TAG
បទវិភាគ
បទវិភាគ៖ តើអ្វីជាលទ្ធផលនៃបេសកកម្មដោះស្រាយបញ្ហាភូមារបស់លោក ហ៊ុន សែន?
បញ្ហាក្នុងប្រទេសភូមាបច្ចុប្បន្ននេះ បានកើតឡើងបន្ទាប់ពីមេដឹកនាំយោធាបានធ្វើរដ្ឋប្រហារប្លន់អំណាចពីគណបក្សរបស់អ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ដែលឈ្នះឆ្នោតភ្លូកទឹកភ្លូកដីកាលពីចុងឆ្នាំ២០២០។ ពួកយោធាដែលគ្រប់គ្រងអំណាចផ្ដាច់ការ និងប្រើអំពើហិង្សាឃោរឃៅបានបាត់បង់អំណាចដោយសន្លឹកឆ្នោត ក៏ព្រោះតែពលរដ្ឋភូមាស្អប់ខ្ពើម។
ការធ្វើរដ្ឋប្រហារដើម្បីកាន់អំណាចរបស់ពួកយោធានោះ ទទួលបានការប្រឆាំងដ៏ខ្លាំងក្លាពីប្រជាពលរដ្ឋភូមា និងសហគមន៍អន្តរជាតិ។ សមាគមអាស៊ានដែលតែងតែមិនអើពើក្នុងការចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសជាសមាជិកនោះ ក៏បានប្រតិកម្មយ៉ាងខ្លាំងក្លាចំពោះមេដឹកនាំផ្ដាច់ការភូមា លោក មីន អ៊ុងឡាំង (Ming Aung Lhaing) ដែលកំពុងគ្រប់គ្រងអំណាច និងថែមទាំងផាត់របបសឹកមួយនេះចេញពីកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានទៀតផង។
ការសម្រេចរបស់អាស៊ានបែបនេះ គឺជាការឆ្លើយតបនឹងរបបយោធាដែលមិនគោរពតាមកិច្ចព្រមព្រៀង ៥ចំណុចដែលខ្លួនបានទទួលយក ដើម្បីបញ្ចប់អំពើហិង្សា និងស្ដារប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។...
បទវិភាគ៖ តើហេតុអ្វីបានជាមេដឹកនាំផ្ដាច់ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស?
តាមពិតទៅ អំពើផ្ដាច់ការរបស់មេដឹកនាំ បានផ្តល់នូវផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ និងយ៉ាងអាក្រក់បំផុតដល់ជីវិតពលរដ្ឋក្នុងសង្គម ឬអ្នកនៅក្រោមបង្គាប់។ ប៉ុន្តែមនុស្សភាគច្រើនមិនបានចាប់អារម្មណ៍រឿងនេះទេ ឬចាប់អារម្មណ៍តិចតួច ហើយពួកគេសុខចិត្តទ្រាំរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រ ភិតភ័យ ធុញថប់ និងគ្មានសេរីភាព។ ទុក្ខលំបាកទាំងនេះ បានកើតឡើងដោយសារតែមេដឹកនាំផ្ដាច់ការទាំងនោះបានរំលោភសិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ពួកគេ។
ជាទូទៅ មេដឹកនាំផ្ដាច់ការនានាតែងតែទទួលរងការរិះគន់ ឬការចោទប្រកាន់ពីសហគមន៍អន្តរជាតិអំពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរលើពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន។ ក្នុងចំណោមមេដឹកនាំផ្ដាច់ការទាំងនោះ អ្នកខ្លះត្រូវបានចោទប្រកាន់ ឬត្រូវចេញដីកាចាប់ខ្លួនដោយតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ ICC ទៀតផង។ ឧទាហរណ៍ ICC បានចេញដីកាចាប់ខ្លួនប្រធានាធិបតីស៊ូដង់ គឺលោក...
បទវិភាគ៖ តើលោក ហ៊ុន សែន បង្ក្រាបកម្មករដើម្បីជាតិ ឬដើម្បីក្រុមហ៊ុន?
