អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ International Labour Organization (ILO) ព្រមានថា កម្ពុជាអាចនឹងត្រូវបានកំណត់ក្នុងបន្ទាត់ខ្មៅចំនួនពីរ ឬ Double Footnotes ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលមិនអាចចាត់វិធានការទប់ស្កាត់ការចាប់ខ្លួន ការឃុំខ្លួន និងកាត់ទោសសហជីព ដែលផ្ទុយពីអនុសញ្ញាលេខ៨៧ ស្ដីពីសេរីភាពនៃសមាគមទេនោះ។
គណៈកម្មាធិការនៃអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ (ILO) បានចេញសេចក្ដីប្រកាសលទ្ធផលនៃសន្និសីទកំពូលនៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស កាលពីដើមខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ ដែលទើបត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយនៅថ្ងៃទី៤ កក្កដា នេះ ស្ដីពីការត្រួតពិនិត្យកាតព្វកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការអនុវត្តឱ្យបានពេញលេញនូវខ្លឹមសារនៃអនុសញ្ញាលេខ៨៧ ស្ដីពីសេរីភាពនៃសមាគម ដោយផ្ដោតលើសិទ្ធិសហជីព និងសិទ្ធិចរចាជាសមូហភាព។
អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ ជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលចាត់វិធានការសមស្របដើម្បីសម្រួលដល់ការចុះឈ្មោះសហជីពដោយតម្លាភាព និងធានាថាគ្មានការចោទប្រកាន់ ឬដាក់ទណ្ឌកម្មពាក់ព័ន្ធនឹងការអនុវត្តសកម្មភាពសហជីពដោយសន្តិវិធី ព្រមទាំងធ្វើឱ្យប្រាកដថា សហជីពដែលត្រូវបានឃុំខ្លួនចំពោះការធ្វើសកម្មភាពដោយស្របច្បាប់ នឹងត្រូវបានដោះលែងឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញផងដែរ។
ជាងនេះទៀត រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែបង្កើតគោលការណ៍បណ្តុះបណ្តាលជាប្រចាំ និងជាប្រព័ន្ធដល់មន្ត្រីសាធារណៈពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ក្នុងគោលបំណងធានាថា សកម្មភាពសហជីពស្របច្បាប់មិនត្រូវបានបង្ក្រាប។
លើសពីនេះ ត្រូវចាត់វិធានការសមស្របដើម្បីធានាថា សហជីពទាំងអស់មានសិទ្ធិតំណាងឱ្យសមាជិករបស់ពួកគេនៅក្នុងវិវាទសមូហភាពក្នុងដំណើរការបណ្តឹងសារទុក្ខនៅកម្រិតសហគ្រាស និងថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រី ក៏ដូចជានៅចំពោះមុខក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្ដាលផងដែរ។
អង្គការ ILO ទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលបង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីធ្វើឱ្យក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្ដាលជាស្ថាប័នប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងនិរន្តរភាពក្នុងការដោះស្រាយវិវាទការងារ។
ជាងនេះទៀត ក៏ត្រូវផ្តល់ព័ត៌មានជាក់លាក់ដែលស្នើដោយគណៈកម្មាធិការអ្នកជំនាញ រួមជាមួយព័ត៌មានលម្អិតអំពីវិធានការដើម្បីអនុវត្តអនុសាសន៍របស់ខ្លួន និងលទ្ធផលដែលសម្រេចបានផងដែរ។
កាលពីដើមខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ (ILO) បានបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលត្រួតពិនិត្យការអនុវត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចំពោះអនុសញ្ញាលេខ៨៧ ស្ដីពី សេរីភាពនៃសមាគម ដែលមានការចូលរួមពីភាគីរដ្ឋាភិបាល ភាគីនិយោជក និងភាគីខាងកម្មករ។
