ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា អំពាវនាវឱ្យតុលាការ និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោះលែងសកម្មជនព្រំដែន និងជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក អៀ ចាន់ណា ដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ ដោយសារការចាប់ឃុំខ្លួនសកម្មជនរូបនេះជាការរំលោភរដ្ឋធម្មនុញ្ញយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជាចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ ឱ្យដឹងថា លោក អៀ ចាន់ណា គ្មានកំហុសដូចការចោទប្រកាន់ពីសំណាក់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញទេ ដូច្នេះការចាប់ឃុំខ្លួនលោក អៀ ចាន់ណា ជាការធ្វើឡើងក្រោមហេតុផលនយោបាយច្រើនជាងការអនុវត្តច្បាប់ ខណៈលោកទៅចូលរួមយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ជាមួយគណបក្សភ្លើងទៀន។
ប្រភពដដែលថា លោក អៀ ចាន់ណា មានសិទ្ធិពេញលេញចូលរួមសកម្មភាពនយោបាយ សកម្មភាពសង្គមក្នុងនាមជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងជាសកម្មជននយោបាយដូចពលរដ្ឋ និងអ្នកនយោបាយឯទៀតដែរ ដោយស្របតាមខ្លឹមសារនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា មាត្រា៣៥ ចែងថា«ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងពីរភេទមានសិទ្ធិចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងជីវភាពនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌របស់ប្រទេសជាតិ»។
ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជាបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានធ្វើសច្ចាប្រណិធាន និងប្ដេជ្ញាយ៉ាងមុតមាំគោរពខ្ជាប់ខ្ជួននូវរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួន គោរពកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១ និងគោរពអនុសញ្ញា កតិកាសញ្ញា សន្ធិសញ្ញា កិច្ចព្រមព្រៀងរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ អ.ស.ប (UN) និងអង្គការអន្តរជាតិនានា ដែលជាមាគ៌ារបស់កម្ពុជាធានាការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងនីតិរដ្ឋពេញលេញ។
ករណីនេះ ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជាទទូចទៅតុលាការរាជធានីភ្នំពេញ និងរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ឱ្យដោះលែងលោក អៀ ចាន់ណា ដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ ទម្លាក់ចោលបទចោទនានាទៅលើសកម្មជននយោបាយ សកម្មជនសង្គម និងទម្លាក់បទចោទលើសំណុំរឿងលោក កឹម សុខា ដើម្បីស្ដារស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាឡើងវិញ។
លោក អៀ ចាន់ណា ជាអ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាព្រំដែន និងតំណាងយុវជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានតុលាការរំលាយ នៅប្រទេសន័រវែស (Norway) ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចកម្ពុជាចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែឧសភា នៅផ្សារទំនើបអ៊ីអន២ ស្ថិតនៅក្នុងខណ្ឌសែនសុខ រាជធានីភ្នំពេញ។ ក្រោយពីចាប់ខ្លួន សមត្ថកិច្ចបានបញ្ជូនលោក អៀ ចាន់ណា ទៅឃុំនៅពន្ធនាគារព្រៃស ក្រោមការចោទប្រកាន់ពីបទ «រួមគំនិតក្បត់» ប្រព្រឹត្តនៅប្រទេសកម្ពុជា និងទីកន្លែងផ្សេងទៀតកាលពីឆ្នាំ២០២០ និងពេលបន្តបន្ទាប់៕