TAG
topstory
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបញ្ជាក់ពីផែនការជួបប្រជុំនៅថ្ងៃអាទិត្យ
លោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានបញ្ជាក់កាលពីម្សិលមិញថា គណបក្សប្រឆាំងនឹងបន្តអនុវត្តផែនការរបស់ខ្លួន ក្នុងការធ្វើបាតុកម្មរៀងរាល់សប្តាហ៍ជាលើកដំបូងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងនៅទូទាំងប្រទេសនាថ្ងៃអាទិត្យ។
កាលពីថ្ងៃអង្គារ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានធ្វើការដង្ហែក្បួនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងក្រុងសៀមរាប ដោយលោក សម រង្ស៊ី ប្រធាន គណបក្សសង្គ្រោះជាតិធ្វើដំណើរតាមយន្តហោះឆ្ពោះទៅខេត្តសៀមរាប ដែលស្ថិតនៅភាគខាងលិចនៃប្រទេសកម្ពុជា នាពេលរសៀល ដើម្បីដឹកនាំការជួបជុំជាលើកដំបូងនៅក្រៅរាជធានី ចាប់តាំងពីការបោះឆ្នោតជាតិខែកក្កដាមក។
លោក កឹម សុខា បានថ្លែងថា បន្ទាប់ពីផែនការជួបជុំគ្នានៅសៀមរាប ដែលមានអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងចំនួនប្រហែល១៥.០០០នាក់ចេញមកស្វាគមន៍ ទទួលជោគជ័យ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងវិលត្រឡប់មកកាន់ទីលានប្រជាធិបតេយ្យវិញក្នុងរាជធានីភ្នំពេញក្នុងថ្ងៃអាទិត្យនេះ ហើយបន្ទាប់នេះគណបក្សនេះនឹងពង្រីកកម្មវិធីជួបជុំលើសពីទីក្រុងនេះ។ លោកបានថ្លែងថា “ យើងនឹងធ្វើការជួបជុំគ្នារៀងរាល់ថ្ងៃអាទិត្យ ហើយយើងនឹងធ្វើនៅភ្នំពេញ ឬនៅតាមខេត្ត”។ លោក កឹម សុខា បានថ្លែងថា មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងជួបប្រជុំគ្នានៅថ្ងៃនេះ ដើម្បីពិភាក្សាអំពីគម្រោងផែនការជាក់លាក់របស់ខ្លួន ក្នុងការធ្វើការបន្តកម្មវិធីជួបជុំនៅថ្ងៃអាទិត្យ។
លោក សម រង្ស៊ី បានប្រកាសជាលើកដំបូង កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែវិច្ឆិកា ថា គណបក្សនេះនឹងចាប់ផ្តើមធ្វើការជួបជុំប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលនៅក្រៅរាជធានីភ្នំពេញ។គិតរហូតមកទល់ពេលនេះ គេឃើញមានបាតុកម្ម និងការដង្ហែក្បួនទ្រង់ទ្រាយធំបីលើកនិងមានមនុស្សចូលរួមប្រមាណជា២៥.០០០នាក់។
លោក...
សំឡេងរណារយន្តនិងរថយន្តដឹកឈើលាន់ឭកងរំពងពេញព្រៃនៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់
ដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់, ខេត្តរតនគិរី-នៅពីក្រោយជញ្ជាំងច្រេះចាប់នៃដេប៉ូឈើរបស់ក្រុមហ៊ុនដូនពេញអាហ្គ្រីកូ សំឡេងរណារយន្តលាន់ឮពេញព្រៃនៅជុំវិញនោះ កាលពីរសៀលថ្ងៃច័ន្ទ។
នៅពេលដែលរណារយន្តរោទ៍សំឡេងខ្លាំងៗពេលអារឈើ រថយន្តធុនធ្ងន់មួយគ្រឿងដែលដឹកឈើហុបវែងៗ និងឈើអាររួចបានបើកចូលតាមទ្វារមុខនៃដេប៉ូឈើរបស់ក្រុមហ៊ុននោះ ធ្វើឲ្យធូលីហុយសម្ពោងមកលើផ្ទះរបស់លោក កែវ ស៊ូឡេង។
លោក កែវ ស៊ូឡេង អាយុ៦២ឆ្នាំ ដែលធ្វើស្រែចម្ការនៅលើដីជិតផ្ទះរបស់គាត់រយៈពេល៣១ឆ្នាំមកនេះបាននិយាយថា គាត់ឃើញរថយន្តធំៗយ៉ាងហោចណាស់ប្រាំបួនគ្រឿងដឹកឈើចូលដេប៉ូនេះរៀងរាល់ថ្ងៃ។ ការដឹកឈើចេញចូលដេប៉ូនេះបានចាប់ផ្ដើមកាលពីខែមីនា ប៉ុន្តែឈប់សម្រាកនៅរដូវវស្សា ហើយបានចាប់ផ្ដើមឡើងវិញកាលពីខែមុន។ លោក ស៊ូឡេង បាននិយាយថា “ពួកគេប្រើរថយន្តប្រាំបួនគ្រឿងដឹកឈើជារៀងរាល់ថ្ងៃ ទាំងនៅពេលថ្ងៃ និងនៅពេលយប់”។
អ្នកភូមិនិងមន្ត្រីមូលដ្ឋានមួយចំនួនបានចោទក្រុមហ៊ុននេះថា បានកាប់ឈើនៅខាងក្រៅចម្ការកៅស៊ូ និងចម្ការដូងប្រេងដែលមានការអនុម័តពីរាជរដ្ឋាភិបាលរបស់ខ្លួន ដែលស្ថិតនៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃនេះ។ អ្នកភូមិដែលភាគច្រើនជាជនជាតិភាគតិចឡាវចោទមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលថា មិនយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះការកាប់ឈើក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃដែលមានការការពារតិចតួចនេះ។ ពួកគេក៏បានចោទដែរថា អ្នកកាប់ឈើបានកាប់ឈើជ័រដែលមានអាយុជាងមួយរយឆ្នាំនៅក្នុងព្រៃនេះ ជាឈើដែលពួកគេពឹងផ្អែកលើដើម្បីរកស៊ីចិញ្ចឹមជីវិត។
យាមនៅក្នុងប៉ុស្តិ៍យាមធ្វើពីឈើនៅខាងក្រៅដេប៉ូឈើរបស់ក្រុមហ៊ុនដូនពេញអាហ្គ្រីកូ លោក សាន សុភាព បានពាក់អាវធំពណ៌ត្នោតដែលមានភ្ជាប់សញ្ញារបស់ដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់នៅលើស្មា។ លោក សុភាព បាននិយាយថា គាត់ធ្វើការឲ្យមន្ទីរបរិស្ថានខេត្ត ហើយត្រូវបានលោក អ៊ូ សុធា កូនប្រុសរបស់លោក អ៊ូ សុធី ប្រធានដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ចាត់តាំងឲ្យយាមដេប៉ូឈើរបស់ក្រុមហ៊ុននេះ។
នៅពេលសួរថា ហេតុអ្វីបានជាមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលយាមរោងអារឈើរបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជន លោក សុភាព មិននិយាយទេ ។ គាត់បាននិយាយថា “ប្រសិនបើលោកចង់ដឹងសួរចៅហ្វាយខ្ញុំទៅ គាត់ឈ្មោះ អ៊ូ សុធា។ ចៅហ្វាយខ្ញុំឲ្យខ្ញុំមកយាមក្រុមហ៊ុននេះ”។
មន្ត្រីបរិស្ថាន និងជាអ្នកយាមដេប៉ូឈើរូបនេះបាននិយាយថា រថយន្តដែលដឹកឈើពេញៗចូលតាមទ្វារនេះកាលពីរសៀលថ្ងៃច័ន្ទ សុទ្ធ តែបើកមកពីខេត្តមណ្ឌលគិរីនៅជាប់គ្នានោះ ឆ្ពោះទៅភាគខាងត្បួង។
លោក សយ ថៅ អធិការនគរបាលស្រុកលំផាត់បានបញ្ជាក់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងក្រុមហ៊ុនដូនពេញអាហ្គ្រីកូ និងមន្ទីរបរិស្ថានខេត្ត។ អធិការនគរបាលរូបនេះបាននិយាយថា “អ៊ូ សុធា ជាកូនរបស់លោក អ៊ូ សុធី ហើយគាត់ដាក់សន្តិសុខនៅក្រុមហ៊ុននេះខ្លួនឯង ដូច្នេះពួកគេមិនត្រូវការជំនួយពីអាជ្ញាធររបស់យើងទេ”។
ក្រុមហ៊ុនដូនពេញអាហ្គ្រីកូ មានសិទ្ធិស្របច្បាប់ក្នុងការកាប់ឈើនៅក្នុងដីសម្បទានរបស់ខ្លួនដើម្បីយកដីដាំដើមកៅស៊ូ និងដូងប្រេង។ ប៉ុន្តែលោក ថៅ បានទទួលស្គាល់ថា អ្នកភូមិព្រួយបារម្ភអំពីការបាត់បង់ដីរបស់ខ្លួនទៅលើក្រុមហ៊ុននេះ និងព្រៃដែលពួកគេអាស្រ័យផលនៅជុំវិញនោះ។ លោកបានមានប្រសាសន៍អំពីការងាររបស់ក្រុមហ៊ុននេះថា “ឥឡូវនេះប្រជាជនព្រួយបារម្ភ ពីព្រោះពួកគេខ្លាចបាត់ព្រៃឈើ និងដីស្រែចម្ការរបស់ខ្លួន ហើយអាជ្ញាធររបស់យើងមិនអាចរារាំងពួកគេបានទេ ពីព្រោះនេះគឺជាបទបញ្ជាមកពីថ្នាក់ជាតិ”។
លោក គង់ ស្រ៊ុន អភិបាលស្រុកលំផាត់ក៏បានបញ្ជាក់អំពីអំណាចរបស់ សុធី និងកូនប្រុសរបស់គាត់លើដែនជម្រកសត្វព្រៃនេះដែរ ហើយគាត់បានប្រើពាក្យរិះគន់ខ្លាំងៗមួយចំនួនចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “អ៊ូ សុធី គឺជាប្រធានដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់។ កូនប្រុសរបស់គាត់ឈ្មោះ អ៊ូ សុធា គឺជាបុគ្គលិកធ្វើការក្រៅម៉ោង”។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “សព្វថ្ងៃនេះមានអ្នកកាប់ឈើខុសច្បាប់ជាច្រើនក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃនេះ ហើយគ្មាននរណាអាចរារាំងពួកគេបានទេ ពីព្រោះតំបន់នេះស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់លោក អ៊ូ សុធី និងកូនរបស់គាត់”។
អភិបាលស្រុករូបនេះបានឲ្យដឹងទៀតថា “បន្ទាប់ពីយើងបានទទួលព័ត៌មានពីអ្នកភូមិថា មានមនុស្សកំពុងកាប់ឈើនៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃនេះ យើងបានចុះទៅទីនោះដើម្បីបង្ក្រាបការកាប់ឈើខុសច្បាប់។ ប៉ុន្តែយើងមិនដែលឃើញអ្នកកាប់ឈើទាំងនោះទេ ពីព្រោះលោក អ៊ូ សុធី និងកូនរបស់គាត់ប្រាប់អ្នកកាប់ឈើឲ្យចាកចេញពីកន្លែងកាប់ឈើ ហើយយើងឃើញតែដើមឈើដែលគេបានកាប់រួចប៉ុណ្ណោះ”។
