ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បណ្ឌិត សុខ ទូច រិះគន់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងចំនួន៣ ដែលមិនបានជួយជ្រោមជ្រែងលើកតម្លៃវប្បធម៌ខ្មែរឱ្យទៅបរទេសស្គាល់ទូលំទូលាយ និងរកទីផ្សារជូនកសិករខ្មែរ ខណៈផលិតផលមួយចំនួនត្រូវបានយកទៅចាក់ចោលដោយសារគ្មានទីផ្សារ។
ការរិះគន់របស់លោក សុខ ទូច ធ្វើឡើងនៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលមួយស្ដីពីទេសចរណ៍កម្ពុជា ក្នុងបរិបទកូវីដ-១៩ កាលពីថ្ងៃសុក្រ ទី២២ ខែមេសា។
បណ្ឌិត សុខ ទូច ថាក្រសួងចំនួន៣ ដែលដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងការធ្វើកិច្ចការទាំងអស់នេះ ក្នុងនោះក្រសួងកសិកម្ម ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងក្រសួងទេសចរណ៍ ត្រូវផ្សារភ្ជាប់គ្នាដោយក្រសួងកសិកម្មត្រូវធ្វើកសិកម្មបម្រើសេវាកម្មឱ្យទេសចរ ត្រូវកែច្នៃឱ្យឧស្សាហកម្ម ធ្វើកសិកម្មដើម្បីពាណិជ្ជកម្ម ដែលជាឆ្អឹងខ្នងដ៏ធំរឹងមាំ ប៉ុន្តែបើសិនជាធ្វើកសិកម្មដើម្បីកសិកម្ម នោះកម្ពុជានឹងគ្មានទីផ្សារ ដោយមិនអាចកែច្នៃជាដំណាប់ស្វាយសម្រាប់នាំចេញដោយខ្លួនឯងបានឡើយ។
ក្នុងកិច្ចពិភាក្សានោះ លោក សុខ ទូច ថាបើសិនជាក្រសួងចង់ផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌ឱ្យបានទូលំទូលាយនៅពេលភ្ញៀវទេសចរចុះដល់ព្រមានយន្តហោះភ្លាម ក្រសួងត្រូវរៀបចំរបាំងអប្សរាមុនពេលពួកគេទៅដល់សណ្ឋាគារ។ បន្ថែមពីនេះ នៅពេលពួកគេមកដល់សណ្ឋាគារ ក្រសួងទេសចរណ៍ត្រូវរៀបចំបង្ហាញពីផលិតផលរបស់ខ្មែរដល់ភ្ញៀវបរទេស និងមន្ត្រីទូតធំៗ ជាដើម។ លោកបង្ហាញការសោកស្ដាយចំពោះមន្ត្រីដែលកាន់តួនាទីនេះ អះអាងគ្មានលទ្ធភាពក្នុងការផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌ខ្លួនឯង ទោះបីជាខ្មែរជាម្ចាស់មានវប្បធម៌ល្អដោយមិនមានបរទេសណាអាចធ្វើ និងត្រាប់តាម ឬចម្លងបានក៏ដោយ។
ក្រៅពីបង្ហាញពីវប្បធម៌ហើយ លោក សុខ ទូច ថាក្រសួងពាក់ព័ន្ធគួរតែបង្ហាញផលិតផលខ្មែរទៅកាន់ភ្ញៀវបរទេសឱ្យបានឃើញ និងដឹង ដោយថាសូម្បីតែជីគ្រប់មុខរបស់ខ្មែរក៏អាចផលិតជាទឹកផ្លែឈើបាន ហើយផ្លែស្វាយក៏អាចធ្វើជាដំណាប់ ផលិតជាស្រា និងអាចកែច្នៃបានច្រើនមុខ ប៉ុន្តែផលិតផលទាំងអស់នេះបែរជាត្រូវយកទៅចាក់ចោលដោយសារគ្មានទីផ្សារទៅវិញ។
