តើមានសេដ្ឋីស្រុកខ្មែរណាខ្លះប្រមូលទ្រព្យពីស្រុកខ្មែរទៅលាក់ទុកនៅបរទេស តាមកោះឯនាយសមុទ្រដោយបើកក្រុមហ៊ុនបំភ័ន្តភ្នែក?
នេះជាភាគទី៤ នៃសេចក្តីរាយការណ៍ស្រង់ពីសំណុំឯកសារប៉ាណាម៉ា ឯកសារឋានសួគ៌ និងឯកសារការទម្លាយក្រៅដែនដី។ តើអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយធ្វើយ៉ាងណាដែរ?
ក្រុមអ្នកកាសែតស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ ហៅកាត់តាមភាសាអង់គ្លេសថា ICIJ ដែលមានទីតាំងនៅសហរដ្ឋអាមេរិក បានបញ្ចេញជាសាធារណៈនូវឯកសារសម្ងាត់ប៉ាណាម៉ា (Panama Papers) នៅខែមេសា ឆ្នាំ២០១៦។ ប្រមាណមួយឆ្នាំក្រោយមក រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសនានាក្នុងពិភពលោកបានយកច្បាប់របស់ខ្លួនផ្ដន្ទាទោសដាក់ទោសក្រុមមនុស្សដែលលាក់ទ្រព្យសម្បត្តិ ជាពិសេសលាក់លុយតាមប្រទេស កោះ ដូចជា៖
- កោះ British Virgin Islands,
- Bahamas,
- Aruba,
- St. Kitts & Nevis,
- Seychelles,
- Cayman Islands,
- Cook Islands,
- Malta
- និងសិង្ហបុរី ជាដើម។
ភ្នាក់ងារប៉ូលិសស៊ើបអង្កេតអឺរ៉ុប បានសិក្សា ពិនិត្យ ប្រៀបធៀបឯកសាររាប់លាននោះទៅនឹងសេចក្តីរាយការណ៍សម្ងាត់របស់គេ ដោយរកឃើញមានឈ្មោះមនុស្សប្រមាណ ៣៥០០នាក់ជាជនគេសង្ស័យពីមុនមកថាមានជំពាក់ជំពិនក្នុងសកម្មភាពឧក្រិដ្ឋកម្ម។
គេរកឃើញថា៖
- ១៧២២នាក់មានក្រុមហ៊ុនដែលគេសង្ស័យថាជាក្រុមហ៊ុនសម្បក ឬស្នូក ដើម្បីលាងលុយកខ្វក់ (money laundering),
- ៥១៦ឈ្មោះ ជាជនក្នុងក្រុមជនពាលម៉ាហ្វីយ៉ាពីអឺរ៉ុបខាងកើត,
- ៣៨៨ឈ្មោះ ជាប់ទាក់ទងនឹងការបន្លំពន្ធដារលើតម្លៃទំនិញ,
- ២៦០ឈ្មោះ ជាប់សង្ស័យនឹងសកម្មភាពរត់ពន្ធបារី,
- ១១៩ឈ្មោះ ជាប់ទាក់ទងនឹងក្រុមភេរវកម្មអ៊ីស្លាមនិយម Hydra
- និង ៩៩ឈ្មោះជាប់ទាក់ទងនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មគ្រឿងញៀនកូឡា (cola)។
បន្ទាប់ពីការទម្លាយឯកសារសម្ងាត់ប៉ាណាម៉ា រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសចំនួន៨២ បានបើកការស៊ើបអង្កេតលើករណីពុករលួយ គេចបង់ពន្ធ រត់ពន្ធ លាងលុយកខ្វក់។ ចំនួនទឹកប្រាក់ដែលរឹបអូសយកមកវិញពីឧក្រិដ្ឋជន ក្នុងប្រទេសចំនួន២២ មានចំនួនប្រមាណ ១២០០លានដុល្លារ ក្នុងនោះ ២៥២លានដុល្លារជាការផាកពិន័យ និងការបង់ពន្ធដារ។