ទាំងអធិការនគរបាលរូបនេះ និងអភិបាលស្រុកមិនមានលេខទូរស័ព្ទរបស់លោកសុធី ឬកូនប្រុសរបស់គាត់ទេ ហើយអ្នកដែលមានលេខទូរស័ព្ទរបស់ពួកគេក៏មិនព្រមប្រាប់ដែរ។
លោក ស៊ន សុវណ្ណសុង ដែលជាប្រធានផ្នែកនៅដែនជម្រកសត្វព្រៃស្រុកលំផាត់ បាននិយាយថា គាត់មិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យនិយាយជាមួយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ឬប្រាប់លេខទូរស័ព្ទរបស់លោក សុធី ទេ។
លោក សុវណ្ណសុង បាននិយាយថា “ខ្ញុំមិនហ៊ានប្រាប់លេខទូរស័ព្ទរបស់គាត់ទេ ព្រោះគាត់បានហាមឃាត់បុគ្គលិករបស់គាត់ទាំងអស់មិនឲ្យប្រាប់លេខទូរស័ព្ទរបស់គាត់ទៅអ្នកដទៃឡើយ។ គាត់បានបង្វែរសំណួរឲ្យទៅសួរលោក ជូ សុភ័ក្ត្រ ប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តរតនគិរី ដែលបានបដិសេធមិននិយាយអំពីរឿងនេះ។
កាលពីខែមុនលោក សុភ័ក្ត្រ បានប្រាប់កាសែត ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី ថា ព្រំប្រទល់របស់ក្រុមហ៊ុនដូនពេញអាហ្គ្រីកូ មិនទាន់បានកំណត់ច្បាប់លាស់ទេ ដូច្នេះគេមិនដឹងថា តើក្រុមហ៊ុននេះកាប់ឈើនៅក្នុងឬក្រៅដីសម្បទានដែលរដ្ឋាភិបាលផ្ដល់ឲ្យខ្លួននេះឬយ៉ាងណាទេ។ លោកបានទទួលស្គាល់ថា ការកាប់ឈើខុសច្បាប់មួយចំនួនប្រហែលជាកើតឡើងនៅក្នុងតំបន់នេះ។
អ្នកភូមិមូលដ្ឋានបានអះអាងថា ការកាប់ឈើជ័រ និងប្រភេទឈើកម្រផ្សេងៗទៀតកំពុងកើតមានយ៉ាងច្រើននៅខាងក្រៅព្រំប្រទល់ដីសម្បទាន។ មេឃុំនិងអភិបាលស្រុកនេះបានគាំទ្រការអះអាងទាំងនេះ។
បន្ទាប់ពីបានធ្វើដំណើរអស់រយៈពេលបីម៉ោងពីភូមិស្រែឈូករបស់គាត់នៅភាគខាងត្បូងមាត់ទន្លេស្រែពក ចូលជ្រៅទៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់នេះ លោក ខែម សុខា បានជាន់ពីលើដើមឈើទាលដែលទើបកាប់ថ្មីៗទុកនៅទីនោះ។
លោក ខែម សុខា និងជនជាតិភាគតិចឡាវដែលរស់នៅក្នុងផ្ទះតូចមួយមិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីទីនោះសម្រាប់ធ្វើស្រែចម្ការ នេសាទត្រី និងយកជ័រឈើទាល និយាយថា “តើលោកដឹងទេ...
ក្រុមអ្នកតវ៉ាបន្តសកម្មភាពប្រមូលផ្តុំ និងដង្ហែក្បួននៅក្នុងរាជធានីភ្នំពញ
ក្រុមអ្នកតវ៉ាមួយក្រុមតូចដែលត្រូវបានបង្ខំឲ្យចាកចេញពីសួនច្បារមុខស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកកាលពីយប់ថ្ងៃអង្គារ បានបន្តអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលចុះចេញពីតំណែងកាលពីម្សិលមិញ ដោយលើកនេះក្រុមនេះបានជួបជុំគ្នានៅមុខស្ថានទូតបារាំង និងដើរក្បួនជុំវិញរាជធានីភ្នំពេញ។
ក្រុមអ្នកតវ៉ា ដែលមានសមាជិកវ័យចំណាស់ប្រហែល១២នាក់ ត្រូវបាននាំខ្លួនទៅវត្តមួយក្នុងខណ្ឌប្ញស្សីកែវ កាលពីយប់ថ្ងៃអង្គារ ដោយកម្លាំងសន្តិសុខខណ្ឌដូនពេញ បន្ទាប់ពីពួកគាត់បានចំណាយពេលនៅខាងក្រៅស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងថ្ងៃទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ។
លោក កែវ សាន អាយុ៦៤ឆ្នាំ តំណាងក្រុមអ្នកតវ៉ានេះ ដែលមានឈ្មោះហៅក្រៅថា ស្បៃវែង និយាយថា “អាជ្ញាធរចង់យកឧគ្ឃោសនសព្ទ របស់យើងទុក ក៏ប៉ុន្តែយើងមិនអាចបណ្តោយ ឲ្យពួកគេធ្វើបែបនេះបានទេ ហើយប្រសិនបើពួកគេមកយកវា យើងនឹងវាយបកពួកគេ វិញ ពីព្រោះវាគឺជាវិធីតែមួយគត់ដែលយើង អាចប្រើប្រាស់ ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយទស្សនរបស់យើង”។
លោកបានលើកឡើងបន្តទៀតថា “ពួកគេនិយាយថា សកម្មភាពដើរក្បួនរបស់ពួកយើងគឺជារឿងខុសច្បាប់ ហើយបានប្រាប់យើងឲ្យឈប់ដើរក្បួន។ ពួកគេមិនអនុញ្ញាតឲ្យពួកយើងទៅដល់គោលដៅរបស់ពួកយើងទេ ហើយចង់បានឧគ្ឃោសនសព្ទរបស់ពួកយើង ក៏ប៉ុន្តែ ពួកយើងមិនព្រមទេ ហើយប្រសិនបើពួកគេចង់បានវា ពួកគេត្រូវសម្លាប់យើងជាមុនសិន”។
ក្រុមនេះត្រូវបានអះអាងថា មានការពាក់ព័ន្ធជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក៍ប៉ុន្តែ លោកស្រី មូរ សុខហួរ ប្រធានកិច្ចការសាធារណៈរបស់គណបក្សនេះកាលពីថ្ងៃអង្គារបានអះអាងថា គណបក្សប្រឆាំង មិនមានការពាក់ព័ន្ធជាមួយបុព្វហេតុរបស់ក្រុមនេះទេ។ ពួកគេបាននិយាយថា ពួកគេសង្ឃឹម ថានឹងតតាំងជាមួយរដ្ឋាភិបាលជុំវិញការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីខែកក្កដា ដែលបានបង្កឲ្យមានវិវាទកើតឡើង។
នៅវេលាម៉ោង៨ព្រឹក កាលពីម្សិលមិញពួកគេត្រូវបានស្នើឲ្យចាកចេញពីមុខស្ថានទូតបារាំង និងបានឈប់នៅវត្តកោះ ដែលត្រូវ បានបិទវេលាម៉ោងប្រហែល១១ព្រឹក។ នៅទីនោះពួកគេបានជួបលោក ឃួង ស្រេង អភិបាលរងរាជធានីភ្នំពេញ តំណាងសង្កាត់មួយរូប និងនគរបាលចរាចរ។ បន្ទាប់ពីមានការចរចាគ្នាពីរលើក ក្រុមអ្នកតវ៉ានេះត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យចេញពីវត្តកោះ ដោយព្រះសង្ឃប្រាំមួយអង្គ ដែលបាន មានសង្ឃដីកាថា អាជ្ញាធរគ្មានសិទ្ធិបិទក្លោងទ្វារវត្តទេ។ បន្ទាប់មកពួកគេក៏បានធ្វើដំណើរ ទៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ បន្ទាប់ពីមិនយល់ព្រមត្រឡប់ទៅស្ថានទូតបារាំង ឬក៏ទៅកាន់ស្ថានទូតជប៉ុនតាមផែនការរបស់ពួកគេ។
ទោះបីជាយ៉ាងណា នៅវេលាម៉ោង២រសៀល ពួកគេបានជួបអ្នកតវ៉ាមួយក្រុមដែលមកពីសហគមន៍បឹងកក់ ហើយក៏បានត្រឡប់ទៅស្ថានទូតបារាំងវិញ ជាហេតុធ្វើឲ្យនគរបាលមានការស្រងាកចិត្ត ដោយសារតែខ្លួនបានព្យាយាមជំរុញឲ្យពួកគេត្រឡប់ទៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យវិញ ក៏ប៉ុន្តែ ទទួលបរាជ័យក្នុងការធ្វើបែបនេះ។
លោក ជូន ណារិន ស្នងការរងនគរបាលរាជធានីបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងបានឯកភាពគ្នាថា ពួកគេនឹងត្រឡប់ទៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យវិញ ក៏ប៉ុន្តែ ឥឡូវនេះម៉េចបានជាពួកគេដូរចិត្ត និងចង់ទៅស្ថានទូតបារាំងទៅវិញ?”។
នៅឯស្ថានទូតបារាំងក្រុមអ្នកតវ៉ាបានប្រគល់ញាត្តិមួយ ដើម្បីអំពាវនាវសុំជំនួយជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាល “គោរពច្បាប់” និងគោរពកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១”។ អ្នកតវ៉ាមួយរូបបាននិយាយថា “យើងមិនមានរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ទេ”។ អ្នកតវ៉ាមួយរូបផ្សេងទៀតឈ្មោះ អ៊ុកពេជ្រ សំណាង អាយុ៥៥ឆ្នាំ បានលើកឡើងថា ក្រុមអ្នកតវ៉ានេះនឹងបន្តប្រមូលផ្តុំគ្នានៅវត្តភ្នំ ដែលមានកម្លាំងកងរាជអាវុធហត្ថយ៉ាងតិច១០នាក់ត្រូវបានដាក់ពង្រាយ បន្ទាប់ពីពួកគេទៅដល់។
លោកបានលើកឡើងបន្ថែមទៀតថា “ប្រសិនបើយើងនៅស្ងៀមស្ងាត់ពួកគេនឹងមិនខ្វល់ពីពួកយើងទេ។ ដូច្នេះយើងត្រូវធ្វើឲ្យគេឮសំឡេងរបស់ពួកយើង ដើម្បីស្វែងរកយុត្តិធម៌សម្រាប់ប្រជាជនយើង”៕ សុធា
ការប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សប្រកបដោយសន្តិវិធី និងគ្មានហិង្សា
កាលពីម្សិលមិញអង្គការសិទ្ធិមនុស្សបានស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលបង្កើនល្បឿនកែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការ បញ្ចប់ការទន្ទ្រានយកដី ធានាឲ្យមានសិទ្ធិការងារជាមូលដ្ឋាន និងដោះស្រាយកង្វល់ជាច្រើនទៀត នៅពេលពិភពលោកប្រារព្ធខួបលើកទី៦៥ចាប់តាំងពីមានការបង្កើតសេចក្ដីប្រកាសជាសាកលស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សនេះមក។
ប៉ុន្តែការប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិដោយសន្តិវិធីបានបញ្ចប់ដោយភាពជូរចត់កាលពីយប់មិញ នៅពេលដែលមានការបិទផ្លូវចន្លោះពីមហាវិថីព្រះមុនីវង្ស និងវត្តភ្នំ ហើយកងរាជអាវុធហត្ថ និងនគរបាលប្រឆាំងកុបកម្មរាប់រយនាក់បានបំបែកក្រុមអ្នកដេកតវ៉ាមួយក្រុមតូចនៅក្រៅស្ថានទូតអាមេរិក ហើយការបង្ក្រាបនេះបណ្ដាលឲ្យយុវជនមួយក្រុមទៀតគប់ដុំថ្ម និងដបសាំង។