នៅពេលមានការចាប់ខ្លួនសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស បរិស្ថាន និងសកម្មជននយោបាយ ឬការបង្ក្រាបដោយហិង្សាលើបាតុកម្មអហិង្សាអ្វីមួយ របបលោក ហ៊ុន សែន តែងតែអះអាងថាគឺជាវិធានការផ្លូវច្បាប់។ លោក ហ៊ុន សែន ក៏តែងតែអះអាងផងដែរថា ការបង្ក្រាបទាំងនោះគឺដើម្បីផលប្រយោជន៍សង្គមជាតិ ដោយធ្លាប់ទាំងសម្ដែងការសោកស្តាយដែលគាត់មិនបានសម្លាប់បាតុករពីរ ឬបីរយនាក់ពាក់ព័ន្ធនឹងបាតុកម្មអហិង្សានាដើមឆ្នាំ២០១៤ លើផ្លូវវ៉េងស្រេង ថែមទៀត។
ជាក់ស្តែង រហូតមកទល់ពេលនេះ កម្មករ និងបុគ្គលិកក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូ ណាហ្គាវើលដ៍ (Naga World) ប្រហែល...
បទវិភាគ៖ តើអ្នកនយោបាយខ្មែររូបណាគួរតែជានិមិត្តរូបនៃការបង្រួបបង្រួមជាតិ?
កម្ពុជានៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងលោក ហ៊ុន សែន ប្រមាណ ៤០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ បានស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសក្រីក្របំផុតក្នុងលោក។ ភាគីខ្មែរពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត និងសហគមន៍អន្តរជាតិ បានខិតខំចូលរួមអភិវឌ្ឍដោយចំណាយថវិការាប់ពាន់លានដុល្លារ តែនៅពុំអាចលើកស្ទួយប្រទេសនេះឱ្យងើបផុតពីជម្រៅនៃភាពក្រីក្រនោះបាន។
ក្រុមអ្នកតាមដានការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា បានចោទប្រកាន់ថា ការអភិវឌ្ឍរបស់កម្ពុជាទៅមុខមិនរួច គឺដោយសារតែការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន ខ្វះអភិបាលកិច្ចល្អ និងញាំញីទៅដោយអំពើពុករលួយចាក់ស្រេះស៊ីជម្រៅផ្ទៃក្នុងជាតិយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ប៉ុន្តែសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងអ្នកនយោបាយតែងតែលើកឡើងអំពីបញ្ហាចម្បងសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា គឺការបែកបាក់ជាតិទៅវិញ។
បើគេពិនិត្យមើលប្រវត្តិនៃប្រទេសនានាក្នុងពិភពលោកនេះ គេពិបាករកឃើញប្រទេសណាមួយដែលថាមិនដែលជួបការបែកបាក់ជាតិសោះក្នុងប្រវត្តិរបស់ខ្លួន។ ជាមួយគ្នានេះ ប្រទេសខ្លះក៏ទទួលបានជោគជ័យក្នុងការបង្រួបបង្រួមជាតិ...
បទវិភាគ៖ តើលោក ហ៊ុន សែន ចង់ឃើញប្រទេសកម្ពុជាបែបណាក្រោយសម័យកាលរបស់គាត់?
លោក ហ៊ុន សែន តែងតែអួតអំពីការកាន់អំណាចក្នុងរយៈពេលដ៏យូររបស់លោក ប៉ុន្តែលោកមិនដែលខ្វល់អំពីភាពក្រីក្ររបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ និងប្រទេសជាតិនោះឡើយ។ លើសពីនេះទៀត លោកក៏មិនដែលលើកឡើងអំពីភាពទុច្ចរិតរបស់លោកក្នុងការដណ្តើមអំណាចអំពីលោក ប៉ែន សុវណ្ណ អតីតមេរបស់លោក ការកម្ចាត់ក្រុមគណបក្សប្រឆាំង និងសហការីរបស់លោកក្នុងជួរបក្សនោះឡើយ។
ការកាន់អំណាចយូរជាមោទកភាពរបស់លោក ហ៊ុន សែន តែប្រហែលមិនមែនជាមោទកភាពរបស់ជាតិនោះឡើយ ស្របពេលដែលពលរដ្ឋនឹងកាន់តែក្រ ហើយសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសចុះទន់ខ្សោយជាលំដាប់។
ទោះបីការគ្រប់គ្រងអំណាចដ៏យូររបស់លោកបន្សល់ទុកនូវផលលំបាកយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរសម្រាប់ជាតិដូចបច្ចុប្បន្ននេះក្តី លោក ហ៊ុន សែន តែងប្រកាសថា លោកនៅតែអាចបន្តកាន់អំណាច ១០ឆ្នាំទៅមុខទៀតបាន...
វិភាគ៖ តើយោធាចិនខ្លាំងដល់កម្រិតណាដែលធ្វើឲ្យមហាអំណាចយោធាអាមេរិកបារម្ភ?
