធពីប្រទេសជប៉ុនថែមទៀត ដើម្បីយកមកប្រើប្រាស់ក្នុងការការពារដែនទឹករបស់វៀតណាម។ តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ វៀតណាមដូចជាបញ្ឈឺចិត្តចិនក៏ថាបានដែរ។
និយាយអំពីប្រមុខការទូតចិន ទៅជួបសមភាគីសិង្ហបុរី និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់ប្រទេសខ្លាំងមួយនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍នេះ ថាតើបានពាក្យពេចន៍អ្វីនាំត្រឡប់ទៅប្រាប់ប្រធានាធិបតី ស៊ី ជីនពីង។
សិង្ហបុរី ជាប្រទេសអាស៊ានចុងក្រោយនៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ច ៣ប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ានរបស់លោក វ៉ាង យី។
បន្ទាប់ពីបិទបញ្ចប់ជំនួបជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិន គឺនាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរី លី ស៊ានឡុង បានបញ្ចេញទស្សនៈរបស់លោកភ្លាមនៅក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក។ លោករៀបរាប់ថា សិង្ហបុរីស្វាគមន៍ចិន ដែលនៅបន្តវិភាគទានសម្រាប់ពិភពលោក។ ជាមួយគ្នានេះ ក្រសួងការបរទេសសិង្ហបុរី បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដោយបានពោលពាក្យថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី លី ស៊ានឡុង និងលោករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិន វ៉ាង យី គឺឥស្សរជនទាំងពីរបានបញ្ជាក់ពីទំនាក់ទំនងដ៏ល្អរវាងប្រទេសទាំងពីរ និងចំណុចវិជ្ជមាននៅក្នុងសហប្រតិបត្តិការរបស់ចិន និងសិង្ហបុរី នៅអំឡុងជំងឺកូវីដរាតត្បាត។
ចំពោះទស្សនកិច្ចរបស់ប្រមុខការទូតចិន មកកាន់ប្រទេសបីនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍នេះ គឺក្រសួងការបរទេសចិន បានអះអាងថា ប្រទេសដែលលោក វ៉ាង យី ទៅធ្វើទស្សនកិច្ចសុទ្ធសឹងតែជាប្រទេសជិតខាងដ៏ជិតស្និទ្ធ និងជាដៃគូសំខាន់របស់ចិន។ ប៉ុន្តែប្រទេសបីនេះ សុទ្ធសឹងតែជាប្រទេសដែលមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អាមេរិក មកធ្វើទស្សនកិច្ច ដូចជាអនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស Wendy Sherman មកកាន់កម្ពុជា។ អនុប្រធានាធិបតី អ្នកស្រី កាម៉ាឡា ហារីស និងរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ ឡយ អូស្ទីន ទៅធ្វើទស្សនកិច្ចបន្តបន្ទាប់គ្នានៅវៀតណាម និងសិង្ហបុរី កាលពីខែមុននេះ។
យ៉ាងណា ទស្សនកិច្ចរបស់ប្រមុខការបរទេសចិន នៅប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំងបីនេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ក្រុងប៉េកាំង ព្យាយាមប្រើឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនរុញច្រានឥទ្ធិពលសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ចាត់ទុកជាចក្ខុវិស័យដ៏គន្លឹះនៃសហប្រតិបត្តិការរឹងមាំទប់ទល់នឹងឥទ្ធិពលចិនក្នុងតំបន់។
ប៉ុន្តែបើយោងតាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់មេដឹកនាំបីប្រទេសនេះ មានតែមេដឹកនាំកម្ពុជាមួយគត់បង្ហាញអារម្មណ៍មនោសញ្ចេតនាជ្រាលជ្រៅពន់ពេកជាមួយចិន ជាមួយនឹងពាក្យថា ដឹងគុណ អរគុណចិនមិនដាច់ពីមាត់ តែគ្មានទេពាក្យសច្ចាថាបើចិនមានទុក្ខក្នុងគ្រាណាដោយសារការបង្កហេតុពីប្រទេសទី៣ គឺកម្ពុជាត្រូវប្ដូរផ្ដាច់នោះ គឺគ្មានទេ។ សម្រាប់ប្រទេសពីរទៀត ពាក្យថាអរគុណចិន សឹងតែនិយាយពុំចេញរួចពីមាត់មេដឹកនាំនោះងាយៗឡើយ គឺមិនដូចមេដឹកនាំកម្ពុជានោះទេ។
ឆ្លងតាមរយៈទស្សនកិច្ចបីប្រទេសនេះនៅអាស៊ាន គឺប្រមុខការទូតចិន លោក វ៉ាង យី ត្រឡប់ទៅវិញបានត្រឹមប្រាប់មេដឹកនាំចិន ស៊ី ជីនពីង នូវពាក្យថា គេអរគុណចិន តែពុំមានការសន្យាជួយចិនប្រឆាំងនឹងអាមេរិកឡើយ៕