កាលពីពេលព្រឹកម្សិលមិញ ក្រុមអ្នកតវ៉ាមួយក្រុមតូចបានប្រមូលផ្ដុំគ្នាដោតទង់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅខាងក្រៅស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក នៅជិតវត្ថភ្នំ ដែលនៅទីនោះក៏មានការជួបជុំគ្នាធំមួយដើម្បីប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សដែរ។ តំណាងអ្នកតវ៉ាម្នាក់ដែលបានជួបជុំគ្នានៅជិតស្ថានទូតអាមេរិកបាននិយាយថា ពួកគេនឹងមិនចាកចេញទេ រហូតដល់នាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ចុះចេញពីតំណែង។
លោកស្រី មូរ សុខហួរ តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានទៅទីនោះ និងបានប្រាប់ឲ្យពួកគេបំបែកគ្នា ហើយបានមានប្រសាសន៍ថា ពួកគេមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការតវ៉ារបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិទេ ប៉ុន្តែក្រោយមកលោកស្រីបានចាកចេញវិញនៅពេលដែលក្រុមអ្នកតវ៉ាទាំងនោះមិនធ្វើតាមសំណើរបស់លោកស្រី។
អ្នកតវ៉ាម្នាក់បាននិយាយអំពីលោកស្រី មូរ សុខហួរ ថា គាត់មកទីនេះដើម្បីបំភិតបំភ័យយើង” ។ អ្នកតវ៉ារូបនេះបានបញ្ជាក់ថា ក្រុមខ្លួននឹងស្ថិតនៅក្រៅស្ថានទូតនេះមួយយប់។ ប៉ុន្តែនៅពេលយប់ចូលមកដល់ ក្រុមអ្នកតវ៉ាដែលស្បើយទៅៗមកនៅប្រហែល១២នាក់អង្គុយកាន់ទៀនលើកន្ទេលនេះត្រូវបានកងកម្លាំងសន្តិសុខខណ្ឌដូនពេញ ប្រាប់ឲ្យចាកចេញ ខណៈដែលនៅជិតវត្តភ្នំមាននគរបាលប្រឆាំងកុបកម្ម និងកងរាជអាវុធហត្ថរាប់រយនាក់កំពុងឈររង់ចាំបទបញ្ជា។
បន្ទាប់មកក្រុមសន្តិសុខទាំងនោះបានរុញអ្នកតវ៉ាមួយក្រុមតូចនេះឡើងលើរថយន្ត។ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ បាននិយាយថា អ្នកតវ៉ាទាំងនោះត្រូវបានដឹកយកទៅដាក់នៅវត្តមួយក្នុងខណ្ឌឫស្សីកែវដោយសុវត្ថិភាព។
លោក ខេង ទីតូ អ្នកនាំពាក្យកងរាជអាវុធហត្ថបានមានប្រសាសន៍ថា លោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ បានប្រាប់អាជ្ញាធរកាលពីម្សិលមិញឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្ននៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាសន្តិសុខនៅខាងក្រៅស្ថានទូតនេះ។
នៅទូទាំងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីម្សិលមិញមានក្រុមតវ៉ាផ្សេងៗគ្នា ដូចជាគណបក្សនយោបាយ និងព្រះសង្ឃ ដែលបានហែក្បួន ឬជួបជុំគ្នាដើម្បីប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្ស និងបង្ហាញពីការរំលោភបំពានសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
គណៈកម្មាធិការប្រព្រឹត្តិកម្ម អង្គការសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សបានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមមួយដែលបានលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាល “ មានកាតព្វកិច្ចលើកស្ទួយ គោរព និងអនុវត្តសិទ្ធិមនុស្ស ដែលមានការទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិ ហើយបានអំពាវនាវឲ្យបញ្ចប់ការបណ្ដេញប្រជាជនទាំងបង្ខំចេញពីដី និងស្នើឲ្យបើកកន្លែងសាធារណៈជាច្រើនទៀតសម្រាប់ប្រជាជនជួបជុំគ្នា។
ការិយាល័យឧត្តមស្នងការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សបានស្នើឲ្យមានយន្តការទទួលខុសត្រូវ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សឲ្យមានតម្លាភាព និងការចូលរួមទូលំទូលាយក្នុងការធ្វើសេចក្តីសម្រេច ដើម្បីបង្កើនឪកាសកែទម្រង់ឲ្យបានជោគជ័យ។
ព្រឹត្តិការណ៍កាលពីម្សិលមិញនេះបានចាប់ផ្តើមដោយមានការចូលរួមពីព្រះសង្ឃនិងជនសីុវិលរាប់រយអង្គនិងនាក់ ដែលភាគច្រើនបានដើរមកពីតាមខេត្តនានាអស់រយៈពេល១០ថ្ងៃ ហើយបានប្រឆាំងនឹងបទបញ្ជារបស់សាលារាជធានីដោយការហែក្បួនទៅកាន់រដ្ឋសភាដើម្បីដាក់ញត្តិទាមទារឲ្យបញ្ចប់ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។
កងរាជអាវុធហត្ថនិងនគរបាលប្រដាប់អាវុធបានឈរនៅក្បែរនោះ ប៉ុន្តែក្រុមអ្នកតវ៉ាបានបែកគ្នាវិញនៅពេលថ្ងៃត្រង់ដោយមិនបានដាក់ញត្តិឡើយ ព្រោះគ្មានអ្នកធ្វើការនៅរដ្ឋសភាដើម្បីទទួលញត្តិនោះឡើយ កាលពីម្សិលមិញ ព្រោះជាថ្ងៃឈប់សម្រាក។
ព្រះតេជគុណ ប៊ុន ប៊ុនទិញ ប្រធានបណ្ដាញព្រះសង្ឃឯករាជ្យដើម្បីយុត្តិធម៌សង្គម និងជាអ្នកដឹកនាំធម្មយាត្រារបស់ព្រះសង្ឃ បានមានសង្ឃដីកាថា ថ្វីបើមិនបានប្រគល់ញត្តិដោយផ្ទាល់ជូនរដ្ឋសភាក៏ដោយ ក៏ព្រះអង្គជឿជាក់ថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានឹងឮពីសាររបស់ក្រុមអ្នកតវ៉ាដែរ។
ព្រះអង្គបានមានសង្ឃដីកាថា “ពួកគេនឹងឮ ពីព្រោះឥឡូវនេះប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយខ្លាំងណាស់។ អាត្មាជឿថា ប្រសិនបើយើងនិយាយអាក្រក់ជាមួយលោក ហ៊ុន សែន គាត់មានប្រតិកម្មភ្លាម។ អាត្មាជឿថា គាត់ស្ដាប់គ្រប់ពេលទាំងអស់”។
លោក មឿន តុលា ប្រធានកម្មវិធីសិទ្ធិការងារនៅមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍មានប្រសាសន៍ថា ពាក្យបណ្ដឹងដែលអ្នកធ្វើធម្មយាត្រាប្រមូលបាននឹងត្រូវប្រគល់ទៅឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅពេលខាងមុខនេះ។
កាលពីព្រឹកម្សិលមិញនេះ លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានដើរពីទីស្នាក់ការគណបក្សរបស់លោកក្នុងសង្កាត់ចាក់អង្រែលើនៅម៉ោង៨ព្រឹក។ លោក សម រង្ស៊ី ដែលអមដោយតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតរបស់គណបក្សប្រឆាំង និងអ្នកគាំទ្របានដឹកនាំអ្នកគាំទ្ររាប់រយនាក់ដើរមកកាន់ទីលានប្រជាធិបតេយ្យតាមមហាវិថីព្រះមុនីវង្ស។ លោកបានមានប្រសាសន៍នៅពេលចាកចេញពីទីស្នាក់ការគណបក្សរបស់លោកថា “យើងដើរដើម្បីទាមទារឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ យើងដើរដោយសន្តិវិធី និងគ្មានអំពើហិង្សា”។
ការហែក្បួនរបស់លោក សម រង្ស៊ី ក៏បានធ្វើឡើងដោយរលូនផងដែរ ថ្វីបើក្រសួងមហាផ្ទៃបានហាមកាលពីថ្ងៃអាទិត្យមិនឲ្យមានការហែក្បួននៅក្នុងទីក្រុងក៏ដោយ។ ការហែក្បួនរបស់លោក សម រង្ស៊ី បានជួបគ្នានៅត្រង់ចំណុចប្រសព្វនៃមហាព្រះមុនីវង្ស និងមហាវិថីសហព័ន្ធរុស្ស៊ី ជាមួយនឹងការហែក្បួនមួយទៀតដែលដឹកនាំដោយលោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សដែលបានចាប់ផ្ដើមនៅក្នុងខណ្ឌទួលគោក។
ពេលថ្លែងទៅកាន់អ្នកគាំទ្រប្រហែល៥.០០០នាក់នៅក្នុងទីលានប្រជាធិបតេយ្យ លោក សម រង្ស៊ី បានអះអាងថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺជាអ្នកឈ្នះពិតប្រាកដនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីខែកក្កដា។ លោកក៏បានប្រាប់ក្រុមអ្នកតវ៉ាផងដែរថា សិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ពួកគេត្រូវបានបំពានដោយការលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោត។
ពេលថ្លែងម្ដងទៀតទៅកាន់មនុស្សរាប់ពាន់នាក់ដែលបានជួបជុំគ្នានៅជិតវត្តភ្នំ លោក សម រង្ស៊ី បានទទួលការអបអរសាទរពីមនុស្សជាច្រើននៅពេលដែលលោកទាមទារឲ្យមានការតម្លើងប្រាក់ខែរបស់កម្មករ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “នៅថ្ងៃនេះមានព្រឹត្តិការណ៍បីផ្សេងគ្នា ប៉ុន្តែព្រឹត្តិការណ៍ទាំងអស់មានគោលដៅដូចគ្នា គឺសិទ្ធិមនុស្ស” ។លោកបានបន្ថែមថា “យើងត្រូវគោរពសិទ្ធិសហជីព និងសិទ្ធិរបស់កម្មកររោងចក្រ”។