លោកបន្តថា ក្រសួង៣ ដែលដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងការធ្វើកិច្ចការទាំងអស់នេះ ក្នុងនោះក្រសួងកសិកម្ម ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងក្រសួងទេសចរណ៍ ត្រូវផ្សារភ្ជាប់គ្នាដោយក្រសួងកសិកម្មត្រូវធ្វើកសិកម្មបម្រើសេវាកម្មឱ្យទេសចរ ត្រូវកែច្នៃឱ្យឧស្សាហកម្ម ធ្វើកសិកម្មដើម្បីពាណិជ្ជកម្ម ដែលជាឆ្អឹងខ្នងដ៏ធំរឹងមាំ ប៉ុន្តែបើសិនជាធ្វើកសិកម្មដើម្បីកសិកម្ម នោះកម្ពុជានឹងអត់មានទីផ្សារដោយមិនអាចកែច្នៃជាដំណាប់ស្វាយសម្រាប់នាំចេញដោយខ្លួនឯងបានឡើយ។
លោកក៏ស្នើទៅក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ឱ្យពិនិត្យមើលឡើងវិញចំពោះការនាំចេញផ្លែឈើទៅកាន់ទីផ្សារចិន ដោយលោកងឿងឆ្ងល់ និងដាក់ជាសំណួរថា ហេតុអ្វីកម្ពុជាមិនអាចនាំតាង៉ែន ស្វាយ និងដំឡូងទៅចិនបានដូចប្រទេសថៃ និងវៀតណាម ទាំងដែលកម្ពុជាជាមិត្តដែកថែបរបស់ចិននោះ? ករណីនេះ លោកថារដ្ឋមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធត្រូវពិនិត្យមើលចំពោះរឿងនេះឡើងវិញ។
កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ រដ្ឋាភិបាលបានចេញសារលិខិតមួយដោយជំរុញទៅក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធ រួមទាំងរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិត្រូវបន្តផ្សព្វផ្សាយឱ្យបានទូលំទូលាយពីផលិតផលខ្មែរ និងផ្តល់ជំនាញនានាដល់ផលិតករលើដំណើរការខ្សែសង្វាក់ផលិតកម្ម ការពង្រឹងគុណភាព សុវត្ថិភាពផលិតផល ការកែច្នៃ និងការវេចខ្ចប់ជាដើម ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងទីផ្សារក្នុងប្រទេស និងក្រៅប្រទេស។ លោក ហ៊ុន សែន ក៏ជំរុញឱ្យមានការជួយគាំទ្រ និងជួយលើកកម្ពស់ផលិតផលក្នុងស្រុកផងដែរ។
ប៉ុន្តែសង្គមស៊ីវិលចាត់ទុកសារអំពាវនាវរបស់លោក ហ៊ុន សែន ថាមិនអាចទៅរួចនោះទេ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលពុំមានយន្តការ និងយុទ្ធសាស្ត្រច្បាស់លាស់ក្នុងការជំរុញឱ្យក្រសួងពាក់ព័ន្ធដោះស្រាយបញ្ហានេះ តាមរយៈការជជែក និងប្រមូលក្តីកង្វល់ពីសំណាក់អ្នកផលិត ឬកសិករយកមកដោះស្រាយរួមគ្នា និងរកទីផ្សារជូនពួកគេ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ការរិះគន់របស់បណ្ឌិត សុខ ទូច ធ្វើឡើងស្របពេលដែលមានអ្នកចម្ការម្នាក់នៅខេត្តសៀមរាប បានសម្រេចចាក់ផ្លែស្វាយចំនួន ៣០តោនចោល ដោយសារគ្មានទីផ្សារ និងគ្មានអ្នកទិញកាលពីពេលថ្មីៗនេះ។
បញ្ហាផ្លែស្វាយគ្មានទីផ្សារមិនមែនកើតឡើងតែនៅខេត្តសៀមរាប នោះទេ គឺនៅខេត្តបាត់ដំបង ខេត្តកណ្ដាល ក៏ជួបបញ្ហាស្រដៀងគ្នាដែរ ដោយកសិករខ្លះបាននាំគ្នាកាប់ដើមស្វាយចោល ដោយសារស្វាយថោកក្នុងមួយគីឡូក្រាមតម្លៃមិនដល់ ១០០រៀល ហើយគ្មានអ្នកទិញថែមទៀត៕