ប្រទេសមហាអំណាចពីរកំពុងប្រទាញប្រទង់គ្នានៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហើយសុទ្ធសឹងតែជាប្រទេសដែលមានឥទ្ធិពលទៅលើតំបន់នោះ។ ប្រទេសមហាអំណាចនេះ គឺប្រទេសចិន ដែលជាប្រទេសដ៏ធំនៅក្នុងតំបន់ និងសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយក៏ជាប្រទេសមហាអំណាចទី១ ក្នុងពិភពលោកទាំងសេដ្ឋកិច្ច និងយោធា។
ចិនជាប្រទេសកុម្មុយនីស្ត ប៉ុន្តែប្រទេសនេះទើបមានកម្លាំងអនុត្តរភាពខ្លាំង ទាំងសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ និងវិស័យយោធានៅជាងមួយទសវត្សចុងក្រោយនេះ។ ប្រទេសនេះបង្កើនឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនខ្លាំងក្លាតាមរយៈការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម និងការផ្ដល់កម្ចីពាន់លានដុល្លារនៅក្រោមយុទ្ធសាស្ត្រខ្សែក្រវាត់មួយ ផ្លូវមួយ។
តាមរយៈប្រាក់កម្ចីនេះ បាននាំឱ្យមេដឹកនាំប្រទេសណាដែលក្រាញអំណាចសម្រុកខ្ចីប្រាក់ប្រទេសដ៏ធំនេះ ទោះជាការប្រាក់ខ្ពស់អាចធ្វើឲ្យប្រទេសធ្លាក់ក្នុងបំណុលវ័ណ្ឌកក៏ដោយ គឺឲ្យតែបានលុយយកមកស្ថាបនាអភិវឌ្ឍប្រទេសក្នុងរូបភាពនៃល្បែងនយោបាយប្រជាភិថុតិទប់អំណាច។ ភាពស្រេកឃ្លានប្រាក់កម្ចីពីចិន មិនខ្វល់នឹងការបាត់បង់ទៅវិញនូវធនធានធម្មជាតិរបស់ប្រទេសឡើយ។ ទីបំផុត បំណុល និងការបង្វិលប្រាក់សងវិញមិនរួច បានធ្លាក់ទៅក្នុងអន្ទាក់របស់ចិន។
ជាក់ស្ដែងប្រទេសមួយនៅអាហ្វ្រិកខាងលិច គឺប្រទេសហ្សិបបូទី បានក្លាយជាមូលដ្ឋានទ័ពចិននៅលើប្រទេសនេះទៅហើយ ដោយការទូទាត់ និងការជួលដីឲ្យចិន ស្ថាបនាមូលដ្ឋានទ័ព ហើយចិនបានបញ្ជូនទ័ពមកបោះទីតាំងនៅលើទឹកដីប្រទេសមួយនេះតែម្តង។
សម្រាប់នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍វិញ ពុំមានប្រទេសណាមួយពិតប្រាកដថាអាចក្លាយជាមូលដ្ឋានទ័ពចិននៅលើទឹកដីនោះទេ សូម្បីតែប្រទេសឡាវ ក្ដី ឬកម្ពុជា ក្ដី ដែលសុទ្ធសឹងតែជាកូនបំណុលចិនពាន់លានដុល្លារ។
សម្រាប់កម្ពុជា មានការសង្ស័យច្រើនជាងគេថាអនាគតឆ្នេរសមុទ្ររាម អាចនឹងក្លាយជាមូលដ្ឋានកងទ័ពចិន។ ការសង្ស័យខ្លាំងជាងគេដែលថាកម្ពុជានឹងទូទាត់បំណុលចិនជាមួយនឹងការអនុញ្ញាតឲ្យចិនមានមូលដ្ឋានទ័ពនៅលើទឹកដីកម្ពុជា គឺសហរដ្ឋអាមេរិក។
ដោយសារមានការព្រួយបារម្ភដូចនេះហើយ ទើបអាមេរិកតែងបញ្ជូនមន្ត្រីរបស់ខ្លួនមកសួរនាំផ្ទាល់អំពីរឿងនេះ តែកម្ពុជាបានច្រានចោលការសង្ស័យដូចនេះ ដោយបញ្ជាក់ថា តាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា គឺមិនឲ្យមានទ័ពបរទេសនៅលើទឹកដីកម្ពុជាបានឡើយ។