នៅឯពហុកីឡាដ្ឋានជាតិអូឡាំពិកឯណោះវិញ លោក ប៉ា សុជាតិវង្ស អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញបានប្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ និងតំណាងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលប្រហែល៦០០នាក់ថា គោលបំណងរបស់លោក គឺចង់ឲ្យមានការពង្រឹងទំនាក់ទំនងរវាងសាលារាជធានី និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល ហើយលោកបាននិយាយការពារសេចក្ដីសម្រេចរបស់លោកក្នុងការមិនអនុញ្ញាតឲ្យព្រះសង្ឃ និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិហែក្បួននៅក្នុងទីក្រុង។
លោក ប៉ា សុជាតិវង្ស បានមានប្រសាសន៍ថា “ក្នុងរយៈពេលពីរបីថ្ងៃមកនេះ យើងបានទទួលការរិះគន់ពីមតិសាធារណៈ។ ការហែក្បួនធ្វើឡើងដើម្បីទាមទារសិទ្ធិជាមូលដ្ឋាន។ ប៉ុន្តែអ្នកហែក្បួនបានបំពានសិទ្ធិអ្នកដទៃ”។ លោកបន្ថែមថា ការកកស្ទះចរាចរណ៍ដែលបង្កឡើងដោយអ្នកហែក្បួនគឺជាការបំពានសិទ្ធិបែបនេះ៕ គឹមហឿន
(រាយការណ៍បន្ថែម ដោយ ផន បុប្ផា ម៉ិច ដារ៉ា Lauren Crothers ឃី សុវុឌ្ឍី Matt Blomberg និង គុច ណារ៉េន)
លោក សម រង្ស៊ី ទាមទារឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ចុះចេញពីតំណែង
ក្រុងសៀមរាប-លោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង កាលពីម្សិលមិញទទួលបានការស្វាគមន៍ ពីសំណាក់អ្នកគាំទ្រចំនួន១៥.០០០នាក់ នេះជាលើកដំបូងដែលបានធ្វើការជួបជុំនៅខេត្តសៀមរាប បន្ទាប់ពីព្រឹត្តិការណ៍បោះឆ្នោតជាតិបានកន្លងមក។ នៅទីនោះ ជាថ្មីម្តងទៀត លោកបានទាមទារឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចុះចេញពីតំណែង។
នៅពេលទៅដល់ខេត្តសៀមរាបតាមជើងយន្តហោះពីរាជធានីភ្នំពេញ តាមការគ្រោងទុកលោក សម រង្ស៊ី បានចុះនៅឧទ្យានអង្គរ ឃ្យុងយូ នៅជាយក្រុងសៀមរាប ដោយ មានសំឡេងអបអរសាទរយ៉ាងច្រើននៅម៉ោងប្រហែល៤រសៀល។
អ្នកដើរអមលោក សម រង្ស៊ី មិនមែនជាលោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះ ជាតិទេ គឺលោកស្រី ជូឡុង សូមូរ៉ា ភរិយារបស់លោក ហើយនៅពេលនោះ លោកបានឡើងទៅលើឆាក និងបានសូមអភ័យទោសសម្រាប់ អវត្តមានគ្មានការពន្យល់មូលហេតុរបស់លោកអនុប្រធានគណបក្ស ក៏ប៉ុន្តែ លោកបានលើកសរសើរវត្តមានអ្នកចូលរួមដ៏ច្រើននៅឧទ្យាននោះ។
លោក សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍ថា “អ្នកខ្លះនិយាយថា នៅពេលយើងអបអរទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ការរៀបចំពិធីនៅទីនេះប្រហែលជាគ្មានប្រយោជន៍ទេពីព្រោះ មិនមានមនុស្សគ្រប់គ្រាន់មកចូលរួមទេ។ ដូច្នេះ ពិធីនេះគួរត្រូវបានរៀបចំនៅរាជធានីភ្នំពេញ ទើបមានអ្នកចូលរួមគ្រប់គ្រាន់”។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា “ក៏ប៉ុន្តែ មើលចុះ អ្នកចូលរួមនៅទីនេះមានច្រើនដូចនៅភ្នំពេញដែរក្នុងថ្ងៃនេះ។ យើងបានជួបជុំគ្នានៅលើវាលស្រែក៏ប៉ុន្តែ អ្នកចូលរួមនៅទីនេះមានចំនួនដូចនៅទីក្រុងភ្នំពេញដែរ”។ លោក សម រង្ស៊ី បានសន្យាធ្វើបាតុកម្មនាពេលអនាគតទាំងនៅខេត្តសៀមរាប ទាំងនៅរាជធានីភ្នំពេញ ហើយលោកបានលើកឡើងថា សំឡេងប្រឆាំងនឹងលោក ហ៊ុន សែន ក្រោយពេលបោះឆ្នោតជាតិយ៉ាងចម្រូងចម្រាសកាលពីខែកក្កដា ពិតជាមានគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់រក្សាសកម្មភាពតវ៉ាទូទាំងប្រទេស។
ថ្លែងបន្តអំពីសាច់រឿងមួយ ដែលតែងតែ ត្រូវបានលើកឡើងនៅក្នុងកម្មវិធីជួបជុំរបស់គណបក្សប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី បានបង្វែងការចាប់អារម្មណ៍ ទៅលើបញ្ហាទន្ទ្រានយកដី...
រដ្ឋាភិបាលបង្កើនកម្លាំងសន្តិសុខសម្រាប់គ្រប់គ្រងការប្រមូលផ្ដុំគ្នាអំឡុងទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ
មន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថមួយរូបបានឲ្យដឹងកាលពីម្សិលមិញថា រដ្ឋាភិបាលនឹងដាក់ពង្រាយកម្លាំងសន្តិសុខប្រដាប់អាវុធច្រើនជាងមុនទ្វេដងនៅតាមវិថីនានាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនាថ្ងៃនេះ ដើម្បីគ្រប់គ្រងសកម្មភាពប្រមូលផ្តុំគ្នាដែលគ្រោងរៀបចំឡើងដើម្បីអបអរសាទរទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ។
លោកឧត្តមសេនីយ៍ ខេង ទីតូ អ្នកនាំពាក្យកងរាជអាវុធហត្ថ មានប្រសាសន៍ថា “យើងមានកម្លាំង សម្រាប់ព្រឹត្តិការណ៍បែបនេះ។ បានន័យថា ប្រសិនបើនៅថ្ងៃធម្មតា យើងមានកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ១០០នាក់ អ៊ីចឹងនៅថ្ងៃពិសេសបែបនេះ ខពោលគឺអំឡុងព្រឹត្តិការណ៍ នយោបាយ ឬព្រឹត្តិការណ៍ប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះ យើងនឹងបង្កើនកម្លាំង...៥០ភាគរយ ឬក៏១០០ភាគរយ”។
លោកឧត្តមសេនីយ៍ ខេង ទីតូ បានបន្ថែមថា ការដាក់ពង្រាយកម្លាំងបន្ថែម តាំងពីខាងក្រៅរាជធានីភ្នំពេញនេះ នឹងផ្ដោតសំខាន់ទៅលើតំបន់នានានៅក្នុងរាជធានីដែលមានកម្មវិធីប្រមូលផ្តុំគ្នានៅក្នុងថ្ងៃនេះ ដូចជានៅកោះពេជ្រ ទីលានប្រជាធិបតេយ្យ និងពហុកីឡាដ្ឋានជាតិអូឡាំពិក ជាដើម។
ទាហានយ៉ាងតិច១០០នាក់មកពីអង្គភាពកងអង្គរក្សលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានឈរជើងនៅសាលសន្និសីទចតុមុខដែរកាលពីម្សិលមិញនេះ។
ទាហានម្នាក់ក្នុងចំណោមទាហានទំាងនោះបាននិយាយសំដៅទៅលើមូលដ្ឋានអង្គភាពអង្គរក្សលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលស្ថិតក្នុងភូមិគ្រឹះរបស់លោកនៅក្រៅរាជធានីថា “យើងមកទីនេះព្រឹកមិញនេះឯង គឺមកពីតាខ្មៅ”។ ទាហានរូបនេះនិយាយបន្តថា “យើងនឹងត្រឡប់ទៅវិញនៅពេលភារកិច្ចរបស់យើងចប់”។ គាត់បានបដិសេធមិនប្រាប់ឈ្មោះទេ ដោយសារខ្លាចមានបញ្ហា។
នៅពេលត្រូវបានសួរថា តើមូលហេតុអ្វីបានជាមានទាហានមកពីអង្គភាពកងអង្គរក្សនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅរាជធានីភ្នំពេញមុនការប្រមូលផ្តុំគ្នាអបអរសាទរទិវាសិទ្ធិមនុស្ស នោះ លោកឧត្តមសេនីយ ខេង ទីតូ បានលើកឡើងថា អង្គភាពនេះត្រូវបានហៅមកជាទៀងទាត់ឲ្យផ្ដល់កម្លាំងបន្ថែមអំឡុងព្រឹត្តិការណ៍ធំៗ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “នៅពេលណាដែលមានការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ផ្សេងៗ ពួកគេតែងតែមកជួយ។ ពួកគេគឺជាកម្លាំងបន្ថែមសម្រាប់ជួយរក្សាសន្តិសុខ”។
កាលពីថ្ងៃអាទិត្យក្រសួងមហាផ្ទៃបានឲ្យដឹងថា ការប្រមូលផ្ដុំគ្នាដែលគ្រោងធ្វើឡើងដោយអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហជីពកម្មករ និងគណបក្សប្រឆាំងនេះនឹងត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើតាមការគ្រោងទុក ក៏ប៉ុន្តែមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានក្រុមណាមួយធ្វើការដង្ហែក្បួននៅក្នុងរាជធានីទេ។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក យែម បុញ្ញឫទ្ធិ អ្នកនាំពាក្យនៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានបញ្ជាក់សារជាថ្មីថា ការដង្ហែក្បួននេះនឹងបន្តតាមការគ្រោងទុកនៅថ្ងៃនេះ ដោយបានប៉ាន់ប្រមាណថា អ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំង៣០.០០០នាក់ នឹងបង្កើតជាក្រុមចំនួនបី ដែលនឹងដង្ហែតាមលោក សម រង្ស៊ី លោក កឹម សុខា និងអ្នកស្រី មូរ សុខហួរ ឆ្ពោះទៅកាន់វិមានរដ្ឋសភាជាតិដើម្បីទាមទារឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សប្រសើរជាងមុន។
