ពិភពលោកមិនបានភ្លេចនូវការទាមទារសេរីភាពសម្រាប់ប្រជាជនភូមា នោះទេ បើទោះជាសង្គ្រាមដែលរុស្ស៊ីលើកទ័ពឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន បានក្លាយជាវិបត្តិដ៏ធ្ងន់ធ្ងរយ៉ាងណាក៏ដោយ។
នៅថ្ងៃទី១៨ សីហា នេះ បណ្ដាញផ្សាយព័ត៌មាន Aljazeera បានចុះផ្សាយថា ប្រេសិតពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកប្រទេសភូមា អ្នកស្រី Noeleen Heyzer បានជួបផ្ទាល់មេដឹកនាំរបបសឹក គឺលោកឧត្តមសេនីយ៍ មីន អ៊ុងឡាំង នៅរដ្ឋធានីណៃភិដោ។
ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចជាលើកដំបូងនៅប្រទេសដែលហែកហួរដោយហិង្សានយោបាយមួយនេះ បានស្នើទៅលោក មីន អ៊ុងឡាំង ឱ្យបញ្ឈប់ហិង្សាសង្គម និងនយោបាយជាមួយនឹងការស្នើឱ្យដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយទាំងអស់ រួមទាំងអ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ដែលកំពុងត្រូវឃុំខ្លួនផងដែរ។
អ្នកស្រី Noeleen Heyzer ដែលជនជាតិសិង្ហបុរី ត្រូវបានតែងតាំងជាប្រេសិតអង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីឆ្នាំទៅមិញជំនួសអ្នកស្រី Christine Schraner Burgener ជាជនជាតិស្វីស។ តាមប្រភពព័ត៌មានដដែលនេះ អ្នកស្រី Noeleen Heyzer បានជួបលោក មីន អ៊ុងឡាំង កាលពីថ្ងៃពុធ ទី១៧ សីហា។ ការទៅដល់របស់ប្រេសិតអង្គការសហប្រជាជាតិរូបនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីរបបសឹកប្រកាសថា នឹងបិទការិយាល័យតំណាងអង្គការពិភពលោកមួយនេះនៅរដ្ឋធានីណៃភិដោ ហើយក៏ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីរបបសឹកភូមា បានកាត់ទោសអ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី មួយសំណុំរឿងទៀតឱ្យមានទោស ៦ឆ្នាំ ដែលនាំឱ្យអ្នកស្រីមានទោសសរុប ១៧ឆ្នាំ។
សំណុំរឿងដែលតុលាការយោធាកាត់ទោសអ្នកស្រី ស៊ូជី មានជាង ១០បទចោទ ក្នុងនោះមានទាំងទោសរំលោភច្បាប់ប្រទេសទៀតករណីប្រទេសភូមា ធ្លាក់ក្នុងជំងឺរាតត្បាតកូវីដ និងករណីចោទថាជាមេគំនិតបន្លំការបោះឆ្នោតសភាកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០ ដែលសហគមន៍អន្តរជាតិចាត់ទុកជាឈុតឆាករបស់ពួកយោធារៀបចំឡើង ដើម្បីយកលេសធ្វើរដ្ឋប្រហារនៅថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១។
តាមបណ្ដាញផ្សាយព័ត៌មាន Aljazeera អ្នកស្រី Noeleen Heyzer ក៏បានស្វែងរកជំនួបជាមួយនឹងអ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ដែរ តែពុំមានចម្លើយវិជ្ជមានណាមួយថាប្រេសិតអង្គការសហប្រជាជាតិរូបនេះនឹងបានជួបស្ត្រីអ្នកទោសនយោបាយរូបនេះទេ។
យ៉ាងណា អ្នកស្រី Noeleen Heyzer បានបន្តទទូចថា អ្នកស្រីចង់ជួបអ្នកស្រី ស៊ូជី នៅពេលនេះ ដើម្បីសួរសុខទុក្ខអំពីសុខភាពរបស់អ្នកស្រី ស៊ូជី ដែលមានវ័យ ៧៧ឆ្នាំទៅហើយនោះ។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ លោក អង់តូនីញូ ហ្គូនតារ៉េស អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិដែលបានផ្សព្វផ្សាយកាលពីថ្ងៃចន្ទ គឺមុនមួយថ្ងៃនៃការមកដល់អ្នកស្រី Noeleen Heyzer នៅភូមា បានរៀបរាប់ថា លោកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិបង្ហាញការព្រួយបារម្ភជាខ្លាំងអំពីស្ថានភាពប្រទេសភូមា ដែលធ្លាក់ដុនដាបក្នុងហិង្សានយោបាយដែលនៅតែបន្តនេះ។