ចិនមិនធ្លាប់ឆ្លងកាត់សង្គ្រាមច្រើនដូចអាមេរិក និងសម្ពន្ធមិត្តអាមេរិកនោះទេ។ នៅក្នុងសង្គ្រាមឧបទ្វីបកូរ៉េ ឆ្នាំ១៩៥០-១៩៥៣ កងទ័ពចិន ចូលពាក់ព័ន្ធផងដែរ តែមិនចេញមុខចំហនោះទេ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ កងទ័ពចិនស្លាប់ច្រើនជាងកងទ័ពកូរ៉េខាងជើងទៅទៀត។
ក្រៅពីនេះ ចិនធ្លាប់ធ្វើសង្គ្រាមធំៗជាមួយនឹងឥណ្ឌាចំនួនពីរលើក គឺនៅឆ្នាំ១៩៦២ និងឆ្នាំ១៩៦៧ គឺសង្គ្រាមព្រំដែន។ ចាប់ពីពេលនោះ កងទ័ពចិន និងឥណ្ឌាប៉ះគ្នាជាញឹកញាប់ ប៉ុន្តែពុំដែលមានសង្គ្រាមជាទ្រង់ទ្រាយធំជាមួយឥណ្ឌាដូចកាលពីទសវត្សឆ្នាំ១៩៦០ នោះទេ។ ចំពោះជាមួយប្រទេសរុស្ស៊ី វិញ ក៏កងទ័ពចិនធ្លាប់ប៉ះជាមួយនឹងកងទ័ពរុស្ស៊ីផងដែរ ដែលគេហៅថាជម្លោះព្រំដែន គឺនៅឆ្នាំ១៩៦៩។ សង្គ្រាមនៅពេលនោះមានរយៈពេល...
បទវិភាគ៖ កម្ពុជាគួរទម្លាក់បទចោទមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងនិងសកម្មជនសង្គម ដើម្បីសាទរធ្វើជាប្រធានអាស៊ាន
ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីបិទបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន កាលពីថ្ងៃទី២៨ តុលា ញញួរអាស៊ានដែលត្រូវប្រគល់ឱ្យសម្រាប់ប្រធានអាស៊ានប្រចាំឆ្នាំ បានធ្លាក់មកលើព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានសម្ដែងមោទកភាពដែលលោកអះអាងថា លោកដឹកនាំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន និងកម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ានប្ដូរវេនចំនួនបីលើកមកហើយ។
ជាមួយនឹងការបង្ហាញមោទកភាពដូចនេះ លោក ហ៊ុន សែន បានបង្ហាញញញួរ គឺដៃរបស់លោកកាន់ញញួរដែលជានិមិត្តរូបអំពីកម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ាន ហើយញញួរនេះមើលទៅលោក ហ៊ុន សែន ចង់ប្រាប់ថាប្រធានអាស៊ានមានសិទ្ធិអំណាចអាចវះកាត់នូវបញ្ហាទាំងឡាយក្នុងតំបន់។
ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានរ៉យទ័រ ក៏បានធ្វើបទសម្ភាសន៍ជាមួយនឹងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជា គឺលោក ប្រាក់ សុខុន។...
បទវិភាគ៖ កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានពុំមានមេដឹកនាំយោធាភូមាគឺជាបរាជ័យថ្មីទៀតនៃរបបសឹកនៅលើវេទិកាតំបន់
កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានដែលមានរយៈពេល ៣ថ្ងៃ បានចាប់ផ្ដើមហើយកាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី២៦ តុលា ប៉ុន្តែកិច្ចប្រជុំលើកនេះប្រព្រឹត្តទៅដោយក្រុមមេដឹកនាំពិភាក្សាគ្នាតាមរយៈវីដេអូអនឡាញ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ កិច្ចប្រជុំកំពូលសម្រាប់ឆ្នាំនេះពុំមានសមាជិកអាស៊ានណាមួយអវត្តមាននោះទេ ក្រៅតែពីមេដឹកនាំរបបសឹកភូមាមួយគត់ត្រូវបានផាត់ចោលមិនឱ្យចូលរួមប្រជុំ។ ការផាត់ចោលមេដឹកនាំភូមា ឧត្តមសេនីយ៍ មីន អ៊ុងឡាំង ដែលជាមេរដ្ឋប្រហារភូមា កាលពីថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ នេះ គឺជាសេចក្ដីសម្រេចដ៏កម្រនៃសមាគមអាស៊ាន ក្នុងការប្រើសិទ្ធិជាអង្គការតំបន់ដោយមិនបារម្ភពីការរំលោភធម្មនុញ្ញអាស៊ានដែលចែងអំពីការមិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងសមាជិកអាស៊ាន។
ការរាំងខ្ទប់សិទ្ធិរបស់តំណាងភូមា ទោះជាមិនមែនជាការភ្ញាក់ផ្អើលពិតមែន តែជាគុណតម្លៃមួយដែលអាស៊ានហ៊ានចាត់ការទៅលើសមាជិករបស់ខ្លួន ក្នុងកាលៈទេសៈដែលអ្នកប្រជាធិបតេយ្យធ្លាប់កត់សម្គាល់ថា សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះមិនដែលធ្វើដូច្នេះទេកន្លងមកទៅលើប្រទេសដែលជាសមាជិករបស់ខ្លួន ដែលរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរដូចជាប្រទេសកម្ពុជា...