កិច្ចប្រជុំនេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីរកឃើញថា កម្ពុជាបានខកខានអនុវត្តកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនឱ្យបានពេញលេញតាមអនុសាសន៍របស់គណៈកម្មការជំនាញត្រួតពិនិត្យអនុសញ្ញាស្នូលរបស់អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ និងអនុសាសន៍របស់បេសកកម្មប្រាស្រ័យទាក់ទងផ្ទាល់នៃគណៈកម្មការជំនាញត្រួតពិនិត្យអនុសញ្ញាស្នូលរបស់អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិចំនួនពីរលើក កាលពីអំឡុងឆ្នាំ២០១៧ និងឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅ។
ការផ្តល់អនុសាសន៍នេះ បានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ បានកត់ត្រាការរឹតត្បិតលើសិទ្ធិសេរីភាពសហជីពជាច្រើន ដូចជា ការរំលោភបំពានលើសិទ្ធិសេរីភាពបង្កើតសហជីព ការរឹតត្បិតលើសិទ្ធិសេរីភាពចរចាជាសមូហភាព ការគាបសង្កត់លើការចុះបញ្ជិកាសហជីព និងការបង្ក្រាបទៅលើសកម្មភាពស្របច្បាប់របស់សហជីពជាច្រើនទៀត។
សកម្មភាពទាំងនេះ ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាសកម្មភាពផ្ទុយពីកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួន ដែលបានផ្តល់សច្ចាប័នក្នុងការអនុវត្តឱ្យបានពេញលេញតាមអនុសញ្ញាលេខ៨៧ ស្ដីពី សេរីភាពនៃសមាគមទាំងស្រុង។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ តំណាងរដ្ឋាភិបាលបានលើកឡើងក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះថា ខ្លួននឹងពិចារណាឲ្យបានហ្មត់ចត់ ហើយប្រឹងប្រែងឱ្យអស់ពីសមត្ថភាពក្នុងការអនុវត្តអនុសាសន៍ទាំងនោះឱ្យបានច្រើនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ដោយផ្អែកលើច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិដែលមានស្រាប់ និងអនុសញ្ញាការងារអន្តរជាតិក្នុងនាមកម្ពុជាជារដ្ឋភាគី។
មាត្រា១២ មាត្រា២៦៦ និងមាត្រា២៦៧ នៃច្បាប់ស្ដីពីការងារ បានហាមឃាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងសហជីព ដែលរួមមាន ការពិន័យ ការផ្តាច់កិច្ចសន្យាការងារផងដែរ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ការរំលោភបំពានសិទ្ធិសេរីភាពនៅតែជាបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរសម្រាប់កម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះ។ ជាក់ស្តែង មេដឹកនាំសហជីព កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ត្រូវបានចាប់ខ្លួនដាក់ក្នុងពន្ធនាគារ ករណីចាប់ខ្លួនប្រធានសហជីព វីង ស្តារ ស៊ូ លោក ជា ចាន់ និងករណីចាប់ខ្លួនលោក ម៉ម រិទ្ធី ប្រធានសហជីពសហព័ន្ធសហជីពកម្មករវិស័យទេសចរណ៍សេវាកម្មកម្ពុជា ជាដើម ដែលនៅតែមិនទាន់មានដំណោះស្រាយសម្រាប់ពួកគេនៅឡើយរហូតដល់ពេលនេះ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ កាលពីដើមខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស ហៅកាត់ថា «សង់ត្រាល់» បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍មួយស្ដីពីស្ថានភាពសេរីភាពរបស់សហជីពក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ថាមានការគំរាមកំហែង និងការបៀតបៀន ប៉ុន្តែរបាយការណ៍នេះបែរជាត្រូវបានក្រុមសហជីពដែលមាននិន្នាការគាំទ្ររដ្ឋាភិបាល បដិសេធ និងដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ឲ្យមានការត្រួតពិនិត្យប្រតិបត្តិការគណនីធនាគាររបស់អង្គការសង់ត្រាល់ទៅវិញ៕