លោក យែម បុញ្ញឫទ្ធិ បានលើកឡើងថា លោកសង្ឃឹមថា កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធដែលត្រូវបានដាក់ពង្រាយតាមដងផ្លូវក្នុងចំនួនច្រើនជាងមុននេះ នឹងត្រូវបានប្រើសម្រាប់សម្រួលដល់ការប្រមូលផ្ដុំក្នុងបុព្វហេតុនយោបាយ ជាជាងរារាំងពួកគេ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា “ វាជាភារកិច្ចរបស់ពួកគេក្នុងការធានាសន្តិសុខនាថ្ងៃស្អែកនេះ”។
តាមរយៈសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) បានអំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាគោរពសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការប្រមូលផ្ដុំគ្នាដោយសន្តិវិធី ហើយបានជំរុញឲ្យពួកគេបញ្ជៀសការបិទផ្លូវដែលអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ ឬប្រើកម្លាំងជ្រុលហួសហេតុលើបាតុករ។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះមានខ្លឹមសារថា “ អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិមានការព្រួយបារម្ភថា របាំងបន្លាលួសគឺហាក់ដូចជាបានត្រៀមរួចហើយសម្រាប់ការប្រើប្រាស់នៅតំបន់មួយចំនួនក្នុងរាជធានី ហើយយើងសូមអំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាធ្វើការសម្របសម្រួលជាជាងរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការចូលរួមប្រមូលផ្ដុំគ្នាដោយសន្តិវិធី ”។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក៏មានផែនការរៀបចំការប្រមូលផ្ដុំគ្នា និងដង្ហែក្បួនកាត់ក្រុងសៀមរាបនៅពេលរសៀលផងដែរ ដោយគណបក្សនេះបានមានះថា ខ្លួននឹងដង្ហែក្បួនឆ្ពោះទៅប្រសាទអង្គរវត្ត។ អាជ្ញាធរខេត្តសៀមរាបបានបញ្ជាក់រួចហើយថា ខ្លួននឹងមិនអនុញ្ញាតឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិធ្វើបែបនេះទេ។
លោក កាន សម្បត្តិ ស្នងការរងនគរបាលខេត្តសៀមរាប បានឲ្យដឹងថា កងកម្លាំងបន្ថែមក៏នឹងត្រូវបានដាក់ពង្រាយក្នុងតំបន់ទេស-ចរណ៍នេះដើម្បីគ្រប់គ្រងការតវ៉ាលើកដំបូងរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក្នុងខេត្តនេះ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា “សម្រាប់ព្រឹត្តិ-ការណ៍បែបនេះ នឹងមានមនុស្សច្រើនជាងធម្មតា ដូច្នេះយើងនឹងបង្កើនចំនួននគរបាលឧទាហរណ៍ពី១០០នាក់ទៅ២០០នាក់ដើម្បីសម្រួលចរាចរណ៍ និងធានាឲ្យបានថា ពុំមានហេតុការណ៍អាក្រក់អ្វីកើតឡើង៕សេរីវុធ
ACU សហការជាមួយក្រុមហ៊ុនកូកាកូឡាដើម្បីប្រឆាំងអំពើពុករលួយ
អំឡុងពេលប្រគំតន្ត្រីប្រជាប្រិយរយៈពេលបួនម៉ោងនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីម្សិលមិញដើម្បីរំឭកទិវាប្រឆាំងអំពើពុករលួយអន្តរជាតិនោះ ក្រុមហ៊ុនកូកាកូឡា និងអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់រដ្ឋាភិបាល (ACU) កាលពីម្សិលមិញបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយមិនឲ្យក្រុម ហ៊ុនភេសជ្ជៈអន្តរជាតិនេះប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោក ឱម យិនទៀង ប្រធានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ បានមានប្រសាសន៍នៅក្នុងពិធីនេះមុនពេលអញ្ជើញលោក ប៉ូល ផបភីលលៀ ប្រធានក្រុមហ៊ុនកូកាកូឡាប្រចាំកម្ពុជាឲ្យឡើងលើវេទិកាថា “អំពើពុករលួយជាឧបសគ្គដល់ការអភិវឌ្ឍ និងការរីកចម្រើនរបស់សេដ្ឋកិច្ច ហើយក៏ជាឧបសគ្គចំពោះសង្គមស្អាតស្អំ និងអភិបាលកិច្ចល្អដែរ។
លោក ផបភីលលៀ ដែលបានក្រេបកូកាកូឡាមួយកំប៉ុងមុនពេលចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះបានមានប្រសាសន៍នៅពេលក្រោយមកថា ក្រុមហ៊ុនសង្ឃឹមថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះនឹងទទួលបានផលប្រយោជន៍ធំធេង។ លោក ផបភីលលៀ បានមានប្រសាសន៍នៅពេលធ្វើសន្និសីទកាសែតថា “ក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនគិតថា យើងមិនអាចធ្វើអាជីវកម្មក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានទេ ប្រសិនបើយើងមិនសូកប៉ាន់។ ក្រុមហ៊ុនកូកាកូឡាប្រកាសថា យើងកំពុងធ្វើអាជីវកម្មនៅទីនេះ ហើយយើងគោរពច្បាប់មួយរយភាគរយ”។
កិច្ចព្រមព្រៀងសរសេរជាភាសាអង់គ្លេសដែលគេបានចែកឲ្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនេះមានខ្លឹមសារថា ក្រុមហ៊ុនកូកាកូឡា បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះដើម្បីបង្ហាញពីការគោរពរបស់ក្រុមហ៊ុនចំពោះការខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះមានខ្លឹមសារថា “ក្រុមហ៊ុនកូកាកូឡា នឹងមិនចូលរួមក្នុងការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយឬសូកប៉ាន់ទេ ដើម្បីធ្វើជាគំរូសម្រាប់វិស័យឯកជនក្នុងការចូលរួមប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើពុករលួយ”។
ក្រុមហ៊ុននេះក៏បានព្រមព្រៀងបន្តអប់រំបុគ្គលិករបស់ខ្លួនមិនឲ្យប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយនិងឲ្យរាយការណ៍ប្រាប់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយនូវការប៉ុនប៉ងណាមួយដើម្បីជំរុញឲ្យបុគ្គលិកប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះលើកឡើងទៀតថា “ក្រុមហ៊ុនកូកាកូឡា អាចចាត់វិធានការដោយការរាយការណ៍ប្រាប់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយប្រសិនបើមានមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល អ្នកផ្គត់ផ្គង់ អតិថិជន និងស្ថាប័នផ្សេងទៀត ឬបុគ្គលណាមួយទាមទារឲ្យក្រុមហ៊ុនកូកាកូឡា បង់លុយមិនត្រឹមត្រូវ”។
នៅពេលដែលមានការប្រគំតន្ត្រីប្រជាប្រិយនេះ អ្នកចម្រៀងមួយគូរបានឡើងលើឆាកច្រៀងចម្រៀងដែលមានចំណងជើងថា “កុំចង់ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ កុំពុករលួយ មិនហ៊ានប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ”។ ចម្រៀងនេះមានខ្លឹមសាថា “សូមកុំពុករលួយ និងធ្វើឲ្យព្រះមហាក្សត្រ ក៏ដូចជានាយករដ្ឋមន្ត្រីព្រួយបារម្ភ”។ “សូមបញ្ឈប់អំពើពុករលួយ។ ប្រសិនបើលោកអ្នកពុករលួយ គ្មាននរណាម្នាក់អាចជួយលោកអ្នកបានទេ។ សូមកុំពុករលួយ យើងត្រូវតែប្រឹងប្រែងឲ្យអស់ពីសមត្ថភាពមិនប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ”។
នៅឯសន្និសីទកាសែតបន្ទាប់ពីពិធីនេះលោក ឱម យិនទៀង មានប្រសាសន៍ថា ក្រុមហ៊ុនកូកាកូឡា មានគោលនយោបាយប្រឆាំងអំពើពុករលួយផ្ទៃក្នុងតឹងរ៉ឹងដែលធ្វើឲ្យមានឥទ្ធិពលដល់ក្រុមហ៊ុនផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះជាមួយក្រុមហ៊ុនកូកាកូឡា ដោយសារក្រុមហ៊ុនកូកាកូឡា គឺជាក្បាលរទេះភ្លើងដែលអាចជំរុញឲ្យក្រុមហ៊ុនផ្សេងៗទៀតប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ”។
កាលពីសប្ដាហ៍មុនអង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិបានបង្ហាញថា កម្ពុជាបានធ្លាក់ដល់ចំណាត់ថ្នាក់ទាបទី១៦០ក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន១៧៧នៅក្នុងសន្ទស្សន៍យល់ដឹងពីអំពើពុករលួយប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួន រីឯអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយត្រូវបានអង្គការសង្គមស៊ីវិលរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងចាប់តាំងពីស្ថាប័ននេះបង្កើតឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ២០១០ចំពោះការអនុវត្ត ច្បាប់មិនបានតឹងរ៉ឹង។
អង្គភាពនេះមិនទាន់ស៊ើបអង្កេតព័ត៌មាននៅក្នុងរបាយការណ៍របស់មូលនិធិពិភពលោកដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងជំងឺអេដស៍ ជំងឺរបេង និងជំងឺគ្រុនចាញ់ ដែលថា មានអំពើពុករលួយទ្រង់ទ្រាយធំនៅក្រសួងសុខាភិបាលនោះទេ។ មូលនិធិនេះបានលាតត្រដាងកាលពីខែមុនថា មន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាលបានយកលុយទុកសម្រាប់ជួយជនរង់គ្រោះដោយសារជំងឺគ្រុនចាញ់ និងជំងឺអេសដ៍ ដាក់ក្នុងហោប៉ៅផ្ទាល់ខ្លួន។