អ្នកគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនជួយសម្រួលការលាក់លុយ Mossack Fonseca នៅប្រទេសប៉ាណាម៉ា ត្រូវអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនផ្ដន្ទាទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ និងបិទក្រុមហ៊ុននោះ។ អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចអាល្លឺម៉ង់ បានបញ្ជូនប៉ូលិស ១៧០នាក់ឆែករកឯកសារខុសច្បាប់ក្នុងធនាគារដ៏ធំមួយឈ្មោះ Deutsch Bank។
ធនាគារ១០ មានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីសង្ស័យរឿងជួយសម្រួលការលាក់លុយ លាងលុយចាប់ពីប្រទេសអាល់ហ្សេរី (Algeria) បែលហ្សិក (Belgique) លុចហ្សំបួរ (Luxembourg) ម៉ូណាកូ (Monaco) ស្វីស (Swiss) ស៊ុយអែត (Sweden) និងធនាគារនោះមាន៖
- នៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី រដ្ឋការក្រុងចាកាតារ បានធ្វើច្បាប់តម្រូវឲ្យម្ចាស់លុយដាក់ក្នុងធនាគារបង្ហាញឈ្មោះរបស់ខ្លួនពិតប្រាកដ។
- អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីប៉ាគីស្ថាន ណាវ៉ាហ្ស ស្ហារីហ្វ (Nawaz Sharif) ត្រូវបង្ខំចុះចេញពីតំណែង បង់ផាកពិន័យ ១០លាន ៦សែនដុល្លារ ជាប់ពន្ធនាគារ និងហាមមិនឲ្យឈរឈ្មោះកាន់កិច្ចការរដ្ឋមួយជីវិត។
- ធនាគារកាណាដា Canada Royal Bank បានបិទលេខគណនេយ្យចំនួនជាង ៤០ មិនឲ្យដាក់លុយ។
ចុះចំណែកឯនៅស្រុកខ្មែរ? តើមានបុគ្គល គ្រួសារ ឬក្រុមហ៊ុនណាមួយ អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយបានស្រាវជ្រាវរកឃើញថាមានកំហុស យកទៅពិន័យហើយឬនៅ ៥ឆ្នាំក្រោយការបែកធ្លាយឯកសារប៉ាណាម៉ា ដែលមានឈ្មោះពាណិជ្ជករពីប្រទេសកម្ពុជាលាក់លុយ?
សំណួរមានច្រើនទៀត តើមានឈ្មោះមន្ត្រី និងសមាជិកក្រុមគ្រួសារប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលដែរឬទេ? តើឈ្មោះអ្នកលាក់លុយ និងអាសយដ្ឋានចុះបញ្ជីជាឈ្មោះ និងអាសយដ្ឋានពិតប្រាកដនៅប្រទេសកម្ពុជា ឬក្លែងក្លាយ?
ពីទសវត្ស១៩៩០ ដល់ដើមឆ្នាំ២០០០ និង ២០១៦ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានបើកដៃឲ្យនាវាដឹកទំនិញផ្លូវសមុទ្រពីប្រទេសដទៃប្រើទង់ជាតិរបស់ខ្លួនដើម្បីយកកម្រៃ។ មកទល់ពេលនេះ គេមិនទាន់ឃើញ មិនទាន់ឮថាមានរដ្ឋាភិបាលខ្មែរផ្ដន្ទាទោសនរណាម្នាក់នៅឡើយទេ។
ឯកសារ Offshore Leaks ឲ្យដឹងថា មានឈ្មោះ សុង ម៉េងគុង (Song Meng Kong) បើកក្រុមហ៊ុនសម្បក ឬស្នូកនៅកោះ British Virgin Islands ឈ្មោះ Selvione Ltd. នៅថ្ងៃទី១៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៣ ដោយដាក់អាសយដ្ឋានស្រុកខ្មែរស្ថិតនៅអគារ Imperial Garden លេខ២១១ ផ្លូវ៣១៥ វិថីព្រះស៊ីសុវត្ថិ រាជធានីភ្នំពេញ។