អង្គការសហប្រជាជាតិ និងសមាគមអាស៊ាន បានតែងតាំងប្រេសិតរៀងៗខ្លួន ដើម្បីទៅរកដំណោះស្រាយការទូតឱ្យភូមា ដែលលង់ខ្លួនក្នុងវិបត្តិតាំងពីក្រោយរដ្ឋប្រហារថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ មក។
សម្រាប់អាស៊ាន គឺលោក ប្រាក់ សុខុន ដែលជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជា គឺជាប្រេសិតអាស៊ានមានរយៈពេលមួយឆ្នាំ ដើម្បីជួយសម្របសម្រួលស្ថានការណ៍នៅភូមា។ លោក ប្រាក់ សុខុន ដែលបានទៅប្រទេសភូមា កាលពីថ្មីនេះ ក៏មិនត្រូវបានរបបសឹកបើកផ្លូវឱ្យជួបនឹងអ្នកស្រី ស៊ូជី ផងដែរ។
អ្នកនាំពាក្យរងអង្គការសហប្រជាជាតិ Farhan Haq បាននិយាយថា អ្នកស្រី Heyzer បានកំពុងលើកទឹកចិត្តឱ្យមេដឹកនាំភូមានៃរបបសឹកបើកផ្លូវឱ្យអ្នកស្រីបានទៅជួបអ្នកស្រី ស៊ូជី។ លោកមើលឃើញជំនួបរវាងអ្នកស្រី Heyzer និងលោក មីន អ៊ុងឡាំង មានសញ្ញាល្អមួយចំនួន ប៉ុន្តែលោកចោទសួរថា តើពួកយោធាមានការប្ដេជ្ញាចិត្តនូវការអនុវត្តយ៉ាងណា ដូចជាការស្នើសុំឱ្យបញ្ឈប់ហិង្សា និងដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយទាំងអស់។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន កាលពីថ្ងៃទី៣ សីហា ក្រុមរដ្ឋមន្ត្រីទាំង ៩ប្រទេសនៃសមាគមនេះក៏បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសរបបសឹកចំពោះការប្រហារជីវិតអ្នកទោសនយោបាយបួននាក់ និងសម្ដែងការសោកស្ដាយព្រោះតែរបបសឹកមិនបានអនុវត្តតាមផែនការ ៥ចំណុចរបស់មេដឹកនាំអាស៊ាន ដែលជាដំណោះស្រាយចង្អុលផ្លូវឱ្យមានការផ្ទេរអំណាចរបស់ពួកយោធាទៅឱ្យរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលវិញ។
Than Soe Naing ជាអ្នកសង្កេតការណ៍នយោបាយអំពីប្រទេសភូមា បាននិយាយថា ផែនការរបស់អ្នកស្រី Heyzer ជំរុញឱ្យរបបសឹកភូមា បញ្ចប់ហិង្សាអាចនឹងមិនមានលទ្ធផលអ្វីនោះទេ ព្រោះប្រទេសភូមាធ្លាក់ក្នុងហិង្សានយោបាយផង និងសង្គ្រាមស៊ីវិលផង។ លោកថា កងកម្លាំងប្រឆាំងរបបសឹក គេមិនព្រមទម្លាក់អាវុធនោះទេ គឺរហូតពួកយោធាព្រមទម្លាក់អំណាចរបស់ខ្លួន។
សម្រាប់អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលស្រមោលនៃកម្លាំងប្រឆាំងរបបសឹកយល់ថា ការមកដល់របស់ប្រេសិតអង្គការសហប្រជាជាតិ អាចនាំពួកយោធាមានមោទកភាព ហើយយល់ថារបបរបស់ពួកគេមានភាពស្របច្បាប់។
ចាប់តាំងពីប្រទេសភូមា ធ្លាក់ក្នុងរបបសឹកនៅថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ មកនោះ សង្គ្រាមស៊ីវិលផ្ទុះសឹងទូទាំងប្រទេស ដែលនាំឱ្យជនភៀសខ្លួនជិតមួយលាននាក់បាត់បង់ទីជម្រក និងរត់ទៅនៅតាមព្រំដែនប្រទេសជិតខាង ក្នុងនោះក្រុមប្រឆាំងជាង ១៥០០០នាក់ត្រូវបានរបបសឹកចាប់ខ្លួន រួមទាំងអ្នកនយោបាយប្រឆាំងជិត ៣០០នាក់ហើយ ភាគច្រើនជាសមាជិកសភានៃគណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិប្រជាធិបតេយ្យដឹកនាំដោយអ្នកស្រី ស៊ូជី។ ក្រៅពីនេះ មនុស្ស ២២១៥នាក់ត្រូវសម្លាប់នៅក្នុងការវាយបង្ក្រាបដោយពួកយោធា។ នេះបើតាមសមាគមជំនួយសម្រាប់អ្នកទោសភូមា៕