បទវិភាគ៖ តើអ្វីជាមូលហេតុដែលអាមេរិកមិនព្រមលុបចោលបំណុលសម័យរដ្ឋាភិបាលលោក លន់ ណុល?
បំណុល គឺជានយោបាយការទូត។ ប្រទេសចិន ត្រូវបានគេកត់សម្គាល់ថា ប្រើប្រាស់បំណុលជាអន្ទាក់ដើម្បីគ្រប់គ្រងប្រទេសក្រីក្រដែលជាកូនបំណុលរបស់ខ្លួន។ ចិន គ្រប់គ្រងប្រទេសជាកូនបំណុលរបស់ខ្លួនដោយប្រើប្រាស់ប្រទេសទាំងនោះឲ្យគាំទ្រគោលនយោបាយរបស់ចិន ទាំងនៅថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់អន្តរជាតិ និងថែមទាំងប្រើប្រទេសជាកូនបំណុលនោះដើម្បីផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។
ប្រទេសក្រីក្រជាច្រើននៅក្នុងទ្វីបអាហ្វ្រិក និងអាស៊ី បានផុងខ្លួនក្នុងអន្ទាក់បំណុលនេះ ដោយសារតែការខ្ចីលុយពីចិនពុំមានលក្ខខណ្ឌស្មុគស្មាញដូចប្រទេសសេរី ដែលតម្រូវឱ្យប្រទេសជាកូនបំណុលត្រូវគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ជាដើម។ កម្ពុជា គឺជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសក្រីក្រទាំងនោះដែលកំពុងរំកិលខ្លួនចូលក្នុងអន្ទាក់បំណុលរបស់ចិនកាន់តែជ្រៅ។
សហគមន៍អន្តរជាតិ និងខ្មែរអ្នកស្រឡាញ់ប្រជាធិបតេយ្យ បានហៅលោក ហ៊ុន សែន ជាមេដឹកនាំផ្ដាច់ការនៅកម្ពុជា។ ពាក្យផ្ដាច់ការនេះហាក់ដូចជាធម្មតាសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅ ជាពិសេសសមាជិកគណបក្សប្រជាជនថ្នាក់ក្រោមៗដែលកំពុងរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រ។
ដោយឡែកលោក...
បទវិភាគ៖ តើលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវការចិន ឬប្រទេសលោកសេរី?
លោក ហ៊ុន សែន តែងតែបញ្ជូនគណប្រតិភូ និងជួលក្រុមបញ្ចុះបញ្ចូល (Lobby) ដោយចំណាយលុយជាតិជាច្រើនដើម្បីធ្វើការបញ្ចុះបញ្ចូលរដ្ឋាភិបាលប្រទេសសេរី ជាពិសេសប្រទេសអាមេរិក និងសហគមន៍អឺរ៉ុប។
ការបញ្ចុះបញ្ចូលនោះ គឺដើម្បីទទួលបានទីផ្សារនាំទំនិញចូលពីប្រទេសកម្ពុជាដោយរួចព័ន្ធ និងការគាំទ្រផ្សេងៗទៀតពីបណ្តាប្រទេសទាំងនោះ។ ផ្ទុយទៅវិញ រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ព្យាយាមវាយប្រហារប្រទេសលោកសេរី ជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិក ដោយលើកតម្កើងចិន។
ដូច្នេះ តើអ្វីទៅជាចេតនាពិតប្រាកដរបស់លោក ហ៊ុន សែន?
លោក ហ៊ុន សែន ជាមេដឹកនាំផ្ដាច់ការ...