ប្រធានាធិបតីអាហ្វ្រិកខាងត្បូង លោក Cyril Ramaphosa បាននិយាយកាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី២៥ មេសា ថា គណបក្សសមាជជាតិ ANC របស់លោកដែលកំពុងកាន់អំណាចខណៈនេះ ស្ថិតលើវិថីចូលដល់ផ្លូវបំបែកពីការដកខ្លួនចេញពីតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ ICC។ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយដោយទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានអង់គ្លេស News week។
តុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសហុឡង់ដ៍ កាលពីថ្ងៃទី១៧ មីនា បានចេញដីកាចាប់ខ្លួនលោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី ពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមទៅលើប្រទេស និងប្រជាជនអ៊ុយក្រែន។
ដោយហេតុការណ៍នេះបាននាំឱ្យអាហ្វ្រិកខាងត្បូងដែលជាប្រទេសមួយនៃសមាជិករបស់ ICC កំពុងតែពិបាកក្នុងការអញ្ជើញលោក ពូទីន មកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលនៃមេដឹកនាំប្រទេសសហប្រតិបត្តិការ BRICS ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅទីក្រុងព្រីតូរីយ៉ា ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង នៅក្នុងខែសីហា ខាងមុខនេះ។ ក្រុមប្រទេស BRICS មានប្រេស៊ីល រុស្ស៊ី ឥណ្ឌា ចិន និងអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។
រដ្ឋាភិបាលអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ការពិតបានបញ្ជូនលិខិតទៅទីក្រុងមូស្គូ ដោយស្នើឱ្យលោក ពូទីន មកចូលរួមប្រជុំនៃក្រុមប្រទេស BRICS នៅមុនដីការបស់ ICC ចេញចាប់ខ្លួនលោក ពូទីន។
ប្រធានាធិបតីអាហ្វ្រិកខាងត្បូង លោក Ramaphosa បាននិយាយក្នុងអំឡុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយដែលរៀបចំឡើងជាមួយប្រធានាធិបតីហ្វាំងឡង់ លោក Sauli Niinisto ដែលកំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសហ្វាំងឡង់ ថា គណបក្សកាន់អំណាច ANC បានកំពុងតែធ្វើការពិចារណាដ៏លំបាក ថាតើដកសមាជិកភាពរបស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូងចេញពី ICC ឬក៏អត់។
លោក Ramaphosa បាននិយាយថា ការសម្រេចចិត្តនេះដែលបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំចុងសប្តាហ៍របស់គណបក្សក្នុងមតិភាគច្រើន ដោយសារតែអ្វីដែលត្រូវបានគេមើលឃើញថាមានអំពើអយុត្តិធម៌របស់តុលាការអន្តរជាតិមួយនេះចំពោះប្រទេសមួយចំនួន ដែលលោកថាមានការប៉ះពាល់ដល់អភ័យឯកសិទ្ធិរបស់ប្រមុខរដ្ឋនៃប្រទេសដែលកំពុងកាន់អំណាច។
លោក Ramaphosa បានវាយប្រហារតុលាការ ICC ថាបានប្រព្រឹត្តអយុត្តិធម៌មួយចំនួនដែលនាំឱ្យគណបក្សសមាជជាតិ ANC ចង់ដកសមាជិកភាពរបស់អាហ្វ្រិកចេញពី ICC។
នៅពេលសួរថា តើអាហ្វ្រិកខាងត្បូងនឹងចាប់ខ្លួនលោក ពូទីន ឬយ៉ាងណាតាមដីការបស់ ICC? លោក Ramaphosa បាននិយាយថា បញ្ហានេះកំពុងស្ថិតក្រោមការពិចារណា។