ក្រុមហ៊ុន Selvione Ltd. មានសាខាហ៊ុនជាមួយនឹងក្រុមហ៊ុនជាងម្ភៃ ហ៊ុនជាមួយជនជាតិដទៃ ដូចជា៖
- Bearer 1 (លាក់ឈ្មោះម្ចាស់ហ៊ុន),
- យ៉េវម៉ុន (Yeomun Ltd.),
- Cobyrne Ltd.,
- Sherper Ltd.,
- B C S Ltd.,
- Decarle Ltd. ជាដើម។
ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះមានទាក់ទងនឹងប្រទេសសិង្ហបុរី ក្រុងហុងកុង ប្រទេសអារ៉ាប់រួម កោះ Bahamas ប្រទេសថៃឡង់ដ៍ ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ដោយជួលក្រុមហ៊ុនចុះឈ្មោះ Portcullis TrustNet Ltd. ប្រអប់សំបុត្រលេខ៣៤៤៤ Road Town, Tortola, BVI ក្រុមហ៊ុនមេអណ្ដើករត់ការស្ថិតនៅអគារជាន់ទី៨ Gloucester Tower The Landmark, 15 Queen’s Road, Central Hong Kong និងសាខាក្រុមហ៊ុន Portcullis TrustNet Ltd. ពីសិង្ហបុរី។ សុង ម៉េងគុង ជាអនុប្រធានក្រុមហ៊ុនសណ្ឋាគារ-កាស៊ីណូ Naga World នៅភ្នំពេញ ដែលជាសាខាក្រុមសាជីវកម្មល្បែងកាស៊ីណូពីក្រុងហុងកុង Naga Corp ដែលកាន់កាប់អាជ្ញាប័ណ្ណល្បែងស៊ីសង និងសណ្ឋាគារ ៧០% នៅប្រទេសកម្ពុជារហូតដល់ឆ្នាំ២០៦៥។
ទី លីតាត់ (Tee Lee Tat) តាមឯកសារ Offshore Leaks ប្រើអាសយដ្ឋានលេខ៧៦១ មហាវិថីព្រះមុនីវង្ស សង្កាត់បឹងត្របែក ខណ្ឌចំការមន រាជធានីភ្នំពេញ បើកក្រុមហ៊ុនសម្បក ឬស្នូក ឈ្មោះ Protec Ventures Worldwide Ltd. គ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនជាងម្ភៃទៀតក្រោមឈ្មោះក្រុមហ៊ុន Acticorp Ltd. ជាមួយនឹងដៃគូហ៊ុនឈ្មោះ រីតា ហាន់ដូសូ (Rita Handoso) ពីឥណ្ឌូនេស៊ី ថោងអ៊ុំ ម៉ាស៊ុងនឿន (Thong-Om Masungnoen) ពីថៃឡង់ដ៍។ ទី លីតាត់ ជួលក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជី Portcullis TrustNet Ltd. ប្រអប់សំបុត្រលេខ៣៤៤៤ Road Town, Tortola, BVI និងជួលក្រុមហ៊ុនមេអណ្ដើករត់ការពីសិង្ហបុរីឈ្មោះ Rikvin Consultancy Pte. Ltd.។
ឧកញ៉ា ហ៊ួត វ៉ាន់ថាន់ (Huot Vanthan) ឧកញ៉ាលំដាប់លេខ២ តាមព្រះរាជក្រឹត្យលេខ០១៩៥/០២ ប្រទានពីព្រះមហាក្សត្រនៅថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៩៥ កាន់សញ្ជាតិបារាំង។ ឧកញ៉ា ហ៊ួត វ៉ាន់ថាន់ តាមឯកសារ Paradise Papers បើកក្រុមហ៊ុនឈ្មោះ Atlas Trade Ltd. នៅកោះ British Virgin Islands នៅថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០៧ ក្នុងនាមជាអ្នកកាន់ហ៊ុន និងនាយកក្រុមហ៊ុនជាមួយជនបរទេស ភាគច្រើនជារុស្ស៊ី និងស៊ីប្រ៍ ធ្វើជានាយកគ្រប់គ្រងដោយប្រើអាសយដ្ឋានស្រុកខ្មែរស្ថិតនៅលេខ៧ ផ្លូវព្រះអង្គយុគន្ធរ សង្កាត់ចតុមុខ ខណ្ឌដូនពេញ រាជធានីភ្នំពេញ។ មានអាសយដ្ឋានពីរទៀត មួយស្ថិតនៅលេខ៨០ Brook Street, Mayfair, London W1K 5DD, United Kingdom និងមួយទៀតស្ថិតនៅ Jayla Place, Wickhams Cay 1, Road Town, Tortola, BVI។