មិនយូរឡើយ ការយករដ្ឋធម្មនុញ្ញមកធ្វើជាទឡ្ហីករណ៍ គឺសឹងតែលែងឮទៅហើយពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់កម្ពុជា។ ដោយមិនទុកចិត្តចំពោះការអះអាងរបស់មេដឹកនាំកម្ពុជា ទីបំផុតអាមេរិកក៏សម្រេចស្នើបើកផ្លូវឲ្យមន្ត្រីសេនានុព័ន្ធយោធានៅស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា ទៅពិនិត្យដោយផ្ទាល់នៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាមថែមទៀត។ ប៉ុន្តែមន្ត្រីអាមេរិកទាំងនោះថ្លែងថា ពួកគេមិនអស់ចិត្តទេ ព្រោះទីតាំងខ្លះមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យទៅពិនិត្យមើលនោះទេ។
កាលពីពេលថ្មីៗនេះក្នុងពិធីសម្ពោធអគារស្តុកសម្ភារៈយោធា និងអគារជួសជុលនាវា លោក ទៀ បាញ់ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ បានថ្លែងថា កម្ពុជាស្វាគមន៍ប្រទេសណាក៏ដោយដែលចង់បញ្ជូននាវាមកចតនៅឆ្នេររាមកម្ពុជា ប៉ុន្តែសារមួយឃ្លារបស់លោក ទៀ បាញ់ ដែលធ្វើឱ្យមានការសង្ស័យទៀតនោះ ព្រោះលោកបញ្ជាក់ថា មន្ត្រីយោធាបរទេសណាក៏ដោយនឹងមិនអនុញ្ញាតឲ្យចូលពិនិត្យ ឬចង់ស្វែងរកការពិតណាមួយនោះទេ បើកម្ពុជាមិនអនុញ្ញាត គឺពុំមានសិទ្ធិឡើយ។
លោក ទៀ បាញ់ អះអាងថា គឺជារឿងសម្ងាត់របស់កម្ពុជា ក្នុងនាមជារដ្ឋអធិបតេយ្យ។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់លោក ទៀ បាញ់ បាននាំឲ្យមន្ត្រីទូតបស្ចិមប្រទេសមានការសង្ស័យថែមទៀតអំពីអនាគតឆ្នេរសមុទ្ររាមកម្ពុជា អាចមានសព្វាវុធរបស់ចិន ហើយក៏អាចមានវត្តមានទ័ពចិនផងដែរ។
តាមមើលទៅ សហរដ្ឋអាមេរិកទំនងគិតថា ជៀសមិនរួចទេអនាគតមូលដ្ឋានទ័ពចិនអាចមាននៅលើទឹកដីកម្ពុជា។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានបញ្ជូនរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិរបស់ខ្លួន គឺលោក Lloyd Austin មកកាន់ទឹកដីថៃ បន្ទាប់ពីលោកបានបញ្ចប់ការចូលរួមវេទិកាសន្តិសុខឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលរៀបចំធ្វើនៅលើទឹកដីប្រទេសសិង្ហបុរី កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមិថុនា។
កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា លោក Lloyd Austin បានធ្វើដំណើរទៅកាន់ទីក្រុងបាងកក ដោយទទួលបានការស្វាគមន៍យ៉ាងរាក់ទាក់ជាខ្លាំងពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចារ។ ការស្វាគមន៍នោះ មានរហូតដល់ការក្រាលកម្រាលព្រំក្រហម និងមានការត្រួតពលទ័ពពិធីការថៃទៀតផង គឺស្មើនឹងទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានាធិបតី។
ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន AP បានរាយការណ៍ថា លោក Lloyd Austin បានសន្ទនាគ្នាច្រើនម៉ោងជាមួយលោក ប្រាយុទ្ធ ដោយភាគីទាំងពីរបានព្រមព្រៀងថែមទៀតក្នុងការពង្រឹងវិស័យសន្តិសុខតំបន់។
ចំណែកលោក ប្រាយុទ្ធ ស្វាគមន៍អាមេរិកក្នុងការបញ្ជូនទ័ពមកធ្វើសមយុទ្ធជាមួយនឹងកងទ័ពថៃ ទោះជាសមយុទ្ធមួយត្រីមាសម្ដង មួយឆមាសម្ដង ឬមួយឆ្នាំម្ដងក៏ស្វាគមន៍ដែរ។ លោក ប្រាយុទ្ធ ទទួលយកសំណើរបស់ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ដែលស្នើពង្រឹងសាមគ្គីភាពកាន់តែរឹងមាំថែមទៀតលើវិស័យការពារជាតិ និងសន្តិសុខតំបន់ជាមួយនឹងរាជាណាចក្រថៃ។ បន្ថែមលើសពីនេះ ប្រទេសថៃ នឹងស្នើសុំទិញយន្តហោះចម្បាំង F-35 របស់អាមេរិកទៀតផងសម្រាប់ថ្ងៃខាងមុខ។
ចំណែកប្រទេសវៀតណាម វិញ ដែលមានព្រំដែនគោក និងព្រំដែនទឹកជាប់នឹងប្រទេសចិន ក៏បានស្វាគមន៍អាមេរិក ដែលពង្រឹងសាមគ្គីភាពលើវិស័យសន្តិសុខតំបន់ជាមួយនឹងវៀតណាម។
អតីតសត្រូវនឹងគ្នាក្នុងសង្គ្រាមត្រជាក់ បានក្លាយជាមិត្តកាន់តែជិតស្និទ្ធខ្លាំងនៅរយៈពេល ១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ នៅពេលវៀតណាមថ្កោលទោសចិន ដែលនាំនាវាល្បាតមករំលោភដែនទឹកវៀតណាម នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ លោក Lloyd Austin បានដើរជាន់កម្រាលព្រំក្រហម និងត្រួតពលរបស់កងទ័ពវៀតណាម ដែលអមដំណើរដោយរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ ឧត្តមសេនីយ៍ Phan Van Giang នៅទីក្រុងហាណូយ។ នៅពេលនោះហើយដែលវៀតណាម និងអាមេរិក បានឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងដ៏សំខាន់មួយ គឺជាដៃគូសន្ទនាគ្នា និងសហប្រតិបត្តិការអំពីសន្តិសុខតំបន់អាស៊ី ជាពិសេសសន្តិសុខសម្រាប់សមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលវៀតណាម បារម្ភថានៅថ្ងៃណាមួយចិនអាចបង្កការឈ្លានពានទ្រង់ទ្រាយធំជាថ្មីម្ដងទៀតដូចនៅសង្គ្រាមសមុទ្រនៅឆ្នាំ១៩៧៤។
ដោយសារកិច្ចព្រមព្រៀងនេះហើយដែលក្រុងហាណូយ អនុញ្ញាតឱ្យក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ម្ដងម្កាលដាក់ពង្រាយនាវាចម្បាំងអាមេរិកនៅលើផ្ទៃទឹកសមុទ្រវៀតណាម នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ បើដូចនេះ គេអាចចោទសួរថា តើអនាគត ប្រទេសថៃ និងវៀតណាម អាចនឹងអនុញ្ញាតឲ្យមាននាវាចម្បាំងរបស់អាមេរិក មាននៅលើឈូងសមុទ្រថៃ និងនាវាចម្បាំងអាមេរិក មាននៅលើដែនទឹកវៀតណាម នៅប្រជុំកោះត្រល់អតីតដែនកោះខ្មែរដែលវៀតណាមហៅថាកោះភូកុក ដែរឬទេ?៕