ឆ្លើយតបនឹងសំណួរដែលសួរថា តើអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយបានស៊ើបអង្កេតពីការលើកឡើងនៅក្នុងរបាយការណ៍នេះឬយ៉ាងណានោះលោក ឱម យិនទៀង បានមានប្រសាសន៍ថា “ យើងបានទទួលរបាយការណ៍របស់មូលនិធិពិភពលោកនេះហើយ ប៉ុន្តែយើងនៅមិនទាន់បានវាយតម្លៃរបាយការណ៍នេះនៅឡើយទេ។ យើងកំពុងរង់ចាំទាក់ទងមូលនិធិពិភពលោកដើម្បីពិភាក្សាពីរឿងនេះជាមុនសិន៕ គឹមហឿន
សកម្មភាពកាប់ឈើខុសច្បាប់កំពុងកើតមានយ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេងនៅឧទ្យានជាតិវីរជ័យ
ឧទ្យានជាតិវីរជ័យ, ខេត្តរតនគិរី-ធ្វើដំណើរពីរបីម៉ោងពីភូមិប្រជាជនរស់នៅទៅកាន់តំបន់ដាច់ស្រយាលមួយកន្លែងដែលមានព្រៃភ្នំពណ៌ខៀវស្រងាត់ និងចំណោទខ្ពស់ៗនោះ គេឃើញមានការលួចកាប់ឈើក្នុងតំបន់ការពារយ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេង។
ចាប់ពីអ្នកកាប់ឈើដែលបានបោះជំរំនៅក្នុងឧទ្យាននេះ រហូតដល់ក្មេងជំទង់ជិះម៉ូតូដឹកឈើដុំតូចៗ និងអ្នកបើកបររថយន្តដឹកឈើធំៗ ព្រមទាំងកម្មករក្បូនដឹកឈើឆ្លងទន្លេសេសានក្រោយថ្ងៃលិច និងមានអ្នកបើកបររថយន្តធំៗរង់ចាំពួកគេនៅត្រើយម្ខាងទៀតនោះ ការរកស៊ីដឹកឈើធ្នង់ខុសច្បាប់ចេញពីឧទ្យានជាតិនេះកំពុងមានសកម្មភាពយ៉ាងរលូន។
នៅពេលសួរថា តើនរណាជាអ្នកទិញឈើទាំងអស់នេះ ពួកគេទាំងអស់គ្នានិយាយថា មានមនុស្សពីរនាក់ គឺឈ្មួញក្នុងមូលដ្ឋានម្នាក់ឈ្មោះ មេ គ្រី និងឧកញ៉ា ទ្រី ភាព។ កាលពីដើមឆ្នាំនេះ លោក ទ្រី ភាព ដែលមានកាស៊ីណូ ចម្ការកៅស៊ូ និងដីសម្បទានរ៉ែនៅទូទាំងប្រទេស បានទទួលសិទ្ធិផ្ដាច់មុខក្នុងការទិញយកឈើទាំងអស់ ដែលគេបានកាប់នៅក្នុងដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចក្នុងខេត្តរតនគិរី។ ដោយមានដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចជាង១០កន្លែងនៅក្នុងខេត្តនេះ ហើយភាគច្រើននៃដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទាំងនោះស្ថិតនៅក្នុងតំបន់មានព្រៃក្រាស់នោះ លោក ទ្រី ភាព ដែលមានដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចផ្ទាល់ខ្លួនពីរកន្លែងនៅក្នុងឧទ្យានវីរជ័យ មានការមមាញឹកណាស់។
ប៉ុន្តែដោយព្រៃធំៗទាំងអស់មានការការពារពីច្បាប់តិចតួចមិនថា នៅក្រៅ ឬក្នុងដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចនោះ អង្គការផ្នែកបរិស្ថាន និងសិទ្ធិមនុស្ស និយាយថា ការផ្ដល់ដីសម្បទានធ្វើឲ្យបានបង់ព្រៃឈើនៅក្នុងខេត្តនេះយ៉ាងលឿន។ អង្គការទាំងនេះក៏និយាយដែរថា ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចធ្វើឲ្យអ្នកកាប់ឈើខុសច្បាប់កាប់ឈើដោយសេរីនៅក្នុងដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចនោះ និងស្ទើរតែគ្មានការត្រួតពិនិត្យ ដើម្បីកំណត់ថា តើឈើដែលគេកំពុងលក់ និងទិញនោះ បានមកដោយស្របច្បាប់ ឬយ៉ាងណានោះទេ។
អ្នកនាំពាក្យ និងអ្នកគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុន អាហរ័ណ នីហរ័ណ ដែលដាក់ឈ្មោះតាមឈ្មោះលោក ទ្រី ភាព បានបដិសេធថា មិនបានជាប់ពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងការរកស៊ីឈើខុសច្បាប់នេះទេ។ ពួកគេចោទអ្នកកាប់ឈើខុសច្បាប់ថា បានទៅកាប់ឈើដោយខ្លួនឯង ហើយប្រើប្រាស់ឈ្មោះពាណិជ្ជកររូបនេះដើម្បីលាក់បាំងទង្វើរបស់ខ្លួន។
ធ្វើដំណើរតាមរថយន្តប្រហែលមួយម៉ោងទៅភាគខាងជើងក្រុងបានលុង គឺភូមិតាវែងនៅជិតចំណោទច្រាំងទន្លេសេសានដែលមានសុទ្ធតែភក់។ បន្ទាប់ពីបានធ្វើដំណើរអ៊ូអរតាមទឹកល្អក់ គឺត្រូវធ្វើដំណើរតាមរថយន្តរយៈពេលមួយម៉ោងទៀតទើបទៅដល់ជាយឧទ្យានដែលមានទំហំ ៣៣៣.០០០ហិកតា នៅភាគឦសាន្តខេត្តនេះ ដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់ប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសឡាវ។ នៅទីនោះគ្មានប៉ុស្តិ៍យាម គ្មានសញ្ញាសម្គាល់ពីព្រំប្រទល់ឧទ្យាននេះទេ។
អ្នកនាំផ្លូវរបស់យើង គឺអតីតឧទ្យានុរក្សវីរជ័យ ម្នាក់ដែលបានបដិសេធមិនប្រាប់ឈ្មោះដោយសារខ្លាចមានការធ្វើបាបពីអ្នកកាប់ឈើខុសច្បាប់នៅតំបន់នេះ បានឈប់ភ្លាមនៅត្រង់ផ្លូវបំបែកតូចមួយ។ អតីតឧទ្យានុរក្សរូបនេះ បាននិយាយមុនពេលបន្តដំណើរទៀតថា “ឧទ្យាននេះចាប់ផ្ដើមពីនេះទៅ”។ ពាក់អាវធំដើម្បីការពារសីតុណ្ហភាពត្រជាក់នៅភ្នំនេះ គាត់បាននិយាយតិចតួច និងបើកបរលឿន ហើយអុជបារីជក់ជាប់ជានិច្ច។
ធ្វើដំណើរមិនយូរប៉ុន្មាន មានព្រៃក្រាស់ទៅៗ និងមានដើមឈើខ្ពស់ទៅៗ។ បុរសវ័យក្មេងៗដឹកឈើខ្លឹមជាបន្ទះៗតាមម៉ូតូយ៉ាងលឿនចេញពីឧទ្យាននេះ។ នៅតាមផ្លូវនោះ មានឈើធ្នង់ទើបកាប់ថ្មីៗទុកចោលនៅទីនោះ ឈើខ្លះទើបតែកាប់ផ្ដួល ហើយឈើខ្លះទៀតត្រូវបានអារជាដុំវែងៗរាប់ម៉ែត្ររួចហើយ និងប្រើថ្នាំសរសេរជាលេខដើម្បីត្រៀមដឹកចេញ។
ធ្វើដំណើរបានពីរបីម៉ោងនៅក្នុងឧទ្យាននេះ មនុស្សមួយក្រុមមានគ្នាបួននាក់ស្ថិតនៅជុំវិញភ្នក់ភ្លើងតូចមួយ ហើយសម្លៀកបំពាក់ និងអង្រឹងរបស់ពួកគេ ព្យួរនិងចងភ្ជាប់ជាមួយដើមឈើ ហើយនេះគឺជាកន្លែងបោះទីតាំងសម្រាប់កាប់ឈើមួយ ក្នុងចំណោមទីតាំងជាច្រើននៅក្នុងឧទ្យាននេះ។ នៅលើដីជិតនោះគេឃើញរណារយន្តមួយ និងពូថៅពីរ។
ឌឿន រ៉ា អាយុ១៩ឆ្នាំបាននិយាយដោយទន់ភ្លន់ថា គាត់បានមកដល់ទីនេះកាលពីមួយថ្ងៃមុនេនះ ហើយគ្រោងស្នាក់នៅទីនេះ១០ថ្ងៃទៀត។ បុរសវ័យក្មេងរូបនេះនិយាយថា “ មានមេម្នាក់ឈ្មោះ ម៉ាប់។ គាត់ទទួលខុសត្រូវចំពោះឈើទាំងនេះ ហើយគាត់ឲ្យយើង២០០.០០០រៀលក្នុងមួយម៉ែត្រគូប សម្រាប់ក្រុមខ្ញុំដែលមានគ្នាបួននាក់។ មេខ្ញុំបានប្រាប់ខ្ញុំថា មេភូមិ និងមេឃុំអនុញ្ញាតឲ្យយើងកាប់ឈើនៅទីនេះ”។
នៅក្នុងក្រុងបានលុងឯណោះវិញ ឈើធ្នង់មួយម៉ែត្រគូបអាចមានតម្លៃរហូតដល់៨០០ដុល្លារ ហើយកាន់តែថ្លៃជាងនេះទៅទៀតនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ឬនៅប្រទេសវៀតណាម។
ប្អូន រ៉ា បាននិយាយថា ឈ្មោះ ម៉ាប់ គឺជាឈ្មួញកណ្ដាលក្នុងការរកស៊ីឈើធំៗ។ គាត់បាននិយាយថា “ខ្ញុំកាប់ឈើឲ្យមេ គ្រី ដែលជាឈ្មួញម្នាក់នៅភូមិតាវែង។ ខ្ញុំធ្វើការងារនេះ ពីព្រោះខ្ញុំត្រូវការលុយ”។
នៅតាមបណ្ដោយផ្លូវលំទៅកាន់ទន្លេនោះ រថយន្តបែកកង់មួយគ្រឿងបានជាប់នៅកណ្ដាលផ្លូវជិតកន្លែងកាប់ឈើនោះ។ អ្នកបើកបរវ័យក្មេងឈ្មោះ អាន ឌី បានចងអង្រឹងដេកភ្ជាប់ពីរថយន្តនោះទៅនឹងមែកឈើមួយ។ នៅពីក្រោយរថយន្តមានឈើធ្នង់ធំៗប្រាំមួយកង់ដឹកឆ្ពោះទៅទន្លេនោះ។
នៅពេលថ្ងៃជិតលិច អាន ឌី កំពុងរង់ចាំឲ្យគេមកជួយ។នៅពេលសួរថា តើឈើទំាងនេះយកចេញពីណា គាត់បាននិយាយថា “យកចេញពីឧទ្យានវីរជ័យ។ ខ្ញុំដឹកឈើនេះឲ្យមេ គ្រី។ គាត់ឲ្យខ្ញុំ២០០ដុល្លារសម្រាប់ដឹកឈើពីរម៉ែត្រគូប ហើយឈើទាំងអស់នេះយកទៅដាក់នៅមាត់ទន្លេសេសាន”។ គាត់បាននិយាយទៀតថា “ មេខ្ញុំបានប្រាប់ខ្ញុំឲ្យដឹកឈើនេះឲ្យក្រុមហ៊ុន ទ្រី ភាព។ ខ្ញុំដាក់ឈើនេះនៅមាត់ទន្លេ ហើយបន្ទាប់មកគេដឹកឈើនេះតាមក្បូនទៅត្រើយម្ខាងទៀត។បន្ទាប់មកគេដឹកតាមរថយន្តទៅកាន់ឃ្លាំងមួយនៅភូមិតាវែង”។
មានឈើធំៗគរនៅតាមមាត់ទន្លេនេះនៅកន្លែងឆ្លងទន្លេពីរកន្លែងផ្សេងគ្នា។ នៅកន្លែងឆ្លងមួយកន្លែង គេបានយកម៉ាស៊ីនភ្លើងតូចមួយបញ្ឆេះបំភ្លឺភ្លើងពេលរៀបចំដឹកឈើ។ យ៉ាងហោចណាស់មានមនុស្សជាង ១០នាក់ ដែលមានវ័យចំណាស់ជាងអ្នកកាប់ឈើ និងអ្នកដឹកឈើតូចៗតាមម៉ូតូ កំពុងវាស់ឈើធំៗ ហើយរមៀលចុះច្រាំងទន្លេដែលមានក្បូនរង់ចាំនៅទីនោះ។