ក្រុមហ៊ុនបែកមែកធាងដូចព្រះនារាយណ៍បែងភាគចេញពីក្រុមហ៊ុនសម្បក ឬស្នូក Atlas Trade Ltd. មាន៖
- Andromeda Trade Ltd.,
- Ararima Enterprises Ltd.,
- GTH Cambodia Ltd.,
និងមានឈ្មោះនាយក/នាយិកាគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនទាំងនោះដូចតទៅនេះ៖
- Ribiabokon-Volodymyr (ជនជាតិរុស្ស៊ី),
- Sedykh-Ekaterina (ជនជាតិស៊ីប្រ៍),
- Shmatova-Elena (ជនជាតិរុស្ស៊ី),
- Pryanishnikov-Nikolay (ជនជាតិរុស្ស៊ី),
- McGhie-Jeffery (ជនជាតិរុស្ស៊ី),
- Pozdiaeva-Elena (ជនជាតិស៊ីប្រ៍)
ក្រុមហ៊ុន Atlas Trade Ltd. របស់ឧកញ៉ា ហ៊ួត វ៉ាន់ថាន់ ប្រើក្រុមហ៊ុនមេអណ្ដើករត់ការនៅកោះ British Virgin Islands ឈ្មោះ៖
- Blenheim Corporate Service Ltd.,
- Appleby Services Ltd.,
- Trident Trust Company Ltd.
រីឯមុខរបរនៅស្រុកខ្មែរវិញ ឧកញ៉ា ហ៊ួត វ៉ាន់ថាន់ ភរិយា Sonn Jung Aye និងកូនប្រុស Christian Huot មានក្រុមហ៊ុនចំនួនប្រមាណ១០ រួមមាន៖
- Palais Angkor Co. Ltd.;
- Embassy Properties Ltd.;
- First Investment Specialized Bank;
- Starclass Development Co. Ltd.;
- Peace Navigation Inc. នៅបារាំង
- នៅអង់គ្លេសមានក្រុមហ៊ុន Clearflight Ltd.; Mayfair Ltd.; Napoleon Leisure Ltd.; Clermont Club Ltd.។
នៅឆ្នាំ២០១៤ ឧកញ៉ា ហ៊ួត វ៉ាន់ថាន់ ឈ្លោះគ្នានឹងបងប្រុសឧកញ៉ា ហ៊ួត សេងឡុង ថៅកែក្រុមហ៊ុនបារី ហ៊ួតរ៉ាកូ (Huotraco) រឿងបន្លំឯកសារយកផ្ទះលក់យកលុយម្នាក់ឯង។ នៅឆ្នាំ២០១៨ ឧកញ៉ា ហ៊ួត វ៉ាន់ថាន់ និងគ្រួសារមានជំពាក់ជំពិនរឿងដីធ្លីនឹងប្រជាពលរដ្ឋស្រុកកណ្ដាលស្ទឹង ខេត្តកណ្តាល ក្បែរតំបន់ដីសង់វាលយន្តហោះអន្តរជាតិ ដោយមានឈ្មោះអ្នកទាក់ទិនជាច្រើន៖
- អភិបាលខេត្តរង គីម រិទ្ធី កូនឧត្តមសេនីយ៍ គន់ គីម
- អភិបាលខេត្តរង កើត ឆែ
- ឧត្តមសេនីយ៍ឯក ដួង ហេង
- អ្នកស្រីឧកញ៉ា សៀង ចាន់ហេង
- រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទេសចរណ៍ ថោង ខុន
- អតីតមេប៉ូលិសក្រុងឧត្តមសេនីយ៍ ជួន សុវណ្ណ។
អ្នកស្រី សៀង ចាន់ហេង បាត់សិទ្ធិសុំទិដ្ឋាការ ឬវីសាចូលសហរដ្ឋអាមេរិក។
សប្តាហ៍ក្រោយ សូមជូនភាគបន្ត៕