ដោយមានការមិនចុះសម្រុងគ្នានឹងក្រុមបក្សប្រឆាំងដែលជំទាស់បក្សកាន់អំណាច នៅមុននេះបន្តិចការិយាល័យប្រធានាធិបតីបានប្រកាសព័ត៌មានថា អាហ្វ្រិកខាងត្បូងមិនមានគម្រោងដកសមាជិកភាពរបស់ខ្លួនចេញពីតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិដូចដែលបានលើកឡើងដោយលោកប្រធានាធិបតី Ramaphosa នោះទេ។
ក្នុងនាមជាប្រទេសហត្ថលេខីនៃលក្ខន្តិកៈទីក្រុងរ៉ូម អាហ្វ្រិកខាងត្បូងមានកាតព្វកិច្ចអនុវត្តដីការបស់តុលាការ ICC ក្នុងការចាប់ខ្លួនលោក ពូទីន។ យ៉ាងនេះក្តី វិមានក្រឹមឡាំង ចាត់ទុកដីការបស់ ICC ថាជារឿងហួសចិត្ត និងមិនអាចទទួលយកបាន។
នៅពេលត្រូវបានសាកសួរក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយដែលអ្នកសារព័ត៌មានបានសួរថា តើលោក ពូទីន នឹងចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំ BRICS ដែរឬអត់? អ្នកនាំពាក្យវិមានក្រឹមឡាំង លោក Dmitry Peskov បានថ្លែងថា ការសម្រេចចិត្តដ៏សមស្របនឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅវេលាកាន់តែខិតជិតមកដល់។ ប៉ុន្តែទោះក្នុងករណីណាក៏ដោយ រុស្ស៊ីត្រូវតែមានវត្តមាននៅឯ BRICS ព្រោះវាជាកិច្ចប្រជុំដ៏មានសារសំខាន់។
សម្រាប់រុស្ស៊ីមិនមែនជាសមាជិករបស់ ICC ទៀតទេ ហើយប្រទេសមហាអំណាចមួយនេះបានដកសមាជិកភាពរបស់ខ្លួនពី ICC តាំងពីឆ្នាំ២០១៦។ គេថាលោក ពូទីន ក៏ទំនងជានឹងមិនត្រូវបានចាប់ខ្លួន ឬក៏ត្រូវបានគេនាំខ្លួនទៅតុលាការនោះដែរ។ ប៉ុន្តែសមាជិក ICC មាន ១២៣ប្រទេសត្រូវតែអនុវត្តកាតព្វកិច្ចតាមលក្ខន្តិកៈរបស់ក្រុងរ៉ូម។ មានន័យថា លោក ពូទីន អាចត្រូវបានឃាត់ខ្លួន ហើយបញ្ជូនទៅកាន់ទីក្រុងឡាអេ ប្រសិនបើលោកធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសជាសមាជិក ICC ណាមួយ។
គេនៅចាំបានថា កាលពីឆ្នាំ២០១៧ នៅពេលលោកប្រធានាធិបតីស៊ូដង់ Omar Ahmad al-Bashir ធ្វើដំណើរទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំមួយនៃប្រទេសសហភាពអាហ្វ្រិក រដ្ឋាភិបាលអាហ្វ្រិកខាងត្បូងនៅពេលនោះបានសម្រេចឱ្យមេដឹកនាំស៊ូដង់រូបនេះជិះយន្តហោះដែលដឹកលោកហោះត្រឡប់ទៅវិញ ព្រោះតែលោក al-Bashir ត្រូវបាន ICC ចេញដីកាចាប់ខ្លួនករណីឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិនៅពេលប្រទេសស៊ូដង់ ធ្លាក់ក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលក្នុងទសវត្ស១៩៨០ និងដើមទសវត្ស២០០០។
ករណីលោក ពូទីន នេះ សហរដ្ឋអាមេរិកតាមរយៈប្រមុខការទូត Antony Bliken បានទទូចទៅសមាជិក ICC ទាំងអស់ ត្រូវឃាត់ខ្លួនលោក ពូទីន ហើយបញ្ជូនទៅឱ្យ ICC ដែលលោកថាព្រោះជាកាតព្វកិច្ចក្នុងនាមជាប្រទេសហត្ថលេខីរបស់ ICC។ នៅក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុបភាគច្រើន ទោះជាពុំមែនជាសមាជិក ICC តែពួកគេប្ដេជ្ញាថាឱ្យតែលោក ពូទីន មកជាន់ទឹកដីរបស់ពួកគេ នឹងត្រូវចាប់ខ្លួន ហើយបញ្ជូនទៅកាត់ទោសនៅ ICC៕