បុរសទាំងនោះបាននិយាយដោយគ្រវីដៃដាក់កាមេរ៉ារបស់អ្នកយកព័ត៌មាន និងមិនព្រមប្រាប់ឈ្មោះថា “កុំថត” ។ ពួកគេនិយាយថា ឈើទាំងនេះគឺជាឈើធ្នង់មកពីឧទ្យានវីរជ័យ។ បុរសម្នាក់និយាយថា “ ឈើនេះមានម្ចាស់ពីរ។ ឈើខ្លះដឹកទៅឲ្យក្រុមហ៊ុន ទ្រី ភាព និងឈើខ្លះទៀតដឹកទៅឲ្យឧកញ៉ា ខ្ញា”។
បុរសរូបនេះនិយាយថា ឧកញ៉ានោះលក់ឈើទាំងនេះទៅឲ្យដីសម្បទានមួយកន្លែងក្នុងចំណោមដីសម្បទានជាង២៤កន្លែងដែលលោក ទ្រី ភាព មានសិទ្ធិផ្ដាច់មុខទិញឈើ។ ងាកមកភូមិតាវែងវិញ មានរថយន្តជាច្រើនគ្រឿងដឹកឈើធំៗតាមផ្លូវជាតិ។
អតីតឧទ្យានុរក្សរូបនេះបាននិយាយថា ចាប់ពីទីនេះទៅឈើភាគច្រើនត្រូវដឹកទៅប្រទេសវៀតណាមតាមច្រកទ្វារព្រំដែននៅក្នុងស្រុកអូរយ៉ាដាវ។ លោក បាននិយាយថា លោកធ្លាប់ល្បាតនៅតំបន់ឧទ្យាននេះសម្រាប់គម្រោងមួយដែលផ្តល់មូលនិធិដោយធនាគារពិភពលោក ហើយគម្រោងនេះបានបញ្ចប់កាលពីឆ្នាំ ២០០៨។បន្ទាប់មកលោកបានបន្តល្បាតឧទ្យាននេះទៀត ប៉ុន្តែធ្វើការឲ្យស្រុកនេះ ហើយមុនពេលឈប់ពីការងារនោះ នៅសល់ប្រាក់ខែជិតពាក់កណ្តាល សម្រាប់បើកហាងលក់គ្រឿងទេសមួយកន្លែងនៅក្នុងទីប្រជុំជនខេត្តនេះ។ លោកបាននិយាយថា សកម្មភាពកាប់ឈើបានកើនឡើង បន្ទាប់ពីធនាគារពិភពលោកបានបញ្ចប់គម្រោងរបស់ខ្លួន។ធនាគារពិភពលោកម៉ត់ចត់ខ្លាំងណាស់។
មុនឆ្នាំ២០០៨មានការកាប់ឈើខុសច្បាប់ខ្លះ ប៉ុន្តែវាគ្រាន់តែជាបញ្ហាតូចតាចប៉ុណ្ណោះនៅទីនេះ។វាមិនមែនជាបញ្ហាធំដូចសព្វថ្ងៃនេះទេ។ លោកបាននិយាយថា ចាប់ពីពេលនោះមក អ្នកកាប់ឈើបានកាប់ឈើជាលក្ខណៈប្រព័ន្ធ ដោយកាប់ឈើដែលមានតម្លៃខ្ពស់ជាមុនហើយបន្តកាប់ឈើផ្សេងៗតាមក្រោយ។លោកបាននិយាយថា “ពួកគេបំផ្លាញឈើគ្រប់ប្រភេទទាំងអស់។ដំបូង...
ក្រសួងមហាផ្ទៃ មិនអនុញ្ញាតឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដើរក្បួន ប៉ុន្តែអាចជួបជុំគ្នាបាន
កាលពីម្សិលមិញ ក្រសួងមហាផ្ទៃបានចេញសេចក្តីប្រកាសចំនួន៣ដែលមានខ្លឹមសារថា សមាជីពកម្មករ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នឹងត្រូវអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើការជួបជុំគ្នា និងធ្វើការតវ៉ានៅថ្ងៃអង្គារ ដើម្បីប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ក៏ប៉ុន្តែ នឹងមិនអនុញ្ញាតឲ្យដើរក្បួនឡើយ។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានផែនការដើរក្បួនទាំងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងក្រុងសៀមរាប ដើម្បីប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ខណៈដែលអង្គការសិទ្ធិមនុស្សក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងសមាជីពមានផែនការជួបជុំរបស់ខ្លួន និងដើរក្បួនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ សេចក្តីប្រកាសដំបូងក្នុងចំណោមសេចក្តីប្រកាសទាំងបីនេះ រំឭកដល់គណបក្សនយោបាយ ស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងមន្ត្រីរាជការទាំងឡាយដែលមានផែនការបង្កើតព្រឹត្តិការណ៍នេះឡើងនៅថ្ងៃអង្គារនោះថា ពួកគេត្រូវតែជូនដំណឹងដល់អាជ្ញាធររាជធានីអំពីគោលបំណងរបស់ខ្លួនក្នុងការជួបជុំនេះ។
សេចក្តីប្រកាសផ្សេងទៀតដែលចុះហត្ថលេខាដោយលោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ បានចេញបញ្ជាដល់អាជ្ញាធរអនុញ្ញាតឲ្យមានការតវ៉ានៅទូទាំងរាជធានីភ្នំពេញ។ សេចក្តីប្រកាសទី២មានខ្លឹមសារថា “អនុញ្ញាតឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិធ្វើការជួបជុំគ្នានៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យចាប់ពីម៉ោង៧ព្រឹក ដល់ម៉ោង១២ថ្ងៃត្រង់ ដោយឲ្យមានការចូលរួមមិនឲ្យលើសពី១០.០០០នាក់ឡើយ ប៉ុន្តែ មិនឲ្យដើរក្បួនទេ បើទោះជាតំណាង១០រូបអាចត្រូវបានចាត់តំាងឲ្យនាំយកញត្តិមួយដាក់ជូនរដ្ឋសភាក៏ដោយ”។ សេចក្តីប្រកាសនេះក៏អនុញ្ញាតឲ្យសមាជីពជួបជុំគ្នាដែរ។
សេចក្តីប្រកាសនេះឲ្យដឹងថា “អនុញ្ញាតឲ្យតំណាងសហគមន៍ សមាគម និងបណ្តាញសហជីពប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិនៅទីលានទល់មុខក្រុមប្រឹក្សាអភិឌ្ឍន៍ចាប់ពីម៉ោង៩ព្រឹកដល់ម៉ោង១២ថ្ងៃត្រង់”។ សេចក្តីប្រកាសទី៣ បញ្ជាឲ្យអាជ្ញាធរអនុញ្ញាតឲ្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាធ្វើការជួបជុំគ្នាដែលមានមនុស្សចូលរួម៥.០០០នាក់នៅទល់មុខវត្តភ្នំ ចាប់ពីម៉ោង៨ព្រឹកដល់២រសៀល ក៏ប៉ុន្តែ “ មិនឲ្យមានការដើរក្បួនឬចែកចាយខិតប័ណ្ណឡើយ”។
លោក យឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានមានប្រសាសន៍ថា ទោះជាយ៉ាងណា គណបក្សប្រឆាំងនឹងដឹកនាំមនុស្សបីក្រុមនៅទូទាំងរាជធានីទៅកាន់រដ្ឋសភានៅថ្ងៃអង្គារ។
លិខិតទាំងនេះមិនលើកឡើងអំពីផែនការរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក្នុងការដើរក្បួននៅក្រុងសៀមរាប នៅពេលរសៀលទេ។ អាជ្ញាធរខេត្តបានឲ្យដឹងថា គណបក្សនេះមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យដើរក្បួន ឬហែក្បួនទៅអង្គរវត្តឡើយ។
លោកស្រី កែ សុវណ្ណារ័ត្ន ប្រធានគណៈកម្មាធិការដឹកនាំក្រុមការងាររបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅក្នុងខេត្តសៀមរាប បានឲ្យដឹងថា គណបក្សនេះនឹងមិនលប់ចោលផែនការរបស់ខ្លួនឡើយ ហើយកាលពីថ្ងៃសៅរ៍បានជូនដំណឹងប្រាប់អាជ្ញាធរអំពីផែនការដើរតាមផ្លូវដូចដែលបានគ្រោងទុករបស់ខ្លួននៅថ្ងៃអង្គារ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានបញ្ជាក់ម្តងទៀតថា តាមច្បាប់ បាតុករមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើបាតុកម្មនៅអង្គរវត្តទេ ហើយរដ្ឋាភិបាលមិនបារម្ភថាតើនគរបាលរារាំងដោយប្រើកម្លាំងចំពោះបាតុករមិនឲ្យចូលដល់ប្រាសាទនៅចំពោះមុខភ្ញៀវទេសចររាប់មុឺននាក់ដែលទស្សនានោះឡើយ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បានថ្លែងបន្តទៀតថា “នគរបាលនឹងបំពេញភារកិច្ចរបស់ខ្លួន យើងមិនខ្វល់អ្វីមើលទៅល្អ និងអ្វីមើលទៅអាក្រក់នោះទេ។យើងរក្សាការពារនីតិរដ្ឋ និងបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់យើង”។ប៊ុននី
រដ្ឋាភិបាលទទួលបានជំនួយពីអាល្លឺម៉ង់ ថ្វីបើបក្សប្រឆាំងស្នើសុំឲ្យផ្អាកកិច្ចព្រមព្រៀង
ស្ថានទូតអាល្លឺម៉ង់បានប្រកាសកាលពីថ្ងៃពុធថា អាល្លឺម៉ងបានសន្យាផ្ដល់ជំនួយចំនួន៦៤លានដុល្លារដល់ប្រទេសកម្ពុជា សម្រាប់ឆ្នាំនេះ និងឆ្នាំក្រោយ ដែលធ្វើឲ្យជំនួយផ្លូវការរបស់អាល្លឺម៉ង់ដល់ប្រទេសកម្ពុជាកើនឡើងច្រើនក្នុងរយៈពេលជាងពីរឆ្នាំមកនេះ។
កញ្ចប់ជំនួយថ្មីរបស់អាល្លឺម៉ង់ដែលភាគច្រើននៃកញ្ចប់ថវិកានេះ គឺចំនួន៥៤លានដុល្លារ នឹងចំណាយទៅលើវិស័យសុខាភិបាល និងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ត្រូវបានសន្យាផ្ដល់ឲ្យកាលពីថ្ងៃពុធ ថ្វីបើមានការអំពាវនាវពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ សុំឲ្យប្រទេសផ្ដល់ជំនួយពន្យារពេលការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងផ្លូវការជាមួយរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន រហូតដល់មានការដោះស្រាយជម្លោះក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីខែកក្កដា នេះសិនក៏ដោយ។
ធនាគារពិភពលោកបាននិយាយកាលពីខែមុនថា ខ្លួនក៏កំពុងរៀបចំផែនការយុទ្ធសាស្ត្ររយៈពេលពីរឆ្នាំសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ ហើយក៏ទំនងជាមានកញ្ចប់ជំនួយថែមទៀតសម្រាប់រដ្ឋាភិបាល។ តំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោត៥៥រូបរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិកំពុងធ្វើពហិការមិនចូលរដ្ឋសភាដើម្បីតវ៉ានឹងភាពមិនប្រក្រតីជាច្រើនដែលបានកើតមានឡើងនៅពេលបោះឆ្នោត ហើយអ្នកសង្កេតការណ៍ឯករាជ្យនិយាយថា ភាពមិនប្រក្រតីនេះផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ដល់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
យោងតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ស្ថានទូតដែលបានប្រកាសអំពីការសន្យាផ្ដល់ជំនួយថ្មីនេះ លោក ចូឃីម បារ៉ុន វ៉ុន ម៉ាសល (Joachim Baron von Marschall) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាល្លឺម៉ង់ បានជំរុញរដ្ឋាភិបាល “ឲ្យយកចិត្តទុកដាក់លើសំណើឲ្យមានកំណែទម្រង់ដែលកើតពីការបោះឆ្នោតពេលថ្មីៗនេះ”។
សេចក្ដីប្រកាសនេះក៏បានលើកឡើងពីប្រសាសន៍របស់លោក ឈៀង យ៉ាណារ៉ា អគ្គលេខាធិការក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ដែលជួយដល់ទំនាក់ទំនងរបស់រដ្ឋាភិបាលជាមួយប្រទេសផ្ដល់ជំនួយដែលថា ការប្រឹងប្រែងកែទម្រង់របស់រដ្ឋាភិបាលផ្ដោតលើអភិបាលកិច្ចល្អ “ជាពិសេសការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ”។
កាលពីថ្ងៃអង្គារ មួយថ្ងៃមុនពេលអាល្លឺម៉ង់ និងកម្ពុជាចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងផ្ដល់ជំនួយនេះ អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងបែរឡាំង បានចាត់ចំណាត់ថ្នាក់ប្រទេសកម្ពុជាម្ដងទៀតមកនៅជិតបាតក្រោមគេក្នុងសន្ទស្សន៍ស្វែងយល់ពីអំពើពុករលួយប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួន ជាចំណាត់ថ្នាក់ដែលប្រទេសកម្ពុជាទទួលបានជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ដោយមិនមានសញ្ញាណាមួយបង្ហាញពីភាពល្អប្រសើរឡើយ។
លោក សុខ ចិន្តា និងលោក សួន សុធី ដែលជាអគ្គលេខាធិការក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាដែរនោះ បានបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយនៅពេលទាក់ទងកាលពីម្សិលមិញ។
គណបក្សប្រឆាំងបានស្នើសុំកុំឲ្យម្ចាស់ជំនួយបរទេសចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយជាមួយរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន សូម្បីតែនៅមុនការបោះឆ្នោត បន្ទាប់ពីរដ្ឋសភាដែលគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានបណ្ដេញតំណាងរាស្ត្ររបស់គណបក្សប្រឆាំងចេញពីរដ្ឋសភាកាលពីខែមិថុនា។
គណបក្សប្រឆាំងបានលើកឡើងនៅក្នុងលិខិតមួយចេញកាលពីថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនាថា “សូមកុំឲ្យស្ថានទូត បេសកកម្មការទូត និងម្ចាស់ជំនួយចម្រុះភាគីទាំងអស់នៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ឬនៅក្រៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន រហូតដល់មានការបង្កើតរដ្ឋសភាស្របច្បាប់ថ្មី និងមានការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មីសិន”។
បន្ទាប់ពីបានចាប់ផ្ដើមកាលពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០ រដ្ឋាភិបាល និងម្ចាស់ជំនួយធំៗរបស់ខ្លួនបានបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលរៀងរាល់១៨ខែម្ដង។ ដោយពីដំបូងមានឈ្មោះថា ជាកិច្ចប្រជុំរបស់ក្រុមពិគ្រោះយោបល់នោះ រដ្ឋាភិបាលបានប្ដូរឈ្មោះកិច្ចប្រជុំនេះទៅជាវេទិកានៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍ វិញ ដែលនៅពេលនោះម្ចាស់ជំនួយបានសន្យាផ្ដល់ជំនួយសម្រាប់ឆ្នាំបន្ទាប់ហើយរដ្ឋាភិបាលព្រមព្រៀងលើគោលដៅកែទម្រង់អភិបាលកិច្ច និងផ្ដល់ព័ត៌មានថ្មីៗដល់ម្ចាស់ជំនួយអំពីការវិវឌ្ឍដែលខ្លួនបានធ្វើ។ កិច្ចប្រជុំថ្នាក់ក្រោមស្រដៀងគ្នានេះរវាងតំណាងម្ចាស់ជំនួយ និងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលបានប្រារព្ធធ្វើរៀងរាល់ប្រាំមួយខែម្ដង។
ប៉ុន្តែក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាមិនបានកោះប្រជុំវេទិកានៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ២០១០មក និងមិនបានបើកកិច្ចប្រជុំរបស់គណៈកម្មាធិការថ្នាក់ក្រោមដើម្បីសម្របសម្រួលដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ របស់រដ្ឋាភិបាលអស់រយៈពេលជាងមួយឆ្នាំមកហើយ។ រដ្ឋាភិបាលបានអះអាងពីដំបូងថា ខ្លួនបានលុបចោលកិច្ចប្រជុំរបស់ម្ចាស់ជំនួយនេះដោយសារប្រទេសផ្ដល់ជំនួយមានការលំបាកផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ ដោយសារតែវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុពិភពលោកដែលបានកើតឡើងចន្លោះពីឆ្នាំ២០០៨ដល់ឆ្នាំ២០០៩។
មិនមានការបញ្ជាក់ប្រាប់ពីមូលហេតុក្នុងការមិនរៀបចំកិច្ចប្រជុំរបស់ម្ចាស់ជំនួយនេះទេ ប៉ុន្តែម្ចាស់ជំនួយបានបន្តសន្យាផ្ដល់ជំនួយកាន់តែច្រើនដោយមិនគិតពីការដែលរដ្ឋាភិបាលលុបចោលវេទិកានេះឡើយ។ ការពន្យារពេលកិច្ចប្រជុំរបស់ម្ចាស់ជំនួយនេះកើតឡើងស្របពេលដែលមានការផ្ដល់ជំនួយច្រើនពីប្រទេសចិនដល់ប្រទេសកម្ពុជា និងមានការរិះគន់ជាប្រចាំពីលោក ហ៊ុន សែន ថា ម្ចាស់ជំនួយចាស់បានដាក់លក្ខខណ្ឌច្រើនពេកសម្រាប់ជំនួយរបស់ខ្លួន ចំណែកប្រទេសចិនបានឲ្យលុយដោយមិនទាមទារឲ្យមានកំណែទម្រង់ណាមួយឡើយ។ ស្ថានទូតអាល្លឺម៉ង់មិនបានឆ្លើយតបតាមសំណើសុំធ្វើអត្ថាធិប្បាយអំពីកញ្ចប់ជំនួយរបស់ខ្លួននេះទេ។
លោក សុន ឆ័យ ប្រធានក្រុមតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានមានប្រសាសន៍ថា ម្ចាស់ជំនួយបរទេសគួរតែប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងការសន្យាផ្ដល់ជំនួយដោយផ្ទាល់ដល់រដ្ឋាភិបាល។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងសូមស្នើសុំកុំឲ្យមានការផ្ដល់លុយដោយផ្ទាល់ទៅឲ្យរដ្ឋាភិបាលពុករលួយ។ យើងមិនហាមឃាត់ជំនួយសម្រាប់គាំទ្រប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រជាច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងការគាំពារសុខភាព ឬការអប់រំ ឬការអភិវឌ្ឍសង្គមឡើយ។ លុយដែលចូលក្នុងហោប៉ៅរបស់រដ្ឋាភិបាលពុករលួយមិនអាចទទួលយកបានទេ។ យើងសង្ឃឹមថា ប្រជាជនអាល្លឺម៉ង់ដឹងអំពីរឿងនេះ”។
លោក សុន ឆ័យ មានប្រសាសន៍បន្តទៀតថា “លោកគិតថា ការកាត់ផ្ដាច់ជំនួយដល់ប្រទេសកម្ពុជាអាចជួយបានតិចតួចក្នុងការជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលកែទម្រង់អភិបាលកិច្ចមិនល្អរបស់ខ្លួន ហើយផ្ទុយទៅវិញវានឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្រីក្រ”។
លោក ភីធើ ព្រីមបល សេដ្ឋវិទូជាន់ខ្ពស់នៅធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ដែលជាដៃគូរផ្ដល់ជំនួយដ៏ធំនាពេលបច្ចុប្បន្នរបស់កម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា គោលការរបស់ធនាគារនេះមិនអនុញ្ញាតឲ្យខ្លួនជាប់ពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងកិច្ចការនយោបាយរបស់ប្រទេសជាសមាជិកណាមួយឡើយ។ លោក ព្រីមបល បានមានប្រសាសន៍ថា ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី នឹងផ្ដល់ជំនួយចំនួន៥២៥លានដុល្លារសម្រាប់គម្រោងថ្នាក់ជាតិ និងក្នុងតំបន់ពីឆ្នាំ២០១៣ដល់ឆ្នាំ២០១៥។
លោក ភិធើ ព្រីមបល បានប្រសាសន៍បន្ថែមថា តាមរយៈក្រុមការងារដោះស្រាយបញ្ហាថ្នាក់ក្រោម ឥឡូវនេះ ម្ចាស់ជំនួយកំពុងចូលរួមជាមួយរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងផែនការអភិវឌ្ឍន៍យុទ្ធសាស្ត្រថ្នាក់ជាតិលើកក្រោយរបស់ខ្លួន៕គឹមហឿន
(រាយការណ៍បន្ថែមដោយ អូន ភាព)